Regionalizacja - długofalowy proces integrowania krajów i gospodarek określonego regionu dzięki intensyfikacji oraz pogłębieniu powiązań ekonomicznych, społecznych i kulturalne co prowadzi do tworzenia się silnie współzależnego systemu w danym regionie.
Regionalizacja - to proces szerszy niż tworzenie i działanie regionalnych ugrupowań integracyjnych.
W procesie integrowania się regionów znacznie mają też czynniki socjologiczne wspólne wartości i dążenia społeczeństw, poczucie tożsamości, dziedzictwo kulturowe, historyczne.
Współczesny system regionalizacji toczy się jednocześnie na 3 poziomach, które są tworzone stopniowe integrowanie krajów i ich gospodarek I poziom - w danym regionie (kontynentalnym w jego ramach). II poziom między regionami (czasem z innych kontynentów) przez zacieśnianie relacji różnych ugrupowań, czy też połączenie krajów spoza innych ugrupowań. III poziom ponad regionami ( i kontynentami) jako części składowe formującej się gospodarki globalnej.
Regionalizacja - realny proces, polityka, realizowany projekt.
Regionalizm - ideologia koncepcji lub projekt (pojęcie wyższe, stanowi komponent regionalizacji).
Główne cele ekonomiczne to:
-przyśpieszenie wzrostu gospodarczego (lepsze wykorzystanie zasobów, czynników wytwórczych w regionie, zwiększenie skali produkcji na rynek ugrupowania).
-aktywizacja handlu zagranicznego w ramach ugrupowania dzięki efektom przesunięcia i kreacji handlu na obszarze zliberalizowanej wymiany.
-realizacja reform gospodarczych dostosowanych gospodarczo do innych państw ugrupowania, realizacja zasad wspólnej polityki integracyjnej.
-wsparcie rozwoju krajowych przedsiębiorstw przez otwarcie możliwości ekspansji regionalnej, formowanie się nowych specjalizacji w produkcji i eksporcie.
-przyciąganie ZIB (zagraniczne inwestycje bezpośrednie) zarówno z krajów ugrupowania jak i spoza.
-zwiększenie spójności ekonomicznej i socjalnej z kraju i regionie.
-podnoszenie konkurencyjności gospodarczej w regionie i na świecie
-zmniejszenie zagrożenia marginalizacją w stosunku międzynarodowym
W XX wieku odnotowano 3 fale regionalizacji
I lata 30-te okres Wielkiego Kryzysu, regionalne porozumienia integracyjne służyły wycofaniu się krajów z udziału w objętej - kryzysem gospodarczo światowej.
II lata 50,60 porozumienie integracyjne stworzyły poszczególnym grupom krajów możliwość stymulowania wzrostu gospodarek poprzez ukierunkowanie działalności przedsiębiorstw do wewnątrz regionu w warunkach liberalizacji handlu na rynku ugrupowania.
III początek lat 80 - nasilenie lata 90 wyraz dążenia krajów do ukierunkowania działalności gospodarczej na zewnątrz poprzez eksport, a w rezultacie do poprawy pozycji kraju i ugrupowania i gospodarki światowej. Na wymianę w ramach 3 najbardziej znaczących handlowo ugrupowań na świecie UE, FTAA, APEX przypada 72% światowego eksportu.
Nowy regionalizm - lata 90 -te XX wieku
Nowy regionalizm - nowe podejście do kolektywnych i kompleksowych działań państw regionu w celu sprostowania zagrożeniom, dostosowaniom i wyzwaniom w dobie globalizacji.
Jest to koncepcja i strategia przygotowania i realizowania przez państwa regionu wykorzystująca mechanizm szerokiej współpracy w sferze ekonomicznej, politycznej, społecznej do umocnienia spójności i konkurencyjności regionu oraz zwiększenia korzyści i zmniejszenia zagrożeń związanych z globalizacją.
W rozwiązaniach o nowym regionalizmie KTN SA określone jako globalni aktorzy biznesowi a ich działalność jako rynkowo zorientowane źródło wiedzy.
