WINO
Metoda Bertranda:
W praktyce laboratoryjnej najczęściej stosuje się metodę Bertranda, w której badany roztwór cukru zadaje się określoną ilością płynu Bertranda I i II, po gotuje się przez 3 minuty Wytrącony osad Cu2O oddziela się, przemywa na sączku (typu Schotta 3G4) i rozpuszcza w płynie Bertranda III. Otrzymany roztwór miareczkuje się następnie mianowanym roztworem KMnO4 do jasnoróżowego zabarwienia. Ilość oznaczonego w ten sposób Cu2O przelicza się na zawartość cukru, korzystając z odpowiednich tablic. W poszczególnych etapach oznaczenia zachodzą odpowiednie reakcje:
- po zmieszaniu płynu Bertranda I i II
CuSO4 + 2NaOH = Na2SO4 + Cu(OH)2
Cu(OH)2 + C4H4KNaO6 = Cu(C4H2KNaO6) + 2H2O
- podczas gotowani roztworu cukru z płynem Bertranda I i II
cukier + 2 Cu(C4H2KNaO6) + 2H2O = utleniony cukier + 2C4H4KNaO6 + Cu2O
- po dodaniu płynu Bertranda III do osadu Cu2O
Cu2O + Fe2(SO4)3 + H2SO4 = 2CuSO4 + 2FeSO4 + H2O
- podczas miareczkowania roztworem KMnO4
10FeSO4 + 2 KMnO4 + 8H2SO4 = 5Fe2(SO4)3 + K2SO4 + 2MnSO4 + 8H2O
X=nb/10c
N= wielokrotność rozcieńczenia
B= ilość glukozy w mg
C= ilość roztworu podstawowe w cm3 którą wzięto do oznaczenia
Metoda Scalesa:
osad Cu2O rozpuszcza się w mocnym nieutleniającym HCl. Po rozpuszczeniu osadu z utworzeniem soli CuCl neutralizuje się nadmiar HCl roztworem węglanu sodu. Wydzielony CO2 usuwa powietrze z naczynia, w którym prowadzi się oznaczenie, po czym do obojętnego roztworu dodaje się określoną objętość mianowanego roztworu jodu i po kilku minutach nadmiar jodu miareczkuje się mianowanym roztworem tiosiarczanu sodu.
Cu2O + 2HCl -> 2CuCl + H2O
2HCl + Na2CO3 -> CO2 + 2NaCl + H2O
2CuCl + I2 -> CuCl2 + CuI2
I2 + 2Na2S2O3 -> 2NaI + Na2S4O6
y=V1f1 - V2f2
V1- objętość danego roztworu jodu w cm3
f1- faktor roztworu jodu
V2- objętość Na2S2O3 użyta do odmiareczkowania nadmiaru jodu
f2- faktor roztworu Na2S2O3
Kwasowość:
Polega na miareczkowaniu próby wina mianowanym roztworem NaOH z zastosowaniem wskaźnika- fenoloftaleiny
RCOOH + NaOH -> RCOONa + H2O
Kw=6,7af/20 {g/dm3}
Oznaczenie alkoholu:
Oznacza się go wykorzystując proces destylacji i pomiar gęstości. Przed destylacją należy roztwór zobojętnić przez dodanie NaOH w celu przeprowadzenia lotnych kwasów w nielotne sole (dzięki czemu nie przeszkadzają w destylacji alkoholu)
d=c-a/b-a
a- masa piknometru
b- masa piknometru z wodą destylowaną
c- masa piknometru z alkoholem
Przygotowanie roztworu podstawowego:
Po destylacji alkoholu stężenie cukrów jest zbyt wysokie by oznaczać je przy wykorzystaniu odczynników miedziowych. Dlatego je rozcieńczamy:
- przenosi się ilościowo do kolby 250ml dodaje środki klarujące (służą do oddzielenia subst. niewęglowych redukujących miedź) i dopełniamy wodą do kreski
- oddzielamy osad aż do uzyskania klarownego roztworu
Jeżeli przygotowany roztwór nie jest zużyty pierwszego dnia dodaje się benzoesan sodu (konserwant) i przechowuje w lodówce.
n=250/Vp
Vp- objętość piknometru wyznaczona przez masę wody w nim zawartej
NASIONA
H2SO4 - dodawany w celu mineralizacji próbki
CuSO4 - katalizator (przenosi O2 z H2SO4 na substancję organiczną)
K2SO4 - podnosi temp wrzenia H2SO4
Oznaczanie białka metodą Kjeldahla:
Do kolby dodaje się ok. 3g nasion i ok. 30 cm3 st H2SO4 i 0,2g CuSO4. następnie kolbę ogrzewa się pod skosem aż do zwęglenia substancji. wylot kolby zamyka się szklaną chłodniczką, napełnia wodą, której celem jest ograniczenie parowania kwasu. Dodajemy ok. 6g K2SO4 i spalamy do uzyskania klarownej cieczy. Rozcieńczamy wodą do ok. 100 cm3 i przenosimy do kolby miarowej. Pobieramy pipet 50 cm3 roztworu i przenosimy do aparatu parnasa. Dodajemy 30 cm3 30% NaOH i oddestylowujemy amoniak z parą wodną.
