Analiza efektywności wykorzystania majątku obrotowego w przedsiębiorstwie „DOMINO” opiera się o zestaw danych zawartych w bilansie firmy za dwa kolejne lata obrachunkowe (tab. 1) oraz o rachunek zysków i strat za analogiczne okresy (tab. 2)

Tabela 1 Bilans przedsiębiorstwa „DOMINO”

Lp.	AKTYWA	Stan na		Lp.	PASYWA	Stan na
						Początek roku	Koniec roku			Początek roku	Koniec roku
A	Majątek trwały	27000	32000	A	Kapitał własny	23900	26500
I	Wartości niematerialne i prawne	1000	1300	I	Kapitał podstawowy	18000	18000
II	Rzeczowy majątek trwały	24500	29000	II	Kapitał zapasowy	1400	3500
III	Finansowy majątek trwały	1500	1700	III	Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny	-	2000
IV	Należności długoterminowe	-	-	IV	Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	-	-
B	Majątek obrotowy	20500	22500	V	Wynik finansowy netto roku obrachunkowego	4500	3000
I 1	Zapasy Zapasy materiałowe	11000 8000	12000 8500	B	Rezerwy	-	-
II	Należności i roszczenia	6000	5000	C	Zobowiązania długoterminowe	8400	10400
1	Należności z tytułu dostaw i usług	5000	4000	D	Zobowiązania krótkotermi- nowe i fundusze spec.	15500	17800
2	Pozostałe należności	1000	1000	1	Zobowiązania krótkoterminowe	15000	17100
3	Roszczenia sporne	-	-	2	Fundusze specjalne	500	700
III	Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu	1500	2500	E	Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów	200	300
IV	Środki pieniężne	2000	3000
C	Rozliczenia międzyokresowe	500	500
	Razem A+B+C	48000	55000		Razem A+B+C+D+E	48000	55000

Tabela 2. Rachunek zysków i strat.

Lp.	Wyniki	Rok ubiegły	Rok bieżący
A B C D E F G H I J K L M N	Przychody ze sprzedaży Koszty działalności operacyjnej w tym: amortyzacja koszty materiałowe Zysk ze sprzedaży (A-B) Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe koszty operacyjne Zysk na działalności operacyjnej(C+D-E) Przychody finansowe Koszty finansowe w tym odsetki Zysk brutto na działalności gospodarczej(F+G-H) Zyski nadzwyczajne Straty nadzwyczajne Zysk brutto(I+J-K) Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego Zysk netto(L-M) w tym: - dywidenda - potrzeby przedsiębiorstwa	80000 70000 4000 30000 10000 2000 1500 10500 1000 3500 2000 8000 500 1000 7500 3000 4500 1500 3000	95000 86000 6000 40000 9000 3500 4000 8500 1500 3000 2500 7000 500 2500 5000 2000 3000 1500 1500

I. Analiza sytuacji finansowej firmy według oraz zmian struktury majątku i źródeł jego finansowania

Tabela 3. Bilans analityczny (strona aktywna) wraz z wskaźnikami struktury oraz dynamiką w ujęciu względnym i bezwzględnym.

Lp.	Aktywa	Stan na		Odchy lenia	Dyna mika%	Wskaźniki struktury
						początek	koniec			początek	koniec	zmiana
I	Majątek trwały w tym:	27000	32000	5000	118,5	56,3	58,2	+1,9
1	rzeczowy	24500	29000	4500	118,4	51,1	52,7	+1,6
2	finansowy	1500	1700	200	113,3	3,1	3,1	-
3	niematerialny	1000	1300	300	130,0	2,1	2,4	0,3
II	Majątek obrot. w tym:	21000	23000	2000	109,5	43,7	41,8	-1,9
1	zapasy	11000	12000	1000	109,1	22,9	21,8	-1,1
2	należności	6000	5000	-1000	83,3	12,5	9,1	-3,4
3	środki pieniężne papiery wartościowe	2000 1500	3000 2500	1000 1000	150,0 166,6	4,2 3,1	5,4 4,6	1,2 1,5
4	rozliczenia międzyokresowe	500	500	-	100,0	1,0	0,9	-0,1
	Razem	48000	55000	7000	114,6	100,0	100,0	x

