Wpływ hutnictwa na środowisko przyrodnicze na przykładzie Huty im. Sendzimira w Krakowie
Huta im. Sendzimira
1954 r. - Huta im. Lenina rozpoczyna produkcję. Uruchomiono podstawowe wydziały.
W pierwszym etapie huta produkowała 1,5 mln ton stali rocznie.
1966 r. - zakończenie drugiego etapu budowy. Produkcja zwiększyła sie do 3,3 mln ton stali rocznie.
1975 r. - uruchomienie walcowni blach karoseryjnych. Produkcja stali - 6,5 mln ton rocznie.
1990 r. - wyłączenie przestarzałych, nieekonomicznych urządzeń i ograniczenie produkcji do 1,7 mln ton stali rocznie. Zmiana patrona huty na Tadeusza Sendzimira.
1996 r. - uruchomienie linii Ciągłego Odlewania Stali
1.01.2003 r. - Huta im. Sendzimira wchodzi w skład koncernu Polskie Huty Stali SA
HISTORIA
W 1947 r. prezydium rządu powołało komisje do budowy huty. W 1949 r. powstało Przedsiębiorstwo Państwowe Nowa Huta w budowie. Geodeci wytyczyli tereny, na których zbudowano drogi, linie kolejowe, tramwajowe, oraz stopień wodny na Wiśle.
21 stycznia 1954, otrzymała nazwę Huty im Lenina. W 1955 r. otrzymano stal z pierwszego pieca martenowskiego i rozpoczęła pracę walcownia-zgniatacz.
W latach 70. uruchomiono stalownie konwertorową i walcownie slabing. W tym czasie Huta zatrudniała prawie 40 tys. osób i produkowała ok. 6,7 mln ton stali rocznie
OBECNIE
Obecnie Huta zatrudnia 17,5 tys. pracowników i produkuje rocznie ok. 3 mln ton stali. Jest jedynym w kraju producentem blachy o grubości poniżej 6 mm. Posiada linie elektrolitycznego cynkowania i wytwarza blachy karoseryjne. W 1996 r. uruchomiono nowoczesną linię ciągłego odlewania stali o wydajności 2 mln ton.
Na początku lat 90. zamknięto wiele wydziałów uciążliwych dla środowiska m.in. stalownię martenowską.
Fatalna topografia Krakowa, ogromny, nadmierny rozwój pod względem przemysłowym i ludnościowym doprowadziły do powstania szczególnego, bardzo niekorzystnego mikroklimatu. Charakteryzuje się on dużym zachmurzeniem (68 - 70% w skali rocznej) i wysoką wilgotnością przy wspomnianym niedostatku wiatrów. W ciągu roku meteorolodzy odnotowują średnio 90 dni z mgłami, z tendencją wzrostu, przy czym mgły te przybierają często charakter toksycznego smogu, nasyconego szkodliwymi gazami i pyłem. W ciągu roku notuje się wyjątkowo często przypadki z inwersją temperatury (185 dni), która pogarsza jeszcze mikroklimat. Nad miastem unosi się rodzaj cieplnej czapki - poduszki, zamykając możliwość wydalania wyziewów.
Pyły unoszące się w atmosferze filtrują w sposób niekorzystny promieniowanie słoneczne, odcinając jego krótkofalową, nadfioletową część. Deficyt tego promieniowania dochodzi do ok. 20%. Trzeba zaś podkreślić, że nadfiolet ma własności dezynfekujące. W tych warunkach powietrze krakowskie zawiera zwiększoną ilość szkodliwych mikroorganizmów, w tym zwłaszcza zarodników pleśni.
Wysoka wilgotność powietrza związana jest w dużej mierze z nadmiernym parowaniem wody w Wiśle, do której doprowadza się wraz ze ściekami przemysłowymi nadmiar ciepła w ilości szacowanej na ok. 800 Gcal/godz.
W takich warunkach topograficznych i klimatycznych rozwinął się w Krakowie w okresie powojennym przemysł. Sztandarową inwestycją tego okresu jest Huta im. Lenina, największy, a zarazem najbardziej uciążliwy dla miasta obiekt przemysłowy.
Taki rozwój doprowadził do tego, że gdy w 1945 r. liczba mieszkańców Krakowa nie przekraczała 300 tys., osiągnęła obecnie blisko 800 tys. Taki wzrost doprowadził do wielu trudności, wynikających również z braku dostatecznej ilości wody pitnej, przeciążenia sieci kanalizacyjnej itd. Można powiedzieć, że Kraków przekroczył ekologicznie dopuszczalny próg swego rozwoju.
Nic więc w tym dziwnego, że z początkiem lat 80-tych został ogłoszony stan klęski ekologicznej w naszym kraju obok GOP, Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego, rejonu Zatoki Gdańskiej, także dla miasta Krakowa.
