24.02.2012

"Instytucje i usługi finansowe" pod red. F. Grzegorczyk i M. Szaraniec, wyd. LexisNexis, Warszawa 2010.

RYNEK FINANSOWY

1) sektor bankowy

2) sektor ubezpieczeń gospodarczych

3) rynek kapitałowy

PRAWO PIERWOTNE - SWOBODY RYNKU WEWNĘTRZNEGO

Do podstawowych źródeł prawa wspólnotowego obejmujących problematykę jednolitego rynku finansowego należy zaliczyć Traktat o Funkcjonowaniu UE (TFUE, zastąpił TWE).

Rynek wewnętrzny UE opiera się na czterech podstawowcych swobodach: przepływu towarów, osób, usług i kapitału.

Swoboda przedsiębiorczości (prowadzenia działalności gospodarczej, zakładanie przedsiębiorstw)

Swobodę prowadzenia dział. gosp. można określić jako przedsiębraną przez obywatela (podmiot) z jednego państwa członkowskiego czynność zakładania lub nabywania przedsiębiorstwa w innym państwie członkowskim, co stanowi trwały instrument działalności nastawionej na zysk. Swoboda ta działa zarówno na rzecz osób fizycznych i prawnych, a jej zakres przedmiotowy obejmuje wszystkie rodzaje działalności gospodarczej.

Prowadzenie działalności gospodarczej (w odróżnieniu od świadczenia usług) polega na trwałym i ciągłym uczestnictwie w życiu gospodarczym państwa przyjmującego.

Najważniejszą zasadą wynikającą z TFUE jest zakaz dyskryminacji, poprzez który należy rozumieć to, że przyjmujące państwo członkowskie musi traktować podmioty z innych państw UE w taki sam sposób, jak podmioty krajowe. Celem przepisów o swobodzie przedsiębiorczości jest zatem zagwarantowanie swobody wyboru miejsca prowadzenia dział. gosp. na terytorium UE przez osoby fizyczne i "przedsiębiorstwa".

3 formy korzystania z wtórnej swobody przedsiębiorczości:

1. Filia (subsidiary). Przedsiębiorca z kraju A zakłada w kraju B nowy podmiot. Nowoutworzony podmiot wyodrębniony jest zarówno organizacyjnie jak i prawnie od podmiotu założycielskiego, stanowi też podmiot prawa państwa, w którym został utworzony. Pomiędzy nowoutworzonym podmiotem a podmiotem założycielskim występują więzi właścicielskie (kapitałowe).

2. Oddział (branch). Przedsiębiorca z kraju A rozszerza swą działalność gospodarczą na kraj B poprzez założenie w nim jednostki wyodrębnionej organizacyjnie z podmiotu założycielskiego, lecz niewyodrębnionego prawnie. Oddział nie jest odrębnym podmiotem prawa.

3. Przedstawicielstwo (agency). Konstrukcja przedstawicielstwa jest analogiczna do konstrukcji oddziału, ale przedmiotem działalności przedstawicielstwa może być działalność promocyjna, reklamowa, marketingowa, przygotowawcza. Przedstawicielstwo zasadniczo nie prowadzi działalności będącej główną działalnością przedsiębiorcy.

FILIA spółka akcyjna, nowoutworzony podmiot, (Zarząd,Rada nadzorcza, Walne zgromadzenie akcjonariuszy)

ODDZIAŁ Rozszerzenie działalności, niewyodrębniony prawnie, (dyrektor)

PRZEDSTAWICIELSTWO niewyodrębnione prawnie, nie może wykonywać dział.gosp., promocja, reklama

Swoboda świadczenia usług polega na wykonywaniu dział. gosp. w innym kraju UE bez konieczności zakładania w nim placówki.

Do typowych sytuacji korzystania ze swobody świadczenia usług należą:

- "przekroczenie" granicy przez samą usługę;

- przekroczenie granicy przez usługobiorcę do miejsca pobytu usługodawcy, gdzie usługa może być świadczona;

- przekroczenie granicy przez usługodawcę celem świadczenia usługi w miejscu pobytu usługobiorcy.

Przykładem może być tzw. działalność transgraniczna.

Zalety działalności transgranicznej:

- brak lub niewielkie koszty (koszty występują, jeśli prowadzi się działalność reklamową, promocyjną);

- może przyczynić się do uzyskania przychodów.

Podstawowym kryterium rozróżnienia swobody przedsiębiorczości od swobody świadczenia usług jest stałość działalności w ramach swobody przedsiębiorczości i przejściowy charakter świadczenia usług.

PRAWO POCHODNE

Prawo pochodne - zasady jednolitego rynku finansowego UE.

Do wiążących źródeł prawa wspólnotowego determinujących ramy prawne jednolitego rynku finansowego należy zaliczyć także prawo pochodne: rozporządzenia, dyrektywy i decyzje.

Rozporządzenia (regulations) mają charakter ogólny, wiążą się w całości i są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE. Rozporządzenia służą unifikacji (ujednoliceniu) prawa państw członkowskich w danej dziedzinie. Nie podlegają one suplementacji do krajowych porządków prawnych, ponieważ stają się ich częścią z chwilą przyjęcia na poziomie wspólnotowym.

Dyrektywy (directives) wiążą państwa członkowskie w zakresie rezultatu (celu), który jest w nich wyrażony, pozostawiają jednak państwom członkowskim swobodę, co do metod przyjętych do wdrożenia. Dyrektywy stanowią instrument harmonizacji (upodobnienia) krajowych porządków prawnych w regulowanych dziedzinach. Są one najczęściej stosowanym instrumentem prawnym wykorzystywanym do regulowania problematyki jednolitego rynku finansowego.

Decyzje (decisions) to akty o charakterze indywidualnym, wiążącym określonych w nich adresatów.

Zasady jednolitego rynku finansowego UE:

Zasada jednolitego zezwolenia (principle of single license). Stosowanie tej zasady oznacza, że instytucja finansowa mająca zezwolenie na prowadzenie swojej działalności w jednym z krajów Unii Europejskiej, może również prowadzić taką działalność w pozostałych krajach UE, nie ubiegając się o odrębne zezwolenia w każdym z krajów.

Zasada wzajemnego uznawania (principle of mutual recognition). Oznacza obowiązek akceptacji przez państwo członkowskie norm, wymogów, kwalifikacji przyjętych i obowiązujących w danej dziedzinie w innym państwie członkowskim.

Zasada nadzoru państwa pochodzenia (principle of home country). Instytucja finansowa mająca siedzibę w kraju członkowskim UE podlega nadzorowi ze strony właściwych władz kraju macierzystego, kraju uzyskania licencji.

25.02.

Zasady te dotyczą przedsiębiorców, którzy w kraju goszczącym chcą wykonywać działalność gospodarczą w formie oddziału i działalności transgranicznej.

W przypadku tworzenia filii i przedstawicielstwa konieczne jest uzyskanie w kraju goszczącym zezwolenia. Także nadzór nad filią i przedsiębiorstwem sprawują właściwe władze nadzorcze państwa goszczącego.

Zezwolenie = jednolity paszport na działalność dotyczy tylko oddziałów i działalności transgranicznej.

Jeżeli tworzymy daną jednostkę od podstaw np. filię, musimy w nowym kraju wnioskować o zezwolenie. Przedstawicielstwo nie pełni działalności finansowej, dlatego musi wnioskować również o takie zezwolenie.

Sektor bankowy - instytucje finansowe:

1. Instytucje kredytowe

2. Instytucje pieniądza elektronicznego

3. Instytucje płatnicze

Instytucje kredytowa = bank, to przedsiębiorstwo (przedsiębiorca), którego działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub innych funduszy podlegających zwrotowi od ludności oraz na przyznawaniu kredytów na swój władny rachunek (definicja z Dyrektywy Kredytowej).