Analiza dynamiki aktywów pozwala stwierdzić, że nastąpił wzrost całości ma­jątku przedsiębiorstwa o 14,6%, przy czym wzrost majątku trwałego był wyższy (118,5%) niż majątku obrotowego (109,7%). We wzroście majątku trwałego naj­wyższe odchylenie bezwzględne odnosi się do rzeczowych składników majątku (+4500), które też określiły wzrost ich dynamiki (118,4%). W majątku obroto­wym najwyższą dynamikę wykazują środki pieniężne (150,0%) i krótkotermino­we papiery wartościowe (166,6%).

Ocenę dynamiki danych bilansu pogłębia analiza zmian strukturalnych. Wy­nika z niej, że w obrębie aktywów nastąpił wzrost udziału majątku trwałego z 56,3 do 58,2%, tj. o 1,9%, przy podobnym spadku udziału majątku obrotowe­go z 43,7 do 41,8%. W majątku trwałym wzrost ten wiązał się ze wzrostem rzeczowych składników majątku (o 1,6%) oraz wartości niematerialnych i prawnych (o 0,3%). W majątku obrotowym wystąpił spadek udziału zapasów (1,1%) i należności (3,4%) oraz wzrost środ­ków pieniężnych (1,2%) i papierów wartościowych przeznaczonych do obro­tu (1,5%).

Firma nie zanotowała żadnych nietypowych zmian w dynamice czy strukturze aktywów. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że wzrost majątku trwałego sfinan­sowany został głównie przez wzrost zobowiązań. Nie jest to tendencja korzyst­na, szczególnie w przypadku, gdy stopa oprocentowania kredytów i pożyczek jest wyższa od stopy rentowności majątku. Uwagę zwraca też ponadprzeciętny wzrost środków pieniężnych i papierów wartościowych co świadczy o wolnych środkach pieniężnych w firmie. Natomiast większa dynamika wzrostu majątku trwałego niż majątku obrotowego wskazuje na niewielkie usztywnienie majątku firmy, ale także na wzrost mocy produkcyjnych - wzrost dotyczy głównie rzeczowego majątku trwałego, który jest majątkiem bezpośrednio produkcyjnym. Zestaw wskaźników firmy wskazuje na ogólny rozwój majątku, jedyny spadek dotyczący należności jest zjawiskiem pozytywnym, gdyż świadczy o wzroście ściągalności należności.

II. Ocena płynności finansowej

Wyszczególnienie	Formuła	1	2
Wskaźnik bieżącej płynności (CR)		1,33	1,27
Wskaźnik szybkiej płynności (QR)		0,61	0,58
Wskaźnik płynności gotówkowej (WSZ)		0,13	0,17
Wskaźnik płynności gotówkowej II ( Wsz'')		0,22	0,30

Wszystkie wskaźniki płynności wykazują zbyt niski poziom. Wskaźnik CR powinien zawierać się w granicach 1,5-2,0; QR około 1, a W_sz oscylować wokół 0,2. Dwa pierwsze wskaźniki oprócz tego wykazują tendencję spadkową jedynie wskaźnik płynności gotówkowej zbliża się do wartości właściwej. Może to świadczyć o tym, że firma w sposób ciągły reguluje najpilniejsze zobowiązania natomiast może sobie jednocześnie pozwolić na napięte wskaźniki płynności prawdopodobnie ze względu na dobrą opinię i renomę firmy wśród dostawców i kooperantów, co gwarantuje, że nie nastąpi sytuacja natychmiastowej wymagalności wszystkich zobowiązań.

III. Analiza aktywności gospodarczej

1.Produktywność aktywów.