„Lista 80”
na liście 80 pozostały 4 zakłady z terenu Województwa Małopolskiego tj.
Polskie Huty Stali S.A. - Oddział Huta im. T. Sendzimira S.A. w Krakowie (obecnie Mittal Steel Poland S.A. Oddział w Krakowie)
Rafineria TRZEBINIA S. A. w Trzebini,
Zakłady Chemiczne ALWERNIA S. A. w Alwerni,
Zakłady Górniczo - Hutnicze BOLESŁAW S.A. w Bukownie
Wpływ huty na środowisko
Emisja szkodliwych gazów i pyłów wpływa na stan:
Powietrza atmosferycznego
Gleby i upraw
Wód powierzchniowych
Powietrze
Po ostatnich emisjach gazów i pyłu inspekcja ochrony środowiska przeprowadziła w Hucie im. Sendzimira kontrolę, którą wykazała nieszczelność urządzeń produkcyjnych. Są w złym stanie technicznym z powodu nadmiernej eksploatacji oraz zaawansowanego wieku. Wymagają modernizacji.
Gazy i pyły emitowane przez HUTĘ:
Huta umituje ponad 74% zanieczyszczeń pyłowych
94-96% zanieczyszczenia gazowe:
dwutlenek siarki (emisja 31% z HUTY) utlenia się do trójtlenku siarki, który, łącząc się a parą wodną, tworzy kwas siarkowy. Zakwasza on silnie wodę deszczową, w wyniku, czego powstają kwaśne deszcze, które są bardzo szkodliwe dla roślin. Uszkadzają liście, zmieniają odczyn gleby i przyczyniają się do wypłukiwania soli mineralnych. Ponadto, silnie zakwaszona gleba nie sprzyja rozwojowi grzybów, które współżyją z korzeniami drzew.
Kwaśne deszcze
deszcze zawierające zaabsorbowane w kroplach wody dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz ich produkty reakcji w atmosferze: rozcieńczone roztwory kwasów siarki, głównie kwasu siarkawego a także kwasu azotowego. Powstają nad obszarami, gdzie atmosfera jest zanieczyszczana długotrwałą emisją dwutlenku siarki i tlenków azotu.
Czasami opady (kwaśnego deszczu, a także kwaśnego śniegu) trafiają na obszary bardzo odległe od źródeł zanieczyszczeń atmosfery, dlatego przeciwdziałanie kwaśnym deszczom stanowi problem międzynarodowy. Kwaśne deszcze działają niszcząco na florę i faunę, są przyczyną wielu chorób układu oddechowego, znacznie przyspieszają korozję konstrukcji metalowych (np. elementów budynków, samochodów) oraz zabytków (np. nieodporność wielu gatunków kamieni budowlanych na kwaśne deszcze).
Zapobieganie polega na budowaniu instalacji wyłapujących tlenki siarki i azotu ze spalin emitowanych do atmosfery
Inne:
tlenki azotu mogą być przenoszone na znaczne odległości ( działają drażniąco na drogi oddechowe ) powstają głównie przy procesach spalania do HUTY należy 38% emisji!
Tlenek węgla- aż 52% emituje HUTA z całkowitej emisji przemysłowej!
Fluor
Opady pyłu:
pyły wyrzucone do powietrza pozostają w nim przez pewien czas aż 47% pyłu emituje HUTA
kadm( zaliczany do najbardziej toksycznych metali - powoduje zatrucia i działanie rakotwórcze )
Oprócz wymienionych substancji w powietrzu mogą występować inne zanieczyszczenia emitowane w procesach produkcji oraz ze spalania paliw w transporcie oraz inne zanieczyszczenia.
Benzopiren- baterie koksownicze z Huty Sendzimira!
Gleby
Na gleby opada od wielu lat pył skażony metalami ciężkimi, powodując ich zatrucie. Zatrute gleby rodzą zatrute plony, które to plony otrzymują dodatkową porcję substancji toksycznych z bieżącego opadu pyłu. Dla zorientowania się co do rozmiarów skażenia upraw roślinnych metalami ciężkimi, prowadzi się od 1982 r. w Krakowie monitoring upraw na wybranych gatunkach.
W materiałach tych oznacza się zawartość miedzi, cynku, ołowiu, kadmu, chromu i niklu. Wspomniany monitoring dostarczył wyników, które nie mogą nie napawać głęboką troską i nie wywoływać zaniepokojenia. Okazuje się, że w badanych materiałach zawartość metali ciężkich z reguły i w wysokim stopniu przekracza dopuszczalne normy od kilku do kilkudziesięciokrotnie.