Instytucja pieniądza elektronicznego = ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych wymienia tą instytucję. Pieniądz elektroniczny nie jest kartą płatniczą, ale jest usługą, którą mogą świadczyć banki, ale nie muszą. Polega na tym, że idąc do banku wpłacamy np. 1000 zł i bank daje nam 1000 zł pieniądza elektronicznego. Pieniądz elektroniczny jest na okaziciela, podobny do karty, jak go zgubimy to zgubiliśmy te pieniądze, nie posiada rachunku, jest formą ustną umowy, nie posiada zabezpieczenia np. przed zgubieniem. Trzeba go naładować. W Polsce pieniądz ten nie jest popularny.

Pojęcie instytucji kredytowej jest szersze niż pojęcie banku. W ujęciu instytucji kredytowej mieszczą się także tzw. parabanki. Jednocześnie dyrektywa wyłącza z zakresu definicji instytucji kredytowych niektóre szczególne podmioty tj. banki centralne, pocztowe instytucje rozliczeń bezgotówkowych, oraz niektóre (wskazane z nazwy) banki i parabanki działające w poszczególnych państwach członkowskich (np. w Polsce - BGK Bank Gospodarstwa Krajowego i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe).

Instytucje kredytowe w swobodzie przedsiębiorczości - każda instytucja kredytowa posiadająca zezwolenie udzielone przez właściwe organy nadzoru finansowego (udzielona w państwie goszczenia i przez te organy nadzorowane) może prowadzić działalność polegająca na świadczeniu usług finansowych w innych państwach członkowskich poprzez założenie oddziału lub świadczenie usług pod warunkiem, że działalność ta jest objęta wspomnianym zezwoleniem.

Instytucja pieniądza elektronicznego - to przedsiębiorstwo (przedsiębiorca0 inny niż instytucja kredytowa, który emituje środki płatnicze w formie pieniądza elektronicznego. Na gruncie omawianej dyrektywy, instytucja pieniądza elektronicznego nazywana jest także emitentem pieniądza elektronicznego.

Brakuje dalszej części……………..!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Ubezpieczenia gospodarcze

Instytucje finansowe w tym sektorze:

1) Zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność w zakresie ubezpieczeń na życie

2) Zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność w zakresie ubezpieczeń innych niż na życie

3) Zakłady reasekuracji

Reasekuracja oznacza działalność polegającą na przyjmowaniu ryzyk cedowanych przez zakład ubezpieczeń lub przez inny zakład reasukuracji ("doubezpieczanie się", ubezpieczyciel ubezpiecza się u innego ubezpieczyciela).

Zakład reasekuracji to podmiot, który otrzymał zezwolenie zgodnie z omawianą dyrektywą.

Skutki upadłości banku:

(Depozyt zapiezpieczony jest przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny do kwoty 100.000 euro)

- kredyty stają się wymagalne;

- następuje okres, w którym innym banki początkowo nie chcą udzielać kredytów lub podnoszą znacznie progi zdolności kredytowej.

Wewnętrzny zakład reasekuracji oznacza taki zakład reasekuracji, którego właścicielem jest przedsiębiorstwo finansowe, niebędące zakładem ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji.

Pośrednictwo ubezpieczeniowe oznacza działalność polegającą na wprowadzeniu, proponowaniu lub przeprowadzaniu innych prac przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia lub zawieraniu takich umów lub udzielaniu pomocy w administrowaniu i wykonywaniu takich umów.

Pośrednictwo reasekuracyjne to działalność polegająca na wprowadzaniu, proponowaniu lub wykonywaniu innych prac przygotowawczych do zawarcia umów reasekuracji lub zawieraniu takich umów lub udzielaniu pomocy w administrowaniu i wykonywaniu takich umów.

Agent, multiagent, broker

Podstawową różnicą między agentem/multiagentem a brokerem jest podmiot, na rzecz którego działają. Agent jest reprezentantem ubezpieczyciela wykonującym działalność na podstawie umowy agencyjnej, multiagent wykonuje czynności na rzecz nie jednego, ale kilku ubezpieczycieli. Tak więc oba podmioty mają za zadanie pozyskiwać klienta dla towarzystwa ubezpieczeniowego i działać w jego imieniu. Broker ubezpieczeniowy natomiast wykonuje czynności w imieniu i na rzecz klienta, który poszukuje ochrony.

Podmioty funkcjonujące na rynku kapitałowym:

- przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania (UCITS);

- przedsiębiorstwa inwestycyjne (MIFID);

- emitenci.

Przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe, skrót UCITS -> Undertakings for Collective Investment in Transferable Securities (podmioty wspólnego inwestowania, uregulowane na poziomie europejskim (wspólnotowym) w fomie dyrektyw Rady UE).

Fundusze UCITS uzyskały możliwość oferowania swoich tytułów uczestnictwa we wszystkich państwach UE pod warunkiem uzyskania odpowiedniej zgody ze strony macierzystego organu nadzoru (w Polsce KNF).

Tym samym fundusze działające zgodnie z UCITS mogą obecnie prowadzić dystrybucję swoich tytułów uczestnictwa na terenie wszystkich Państw Członkowskich bez konieczności ubiegania się się o odrębne zezwolenie w każdym z krajów członkowskich.

Nazwa MIFID pochodzi od skrótu Markets in Financial Instruments Directive.

Dyrektywa ta umożliwia firmom inwestycyjnym świadczenie usług inwestorom na terenie całej UE bez konieczności spełniania dodatkowych wymogów lokalnych.

Przepisom dyrektywy MIFID podlegają: banki, biura maklerskie i pośrednicy finansowi.

Pozwala korzystać z usług inwestycyjnych na ujednoliconych zasadach obywatelom UE we wszystkich krajach. Celem dyrektywy jest przede wszystkim zwiększenie konkurencji na rynku usług inwestycyjnych.

Dyrektywa reguluje m.in. obrót instrumentami poza rynkami publicznymi, co stwarza nowe możliwości rozwoju rynku jako całości. Ma również za zadanie zwiększenie przejrzystości działania firm inwestycyjnych, procesów obsługi klientów oraz zapewnienie zgodności transakcji ze zleceniami złożonymi przez klientów.

Przedsiębiorstwa inwestycyjne zobowiązane są w szczególności do:

1. Dostarczenia klientowi odpowiednich informacji o polityce realizacji zleceń.

2. Otrzymania uprzedniej zgody klienta na realizację zlecenia poza rynkiem regulowanym lub na platformie obrotu (MIF).

3. Otrzymywania zgody klienta na przedstawioną politykę realizacji zleceń.

4. Udowodnienia klientowi, że zrealizowałby zlecenia zgodnie z polityką realizacji zleceń przyjętą przez przedsiębiorstwo.

5. Monitorowania skuteczności uzgodnień polityki.

Działalność i usługi inwestycyjne

1. Przyjmowania i przekazywanie zleceń w odniesieniu do jednego lub większej liczby instrumentów finansowych.

2. Realizacja zleceń w imieniu klientów.

3. Zawieranie transakcji na własny rachunek.

4. Zarządzanie pakietem akcji.

5. Doradztwo inwestycyjne.

6. Emisja instrumentów finansowych i/ lub wprowadzanie instrumentów finansowych na zasadzie zaangażowania przedsiębiorstwa.

7. Wprowadzenie instrumentów finansowych bez zaangażowania przedsiębiorstw.

8. Prowadzenie wielostronnych platform obrotu.

Emitent - podmiot (np. osoba, przedsiębiorstwo, Skarb Państwa) wystawiający lub emitujący papiery wartościowe i ogłaszający ich sprzedaż we własnym imieniu i na własny rachunek.

