WYKŁADY

1. determinizm - geograficzny, demograficzny i rasowo-antropologiczny

1)Koncepcje DETERMINISTYCZNE - jedno przyczynowe (monokauzalne)

DETERMINIZMY(mają wpływ na rozwój, kulturę, ustrój)

*Geograficzny-klimat, położenie, ukszt. pow. Ziemi.

*Demograficzny - gęstość zaludnienia, tempo przyrostu nat.

*Rasowo - antropologiczny- rasa odpowiada za to, że jedne społ. rozwijają się szybciej niż inne

2. Koncepcje demograficzne

3. Zmiana wg Sztompki

Zmiana - różnica pomiędzy stanem systemu społ.(grupy, oranizacji)w jednym mom. czasu, a stanem tego samego systemu w innym mom. czasu. może dotyczyć: składu systemu, struktury, zmiany granic lub otoczenia systemu, funkcji pełnionych przez poszcz. elementy.

4. Przykłady zmian endogenne i egzogenne i 5. Cztery etapy zmiany wg Parka

Zmiana egzogenna

a) TEEGARD

*efektywna intruzja(wtargnięcie)

*konfrontacja rozbieżnych systemów wartości

*konflikt

*osłabienie autorytetu ustalonych form

*stare obyczaje przestają zadowalać, duch krytycyzmu, rozprężenie

*dążenie do większego indywidualizmu i autoekspresji

*nowe instytucje niezależne od pierwotnych czynników. Np.”gorole” przyjeżdżają na Śląsk

zmiana egzogenna

b)PARK-4 etapy zmiany społ. USA, ale można przenieść na perspektywę Śląska

1.Kontakt (osoby przyjeżdżające, wolne od dawnych wpływów są bardziej indywidualne)

2.Zdefiniowanie jako aspirujących do istniejących udogodnień

3. Konflikt

4.Rozwiązanie konfliktu np. małżeństwa mieszane.

Człowiek marginesu-osoba kt. odrzuca wartości ,z kt. wyrosła i nie przyjmuje wartości nowego miejsca.

6. Zjawisko dynamicznej oceny

R.MACIVER - Dynamiczna ocena

F.Znaniecki:2 typy zmiany:

1.Twórcza

2.Przypadkowa(świat się zmienia, osoba zawsze postępuje tak samo)

a)krąg-wielkość potrzeby

b)funkcja społeczna roli

c)status społeczny-zespół nagród

*Osoba może przełożyć jeden element roli na inne lub krąg może zmienić definicję roli, zmienić potrzeby, interesy.

7. Neoewolucjonizm

*zmiana determinizmu - probabilistyczny wpływ wcześniejszych faz ewolucji na następne

*w większym stopniu są role i działania ludzi

*zamiast fatalizmu alternatywne scalanie rozwojowe

*bierze się pod uwagę zróżnicowanie kultur

*zamian uniwersalności - multilinearny rozwój

*neoewolucjonizm wg.Sztompki:

1.Nacisk na mniejsze społeczności, nie globalne społecz.

2.W centrum zainteresow. nie stadia a mechanizmy ewolucji

3.Unika się wartościowania i odnoszenia do postępu

4.Twierdzenia mają charakter probabilistyczny.

8. Pięć ukladów zmiennych wg Parsonsa

1.Afektywne zaangażowanie(społ. tradycyjne) - afektywna neutralność(społ .nowoczesne-chłodna kalkulacja)

2.Całościowość(tradycyjne) - aspektowość (nowoczesne)

3.Uniwersalizm(nowoczesne) - Partykuralizm(tradycyjne)

4.Osiągane(nowoczesne) - przypisane(tradycyjne)

5.Orientacja na siebie(nowoczesne) - orientacja na kolektyw(tradycyjne)

9. Podstawowe zalozenia modernizacji

- ewolucja społeczeństw tradycyjnych do nowoczesnych

- stadialność (przynajmniej 3 )