Wyszczególnienie	Formuła	1	2
Wskaźnik produktywności aktywów OA		1,55	1,84
Wskaźnik produktywności środków pieniężnych OŚr		32,0	38,0
Wskaźnik produktywności należności ON		14,54	17,27
Wskaźnik produktywności papierów wartościowych OPW		40,0	47,5
Wskaźnik produktywności Rozliczeń międzyokr. OR		160,0	190,0
Wskaźnik produktywności zapasów ogółem OZ		6,96	8,26

Średni stan aktywów -
51500

Średni stan środków pieniężnych -
2500

Średni stan zapasów -
11500

Średni stan rozliczeń międzyokresowych -
500

Średni stan papierów wartościowych -
2000

Średni stan należności -
5500

Przedsiębiorstwo charakteryzuje się wysoką produktywności składników majątku obrotowego. Jedna złotówka aktywów firmy wypracowała w roku bazowym 1,55 PLN przychodu, a odpowiednio:

• środków pieniężnych: 32,00 PLN.

• rozliczeń międzyokresowych: 160,00 PLN.

• papierów wartościowych: 40,00 PLN.

• należności: 14,54 PLN

• zapasów: 6,96 PLN.

Pozytywnym zjawiskiem jest to, że wszystkie wskaźniki zanotowały wzrost o około 18,75% co pozwoliło w roku następnym na to, by aktywa obróciły się 1,84 raza, w tym: środki pieniężne 38 razy, rozliczenia międzyokresowe 190 razy, papiery wartościowe 47,5 raza, należności 1,27 raza.

2. Analiza rentowności.

Lp.	Wyszczególnienie	Wartość			Struktura w %
				1	2	1		2
1	Wynik ze sprzedaży	10000	9000	133,33		180,00
2	Wynik na pozostałej działalności operacyjnej	500	-500	6,67		-10,00
3	Wynik na działalności operacyjnej	10500	8500	140,00		170,00
4	Wynik z operacji finansowych	-2500	-1500	-33,33		-30,00
5	Wynik brutto na działalności gospodarczej	8000	7000	106,67		140,00
6	Saldo strat i zysków nadzwyczajnych	-500	-2000	-6,67		-40,00
7	Wynik brutto	7500	5000	100,00		100,00

W obydwu okresach obrachunkowych firma wypracowała zysk jednak w drugim okresie zysk ten spadł o ponad 33 % z poziomu 4500 do 3000. Analiza składników zysku brutto wskazuje, że główną rolę w jego tworzeniu ma wynik na sprzedaży odpowiednio 133,33 i 180 % masy zysku brutto. Jednak gdy w pierwszym okresie pozostała działalność operacyjna przyniosła zysk tak w drugim spowodowała straty zmniejszając zysk o 10%. W obu latach wynik operacji finansowych był ujemny powodując spadek zysku o 33,33% w pierwszym i 30% w drugim okresie. Saldo zysków i strat nadzwyczajnych także zmniejszyło masę zysku, lecz kiedy w pierwszym okresie było to tylko 6,67% to w drugim spadek ten wyniósł aż 40%.

Do wskaźników rentowności obrotu należą rentowność sprzedaży, rentowność netto oraz wynikowy poziom kosztów.

Wskaźnik rentowności sprzedaży:

R₁ = 5,63%

R₂ = 3,15%

Wskaźnik rentowności netto:

R_n1 = 6%

R_n2 = 3,23%

Wynikowy poziom kosztów ogółem i na poziomie operacyjnym:

WPK₁ = 93,75 %

WPK₂ = 97,89 %

WPK_o1 = 87,50 %

WPK_o2 = 90,53 %

Wskaźnik rentowności aktywów:

R_A1= 0,21%

R_A2= 0,13%

Rentowność firmy w okresie pierwszym kształtowała się na dość dobrym poziomie 5,63 %, jednak w drugim okresie nastąpił duży spadek o 44 % do poziomu 3,16% jest bardzo znaczna różnica. Trochę lepiej prezentuje się rentowność netto, gdyż na ten wskaźnik ma wpływ sama firma generując koszty (nie bierzemy pod uwagę poziomu cen naszych produktów na rynku czy też chłonności rynku), jednak i on zanotował bardzo wysoki spadek o 46 %. To, że spadek ten jest większy niż spadek rentowności sprzedaży świadczy że na tak słabą rentowność ma wpływ poziom kosztów. Niska jest także rentowność aktywów. W badanym okresie spadła ona o 61,9%.