Od 19.09.2006r. zaczęła obowiązywać ustawa o nadzorze nad rankiem finansowym. KNF przejęła kompetencję Komisji Papierów wartościowych i giełd (KPWiG) oraz Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (KNUiFE). Komisja sprawuje nadzór nad rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, funduszy emerytalnych, jak i banków, przy czym kompetencje Komisji nadzoru bankowego (KNB) zostały przejęte dopiero od 1.01.2007r. natomiast z dniem 31.12.2008r. KNB przestało istnieć.

Do zadań KNF w zakresie sprawowania zintegrowanego nadzoru nad rynkiem finansowym:

1) sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym

2) Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego

3) Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności

4) Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego

5) Udział w przygotowaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym

6) Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usługi świadczonych przez te podmioty.

7) Wykonywanie innych zadań określonych ustawami.

1)Uprawnienia nadzorcze w zakresie podjęcia działalności gospodarczej (np. wydawanie zezwolenia na utworzenie banku i zezwolenia na wykonywanie przez bank czynności bankowych, wydawanie zezwolenie na utworzenie funduszu emerytalnego i towarzystwa emerytalnego, wydawanie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej, wydawanie zezwolenia na wykonywanie działalności przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, zatwierdzanie statutów tych instytucji).

2) Uprawnienia nadzorcze w zakresie zakończenia działalności gospodarczej ( np. cofniecie zezwolenia na utworzenie banku, cofnięcie zezwolenia na utworzenie towarzystwa emerytalnego, cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej, cofniecie zezwolenia na wykonywanie działalności przez TFI, podjęcie decyzji o likwidacji banku, pracowniczego funduszu emerytalnego, czy zakładu ubezpieczeń, decyzja o połączeniu banków czy zakładów ubezpieczeń).

3) inne kompetencje nadzorcze o charakterze decyzyjnym:

wydawania zezwolenia na wykonywanie prawa głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, wydawania zgody na powołanie dwóch członków zarządu w formie SA, w tym prezesa, graniczenia działalności instytucji, nakładanie kar pieniężnych na instytucje i członków zarządu, zawieszenia działalności i wnioskowania o jego upadłość, ustanowienie zarządu komisarycznego.

Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym nie reguluje statusu formalno-prawnego KNF. Mając jednak na uwadze okoliczności ze KNF została powołana na podstawie ustawy i wyposażono ją w uprawnienia prawotwórcze, władcze i kreacyjne można wyciągnąć wniosek, że jest organem państwowym, któremu ustawodawca przekazał do realizacji określone zadania. Oceniając KNF pod kątem systematyki organów państwowych można powiedzieć, że jest ona pozakonstytucyjnym, centralnym organem państwa, podejmującym decyzje w sposób kolegialny.

W skład komisji oprócz przewodniczącego wchodzą dwaj jego zastępcy, który powołuje i odwołuje prezes Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącego. Ponadto członkami KNF są;

1) Minister ds. Instytucji Finansowych albo jego Przedstawiciel

2) Minister DS. Zabezpieczenia Społecznego albo jego przedstawiciel

3) Prezes NBP albo delegowany przez niego Wiceprezes NBP

4) Przedstawiciel Prezydenta RP.

Zupełnie nowym rozwiązaniem ustawy o Nadzorze nad Ryniem Finansowym jest utworzenie przy KNF sądu polubownego, którego celem jest rozpatrywanie sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi komisji, a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty (w postępowaniu przed sądem polubownym, stosuje się przepisy Kodeksu postepowania cywilnego).

Do postępowania przed KNF stosuje się przepisy Kodeksu postepowania administracyjnego, a na decyzje organu nadzoru (po uprzednim złożeniu wniosku do KNF o ponowne rozpatrzenie sprawy) przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

BANKI, INSTYTCJE KREDYTOWE ORAZ INNE PODMIOTY WYKONUJĄCE CZYNNOŚCI BANKOWE.

Ogólne zasady tworzenia banków, zezwolenie na utworzenie banków oraz zezwolenie na rozpoczęcie przez bank działalności operacyjnej.

Według art.2 ustawy Prawo Bankowe - Banki są osobami prawnymi utworzonymi zgodnie z przypisami ustaw i działającymi na podst. Zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych, czyli czynności obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

(są podmiotem na gruncie prawa i działają na podstawie kilku zezwoleń są dwa zezwolenia

1) zezwolenie na utworzenie banku

2) zezwolenie na rozpoczęcie przez bank działalności operacyjnej. )

Ustawa Prawo bankowe na podstawie miejsca, siedziby wyróżnia:

• Banki krajowe - mające siedzibę na terytorium RP

• Banki zagraniczne - mające siedzibę zagranica, ale tylko w państwach nie będących członkami UE

• Instytucje kredytowe (banki lub para banki mające siedzibę za granicą RP na terytorium jednego z państw członkowskich UE prowadzący we własnym imieniu na własny rachunek, na podstawie zezwolenia właściwych władz nadzorczych, działalności polegającą na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego)

• Banki krajowe na podstawie kryterium formy organizacyjno-prawnej na gruncie ustawy Prawo Bankowe możemy podzielić na: Banki Państwowe, Banki spółdzielcze, banki jako spółki akcyjne.

Wykład 10.03.2012 Rynek Unii Europejskiej

^{formy wykonywania działalności poza granicami kraju siedziby}

Oddział

Bank Krajowy Działalność transgraniczna

Instytucja kredytowa Przedstawicielstwo

Zasady:

1) jednolita licencja bankowa

2) nadzór ze strony państwa macierzystego

Większość banków krajowych to filie instytucji finansowych, jest nowo utworzonym podmiotem. Fili nie będzie dotyczyć jednolita licencja bankowa, jej zasady działania i zakres działania reguluje Prawo Polskie i KNF.

Odział nie jest wyodrębnioną jednostką prawa. Każda spółka akcyjna może w krajach UE otworzyć oddział, ale oddział ten nie musi np. w Polsce wnioskować o zezwolenia bo działa na zezwoleniach danej spółki, czyli taki działa na podstawie jednolitej licencji bankowej. Nadzór nad nim np. w Polsce nie sprawuje KNF tylko instytucja z kraju macierzystego.

Banki zagraniczne i instytucje kredytowe mogą otwierać w Polsce swoje przedstawicielstwa na podstawie zezwolenia KNF wydanego po uzgodnieniu z Ministrem właściwym ds. Instytucji Finansowych na wniosek zainteresowanego banku lub instytucji kredytowej.

Zakres działania przedstawicielstwa banku zagranicznego i instytucji kredytowej może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji banku zagranicznego lub instytucji kredytowej w zakresie ustalonym w zezwoleniu.

Rynek poza UE

Wykonywanie działalności poza granicami kraju siedziby.

Bank krajowy

Bank zagraniczny

Zasady:

1) brak jednolitej licencji bankowej

2) nadzór ze strony państwa przyjmującego

Działalność transgraniczna jest charakterystyczna wyłącznie dla UE. Schemat zakładania banku zagranicznego identyczny jak w przypadki filii i przedstawicielstwa.

Banki państwowe

Bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia na wniosek Ministra Skarbu Państwa a zaopiniowany przez KNF. W tym samym trypie następuję likwidacja banku państwowego.

Rozporządzenie Rady Ministrów o utworzenie banku państwowego określa nazwę ,siedzibę, przedmiot i zakres działania banku, jego fundusze statutowe, w tym środki wydzielone z majątku skarbu państwa, który stają się majątkiem banku.