- jednolitość

- Zmierzanie do podobieństw

- Związany z mobilizacja społeczną

10. Kto zainspirowal teoretykow modernizacji

- hist. Szkoła niemiecka F. List, B.hildebrant, W. Lambert

-19-to wieczny ewolucjonizm - Saint Simon, Spencer, Comte

a) rozwój stadialny

b)zmiany następujące we wszystkich dziedzinach życia

c)historia jest realizacja określonego ładu społ

d)przedm. Dziejów jest ludzkość

- dychotomiczne wizje - Durkheim

- M. Weber - Typ idealny

- Funkcjonalizm - Parsons

11. Modernizacja jako angloamerykanizacja

12. Podstawowe zalozenia Daniela Bell'a

Kategoria	Przed Industrialne	Industrialne	poindustrialne
Sposób produkcji	Wydobycie	Produkcja	Przetwarzanie informacji
Sektor ekonomiczny	Agrokultura, wyrobnictwo, Rybołówstwo,ropa Benzyna, drewno ( woody )	Produkcja towarów (wytwórczość) Wlk. budowy	Trzeciorzędowy(transport, narzędzia Czwartorzędowy(handel, finanse, ubezpieczenia, nieruchomości) 5 rzędowy (zdrowie, edukacja, badania, zarządzanie Rekreacje i chuj)
Źródło przemian	Siły natury, wiatr, woda, zwierzęta, sila miesni	Stworzona energia: ropa Benzyna, energia jądrowa	Informacje wiedza, programowanie i algorytmy
Strategiczne zasoby	surowce	Kapitał finansowy	Kapitał ludzki
Technika	zręczność	Technika maszynowa	Tech. intelektualna
Wykwalifikowana baza	Rzemieślnicy, pracownicy fiz, rolnicy	Inż. i średnio wykwalifikowania robole	naukowcy, specjaliści
Sposób pracy	fizyczna	Podział pracy	Tworzenie sieci
Metodologia	Zdrowy rozsądek, Metoda prób i błędów	Empiryzm, eksperymentacja	Modele, stymulacje, teoria decyzji, analizy systemowe
Perspektywa czasowa	Orient na przeszłość	Doraźna adaptacja, eksperymentacja	Orient. Na przyszłość planowanie i przewidywanie
cel	Gra przeciw naturze	Gra przeciw naturze sztucznej	Gra miedzy osobami
Zasada osiowa	Tradycjonalizm	produktywność	Kodyfikacja wiedzy teoretycznej

13. Cechy osobowości tradycyjnej i nowoczesnej

Osobowość tradycyjna - osobowość niepodatna na zmiany charakteryzuje się:

Niezdolność do giętkości poznawczej, sztywny i ograniczony światopogląd, brak innowacyjności, oparcie na tradycji, ograniczone aspiracje, sztywność działań i celów, niski poziom empatii, silne więzy rodzinne.

Osobowość nowoczesna - charakteryzuje się:

Otwartość na nowe doświadczenia, gotowość świadomej akceptacji i zmiany społecznej, rozwój opinii, aktywność i energia w zbieraniu informacji, czas - orientacja w teraźniejszości i przeszłości, wysoka umiejętność techniczna, rozumienie procesu decyzyjnego.

14. Podstawowe założenia Rostowa

Koncepcja stadiów wzrostu. 3 podstawowe kompleksy ekonomiczne:

1. Dominujące i najbardziej ekspansywne techniki produkcji.

2. Wielkość i struktura podaży i popytu oraz preferencje konsumentów.

3. Udział akumulacji w dochodzie narodowym.

Stadia wzrostu:

1. Społeczeństwo tradycyjne

2. Przygotowanie do startu

3. Start

4. Osiągnięcie dojrzałości

5. Dojrzałość

6. Era masowej konsumpcji

7. Poszukiwanie jakości

15. Charakter społeczny

16. Charakter tradycji wewnątrz i zewnątrz sterowany

Wewnątrzsterowane - gdy życie jest uważane za zbyt skomplikowane by mogło być sterowane tradycją.

Rola rodziców: większa ruchliwość przestrzenna i społeczna, rodzice - świadomi wychowawcy, narzucanie zasad, wartości, kształcenie charakteru, odlot w nieznane.

Nauczyciel: przekazywanie dobrych manier, pewien zasób wiadomości, nauczanie -> przyswajanie materiału, nie przyjemność.

Dom, Rówieśnicy: samotność w domu i wśród ludzi, dom miejscem z którego się odchodzi.

Media: słowo drukowane, zaznajamia z wielkością ról jakie dziecko będzie odgrywać jak dorośnie.

Praca: kształtowanie pozaludzkiego świata rzeczy, praca droga do sukcesu, konsumpcja na pokaz.

Polityka: Nastawienie na wartości, moralizatorzy.

Zewnątrzsterowane - żyroskop sterujący życiem zastępujemy narodem.

Rola rodziców: od wychowywania dzieci, do wychowywania rodziców, przyjmowanie dzieci takimi jakimi są.

