Zdania, 1


1. Actori incumbit probatio. (na powodzie spoczywa ciężar dowodu)

2. Actor sequitur forum rei. (powód idzie za sądem pozwanego)

3. Agere nan valenti non currit praescriptio. (przedawnienie nie biegnie względem tego kto jest niezdolny do dochodzenia swych roszczeń przed sadem)

4. Ambulatoria est voluntas testatoris usque ad mortem. (wola spadkodawcy może być zmieniona aż do śmierci)

5. Audiatur et altera pars. (należy wysłuchać i strony przeciwnej)

6. Casum sentit dominus. (właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia przypadkowego, powodującego uszkodzenie lub zniszczenie rzeczy)

7. Cessante ratione legis cessat et lex ipsa. (gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawe, traci moc i sama ustawa)

8. Cogitationis poenam nemo patitur. (nikt nie ponosi kary za myślenie)

9. Commodum eius esse debet, cuius est periculum. (korzyść musi przypadać temu kto ponosi ryzyko)

10. Confessio est regina probationum. (przyznanie się jest królową dowodów)

11. Consuetudo pro lege servatur. (zwyczaj jest traktowany jako prawo)

12. Conventio omnis intellegitur rebus sic stantibus. (każda umowa jest pojmowana jako obowiązująca tylko w danych, oznaczonych warunkach)

13. Crimen grave non potest esse impunibile. (ciężkie przestępstwo nie może uchodzić bezkarnie)

14. Da mihi factum, dabo tibi ius. (daj mi okoliczności faktyczne, a ja ci wskażę prawo)

15. Dies interpellat pro homine. (termin wzywa za człowieka)

16. Dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur. (ustawy niekiedy drzemią, a nigdy nie umierają)

17. Dura lex, sed lex. (twarde prawo lecz prawo)

18. Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat. (obowiązek przeprowadzenia dowodu spoczywa na tym, kto występuje z twierdzeniem, a nie na tym kto tylko zaprzecza)

19. Eius est nolle, qui potest velle. (ten tylko może nie chcieć, kto może chcieć)

20. Facta probantur, iura novit curia. (okoliczności faktyczne należy udowodnić, a prawo sąd zna)

21. Fiat iustitia, pereat mundus. (sprawiedliwości musi się stać zadość, choćby miał zginąć świat)

22. Fraus est fraudem celāre. (oszustwem jest ukrywać oszustwo)

23. Genus perire non censetur. (uważa się, że gatunek nie ginie).

24. Ignorantia iuris nocet. (nieznajomosć prawa szkodzi)

25. Imperitia culpae adnumeratur. (brak doświadczenia zalicza się do winy)

26. Impossibilium nulla obligatio. (zobowiązanie do wykonania świadczenia niemożliwego jest nieważne)

27. In dubio pro reo. (w razie wątpliwości należy orzec na korzyść pozwanego)

28. In maleficiis voluntas spectatur non exitus. (przy przestępstwach bierze się w rachubę chęć, nie wynik)

29. Inter arma silent leges. (podczas wojny milczą prawa)

30. Is fecit, cui prodest. (uczynił ten, komu przyniosło to korzyść)

31. Lege non distinguente nec nostrum est distinguere. (tam, gdzie ustawa nie rozróżnia, nie naszą jest rzeczą wprowadzać rozróżnienie)

32. Lex posterior derogat legi priori. (ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą)

33. Lex prospicit, non respicit. (ustawa patrzy na przód, a nie wstecz)

34. Lex retro non agit. (ustawa nie działa wstecz)

35. Lex specialis derogat legi generali. (ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną)

36. Locus regit actum. (miejsce rządzi czynnością prawną)

37. Manifestum non eget probatione. (to, co oczywiste, nie wymaga dowodu)

38. Mater semper certa est, pater est quem nuptiae demonstrant. (matka zawsze jest pewna, ojcem jest ten na którego wskazuje małżeństwo)

39. Mora trahit periculum. (zwłoka pociąga za sobą ryzyko)

40. Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur. (dziecko poczęte uważa się za już urodzone, ilekroć chodzi o jego korzyści)

41. Ne bis de eadem re sit actio. (aby nie było ponownego postępowania w tej samej sprawie) 42. Ne bis in idem procedamus. (abyśmy nie prowadzili ponownego postępowania w tej samej sprawie)