Reakcje przebiegające podczas mineralizacji:
1. Rozkład kwasu siarkowego (VI) z uwolnieniem tlenu:
2H2SO4 ---> 2SO2 +O2 +2H2O
2. Utlenianie substancji organicznych, w tym również związków azotowych, z uwolnieniem dwutlenku węgla, wody i amoniaku: (CO2 i H2O pochodzą z rozkładu tłuszczy i węglowodanów)
R-CHNH2-COOH -- H2SO4 xCO2 + yH2O + 2NH3
CO2 i H2O podczas ogrzewania odparowują a NH3 łączy się z H2SO4
3. Ulatnianie się dwutlenku węgla i wody, (co występuje w czasie ogrzewania) oraz przechodzenie amoniaku w siarczan(VI) amonu:
2NH3 + H2SO4-> (NH4)2SO4
Destylacja- aparat parnasa- dest. z parą wodną:
Wylot zanurzony do 50cm3 mianowanego (0,1M) roztworu HCl z odczynnikiem Tashiro (błękit metylowy+ czerń metylowa w środ alkoholowym)
Reakcje przebiegające podczas destylacji amoniaku:
1. Alkalizacja środowiska i wydzielanie się amoniaku przez dodatek NaOH
H2SO4 + 2NaOH ---> Na2SO4 + 2H2O
(NH4)2SO4 + 2NaOH ---> Na2SO4 + 2H2O + 2NH3
2. Destylacja amoniaku i jego zobojętnianie w roztworze HCl
HCl +NH4OH ---> NH4Cl + H2O
Nadmiar HCl, który nie przereagował odmiareczkowuje się 0,1M NaOH ( z fioletowej na zieloną)
X=6,25 (100*0,01401*(a-b)*f*n / c*p)
0,01401 - liczba gramów azotu odpowiadająca 1 milimolowi HCl lub 1cm3 roztworu HCl o stężeniu ściśle 1mola/dm3.
X - liczba gramów azotu odpowiadająca 100g (cm3) badanego produktu (% masowy)
a- objętość w cm30,1M NaOH do miareczkowania 50 cm3 ok. 0,1M HCl (próba odniesienia)
b- objętość w cm30,1M NaOH do miareczkowania nadmiaru kwasu w badanej próbie
n- stosunek objętości kolby miarowej do objętości roztworu poddanego destylacji
p- sucha substancja badanego materiału w %
SKROBIA
Oznaczenie skrobi za pomocą polarymetru:
Mączkę ziemniaczaną rozpuszcza się na gorąco w 10 cm3 wodzie z dodatkiem 70cm3 CaCl2 o gęstości 1,3g/cm3 zakwaszonego CH3COOH (CaCl2 pomaga w rozpuszczeniu się skrobi i uzyskanie zw optycznie czynnego który może być oznaczony polarymetrycznie) potem dodaje się 5cm3 SnCl4 z CaCl2 jako środki klarujące (usuwają związki które są czynne optycznie, mogłyby zakłócać odczyt). Następnie sączymy i sprowadzamy w polarymetrze skręcalność właściwą płaszczyzny światła spolaryzowanego.
%skrobi=oS0,346*104/ m*alfa20D
Alfa- +203o skręcalność właściwa skrobi
m- masa mączki w g
oS- odczyt w stopniach sacharymetru w rurce polarymetrycznej o długości 100mm
0,346- wynika z przeliczenia stopni sacharymetru na stopnie kątowe
Biot I- wartość kąta skręcalności płaszczyzny spolaryzowanego światła zależy od stężenia roztworu (w przeliczeniu na 100ml) oraz od grubości warstwy roztworu w dm.
α=αtD * cl/100 lub α= αtD *lpd/100
Pd- wynika z przeliczenia stężenia na procenty wagowe
αtD - skręcalność właściwa w określonej temp przy widmie sodu o dł fali 589nm
Biot II- wypadkowa skręcalność płaszczyzny światła to suma skręcalności poszczególnych składników pomnożonych przez ich stężenie
α= l/100 * (αtD1c1 + αtD2c2+ ...)