Statut bankowi państwowemu nadaje w drodze rozporządzenia Minister Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów, po zasięgnięciu opinii KNF.

Bank państwowy nie podlega wpisowi do KRS rejestru przedsiębiorców. Przy banku państwowym nie jest wymagane zezwolenie KNF na utworzenie banku, natomiast wymagane jest zezwolenie na rozpoczęcie działalności.

Obecnie w Polsce funkcjonuje jeden bank Państwowy - Bank Gospodarstwa Krajowego. Zadanie, zakres działalności oraz organizacje GBK określa z dnia 14.03.2003r. o BGK. Do zadań jego należą min.

• Dokonywanie czynności określonych uPB.

• Obsługa funduszy utworzonych, powierzonych lub przekazywanych BGK na podstawie odrębnych ustaw.

• Obsługa transakcji eksportowych

• Obsługa bankowa rachunku budżetów państwa

• Obsługa budżetów jednostki samorządu terytorialnego,

• Inne czynności, które są realizowane z wykorzystaniem środków publicznych, określone umowami zawartymi z Organami Administracji rządowej

Banki spółdzielcze (ok 600) - są bankami będącymi spółdzielnią, do których w zakresie nieregulowanym w ustawie z dnia 7.12.2009r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszeniu się i banków zrzeszających i ustawy Prawo Bankowe, mają zastosowanie także przepisy ustawy z dnia 16.09.1982r. Prawo Spółdzielcze.

Zgodnie z ustawą Prawo Spółdzielcze spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, prowadzącym w interesie członków wspólną działalność gospodarczą na zasadach rozrachunku gospodarczego i mogącym prowadzić także na ich rzecz działalność społeczną i oświatowo-kulturalna.

Banki spółdzielcze są zatem spółdzielniami, które prowadzą działalność bankową, a nadrzędny cel banków spółdzielczych jest innym aniżeli cele banków w formie spółki akcyjnej czy banku państwowego. Nadrzędnym celem banku spółdzielczego nie jest maksymalizowanie zysku - jest ona jedynie środkiem do realizacji celów członków spółdzielni.

Członkowie banku nie otrzymują kredytów na specjalnych warunkach. - reguluje to Prawo bankowe

Cecha banków spółdzielczych

• Założycielami banku spółdzielczego mogą być jedynie osoby fizyczne w liczbie 10 osób (liczba członków banku spółdzielczego przez czas jego działania musi utrzymać na poziomie co najmniej 10 osób - jeśli liczba członków ulegnie zmniejszeniu jest to przesłanka do likwidacji banku). Założyciele spółdzielni, którzy podpisali statut stają się członkami spółdzielni z chwilą jej zarejestrowania w KRS w rejestrze przedsiębiorców. Statut banku spółdzielczego pod rygorem nieważności powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Osoby przystępujące do spółdzielni po jej zarejestrowaniu stają się członkami spółdzielni z chwila przyjęcia ich przez spółdzielnię.

Utworzenie banku spółdzielczego następuje z zachowaniem trybu określonego w prawie spółdzielczym. Wymagane są także dwa zezwolenia, które wydaje KNF: na utworzenie banku i na rozpoczęcie przez bank działalności operacyjnej.

Organami banku spółdzielczego

• Obligatoryjne zrzeszenie się banków spółdzielczych

jeżeli natomiast fundusze własne banku spółdzielczego są mniejsze ni z równowartość 5 mln Euro, to podlega on przepisom UoFBS i jest zobowiązany zrzeszać się z bankami zrzeszającymi, czyli:

• Gospodarczym Bankiem Wielkopolski S.A. w Poznaniu lub,

• Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. w Warszawie lub,

• Mazowieckim Bankiem Regionalnym S.A. w Warszawie.

Zasady przymusowego zrzeszania się banku spółdzielczego z bankiem zrzeszającym określa art. 16 UoFBS, który narzuca dwa obowiązki na bank spółdzielczy:

• zawarcie wzorcowej umowy zrzeszenia zatwierdzonej przez KNF

• posiadania w dniu zawarcia umowy co najmniej 1akcji banku zrzeszającego lub jej nabycia w ciągu 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy.

• Zadania banków zrzeszających:

• Prowadzenie rachunków bieżących zrzeszonych banków spółdzielczych banków spółdzielczych na których utrzymują one rezerwy obowiązkowe, oraz przeprowadzanie za ich pośrednictwem rozliczeń pieniężnych tych banków

• Naliczanie i utrzymywanie rezerwy obowiązkowej zrzeszonych banków spółdzielczych na rachunku w NBP4

• Prowadzenie wyodrębnionego rachunku na którym deponowane są aktywa banków spółdzielczych stanowiących pokrycie funduszu, ochrony środków gwarantowanych

• Wypełnianie za zrzeszone z nim banki spółdzielcze obowiązków informacyjnych wobec NBP oraz BFG

• Kontrola zgodności działalności zrzeszonych banków spółdzielczych z postanowieniami umowy zrzeszenia, przepisami prawa i statutami

• Występowanie w uzasadnionych przypadkach do KNF o zastosowanie środków przewidzianych w art.138 i 141 uPb,

• Reprezentowanie zrzeszonych banków spółdzielczych w stosunkach zewnętrznych w sprawach wynikających z umowy zrzeszenia

• Zasadą jest, że banki spółdzielcze mogą prowadzić działalność na terenie powiatu, w którym znajduje się jego siedziba. Bank spółdzielczy za zgoda banku zrzeszającego, z którym zawarł umowę zrzeszenia może prowadzić działalność także na terenie powiatów sąsiadujących. Działalność obejmująca inne powiaty niż sąsiadujące wymaga uzyskania zgody KNF. Jeśli jednak bank spółdzielczy posiada fundusze własne wyższe niż równowartość 1 mln euro, lecz niższe niż równowartość 5 mln euro, może prowadzić działalność na terenie województwa w którym znajduje się jego siedziba. Bank spółdzielczy posiadający fundusze własne równe lub wyższe niż równowartość 5 mln euro może prowadzić działalność na obszarze całej Polski (Krakowski Bank Spółdzielczy).

Podkreślić należy, że czynności bankowe tj, udzielenie kredytów i pożyczek pieniężnych, w tym konsumenckich oraz udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych i poręczeń, banki spółdzielcze mogą wykonywać z osobami fizycznymi zamieszkującymi lub prowadzącymi przedsiębiorstwa na terenie działania banku spółdzielczego lub z osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej, a posiadającymi zdolność prawną, mającymi siedzibę na terenie działania banku spółdzielczego. Jednak udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych i poręczeń może następować w zakresie i trybie uzgodnionym z bankiem zrzeszającym.

Banki w formie spółek akcyjnych - ok 50 są najpopularniejsza formą organizacyjną zarówno w Polsce jak i na świecie. Procedura powstawania banków spółki akcyjnej jest wysoce sformalizowana, Do utworzenia i działalności banku w formie spółki akcyjnej stosuje się przepisy ustawy z dnia 19 września 2000r. Kodeks spółek handlowych, o ile przepisy ustawy Prawo bankowe nie stanowią inaczej.

Założycielem banku w formie spółki akcyjnej mogą być 3 osoby fizyczne lub prawne, a także skarb Państwa, bank krajowy, instytucja kredytowa, bank zagraniczny, krajowy lub zagraniczny zakład ubezpieczeń oraz międzynarodowa instytucja finansowa.

Procedura powstania bankowej spółki akcyjnej jest wysoce sformalizowana. Do utworzenia, działalności banku w formie spółki akcyjnej stosuje się przepisy ustawy oz dnia 19.09.2000 kodeksu spółek handlowych.