Nauczyciel: praca w grupach, nauczyciel przywódca opinii.

Dom, Rówieśnicy: wybór grup odniesienia, konsumpcja samych siebie.

Media: komiks

Praca: podbija ludzie, żyje wśród ludzi, podstawowym zagadnieniem wytwórczości SA ludzie i ich stosunki.

Polityka: nastawiony na akceptacje, leżeli nie potrafi wpłynąć na politykę, stara się przynajmniej ją zrozumieć.

17. Anomia

Działanie niezgodne z charakterem społecznym.

1. Sygnały z poprzednich epok - nawiązanie do wcześniejszej epoki.

2. Przesterowanie - nadmierne przystosowanie.

18. Krytyka modernizacji

*etnocentryzm

*utożsamienie nowoczesności z nowym kręgiem kulturowym

*modele, a nie rzeczywistość

*ahistoryzm

*sprowadzanie różnych społ. do wspólnego mianownika

*lekceważenie drenażu.

ĆWICZENIA

Francis Fukuyama - Kapitał społeczny 
Kapitał społeczny - zestaw nieformalnych wartości i norm etycznych wspólnych dla członków określonej grupy i umożliwiających im skuteczne współdziałanie (ważne, aby były to wartości właściwe). 

Jeśli przedstawiciele danej grupy sądzą, że inni członkowie będą postępować w stosunku do nich uczciwie, to zaczną darzyć się wzajemnym zaufaniem. 

Południe Włoch jest uważane za niemal całkowicie pozbawione kapitału społecznego, wprawdzie mafię charakteryzuje silny wewnętrzny "kodeks postępowania" (tzw. Omerta), to jednak odnosi się on wyłącznie do wąskiego kręgu członków mafii. 

Normy etyczne budujące kapitał społeczny: 
Prawdomówność 
Wywiązywanie się z obowiązków 
Wzajemność w stosunkach z innymi 

Wszystkie społeczeństwa dysponują określonym zasobem kapitału społecznego (różnią się tzw. "promieniem zaufania"). Rodzina to pierwsze i bardzo istotne źródło kapitału społecznego na całym świecie, a poszczególne społeczeństwa różnią się pod względem siły więzi rodzinnych. Często zaufanie wewnątrz rodziny i poza nią pozostaje w stosunku odwrotnie proporcjonalnym (np. w Chinach i w Ameryce łacińskiej rodziny są silne i spójne, a poziom uczciwości i współpracy w życiu publicznym jest niski - w konsekwencji szerzy się nepotyzm i korupcja). 

Kapitał społeczny jest niezbędny do powstania zdrowego społeczeństwa obywatelskiego, czyli grup i stowarzyszeń stojących między rodziną a państwem. Dzięki niemu grupy mogą współdziałać w celu ochrony swych interesów zagrożonych ze strony państwa. 

Negatywne aspekty kapitału społecznego - np. mafia czy Ku-Klux-Klan bazują na kapitale społecznym a działają niszcząco na kondycję pozostałej części społeczeństwa. Generalnie jednak kapitał społeczny przynosi więcej korzyści niż szkody (podobnie jak np. kapitał fizyczny, który może być użyty np. do produkcji broni). 

Geneza terminu "kapitał społeczny": 
Po raz pierwszy użyty w 1916 r. (Lyda Judson Henifan) w odniesieniu do wiejskich ośrodków edukacyjnych 
Jane Jacobs - The Death and Life of Great American Cities 
Ekonomista Glenn Loury wraz socjologiem Ivanem Lightem, 1970 r. - analiza zagadnienia rozwoju przedsiębiorczości w wielkich miastach. 
Upowszechniony na szeroką skalę przez socjologa Jamesa Colemana i politologa Roberta Putnama (debata na temat roli kapitału społecznego i społeczeństwa obywatelskiego we Włoszech i w Stanach Zjednoczonych) 

W JAKI SPOSÓB MIERZYĆ KAPITAŁ SPOŁECZNY? 

Pomiar sumy kooperatywnych stosunków społecznych opartych na zasadach uczciwości i wzajemności nie należy do zadań łatwych. Robert Putnam w książce Demokracja w działaniu powołuje się na dwojakie źródła danych statystycznych: 
1.Informacje na temat członkowstwa w grupach dobrowolnych (kluby sportowe, chóry, grupy interesu itp.), frekwencja wyborcza i czytelnictwa czasopism a także badania np. sposobów spędzania czasu przez obywateli. 
2.Badania sondażowe (Powszechny Sondaż Społeczny [USA], Światowy Sondaż Wartości [60 państw na całym świecie]) - głównym przedmiotem zainteresowania są wartości i zachowania. 

