DydaktykaZajmuje się analiza celów, tresci metod zasad form organizacyjnych w procesie kształcenia (uczenia się i nauczania)Dydaktyka szczegółowa
Zajmuje się poszczególnymi działami, przedmiotami ,etapy edukacyjne 1-3, 4-6, gimn., ponad gimn.
Poszukiwanie efektywnych sposobów nauczania analiza treści, metod i form organizacyjnych w procesie uczenia, nauczania.Co to w-f? def. Prof. Osiński: Zamierzona świadoma działalność człowieka(nauczyciela) ukierunkowana na wytworzenie właściwego zespołu postaw i nastawień przekazywanie wiadomości i wdrażania do hartowania organizmu poprzez zdobywanie motorycznej sprawności.Cele w-f: wszechstronny rozwój organizmu, rozwój sprawności fiz., korygowanie wad postawy, przekazywanie podstawowych wiadomości i umiejętności umożliwiających samoocenę, samodzielne podejmowanie działań w celu doskonalenia funkcjon. Org., kształt. Umiejętności ruchowych przydatnych w aktyw. Zdrowotnej utylitarnej rekreacyjnej i sportowej.
Sposoby realizacji w-fLekcja wych. Fiz. , zajęcia pozalekcyjne, wycieczki, biwaki, obozy, zawody sportowe, festyny rekreacyjne. Wg. Okonia: lekcja-defJest to forma organizacji nauczania oparta na realizacji zadań dydaktyczno-wych. W ciagu ustalonego czasu. Fazy przygotowawcze lekcji. F. przygotowawcza-przygotowanie uczniów do procesu uczenia się i usprawniania na danej lekcji. F. wykonawcza-obejmuje proces uczenia się i usprawniania motorycz., zdobywanie wiadomości , kształt. Postaw i zachowań realizacji zadań dydaktyczno-wychowa. F. kontrolne-porównywanie wyników działania i ich zgodności z założonymi celami.Zasady budowy lekcji -z. stopniowania wysil. Fiz. I napięcia emocjonalnego,przedst.. się zazwyczaj tzw krzywa natężenia wys.fiz.-z. zmienności i wszechstronności Stwarza możliwości pełnego wyżycia ruchow. i emocjon. Uczniów i szerokiego oddziaływania na podst. Funkcje org. Dziecka-z. wszechstronności traktowanie osobowości uczącego się wychowanka jako stopniowo organizujaca się całość kt. W procesie dydakt. Powinna spełniać szereg ról podmiotowych w sytuacjach interakcji osobowych nauczyciel-uczeń, uczeń-uczeń, uczeń-grupa-z. utylitarności organizowanie planu i przebiegu lekcji wg wymogów poprawnego planowania, skutecznego działania organizowanie pracy zespołów ludzkich. Typy lekcji1. L. podająca (nauczająca) nauczanie techniki ruchu2. L. doskonalące (utrwalająca) wyłącznie doskonalenie poznanych3. L. sprawdzająca (kontrolna) przeprowadzenie sprawdzianu i ocena uczniów. Konieczne jest podanie ich uczniom.4. L. mieszana Tok lekcji to logicznie opracowany schemat kt. Orientacyj. Wskazuje nauczyciel jak należy dobierać materiał ćwiczebny aby jak najwszechst. Oddziaływ Na org. Ucznia wskazuje również na kolejność ćw. Dla uzyskania racjonal. Przebiegu krzywej fizjolog natężenia wys. Fizy. Ucznia na lekcji
+ Fizjologiczno-zdrowotna - uwzglednia. Krzywą natężenia wysiłku pozwala na odpowiednie stopniowanie obciążeń w lekcji i wszechst. Przećwiczenie , rozwijanie wydolności oraz nawyków higieniczno-zdrowotnych+ pedagogiczna zwiazana jest z procesem nauczania -doskonalenia+ psychologiczne związane z atmosferą procesu nauczania , motywowanie uczniów i kształt. Osobowości+ organizacyjne odpowiedz za porządek na lekcji Tok lekcji zabaw i gier ruchowych
WG BONDAROWICZACz. I (9min) ćw porządkowo-wychowaw., zabawa lub gra chartka. Ożywiający zab. Lub gra orientacyjno-porzadk.Cz. II (30min) zab. Lub gra na czworaka, z mocowaniem, bieżne lub skoczne, rzutne, Ćw.Porządkowo-uspakaj. WG. DENISIUK Cz. I (5min) zbiórka, powitanie, podanie zadania lekcji, zab. Ożywiajaca lub ćw. Dyscyplinujące Cz.II (10-15min) A ćw. Kształtujące(ćw. Ramion, nóg, mm brzucha, równoważne, podskoki, itp.) B ćw. Stosowane (równoważne na przyrządach, zwinność, biegi, rzuty, skoki itd.) Cz. III (2-5min) ćw. Uspakajające, korektywne, omówienie lekcji, pożegnanie
WG. KUTZNERA Cz. I (3-5min) Cz. II (30-35min) ćw. Kondycyjno-sprawnosciowe(kształt.) Zab lub gra przygotow. Nauczanie techniki lub taktyki gier, ćw techniczne, ćw. Taktyczne, gra Cz. III (3-6min)
Lekcja wych fiz w procesie kształcenia i wychowania
Zasada budowy lekcji Każda lekcja w-f powinna być przeprowa.