Najbardziej niebezpieczne są wysokie przekroczenia norm dla kadmu, pierwiastka zdecydowanie toksycznego. Według toksykologów połączenia kadmu są wielokrotnie silniej trujące od połączeń arsenu. Badany materiał roślinny zawierał również zwiększone ilości ołowiu oraz niklu. Ten ostatni metal uchodzi za rakotwórczy. Istnieje podejrzenie, że występuje on w surowcach energetycznych, typu np. mazut.
Odpady
Powyżej 60% opadów ogólnych powstaje w hucie Sendzimira!To więcej niż połowa…
Odpady:
Popiołów, żużli hutniczych
Woda amoniakalna (z koksowni huty)
Smoła koksownicza
Woda
W oparciu o przeprowadzone analizy należy stwierdzić, że 90% zasobów wód powierzchniowych, znajdujących się na obszarze woj. Małopolskiego należy zaliczyć do będących poza wszelkimi klasami czystości. Po prostu nie nadają się one ani do celów pitnych, ani gospodarczych. Dotyczy to w całości wód naszej Wisły.
Do najgorszych należy oczywiście woda wiślana, skażona m.in. fenolami, pestycydami, metalami ciężkimi, detergentami, węglowodorami etc. Deficyt wody pitnej jest w Krakowie bardzo duży, a dodać trzeba, że na cele gospodarki komunalnej używa się zaledwie 10,8% tej wody. Przemysł pobiera aż 88% wody z czego huta aż
Huta pobierała bardzo duże ilości wody ale od 1998 radykalnie zmniejsza pobór wody, a nawet oddano w 1998 roku instalację do przepompowywania oczyszczonych ścieków, która skłąda się z trzech części: mechanicznej, biologicznej i przeróbki osadu.
Nadzwyczajne zagrożenia środowiska
2001.03.01- zanieczyszczenie wód, śnięcie ryb- kanał i basen portowy Huty
Nieustalona ilość substancji emitowana z Huty im. Tadeusza Sendzimira!!!
Ustalono że huta jest zakładem o dużym ryzyku poważnej awarii!
Dbałość o naturę
Dzięki ogromnej determinacji i nakładom finansowym Mittal Steel Poland staje się firmą przyjazną środowisku. To sukces, zważywszy iż jeszcze kilka lat temu huty, wchodzące dziś w skład firmy, były umieszczane na listach największych trucicieli.
Inwestycje proekologiczne, prowadzone w całym cyklu produkcyjnym, owocują wielokrotnym obniżeniem emisji pyłów i gazów do atmosfery, zmniejszeniem zużycia wody i zrzutu ścieków.
Firma realizuje ambitne projekty minimalizowania uciążliwości hut dla środowiska. Najważniejsze z nich to:
budowa nowych elektrofiltrów odpylających taśmę spiekalniczą,
modernizacja gospodarki szlamowej,
rekultywacja i reeksploatacja wyznaczonej części składowiska odpadów przemysłowych,
modernizacja wydziału węglopochodnych w Zakładzie Koksownia w Oddziale Kraków
modernizacja spiekalni ze zmodernizowanym odpylaniem w elektrofiltrach i instalacjami do recyrkulacji spalin,
instalacja wdmuchiwania pyłu węglowego do wielkich pieców
wytłumienie nadmiernej emisji hałasu z urządzeń technologicznych
instalacja do pomiarów ciągłych emisji zanieczyszczeń z kotłów elektrociepłowni
Ochrona powietrza
Dla maksymalnego ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery stosuje nowoczesne i najbardziej efektywne instalacje m.in. filtry tkaninowe i elektrofiltry, które zatrzymują ok. 99% szkodliwych pyłów. Systematyczne unowocześnianie procesów technologicznych, a także remonty mają niebagatelne znaczenie dla zmniejszenia emisji zamieszczeń. Ich wielkość na przestrzeni dekady kilku lat zmniejszyła się wielokrotni
Ochrona wód
Mittal Steel Poland osiąga pozytywne efekty swojej gospodarki wodno - ściekowej. Radykalna poprawa nastąpiła w efekcie uruchomienia końcowych oczyszczalni ścieków oraz domknięcia obiegu wodnego poprzez skierowanie oczyszczonych ścieków do głównego ujęcia wody dla celów przemysłowych. Dzięki tym rozwiązaniom znacząco spadł pobór wody i poziom odprowadzanych ścieków.
Odpady
Gospodarka odpadam zmierza do maksymalnego ograniczenia szkodliwego wpływu na środowisko naturalne poprzez ich utylizację przez specjalistyczne firmy, bądź zawracanie bezpośrednio do produkcji. W 100 % lub w znacznej większości utylizowane są lub zawracane do produkcji następujące odpady: zużyte oleje, zendra, zgorzelina, odpady smołowe, czyściwo, odpady cynkonośne, skrzepy, żużel wielkopiecowy i stalowniczy.