Ponadto zgodnie z art. 306 KSH powinny zostać spełnione następujące wymogi:

• Zawiązanie spółki

• Wniesienie przez akcjonariuszy odpowiednich wkładów na pokrycie kapitału zakładowego w przypadku banku jako spółki akcyjnej będzie to min równowartość 5 mln euro, najwyżej 15 % może być pokryte aportami, żadna część nie może pochodzić z pożyczki, musi zostać w całości pokryty przez zarejestrowaniem banku).

• Ustanawianie zarządu i rady nadzorczej

• Wpisy do KRS rejestru przedsiębiorców

Z KSH wynika, że najwyższym organem w spółce jest walne zgromadzicie akcjonariuszy. Funkcje organu nadzoru pełni w baku rada nadzorcza

Zarząd banku składa się z co najmniej 3 osób fizycznych, powoływanych i odwoływanych przez rade nadzorczą, przy czym 2 członków zarządu banku w tym prezesa następuje za zgodą KNF.

Osoba zamierzająca bezpośrednio lub pośrednio objąć lub nabyć akcje banku jest obowiązana wystąpić każdorazowo z wnioskiem o wydanie przez KNF zezwolenia na wykonywanie prawa głosu na walnym Zgromadzeniu.

W przypadku zbycia akcji ustawodawca przewidział także określone rygory, osoba zamierzająca zbyć pakiet akcji jest zobowiązana powiadomić o swoim zamiarze KNF.

Wykład 23.03.2012.

Postanowienie naprawcze, likwidacyjne i upadłościowe banków.

Wykres1

Sanacja autonomiczna

Procedura rozpoczęcia postępowania naprawczego w banku rozpoczyna się w razie powstania starty bilansowej bądź groźby jej nastąpienia albo powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności. W razie powstania takiej sytuacji w banku zarząd banku niezwłocznie zawiadamia o tym KNF oraz przedstawia jej program postępowania naprawczego, zapewniający jego realizację.

W ramach programu naprawczego KNF może ustanowić kuratora nadzorującego wykonywanie programu naprawczego przez bank.

Uprawienia i zadania kuratora:

Składa KNF kwartalne sprawozdanie ze swojej działalności zawierające ocenę realizacji przez zarząd banku programu naprawczego,

Ma także prawo uczestniczenia w posiedzeniach organów banku oraz prawo wniesienie sprzeciwu wobec uchwal i decyzji zarządu i rady nadzorczej banku do właściwego sądu gospodarczego w terminie 14 dni od ich powzięcia (wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonywanie uchwały lub decyzji)

Może zaskarżyć uchwałę walnego zgromadzenia banku spółdzielczego, które naruszają interesy banku

KNF może odwołać kuratora nadzorującego wykonywanie programu naprawczego przez bank w przypadku jego rezygnacji, niewłaściwego wykonywania funkcji lub też innych względów uniemożliwiających mu należyte wykonanie funkcji.

Sanacja komisaryczna

W przypadku gdy zarząd nie przedstawił programu uzdrowienia banku w wymaganym terminie lub gdy przedstawiony program uzdrowienia banku lub jego realizacja nie rokują poprawy sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, KNF może podjąć decyzję w o ustanowieniu zarządu komisarycznego na czas realizacji programu postępowania naprawczego.

z dniem ustanowienia zarządu komisarycznego członkowie dotychczasowego zarządu banku z mocy prawa zostają odwołani, natomiast kompetencje pozostałych organów ulegają zawieszeniu, ustanowienie wcześniej prokury i pełnomocnictwa ulegają zawieszeniu.

O wszystkich decyzjach decyduje KNF (upadłość i likwidacja).

Likwidacja na drodze prawa polskiego jest możliwa tylko wtedy, gdy AKTYWA wystarczą na zaspokojenie ZOBOWIĄZAŃ.

Upadłość (bankructwo) występuje wtedy, gdy AKTYWA nie wystarcza na zaspokoją ZOBOWIĄZAŃ. Upadłość banku prowadzi do wymagalności spłaty zobowiązań dot. wszystkich kredytów, nawet hipotecznych. BFG pokryje do 100 000 euro depozytu.

24.03.2012r. notatki z 24.03

Sanacja likwidacyjna poprzez przejecie banku

Jeżeli po upływie sześciu miesięcy od daty nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, zwołanego na żądanie KNF w ramach środków nadzorczych szczególnych, strata przekracza funduszy własnych banku lub powstały okoliczności grożące niewypłacalnością banku albo okoliczności grożące obniżeniem funduszy własnych banku w takim stopniu, że nie byłoby spełnione wymogi obowiązujące przy jego tworzeniu KNF może podjąć następujące decyzji.

Przyjęcie banku za zgodą banku przyjmującego,

Uchylenie zezwolenie na utworzenie banku i jego likwidacja (wyjątek: w przypadku państwowych KNF występuję do Rady Ministrów o likwidację banków, jest to tak zwane szczególna decyzja likwidacyjna).

Przymusowa likwidacja banku jako akt nadzoru ze strony KNF

Decyzję o likwidacji zagrożonego banku podejmuje KNF. Decyzja ta zawiera następujące elementy:

Postawienie banku w stan likwidacji:

• Powołanie likwidatora

• Określenie szczegółowych warunków i trybu likwidacji,

• Określenie dnia przejęcia zarządu majątkiem likwidowanego banku przez likwidatora.

• Zarząd nad majątkiem likwidowanego banku obejmuje powołany przez KNF Likwidator, na którego przechodzą uprawnienia zastrzeżone w ustawie u statusie dla organów banku. Z dniem przejęcia zarządu majątkiem likwidowanego banku przez likwidatora: zarząd banku ulega rozwiązaniu natomiast mandaty jego członków ulegają wygaśnięciu z mocy prawa:Kompetencja rady Nadzorczej zostaje zawieszona z wyjątkiem możliwości wniesienia odwołania do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Dobrowolna likwidacja banku

Walne Zgromadzenie może podjąć decyzje o dobrowolnej likwidacji banku z przyczyn innych niż określone w art. 147 uPb oraz w przypadku, gdy bank nie poniósł starty. Przed rozpoczęciem dobrowolnej likwidacji bank jest obowiązany poinformować o podjętej decyzji KNF oraz przedstawić jej zatwierdzenia program likwidacji.

W tym czasie istnieje zakaz podziału pomiędzy akcjonariuszami (członków) majątku powstałego po zaspokojeniu i zabezpieczeniu wierzycieli przed upływem roku od daty ostatniego ogłoszenia o otwarciu likwidacji. Należy podkreślić, że jeżeli dotychczasowy likwidator prowadzi likwidację banku,, w sposób zagrażający bezpieczeństwu środków pieniężnych z gromadzonych na rachunkach bankowych KNF może powołać innego Likwidatora.

Upadłość banku

Ustawa Prawo bankowe przewiduje samodzielną przesłankę upadłości banku. Jeżeli według bilansu aktywa banku nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań zarząd banku, zarząd komisaryczny lub likwidator powiadamia o tym niezwłocznie KNF, która podejmuje decyzję o zawieszeniu działalności banku, za zgodą banku przejmującego, albo występuje do właściwego sądu kręgowego z wnioskiem o ogłoszenie upadłości, o czym zawiadamia BFG.

Skutki ogłoszenia upadłości banku:

• Rozwiązanie organów zarządzających i nadzorczych banku

• Wygaśniecie zarządu komisarycznego, powołania likwidatora oraz uprawnień ustanowionego kuratora.

• Wygaśniecie wszystkich uprawień osób wchodzących w skład organów banku do odpraw pieniężnych oraz wynagrodzeń za okres po ogłoszeniu upadłości.