Problemy związane z pomiarem: 
Kapitał społeczny ma istotny wymiar jakościowy (np. kluby kręglarskie czy stowarzyszenia działkowców różnią się od np. Amerykańskiego Korpusu Piechoty Morskiej lub Kościoła mormońskiego pod względem charakteru działań zespołowych). Należy wziąć pod uwagę stopień ich skomplikowania, wartość wyników osiąganych przez grupę itp. 
Dodatni promień zaufania (dodatnie efekty zewnętrzne członkowstwa w grupach). Niektóre grupy wpływają na wzrost więzi zaufania również poza własnym środowiskiem. 
Niekorzystne efekty zewnętrzne. Niektóre grupy czynnie propagują nietolerancję, nienawiść oraz stosują przemoc do osób z zewnątrz (np. Ku-Klux-Klan, Naród Islamu czy Michigan Militia). 

Na podstawie samego wykazu grup podanie wiarygodnej liczby określającej wielkość kapitału społecznego USA jest niemożliwe - brakuje jednolitych kryteriów oceny występujących różnic jakościowych. 

O wiele łatwiej zmierzyć brak kapitału społecznego ma drodze pomiaru dysfunkcji społecznych: wskaźnik przestępczości, odsetek rozwodów, ilość zażywanych narkotyków, wskaźnik samobójstw itp. Dewiacyjne postawy społeczne wskazują brak kapitału społecznego. Niestety, dane np. dysfunkcji społecznych pomijają kwestię dystrybucji - kapitał społeczny najprawdopodobniej podlega nierównomiernej dystrybucji. 

ŹRÓDŁA ZASAD MORALNYCH 

Kapitał społeczny jest cały czas tworzony spontanicznie przez ludzi wykonujących swoje codzienne obowiązki. Był generowany tak samo w społeczeństwach tradycyjnych jak obecnie przez jednostki i instytucje działające w ramach nowoczesnego społeczeństwa kapitalistycznego. 

Ład społeczny tworzony jest często w sposób hierarchiczny, źródeł ładu może być wiele, tworzą one pewne spektrum, począwszy od hierarchicznych i scentralizowanych form władzy, a skończywszy na całkowicie zdecentralizowanych interakcjach jednostek. 

Hierarchia może przyjmować wiele form, od transcendentalnej (Mojżesz i dziesięć przykazań) do całkowicie przyziemnej (dyrektor firmy ogłasza zasady nowej "etyki korporacyjnej" w stosunku do klientów). Normy tworzone spontanicznie mają najczęściej charakter nieformalny - tzn. nie są nigdzie spisane ani opublikowane, natomiast normy w układzie hierarchicznym przyjmują z reguły formę pisanych praw, konstytucji, regulacji, świętych tekstów albo wewnątrzorganizacyjnych okólników. 

Można posłużyć się również kontinuum norm będących z jednej strony wytworem racjonalnego wyboru, a z drugiej dziedziczonych społecznie i z pochodzenia irracjonalnych. Kiedy połączymy obie osie, otrzymamy ćwiartkową macierz potencjalnych rodzajów norm moralnych: 

Określenie "racjonalne" odnosi się do faktu, że alternatywne normy są zawczasu świadomie rozważane i porównywane. Socjologowie zakładają, że w trakcie dorastania i dojrzewania istoty ludzkie są społecznie przygotowywane do wielu ról i tożsamości - katolika, pracownika, matki - definiowanych przez złożone normy i zasady. Wspomniane normy pełnią funkcję spajającą poszczególne społeczności, które z kolei wymuszają ich przestrzeganie, mocno ograniczając możliwości wyborów, jakie obywatele mogą dokonywać odnośnie do swojego życia. 

POGLĄDY EKONOMISTÓW 

Ekonomiści przywiązywali dużą wagę do norm i zasad rządzących życiem gospodarczym. Choćbyśmy byli nie wiadomo jak racjonalnymi ludźmi, nie jesteśmy w stanie podejmować jednakowo racjonalnych decyzji w każdym momencie swej codziennej egzystencji (Ronald Heiner). Ludzie postępują racjonalnie, kierując się pewnymi upraszczającymi zasadami, nawet jeśli owe zasady nie zawsze prowadzą do właściwego wyboru. 