Przypuszczenie to wyjaśnia wynikowy poziom kosztów ogólnych którego poziomy w obydwu okresach (93,75% i 97,89%) znacznie przekraczają dopuszczalne granice 70-90%. Wynikowy poziom kosztów na poziomie operacyjnym wskazuje, że główna działalność firmy kształtuje ten wskaźnik na dość dobrym poziomie 87,5% w pierwszym okresie i trochę gorzej w drugim 90,53%, stąd wynika że nie najlepsza rentowność jest wynikiem wysokich kosztów i nieadekwatnych do nich przychodów na pozostałej działalności operacyjnej i finansowej.

IV. Podsumowanie

Analizowana firma „DOMINO” nie zanotowała żadnych nietypowych zmian w dynamice czy strukturze aktywów.

Na kilka rzeczy trzeba jednak zwrócić uwagę przy dalszej działalności firmy:

1. Za pozytywne zjawisko należy uznać spadek wielkości należności,

gdyż oznacza to, że poprawiona została ściągalność należności.

2. Należy ograniczyć dalszy wzrost zobowiązań, gdyż nie jest to korzystne dla rozwoju firmy. Nadmierne przeciążenie firmy zobowiązaniami, zwłaszcza krótkoterminowymi może doprowadzić do utraty płynności finansowej firmy, a w konsekwencji do poważnych kłopotów przedsiębiorstwa „DOMINO”.

3. Wzrost środków pieniężnych i papierów wartościowych jest korzystny w krótkim okresie, ponieważ w długim okresie czasu wolne środki pieniężne w nadmiernej ilości mogą świadczyć o złym ich zagospodarowaniu. Środki pieniężne i papiery wartościowe są potrzebne w firmie jedynie w takiej ilości, aby była utrzymana bieżąca płynność finansowa przedsiębiorstwa. Mimo, że należą one do majątku obrotowego, powinny być jak najszybciej zainwestowane w inny rodzaj majątku obrotowego, oczywiście tylko w takim wymiarze, aby nie stracić bieżącej płynności.

4. Mimo, że wskaźniki płynności firmy wykazują zbyt niski poziom, nic nie wskazuje na to, że płynność ta może zostać utracona. Jedynie wskaźnik płynności gotówkowej jest na właściwym poziomie, lecz spowodowane jest to raczej dużą ilością gotówki w przedsiębiorstwie, niż ogólną sytuacją firmy. Z bilansu wynika, że przedsiębiorstwo „DOMINO” ma stabilną sytuację finansową jednak, aby poprawić płynność firmy należy ograniczyć wielkość majątku trwałego na rzecz majątku obrotowego.

5. Przedsiębiorstwo charakteryzuje się wysoką produktywnością składników majątku obrotowego. Wszystkie wskaźniki produktywności miały wysoki poziom i w badanym okresie wzrosły, co wskazuje na poprawę wydajności w firnie.

6. Z kolei rentowność firmy znacznie spadła. Wpływ na to miały przede wszystkim koszty i niskie przychody na pozostałej działalności operacyjnej i finansowej.

7. Duże sumy z działalności operacyjnej są inwestowane w firmę i ma to na celu zwiększenie możliwości produkcyjnych przedsiębiorstwa. Nie można tego zjawiska ocenić jednoznacznie pozytywnie czy negatywnie.

Ogólna sytuacja firmy „DOMINO” przedstawia się pozytywnie. Po wyeliminowaniu, chociażby częściowym, wymienionych wyżej niedociągnięć, sytuacja ta powinna się jeszcze poprawić i badane przedsiębiorstwo powinno nie tylko utrzymać, ale i wzmocnić swoją pozycję na rynku.

---