Ponadto z dniem ogłoszenia upadłości ulegają rozwiązaniu:

• Umowy rachunku bankowego, przy czym oprocentowanie rachunków bankowych jest naliczane do dnia ogłoszenia upadłości

• Umowy kredytu i pożyczki, jeżeli do dnia ogłoszenia upadłości nie wystąpiło oddanie środków pieniężnych do dyspozycji kredytobiorcy

• Umowy poręczenia, gwarancji bankowych i akredytyw, jeżeli do dnia ogłoszeni upadłości bank nie otrzymał prowizji z tyt. tych czynności

• Umowy o udostępnienie skrytek sejfowych.

Inne (niż banki) podmioty wykonujące czynności bankowe (para banki)

Do para banków należy zaliczyć:

• Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe

• Instytucje pieniądza elektronicznego

• Pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe.

Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe

Problematyka prawna mawianej instytucji finansowej została uregulowana w ustawie z dnia 14.12.1995r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Kasa jest spółdzielnią, do której w zakresie nie uregulowanym odmiennie ustawą stosuje się przepisy ustawy Prawo spółdzielcze.

Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK) - to spółdzielnie, czyli dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie osobowym (w zależności od liczby członków ) i zmiennym funduszu udziałowym (członek obowiązany jest wpłacić wkład członkowski).

Prowadzą działalność gospodarczą w interesie swoich członków, której celem jest gromadzenie środków pieniężnych członków i udzielanie im pożyczek i kredytów. Działalność spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych ma charakter niezarobkowy (non profit), co w praktyce oznacza, że członkowie SKOK mają dostęp do tańszych kredytów i pożyczek.

Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych - non profit.

Non profit to instytucje działające na korzyść swoich członków.

Z punktu widzenia klienta nie widać różnicy w funkcjonowaniu SKOK i banku. Jest to możliwe dzięki temu, że w SKOK możemy założyć konto, lokatę, zaciągnąć kredyt czy wyrobić kartę kredytową. (SKOK ma tańsze produkty).

z oferty SKOK mogą skorzystać tylko członkowie, mają charakter niezarobkowy, nie są bankami, a zatem nie podlegają nadzorowi KNF, ale podlega Kontroli Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej.

Organami w Kasie są: Walne Zgromadzenie Członków, Rada Nadzorcza i Zarząd.

Członkowie organ ów kasy wykonują swoje funkcje społecznie, z tym, że statut może przewidywać wynagrodzenie członków zarządu.

Należy stwierdzić, że kasy posiadają następujące cechy odróżniające je od banków:

• Są spółdzielniami

• Są instytucjami not-for-profit,

• Założycielami i właścicielami są członkowie kas, którzy są połączeni więziami o charakterze zawodowym lub innym społecznym

• Świadczą usługi na rzecz swoich członków

• Ich działalność polega na przyjmowaniu wkładów pieniężnych od swoich członków, udzielaniu im pożyczek, przeprowadzaniu na ich zlecenie rozliczeń pieniężnych

• Organy kas są wybierane przez członków, a członkowie władz kasy nie pobierają co do zasady wynagrodzenia za swoją pracę,

• Każdy członek kasy jest uprawniony do jednego głosu na dorocznym Walnym Zgromadzeniu Członków.

Kasy zrzeszają się w Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej. Członkami Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej są wyłącznie kasy.

Kasa Krajowa jest spółdzielnią osób prawnych, do których w zakresie nie uregulowanym ustawą o spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych stosuje się przepisy ustawy - prawo Spółdzielcze.

Kasa Krajowa przeprowadza lustrację zrzeszonych kas zgodnie z przepisami ustawy - Prawo spółdzielcze. Przepisy tej ustawy o związkach rewizyjnych dotyczące lustracji stosuje się odpowiednio do Kasy Krajowej.

Celem działalności Kasy Krajowej jest zapewnieni stabilności finansowej kas bezpieczeństwa zgromadzonych tam oszczędności oraz zgodności działalności kas z przepisami ustawy.

Kasa krajowa prowadzi działalność na rzecz swoich członków, a w szczególności:

• Reprezentuje interesy kas przed organami administracji państwowej i organami samorządu terytorialnego.

• Wyraża opinie o projektach aktywów prawnych dotyczących kas,

• Zapewnia doradztwo prawne, organizacyjne i finansowe

• Organizuje szkolenia i prowadzi działalność wydawniczą związaną z działalnością kas,

• Określa normy dopuszczalnego ryzyka w działalności kas

• Opracowuje jednolite procedury świadczenia usług i prowadzenia dokumentacji oraz systemy informatyczne.

• Przyjmuje lokaty

• Udziela pożyczek i kredytów kasom

• Pośredniczy w przeprowadzaniu rozliczeń finansowych

• Przeprowadza lustrację kas.

Pracownicze kasy zapomogowo -pożyczkowe

Ich członkami mogą być pracownicy, emeryci i renciści bez względu na przynależność związkową. Celem tego rodzaju kas jest udzielanie członkom pomocy materialnej w formie pożyczek długo i krótko terminowych oraz zapomóg na zasadach określonych w statusie. Środki na realizację tego celu pochodzą z wkładów członkowskich. Pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe pozostają poza zakresem nadzoru publicznoprawnego, jaki sprawuje KNF.

Instytucja pieniądza elektronicznego

Instytucja pieniądza elektronicznego została uregulowana w ustawie z dnia 12.09.2002r. o elektronicznych instrumentach płatniczych.

W świetle ustawy instytucja pieniądza elektronicznego to inna niż bank osoba prawna działająca w formie spółki akcyjnej, utworzona i działająca na podstawie zezwolenia właściwych władz lub przepisów prawa, której przedmiotem działania jest prowadzenie we własnym mieniu na własny rachunek działalność podlegającej na wydawaniu do dyspozycji i wykupie pieniądza elektronicznego oraz rozliczaniu transakcji dokonywanych przy użyciu instrumentów pieniądza elektronicznego.

Instytucja pieniądza elektronicznego w zakresie wykonywanej działalności gospodarczej innej niż wydawanie pieniądza elektronicznego może wyłącznie:

Świadczyć ściśle powiązane z wydawaniem pieniądza elektronicznego usługa finansowa i niefinansowe, takie jak wykonywanie funkcji operacyjnych i innych funkcji pomocniczych, a także wydawać oraz administrować innymi środkami płatniczymi, z wyłączeniem prowadzenia działalności kredytowej w jakiejkolwiek formie, oraz

Przechowywać dane na nośnikach elektronicznych w imieniu innych podmiotów lub instytucji publicznych .

PRAWO W FINANSACH 13.04.12r.

UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE

stronami ubezpieczeń jest ubezpieczyciel i ubezpieczaJĄCY (nie mylić z ubezpieczonym)

Podmioty wykonujące działalność ubezpieczeniową i reasekuracyjną z przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej wynika, że podmiotami uprawnionymi do wykonywania działalności ubezpieczeniowej na terytorium Polski są:

- krajowe zakłady ubezpieczeń - mogą one prowadzić działalność ubezpieczeniową w formie spółki akcyjnej lub towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych (tuw -> nie jest to chyba oficjalny skrót);

- krajowe zakłady reasekuracji - mogą one prowadzić działalność ubezpieczeniową w formie spółki akcyjnej lub tuw, a także w formie spółki europejskiej; ***

-główny oddział zagranicznego zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji państwa nie członkowskiego UE;

- oddział zagranicznego zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji z państwa- członka UE.

Fundamenty rynku ubezpieczającego:;

-wykonywanie działalności po uzyskaniu zezwolenia;

-... ???