Zgodnie z określ zasadami, zapewniają bezpiecz i najbardziej efektywne prowadzenie procesu dydakt. Pośród zasad budowy lekcji można wymienic kilka najwazniej o kt należy pamiętać w trakcie przygotowania i prowadzen zajec ruch. Zasada wszechstronności Wskazuje N na konieczność doboru w każdej lekcji takich środków kt zapewniłyby uczn możliwość wszechst harmoni rozwoju przez właściwe oddziaływ zarówno na jego sferę motorycz rozwoj intelekt i społ-moralny.
Zgodnie z tą zasadą N powinien w każdej lekcji: - uwzględ zadania w zakresie przekazywania wiadomości umiejętności kształt sprawności fiz i psychomotor dbać o prawidł postawę ciała oraz akcentować elementy ogólnowychow (w zależności od celów lekcji zmieniać się powinny tylko proporcje miedzy nimi)- uwzgled zadania kierowane przez N jak też wymagające znacznej samodzielności uczniów- włączać uczniów do współodpowiedzialności za przebieg lekcji
- wykorzystywać przybory i przyrządy- wprowadzać wszystkie rodzaje ćw kształt(z wykorzystan przyborów)- uwzględ ćw(zadania problemowe) wpływające na harmonijny rozwoj ucznia(obustronne ćw. Zmiany stron i ustawień)- wprowadzać ćw utylitarne(użytkowe) biorąc pod uwagę że w zależności od przewagi stosowanych środków (np. ćw gimn, lekkoatlet)Wymogi odnośnie wszechst oddziaływa na ucznia są w każdym przypad nieco odmienne Zasada zmienności pracy podstaw założen tej zasady jest zapewnie na lekcji w-f uczniom bezpieczen przez przeciwdziałanie kontuzjom mogącym wystąpić na skutek przeciążenia nadmiernie obciążonych gr mm. Należy pamiętać również ze brak zainteresowania ucznia zajęciami może powodować znużenie i obniżenie poziomu motywacji. Nauczyciel powinien: - układać ćw w takiej wcześniej ćw.Utrwalanie nawyków kolejności aby każde następne miało odmienny wpływ na aparat ruchu (nie planobezpośred po sobie ćw wpływających na tą samą zdolność motoryczna lub gr mm) - stosować częstą zmianę poz. Wyjść do ćw- stosować zmienność treści i metod oraz form organizacyjnych- przeplatać ćw statyczne ćw dynamicznymi ćw w miejscu z przemieszczasię ćw o dużym stopniu trudności z łatwymi Zasada stopniowania natężenia wysiłku w lekcji natężenie(wynikające z odp doboru obciążeń i intensywności) powinno osiągnąć swoje max ok3/4 czasu trwania lekcji. Nauczyciel powinien pamiętać że:+przechodzimy od ruch na wybrane partie mm do ruch globalnych+rozpoczynamy lekcje od zadań o małej intensy do ruch bardziej intensyw (tempo wykonania liczba powt w czasie).+zadania o znacznym ładunku emocjonalnym umieszczać w czasie głównej lekcji +zadania o znacznym obciąż muszą być poprzedz ćw przygotowa bez obciążenia+w przypadku akcentowa w lekcji zadań w zakresie kształt sprawn motoryczn lub doskonalenia opanowanych umiejętno, stopniow natężenia wysiłku może być uzyskane przez odp dobór zadań ruchowych+nauczanie nowego elementu w lekcji związa jest zawsze ze zmniejszen (aktywności) intensywno wysiłk spowodowanych konieczn częstej korekty popełnianych błędów +przekazywanie
bieżna albo z podbijaniem, skoczna o mniejszym natężeniu Cz. III (6min) ćw. Korektywne, zab(rzadziej gra) uspokajajaca, Wiadomości z zakresu kultury fiz nie może odbywać się kosztem innych zadań (ruchowyc)lekcji. Wiedza do opanowania przez ucznia zawsze powinna łaczyć się z konkretnym działaniem w sferze motorycznej.