43. Necessitas frangit legem. (konieczność łamie prawo)

44. Ne eat iudex ultra petita partium. (niech sędzia nie wychodzi ponad żądanie stron)

45. Neglegentia culpa est. (zaniedbanie jest winą)

46. Nemo de domo sua extrahi potest. (nikt nie może być wyrzucony ze swojego domu)

47. Nemo ex suo delicto meliorem nam condicionem facere potest. (nikt nie może polepszyć swojej sytuacji w wyniku własnego czynu bezprawnego)

48. Nemo iudex idoneus in propria causa. (nikt nie powinien być sędzią w swojej sprawie)

49. Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet. (nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam ma)

50. Nemo prudens punit, quia peccatum est, sed ne peccetur. (nikt rozumny nie karze dlatego, że popełniono przewinienie, lecz dlatego, by nie popełniano)

51. Nemo testis idoneus in propria causa. (nikt nie powinien być świadkiem we własnej sprawie)

52. Nihil probat, qui nimium probat. (niczego nie dowodzi ten, kto dowodzi zbyt wiele)

53. Non numeranda, sed ponderanda sunt argumenta. (argumenty należy oceniać nie według liczby, ale znaczenia)

54. Novus rex, nova lex. (nowy król, nowe prawo)

55. Nulla poena sine lege. (nie ma kary bez podstawy prawnej)

56. Nullum crimen sine lege. (nie ma przestępstwa bez ustawy)

57. Nullus videtur dolo facere, qui iure suo utitur. (nie uważa się, aby postępował podstępnie ten, kto wykonuje swoje uprawnienia)

58. Omnis definitio in iure civlli periculosa est. (wszelka definicja w prawie cywilnym jest ryzykowna)

59. Pacta sunt servanda. (umów należy dotrzymywać)

60. Princeps legibus solutus. (panujący nie podlega prawom)

61. Prior tempore potior iure. (pierwszy w czasie lepszy prawem)

62. Prohibenda est ira in puniendo. (przy wymierzaniu kary nie wolno kierować się gniewem) 63. Qui curat, non curatur. (kto sam podlega opiece, nie może jej sprawować nad inną osobą) 64. Quid leges sine moribus ? (cóż znaczą ustawy bez obyczajów) 65. Qui iure suo utitur, neminem laedit. (kto nie przekracza przysługującego mu prawa, nie narusza praw drugiego) 66. Qui tacet, consentire videtur. (wydaje się, że kto milczy, ten się zgadza)

67. Quod ab initio est vitiosum, non potest tractu temporis convalescere. (to,co od początku jest wadliwe nie może być uzdrowione z upływem czasu)

68. Ratio est anima legis. (sens ustawy jest jej duszą)

69. Res ipsa loquitur. (rzecz mówi sama za siebie)

70. Res iudicata pro veritate accipitur. (prawomocny wyrok przyjmuje się jako prawdę)

71. Res nullius cedit primo occupanti. (rzecz niczyja przypada temu kto pierwszy ją objął w posiadanie)

72. Salus rei publicae suprema lex esto. (dobro publiczne niech będzie najwyższą ustawą)

73. Sancti habeantur legati. (posłów należy traktować jak nietykalnych)

74. Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem. (znać ustawy to nie znaczy trzymać się ich słów, lecz rozumieć ich sens i znaczenie)

75. Semel heres semper heres. (kto raz zostanie dziedzicem zostaje nim na zawsze)

76. Servitutibus civiliter utendum est. (służebność należy wykonywać w sposób oględny, najmniej uciążliwy dla właściciela)

77. Species perit ei, cui debetur. (rzecz oznaczona indywidualnie przepada temu, komu się należy)

78. Summum ius summa iniuria. (najwyższe prawo może stać się najwyższym bezprawiem) 79. Superficies solo cedit. (to, co znajduje się na powierzchni gruntu, przypada gruntowi)

80. Tempus regit actum. (czas rządzi czynnością prawną)

81. Testes estote! (bądźcie świadkami)

82. Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis, dispositio. (przy takim samym sensie ustawy, takie same postanowienia ustawy)

83. Ubi lex, ibi poena. (tam gdzie prawo tam kara)

84. Ubi societas, ibi ius. (gdzie społeczeństwo tam prawo)

85. Usus est unus legum corrector. (zwyczaj jest jedynym korektorem prawa)

86. Videant, consules, ne quid detrimenti res publica capiat. (niechaj Konsulowie baczą, aby państwo nie poniosło jakiegoś uszczerbku)

87. Vim vi repellere licet. (siłę wolno odeprzeć siłą)

88. Volenti non fit iniuria. (chcącemu nie dzieje się krzywda)



Wyszukiwarka