Podział ryzyka wg grup i rodzajów ubezpieczeń (załącznik do ustawy):

- Grupa 1. - ubezpieczenia na życie;

- Grupa 2. - ubezpieczenia posagowe, zaoptrzenia dzieci

- itd...

W Polsce występuje 27 spółek akcyjnych, które prowadzą działalność w Grupie 1. i 26 s.a., które prowadzą działalność w pozostałych grupach.

Zakład ubezpieczeń prowadzący działalność w formie tuw stanowi drugą z możliwych form wykonywania działalnośći przez krajowy zakład ubezpieczeń. Zgodnie z definicją zawartą w udu, tuw jest zakład, który ubezpiecza swoich członków na zasadzie wzajemności. Tuw posiada osobowść prawną. Uzyskuje ją z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru...?

Działalność tuw NIE JEST*** nastawiona na zysk. Podstawą dla organizacji i działalnośći tuw jest jego statut, który pod rygorem nieważności powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.

Statuw towarzystwa może przewidywać, iż tuw będzie ubezpieczało także osoby niebędące członkami towarzystwa. Osoby te nie mogą być zobowiązane do udziału w pokrywaniu straty towarzystwa przez wnoszenie dodatkowej składki ubezpieczeniowej.

Ponadto składki zebrane od osób ubezpieczających, które nie są członkami towarzystwa, nie mogą stanowić więcej niż 10% składki zebranej przez towarzystwo.

Członkowie towarzystwa nie odpowiadają za jego zobowiązania. Organami tuw są: walne zgromadzenie, zarząd i rada nadzorcza.

Kapitał podstawowy dla:

- banku - 5 000 000 euro;

- banku spółdzieczego - 1 000 000 euro;

- tuw - zależny od tego w ilu grupach prowadzi swoje usługi.

Obowiązująca ustawa o działalności ubezpieczeniowej zawiera przepisy w zakresie możliwości przekształcenia tuw w spółkę akcyjną.***

W Polsce są 2 tuwy, które prowadzą działalność w Grupie 1. i 6 tuw, które prowadzą działalność w Grupie 2.

Zakłady reasekuracji

Reasekuracja jest umową, na mocy której jeden zakład ubezpieczeń zwany cedentem odstępuje całość lub część ubezpieczonego ryzyka, bądź grupy ubezpieczonych ryzyk określonego rodzaju wraz z odpowiednią częścią składek innemu zakładowi ubezpieczeń, zwanemu reasekuratorem, który ze swojej strony zobowiązuje się do zapłaty cedentowi odpowiedniej części świadczeń wypłacanych ubezpieczającym.

Umowa taka służy więc przedłużeniu i rozszerzeniu ubezpieczenia. Reasekurator zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania w przypadku, gdyby doszło do zdarzenia losowego, za które odpowiedzialne jest ubezpieczające się w zakładzie reasekuracji towarzystwo ubezpieczeniowe.

Scedowane rodzaje ryzyk w całości lub w części mogą podlegać dalszemu podziałowi i przekazaniu ich innym zakładom ubezpieczeń. W powyższej sytuacji oznacza to retrocesję, której stronami są retro... ???

Znaczenie reasekuracji polega na tym, że zabezpiecza ona zakład ubezpieczeń przed stratami finansowymi na wypadek kumulacji ryzyka i wielkich katastrof. Pozwala im także zwiększać udział w rynku i pozyskiwać nowych klientów. Zakłady ubezpieczeń dzięki tej umowie mogą zachować stabilność finansową.

Kilka cech specyficznych zakładów reasekuracji:

- zr ograniczają przedmiot swojej działalności do prowadzenia wyłącznie reasekuracyjnej (nie mogą równolegle wykonywać działalności ubezpieczeniowej bezpośredniej);

- zr mogą uzyskiwać zezwolenia od KNF na wykonywanie działalności reasekuracyjnej w zakresie ubezpieczeń na życie lub reasekuracji ubezpieczeń majątkowych i osobowych oraz reasekuracji ubezpieczeń...???

- minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego zr nie może być niższa niż równowartość w zł 3 mln euro, nie może pochodzić z pożyczek.

W Polsce istnieje 1 zakład reasekuracji (s.a.)

*** Oko puszczone przez Panią, znaczy to tyle, że pytania na egzamin mogą nawiązywać do zaznaczonej części.

Np. W jakiej formie organizacyjno- prawnej mogą działać krajowe zakłady reasekuracji ?

Np.

-Co może się w co przekształcić:

tuw MOŻE na s.a.

s.a. NIE MOŻE na tuw

SKOK NIE MOŻE na s.a.

- bank spółdzielczy może wypowiedzieć umowę zrzeszającą, bank zrzeszający nie może umowy wypowiedzieć?

ŹRÓDŁA PRAWA RYNKU KAPITAŁOWEGO (mnóstwo ustaw, nie trzeba ich znać)

Rynek regulowany

Jest to działający w sposób stały system obrotu instrumentami finansowymi dopuszczonymi do tego obrotu, zapewniający inwestorom powszechny i równy dostęp do informacji rynkowej w tym samym czasie przy kojarzeniu ofert nabycia i zbycia instrumentów finansowych, oraz jednakowe warunki nabywania i zbywania tych instrumentów. Zorganizowany i podlegający nadzorowi właściwego organu na zasadach określonych w przepisach ustawowych, jak również uznany przez państwo członkowskie za spełniający te warunki, i wskazany Komisji Europejskiej jako rynek regulowany. Rynek regulowany obejmuje w Polsce rynek giełdowy (organizowany przez GPW S.A.), rynek pozagiełdowy (organizowany przez BondSpot S.A.), towarowy rynek instrumentów finansowych (organizowany przez giełdę towarową).

Podmioty działające w sferze obrotu papierami wartościowymi na rynku regulowanym:

1. GPW S.A. i BondSpot S.A. oraz giełda towarowa

2. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

3. Firmy inwestycyjne

4. Maklerzy i doradcy inwestycyjni

5. Emitenci

6. Inwestorzy

7. Inwestorze zbiorowi (fundusze inwestycyjne)

Instrumenty finansowe [wiedza nieobowiązkowa -> załącznik do ustawy]

-zbywalne papiery wartościowe

- instrumenty rynku pieniężnego

- jednostki uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania

- transakcje opcyjne, transakcje typu futures, swap, umowy forward na stopę procentową oraz inne kontrakty pochodne odnoszące się do papierów wartościowych, walut, stóp procentowych

-itd.

Giełda Papierów Wartościowych (najważniejszy segment rynku wtórnego)

Zadania normatywne giełdy:

- zapewnianie koncentracji popytu i podaży na instrumenty finansowe w celu kształtowania ich powszechnego kursu

- zapewnianie bezpieczeństwa i sprawnego przebiegu transakcji oraz

- upowszechnianie informacji o kursach i obrotach instrumentami finansowymi.

GPW

- wyłącznie przez spółkę akcyjną

- przedmiotem działalności spółki prowadzącej giełdę może być wyłącznie prowadzenie giełdy lub innej działalności w zakresie organizowania obrotu instrumentami finansowymi oraz działalności związanej z tym obrotem

- firma podlega ochronie prawnej

- kapitał zakładowy spółki prowadzącej giełdę powinien wynosić co najmniej 40 mln zł

- akcje giełdy nie są wyłącznie imienne od 9.11.2010r. (udział w kapitale zakładowym: Skarb Państwa 35% akcji ->akcje uprzywilejowane, akcje na okaziciela - 64,62%) SP zachował udział głosów na walnym zgromadzeniu na poziomie 51,57%

- przepisy ograniczające wykonywanie praw głosu przez akcjonariuszy

GPW prowadzi obrót instrumentami finansowymi na czterech rynkach:

1. Rynek Główny. GPW działa od dnia uruchomienia Giełdy w dniu 16.04.1991r. Jest to rynek podlegający nadzorowi KNF i wskazany KE jako rynek regulowany. Przedmiotem handlu na Głównym Rynku GPW... ???