Fabiś-Osnowa to pisemne przygot się prowadz do zajęć w-f zawierajaca dobór zab, gier i ćw zgodny z tokiem dla określon klasy, na daną lekcje z dostoi do konkret warunków. O. lekcji w-f w tym także zabaw i gier ruchowych powinna zawierać:-cele lekcji(poznawcze kształtujące wychowaw)-dane o klasie i warunkach lekcji, -tok lekcji -nazw zabaw gier ćw -czas trwania liczbę powt -organizacje lekcji -opis przebiegu lekcji -uwaga o realizacji Istotnym elementem o. lekcji jest opis jej przebiegu kt spełnia jednocześnie rolę kształt umiejętne zwracania się do dzieci przez N w czasie trwania lekcji.W zapisie stosuje się osobowe zwraca do dzieci Konspekt jest także pisemny przygot się N do lekcji zawierającym cele operacyjne lekcji, infor o klasie i warunkach, tok lekcji, nazwę zab, gier, ćw. K. to zarys szkic skrót streszcze. Scenariusz oznacza szczegółowe przygotowanie planu program lub zaplanowany rozwój czegoś jakiegoś przedsięwzięcia. Jest to plan zadań kt maja być wykonywane w określ. czasie, porządek rozkład czynności. Kolejność czynności nauczyciela w przygotowaniu osnowy(konspektu)lekcji+charakt zespolu klasowego +analiza warunków(bazowo-sprzetowych)+analiza programu nauczan i rozkładu materiału nauczania nauczyciel (planuAutorskiego ) +określenie zadań lekcji +określenie typu rodzaju i toku lekcji +opracowanie części głównej IIb: wybór zadania gł, dobór pozostałych zadań, wybór metod nauczania i form prowadzenia, wybór sposobu organizacji pracy +opracowanie ćw kształt (cz IIa): dobór zgodny z tokiem pod kątem zadań lekcji, wybór formy prowadzenia ćw, wybór sposobu organiza +opracowanie cz końcowej III: dobór zabawy lub ćw o charakt uspokajającym, dobór zabawy lub ćw korygując postawę, oprawco koncepcji omówienia lekcji podsumowania +opracowanie cz I wstępnej: koncepcja rozpoczęcia zajęć, uświadomienia uczniom celów i zadań lekcji, dobór zabawy(ćw) ożywiającego lub dyscyplinującego +opracowanie wiadomości oraz sytuacji wychowawcz.Sposoby prowadzenia (organizacji) zajęć1.w szerszym rozumieniu Lekcja, wycieczka, impreza sport, rekreacyjne, ćw. Śródlekcyjne, biwaki, zielona szkoła 2.w węższym rozumieniu Praca jednym frontem, praca w gr, praca w gr z zadaniami dodatkow, tor przeszkód, obwodowo-stacyjny, małe obwody ćwiczebne, praca indywidualna, mieszany Praca jednym frontem+ wszyscy ćw. razem, wykonują te same ćw. w tym samym czasie+ ta sama liczba powtórzeń, ta sama tech wykonywania ćw. Ustawienia: -rozsypka, półkole, szereg, dwuszereg, kolumny ćwiczebne -nauczyciel narzuca tempo, określa liczbę powt, obserwuje i kontroluje, steruje intensy -forma ogranicza samodzielność ucznia Zastosowanie: Rozgrzewka, ćw. Bez przyrządów, ćw łatwe pod wzgl tech, wstępna faza nauczania techPraca w grupach- zespół podzielony na gr mniejsze kt ćw na takich samych lub innych przyrządach
- tryb równoległy (zadania w gr jednakowe lub podobne) zmienny (inne zadania)
- można wykorzystać zastępy sprawnościowe (trudność zadania w danej grupie)
- nauczyciel więcej uwagi poświęca gr z trudniejszymi lub nowymzadaniami
- zalety: realizacja wielu zadań lekcji, interesujące dla ucznia wzajemna pomoc - wada: bezpieczeńst na lekcji kontakt z uczniami - zastosowanie zajecia gimn korekcyj nauka i doskonalenie elementów tech poszczególnych dyscyplin sportowych