Zasady i normy stanowią podstawowy element racjonalnych zachowań ekonomicznych. Instytucja jest normą albo zasadą, formalną bądź nieformalną, która rządzi ludzkimi interakcjami społecznymi. Ekonomiści nie różnią się od socjologów pod względem wagi przywiązywanej do norm. 

Teoria gier - gałąź ekonomii zajmująca się szukaniem wyjaśnień powstawania norm i zasad społecznych, zakłada, że wszyscy przychodzimy na świat jako izolowane jednostki z bagażem egoistycznych pragnień lub preferencji, nie zaś z siecią więzi społecznych lub wzajemnych obligacji. Stara się uchwycić strategie, za pomocą których ludzie są w stanie przejść od zaspokajania egoistycznych interesów do współdziałania. 

Sformalizowana, racjonalna i oficjalna władza, reprezentowana często przez państwo, staje się głównym źródłem ładu w nowoczesnym społeczeństwie. 

ZASAD RZĄDZĄCE SPONTANICZNYMI POROZUMIENIAMI 

Powstanie spontanicznego ładu następuje tylko w pewnych ściśle określonych warunkach, których spełnienie niezbędne jest do samoorganizacji: 

1.Wielkość - im liczebniejsza grupa, tym trudniej ją kontrolować. 
2.Zasady przynależności do grupy - jeśli ludzie mogą swobodnie przystępować i występować z grupy to motywacja jednostek do dbania o własną reputację będzie mniejsza. 
3.Ciągłość interakcji - ludzie troszczą się o swoją reputację, gdy wiedzą, że w przyszłości będą zmuszeni do podtrzymywania wzajemnych kontaktów. 
4.Wcześniejsze normy budują wspólną kulturę - trudno jest ustanowić nowe normy współdziałania ponad granicami podziałów kulturowych. 
5.Władza i sprawiedliwość - pewne normy społeczne można postrzegać w kategoriach niesprawiedliwości, mimo, że są dobrowolnie akceptowane przez praktykujące je wspólnoty. 
6.Uporczywość złych wyborów - złe, niewydajne normy są w stanie funkcjonować w danym systemie społecznym przez wiele pokoleń za sprawą tradycji, przyzwyczajenia lub rytuału. 

Sformalizowane prawo odgrywa ważną rolę w kształtowaniu niesformalizowanych norm. Z kolei określone nieformalne normy wpływają pozytywnie lub negatywnie na powstanie pewnych politycznych instytucji. 

Tomasz Zarzycki - Kapitał społeczny a trzy polskie drogi do nowoczesności 
1.Kapitał społeczny, definicja Roberta Putnama: 

"Kapitał społeczny odnosi się do takich cech organizacji społeczeństwa, jak zaufanie, normy i powiązania, które mogą zwiększyć sprawność społeczeństwa ułatwiając skoordynowanie działania: Tak jak inne postacie kapitału, kapitał społeczny jest produktywny, umożliwia bowiem osiągnięcie pewnych celów, których nie dałoby się osiągnąć, gdyby go zabrakło. 

Grupa, której członkowie wykazują, że są godni zaufania i ufają innym, będzie w stanie osiągnąć znacznie więcej niż porównywalna grupa, w której brak jest zaufania. [...] Spontaniczna współpraca jest łatwiejsza dzięki spontanicznemu kapitałowi" 

Definicja ta nie określa czym jest kapitał społeczny, a jedynie wskazuje do czego się odnosi. 
Argumentacja Putnama ma cechy błędnego koła. 

2.Kapitał społeczny, definicja Pierre Bourdieu: 

"Zbiór rzeczywistych i potencjalnych zasobów, jakie związane są z posiadaniem trwałej sieci mniej lub bardziej zinstytucjonalizowanych związków wspartych na wzajemnej znajomości i uznaniu lub, inaczej mówiąc, z członkowstwem w grupie, która dostarcza każdemu ze swych członków wsparcia w postaci kapitału posiadanego przez kolektyw, wiarygodności, która daje im dostęp do kredytu w najszerszym sensie tego słowa". 