2. NewConnect to zorganizowany i prowadzony przez Giełdę rynek działający w formule alternatywnego systemu obrotu. Stworzony został z myślą o młodych i rozwijających się firmach działających zwłaszcza w obszarze nowych technologii. NC ruszył 30.08.2007 r. Przedmiotem obrotu w alternatywnym systemie mogą być akcje, prawa do akcji (PDA), prawa poboru, kwity depozytowe oraz inne udziałowe papiery wartościowe.

3. Catalyst. Rynek instrumentów dłużnych - obligacji komunalnych, korporacyjnych i listów zastawnych - powstał 30.09.2009 r. Tworzą go dwie platformy obrotu prowadzone w formule rynku regulowanego i alternatywnego systemu obrotu (ASO) - przeznaczone dla klientów detalicznych oraz 2 analogiczne rynki przeznaczone dla klientów hurtowych.

4. Poee Rynek Energii GPW. Jest najmłodszym rynkiem warszawskiej giełdy, rozpoczął działałność 11.12.2010 r. Rozszerzył działalność operacyjną GPW o obszar rynku towarowego - jest platformą....???

Spółki prowadzące rynek pozagiełdowy

W 2009 r. GPW w Warszawie stała się większościowym akcjonariuszem spółki MTS-CeTo S.A., która z dniem 18.09.2009r. zmieniła nazwę na BondSpot S.A. Spółka ta jest instytucją dysponującą licencją na prowadzenie regulowanego rynku pozagiełdowego i jednocześnie mogącą tworzyć platformy elektronicznego obrotu papierami wartościowymi i instrumentami finansowymi... ????

Polski regulowany rynek pozagiełdowy jest wzorowany na amerykańskim NASDAQ.

Rynek pozagiełdowy przeznaczony jest dla papierów wartościowych, które nie mają szans na notowanie na giełdzie. Należą do nich m.in. obligacje emitowane przez gminy, akcje spółek niespełniających...???

Giełda towarowa

Przez towary giełdowe rozumie się towary dopuszczone do obrotu na danej giełdzie towarowej, takie jak:

- oznaczone, co do gatunku rzeczy

- różne rodzaje energii

- limity wielkości produkcji lub emisji zanieczyszczeń

- .... ???

Towarowa Giełda Energii S.A. (spółka jako jedyna uzyskała w 2007 r. zezwolenie od KNF na prowadzenie giełdy towarowej). Celem działania spółki prowadzącej giełdę jest koncentracja podaży i popytu na towary giełdowe, zapewnienie.... ????

Giełda towarowa:

- jest spółką akcyjną

- przedmiotem działalności: wyłącznie prowadzenie giełdy

- kapitał zakładowy: 3 mln zł (co do zasady), akcje imienne

- prowadzenie giełdy wymaga zezwolenia KNF

- zmiany statutu spółki (regulamin wymagają dla swej ważności...?????

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

KDPW stanowi kluczową instytucję depozytową dla papierów wartościowych funkcjonujących na rynku regulowanym. Działa on w formie spółki akcyjnej. Do jego zadań podstawowych należy prowadzenie:

- depozytu papierów wartościowych

- rozliczeń rozrachunku...????

Podmiotami uprawnionymi do przechowywania papierów wartościowych są w KDPW twz. uczestnicy depozytu. Są nimi podmioty prowadzące przedsiębiorstwa maklerskie....???

Akcjonariuszami KDPW mogą być wyłącznie podmioty prowadzące giełdę, rynek pozagiełdowy, domy maklerskie, firmy inwestycyjne, SP, NBP i banki.

Firmy inwestycyjne prowadzące działałność maklerską

Działalnością maklerską nazywane jest dokonywanie czynności polegających na:

1. Przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia maklerskich instrumentów finansowych oraz wykonywania tych zleceń na rachunek dającego zlecenie

2. .... ????

Firmy inwestycyjne:

1. Domy maklerskie

2. banki prowadzące działalność maklerską

3. zagraniczne firmy inwestycyjne prowadzące działalność maklerską na terytorium polskim państwa członkowskiego UE lub OECD

4. banki powiernicze (skupiają się głównie na działałności powierniczej zajmując się pieniędzmi powierzonymi przez klientów).

Inwestorzy, są to nabywcy instrumentów finansowych, ochronie ich interesów służą ustawy o obrocie instumentami finansowymi oraz o ofercie publicznej.

1. Inwestorzy zwykli

2. Inwestorzy kwalifikowani (domy maklerskie, banki prowadzące działałność maklerską...)

3. Inwestorzy zbiorowi

Inwestorzy zbiorowi. Są to specjalne instytucje finansowe, które zbierają środki od wielu inwestorów po to, ażeby inwestować je wspólnie. Taka forma inwestowania ma wiele zalet. Chodzi o to, że ryzyko strat rozkłada się na większą liczbę podmiotów, portfel papierów może być bardziej zróżnicowany. Poza tym inwestor zbiorowy dysponuje wystarczającymi środkami na zatrudnienie fachowców i prowadzenie niezbędnych badań w celu racjonalnego inwestowania. Z drugiej strony inwestor zbiorowy utrzymuje się z części wspłat dokonywanych przez inwestorów inwestujących za jego pośrednictwem, wskutek czego część wygenerowanych zysków jest konsumowana przez samego inwestora zbiorowego. .... ???

Fundusze inwestycyjne. Towarzystwo (będące spółką akcjną) tworzy FI, zarządza nim i reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi. Organem funduszu inwestycyjnego jest towarzystwo, utworzone zgodnie z przepisami ustawy. Często w FI, jako jego organ, działają również rada inwestorów lub zgromadzenie inwestorów. Fundusz nie jest podmiotem zależnym od towarzystwa nim zarządzającego, ani od osoby posiadającej bezpośrednio ... ???

FI - rodzaje

Otwarte - każdy może do takiego funduszy przyjść i zakupić jednostkę uczestnictwa

Zamknięte - emituje certyfikaty inwestycyjne, któr są papierami wartościowymi na okaziciela; certyfikaty inwestycyjne nie są z zasady umarzane, mogą być dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym.

Mieszane - .... ????

Postepowanie administracyjne

I instancji - OA - decyzja administracyjna

Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy

II instancji - OA - decyzja administracyjna

SĄD

Odwołanie

Organ

(KNF)

Instytucja finansowa

Kasacja

II Instancja NSA (Orzeczenie)

I Instancja WSA

Postępowania

sądowo-administracyjne

Skarga

Na decyzję wydaną

w II Instancji

Punkt decyzyjny

„Oddział w Polsce”

Państwo Macierzyste

Organ Nadzorczy

w Niemczech

Informacja

Zgoda

Organ Nadzoru w Polsce

(KNF)

1. Zasada jednolitej licencji

2. Zasada wzajemnego uznawania

3. Zasada nadzoru państwa macierzystego

Instytucja Kredytowa

z siedzibą w Niemczech

Działalność transgraniczna

Państwo goszczące

Zgoda + Informacja

Nadzór

ODDZIAŁ

PRZEDSTAWICIELSWTO

Postępowanie naprawcze (sanacja)

Sanacja autonomiczna

Sanacja komisaryczna

Zakończenie działalności banku

Sanacja

likwidacyjna

poprzez

przejęcie

banku

Przymusowa

Likwidacja

Banku jako

Akt nadzoru

Ze strony KNF

Dobrowolna likwidacja banku

Upadłość banku

---