KTN- korporacja Trans Narodowa
Świat konkurencyjnych regionów, widzianych jako komponenty formułującej się globalnej gospodarki, jest wizją optymalnej dla interesów globalnie działających przy KTN.
Koncepcja nowe regionalizmu dość zróżnicowane i wyrażone nie tylko przez przedstawicieli globalnego biznesu, zakładają rozwijanie wszechstronnych kontaktów i stałych powiązań między istniejącymi ugrupowaniami regionalnymi.
Ugrupowania regionalne zapoczątkowały interregionalizm - np. stosunki rozwijające się od 1995r między UE a MER COSUR.
Wykraczają one poza wzajemne ułatwienie w przepływach towarów i czynników a jako zadania do współpracy postawiono długofalowe stymulowanie wzrostu, poprawę warunków socjalnych oraz budowę społeczeństwa obywatelskiego w MERCOSUR.
Formułuje się też inna koncepcja transeregionalizm. Zakłada on ujednolicenie zasad ekonomicznych i zacieśnianie powiązań między regionami i krajami o zbliżonych interesach lecz leżących na różnych kontynentach - przykładem jest działalność w ramach APEC (pomimo słabej konwergencji ugrupowań, gdzie 20 krajów z trzech kontynentów).
Od początku lat 90 XX wieku utrzymują się następujące tendencje regionalizacji:
Intensyfikacja zawierania nowych, regionalnych porozumień integracji rozszerzenia istniejących ugrupowań krajów na wszystkich kontynentach.
Rozszerzanie zakresu porozumień regionalny poza liberalizacją handlu, włączanie nowych zagadnień : przepływ ZIB ochrona własności intelektualnej, standardów technicznych.
Rozwój porozumiewania para -integracji jak np. umowy stowarzyszeniowe, umowy i partnerstwie i współpracy.
Wzrost zainteresowania krajów rozwijających się oraz Japonii regionalnymi i bilateralnymi porozumieniami.
Formowanie się grup krajów powiązanych porozumieniami integracyjnymi z ośrodkiem (kraj USA i ugrupowanie UE), który dominuje, decyduje o tempie, zakresie integracji.
Pojawienie się trans regionalizmu.
Wzrost zainteresowania państw regionalnymi i dwustronnymi porozumieniami o liberalizmie wymiany gospodarczej (w wyniku spowolnienia działalności liberalizmie z ramienia WTO).
Narastanie administracji komplikacji w stosowaniu różnych zasad, regulacji i procedur w następującej dużej liczby i różnorodności nakładających się porozumień.
Akceptacja przez WTO rozwoju handlu preferencyjnego, opartego na regionalnych i dwustronnych porozumieniach, oprócz klauzuli KNU między członkami tej organizacji.
Na świecie jest podpisanych około 290 umów o integracji regionalnej, ale tylko niewielka część wykracza poza porozumienie dotyczące liberalizacji handlu (strefa wolnego handlu, unia celna).
GLOCAL termin będący połączenia dwóch wyrażeń GLOBAL i LOCAL.
Globalizacja i regionalizacja SA procesami ściśle na siebie oddziałującej ale przebiegającej różnymi drogami.
Dwa nurty poglądów na ten temat:
Regionalizacje traktuje się jako proces odwrotny do globalizacji jako odmienny alternatywny sposób wspomagający rozwój gospodarczej (chodzi o ograniczenie negatywnych skutków globalizacji) poprzez ugruntowania własnych sił makroekonomicznych, niezbędnych do otwarcia globalnej konkurencji poprzez instytucje nadzorujące ochronne gospodarczo regionalnej - samodzielność i uniezależnienie się od trendów globalnych.
Regionalizacja traktowana jest jako wynik i częściowe uzupełnienie procesów globalizacji (odrzuca się pogląd że region może być samodzielny)
Regionalizacja i globalizacja wzajemnie się wspierają. Regionalizacja to etap globalizacji tzn. uczestnictwo w ugrupowaniach regionalnych można traktować jako etap przed pełną integracją gospodarstw światową.
Kłaniamy się ku tezie b)