DWIE WIZJE KAPITAŁU SPOŁECZNEGO 

Różnice w ujęciu kapitału społecznego 
Pierre Bourdieu 
Robert Putnam / James Coleman / Francis Fukuyama 
1.Kapitał społeczny jako zasób poszczególnych jednostek, nie zaś zbiorowości. 
1.Kapitał społeczny jest cechą przypisywaną nie poszczególnym jednostkom, ale grupom społecznym (w szczególności społecznościom regionalnym czy lokalnym). Im więcej posiadają kapitału społecznego tym są sprawniejsze. 
2.Jest on ujmowany wspólnie wraz z kapitałem kulturowym i ekonomicznym (Bourdieu określa precyzyjne różnice między tymi trzema formami kapitału). 
2.Jeden z rodzajów kapitału, jednak te nie są bliżej określone. 
3.Nierówności w zakresie posiadania kapitału społecznego - pewne osoby czy grupy mogą mieć go więcej lub mniej. 
3.Nierówności kapitału społecznego mogą występować jedynie między regionami czy krajami. 
4."Sieć związków jest wytworem strategii inwestycyjnych, indywidualnych lub zbiorowych, świadomie lub nieświadomie nakierowanych na wytworzenie lub reprodukowanie społecznych związków, które dadzą się bezpośrednio wykorzystać w krótkim lub długim czasie..." 
4.Kapitału społecznego nie da się wytworzyć przez racjonalne decyzje inwestycyjne (F. Fukuyama) 
5.Kapitału społecznego nie da się wyraźnie ocenić z punktu widzenia ogólnospołecznego pożytku (kapitał społeczny może mieć negatywne skutki). 
5.Kapitał społeczny jest "dobrem" o jednoznacznie pozytywnym charakterze. 

"Negatywny kapitał społeczny" (A, Portes), czyli negatywne skutki zbyt silnego kapitału społecznego: 
1.Zjawisko wykluczenia - do określonych dóbr mają dostęp jedynie członkowie określonej sieci społecznej. 
2.Kapitał społeczny jako czynnik ograniczający możliwości działania jego posiadaczy. 
3.Dylemat wyboru między solidarnością wspólnoty a wolnością jednostki. 
4.Wywieranie przez grupę presji na zaniżenie ambicji i standardów społecznych. 

Analiza kapitału społecznego wg. Michaela Woolcocka (1998): 

ZAKORZENIENIE 
AUTONOMIA 
Poziom integracji wewnątrzgrupowej 
Niski 
Wysoki 
Poziom powiązań poza grupowych 
Niski 
Amoralny indywidualizm 
Amoralny feminizm 
Wysoki 
Anomia 
Społeczność szans rozwojowych 

Konieczne jest zachowanie równowagi między zakorzenieniem a autonomią. Propozycja Woolcocka pozwala na precyzyjne zdefiniowanie różnic między podejściem Putnama (utożsamianego przez Woolcocka z autonomią, czyli powiązaniami zewnątrzgrupowymi) i Bourdieu (utożsamianego z zakorzenieniem, czyli powiązaniami wewnątrzgrupowymi). 

KAPITAŁ SPOŁECZNY A MODERNIZACJA 

Dzięki ujęciu Woolcocka możliwe jest odniesienie rozważań nad kapitałem społecznym do wcześniejszych, klasycznych rozważań socjologicznych: 
Rozróżnienie między zakorzenieniem a autonomią odpowiada Durkheimowskiemu rozróżnieniu między solidarnością organiczną a mechaniczną (tudzież między Gemeinschaft i Gesellschaft Tőnniesa). 
Kapitał społeczny wg Putnama rozumiany w wąski sposób (autonomia) można porównać między innymi do modernizacji (lub Simmelowskiej "abstrakcji" czy Weberowskiej "racjonalizacji"). 

Sam Putnam odcina się od związków kapitału społecznego z procesem modernizacji. 

Najbardziej rozbudowaną teorię łączącą kapitał społeczny z modernizacją przedstawili Eyal, Szel?nyi i Townsley odwołując się do prac Bourdieu - przeciwstawienie społeczeństw przednowoczesnych i nowoczesnych. 

Tak więc w ujęciu Bourdieu kapitał społeczny w nadmiarze będzie wskaźnikiem społecznego zacofania - braku nowoczesności. W ujęciu Putnama i Colemana natomiast może on być w znacznym stopniu wskaźnikiem nowoczesności. 

PROBLEM KAPITAŁU SPOŁECZNEGO I MODERNIZACJI W KONTEKŚCIE POLSKIM 

Wizja lewicowa - zwolennicy PRL-u zwracają uwagę na to, że Polska Ludowa umożliwiła awans społeczny i cywilizacyjny szerokim rzeszom robotników i chłopów.

---