G E R U N D I U M
Gerundium (rzeczownik odczasownikowy) tworzymy dodając do tematu praesentis czasownika cechę - nd - . Odmiana wg dekl. II dla neutrów, w singularis.
W kon. II i IV pomiędzy temat a cechę -nd_ wstawiamy samogłoskę -e -.
ACC. nie występuje samodzielnie, lecz z przyimkiem - najczęściej „AD”.
NOM. ( = INF.PRAES.ACT) Nom. ama - re ( kochanie) dic - e - re ( mówienie)
GEN. - nd - i Gen. ama - nd - i dic - e - nd - i
DAT. - nd - o Dat. ama - nd - o dic - e - nd - o
ACC. - nd - um Acc. ad ama - nd - um ad dic - e - nd - um
ABL. - nd - o Abl. ama - nd - o dic - e - nd - o
P A S S I V U M
KOŃCÓWKI OSOBOWE STRONY BIERNEJ
singularis pluralis
1. - r 1. - mur
2. - ris 2. - mini
3. - tur 3. - ntur
EXEMPLI GRATIA:
I N D IC A T I V U S
CZAS |
LICZBA |
OSOBA |
KON. I |
KON. II |
KON. III |
KON. IV |
P R A E S E N T I S |
SING.
PLUR. |
1. 2 3
1. 2. 3. |
am- o- r ama - ris ama - tur
ama - mur ama - mini ama - ntur |
dele- o- r dele - ris dele - tur
dele - mur dele - mini dele - ntur |
mitt - o - r mitt - e - ris mitt - i - tur
mitt - i - mur mitt - i - mini mitt - u - ntur
|
audi - o - r audi - ris audi - tur
audi - mur audi - mini audi- u - ntur
|
I M P E R F E C T I |
SING.
PLUR.
|
1. 2. 3.
1. 2. 3.
|
ama - ba - r ama - ba - ris ama - ba - tur
ama - ba - mur ama - ba - mini ama - ba - ntur |
dele - ba - r dele - ba - ris dele - ba - tur
dele - ba - mur dele - ba - mini dele - ba - ntur |
mitt - e- ba - r mitt - e - ba - ris mitt - e - ba - tur
mitt -e -ba - mur mitt -e - ba -mini mitt - e - ba - ntur |
audi - e - ba - r audi- e - ba - ris audi - e - ba - tur
audi-e -ba - mur audi -e - ba -mini audi - e - ba - ntur |
F U T U R I
|
SING.
PLUR |
1. 2. 3.
1. 2. 3.
|
ama - b - o - r ama - b -e -ris ama - b - i - tur
ama - b- i- mur ama - b- i -mini ama - b-u-ntur
|
dele - b - o - r dele - b -e - ris dele - b - i - tur
dele - b- i- mur dele - b- i - mini dele - b- u- ntur
|
mitt - a - r mitt - e ris mitt - e - tur
mitt - e - mur mitt - e - mini mitt - e - ntur
|
audi- a - r audi - e ris audi - e - tur
audi - e - mur audi - e - mini audi - e - ntur
|
C O N I U N C T I V U S
CZAS |
LICZBA |
OSOBA |
KON. I |
KON. II |
KON. III |
KON. IV |
P R A E S E N T I S |
SING.
PLUR. |
1. 2. 3.
1. 2. 3. |
ame - r ame - ris ame - tur
ame - mur ame - mini ame - ntur |
dele - a- r dele - a - ris dele - a - tur
dele - a - mur dele -a - mini dele -a - ntur |
mitt -a - r mitt - a - ris mitt -a- tur
mitt - a- mur mitt - a - mini mitt - a - ntur
|
audi - a - r audi - a - ris audi - a- tur
audi - a - mur audi - a - mini audi- a - ntur
|
I M P E R F E C T I |
SING.
PLUR.
|
1. 2. 3.
1. 2. 3.
|
ama - re - r ama - re - ris ama - re - tur
ama - re- mur ama - re - mini ama - re - ntur |
dele - re - r dele - re - ris dele - re - tur
dele - re - mur dele - re - mini dele - re - ntur |
mitt - e- re - r mitt - e - re - ris mitt - e - re - tur
mitt -e - re - mur mitt -e - re -mini mitt - e - re - ntur |
audi - e - re - r audi- e - re - ris audi - e - re - tur
audi-e - re - mur audi -e - re -mini audi - e - re - ntur |
I M P E R A T I V U S PRAESENTIS PASSIVI
2 sing. = temat praes. + (-e-) - re ama- re! move - re! audi - re! mitt - e - re!
2 plur. = temat praes. + (- i-) - mini ama-mini! move-mini! audi-mini! mitt -i - mini!
I N F I N I T I V U S PRAESENTIS PASSIVI
= temat praesentis + ri eg.: ama - ri ; dele - ri ; puni - ri
w koniug. III : temat praes. + -i ) eg. : mitt - i ; scrib - i ; leg - i