Praca w grupach z zadaniem dodatkowym+w trakcie oczekiwania na zadanie główne traktowanie innych prostych atrakcyjnyc ćw+zastosowanie: w formie grupowej +intensyfikuje uatrakcyjn zajęcia rozwija własną inicjatywę (uczeń sam może zaproponować ćw) likwiduje „martwe pkt lekcji” zmienia krzywą natężenia wys. Wzrost wiary w siebie samego wzrost poczucia odpowiedzialności przestrzeganie ładu i porządku wzrost potrzeby ruchu +zalecenia do wyboru zadań dodatk zadania znane proste bezpiecz nie wymagające dużej przestrzeni Funkcje zadań dodatk: ^ dydaktyczna (przygodo do zadania głównego) ^ kompensacyjna (wieksza dawka ruchu) ^ korekcyjna (wzmocnie mm posturalnych wytworzenie nawyku prawidłowej postawy) ^ relaksacyjne (przed trudnym zadaniem odciągniecie uwagi)
Obwodowo-stacyjny (obwód ćwiczebny) ~zespół podzielony na małe grupy kt wykonują różne ćw na poszczególnych stacjach. Określony czas ćw i przerw 30s do 1min ~przeważnie służy poprawie sprawności fiz (ale również umiejętnośc ruchowych) ~liczba osób na jednej stacji 2 max 4
~liczba stacji do 6 do 12 ~określony czas (liczba powt) pracy i odpoczynku, liczba serii
~zastosowanie: głównie doskonalenie umiejętno ruch, sprawności fiz
Tor przeszkód (strumieniowy)- uczniowie pokonują różne przeszkody naturalne lub sztuczne w terenie lub na Sali - zalety: łatwość wykorzystania nawet w trudnych warunkach duża liczba kombinacji z użyciem różnych przyborów różnorodno oddziaływania na organizm kształtowanie dyscypliny. - realizowana głównie w realizacji zajęć kształt - forma intensyfikująca
Tory przeszkód:Naturalny sztuczny kombinowany otwarte zamknięte pojedyncze równoległe
Małe obwody ćwiczebne+ strukturę obwodu stanowia od zadania ruchowe(od 3 do 5) + forma wykorzystywaNajczęściej przy nauczaniu nowego i złożonego tech zadania ale również kształt sprawności fiz.+ na kolejnych stanowiskach występują coraz trudniejsze elementy prowadzące do głównego zadania (wykonywane jest na ostatniej stacji) + uczeń może w niektórych zadaniach wybrać odpowiednią stację z danym zadaniem (w zależności od poziomu sprawności fiz lub poziomu umiejętności ruchowyc)Praca indywidualna^ uczniowie ćw indywidualnie we właściwym sobie tempie i obciążeniu (np. w metodzie Labana, Orffa)^ forma indywidualizm Uruchamia inwencję twórczą Sposób mieszany Połączenie wcześniej wymienionych sposobów (form organizacyjnych)Sposoby podziałów uczniówDobór celowy i losowy: zastępy stałe zastępy sprawnościowe zastępy sprawnościowo-zmienne drużyny grupy pary
Metoda sposób postępowania kt zmierza do osiągnięcia danego celu.Podział:
1. M. odtwórcze (reproduktywna, zadania ściśle określone)-M. naśladowcza-ścisła N. stawia uczniów w danej sytuacji zadaniowej w wyniku nakazów i poleceń. N ściśle określa zadanie -ćw, a uczniowie ściśle je odtwarzają (naśladują pokazany ruch).-M. zadaniowa ścisła N stawia uczniów w syt zadaniowej ścisłej tzn w takiej w kt uczniow odczuwają wew potrzebę osiągnięcia ściśle określonego przez N celu -M. programowego uczenia się Jest podobna do metody zadaniowej ścisłej. Program osiągnięcia celu N podaje „na żywo” lecz w postaci broszury tablic . Uczeń samodzielnie uczy się koryguje ocenia się. 2. M. proaktywne (usamodzielniające) +M. zabawowo-naśladowcza N stwarza sytuaję zadaniową polegająca na wywołaniu u dzieci potrzeby naśladowania określonego przemiotu czy zjawiska kt istotą jest określony ruch. Zadaniem dzieci jest naśladowanie owego przedm Czy zjawiska wg własnego Wyobrażenia i inwencji. +M. zabawowo-klasyczna Dzieci stawiane są w sytuacji zadaniowej poprzez podanie przez N fabuły zabawy lub przepisów gry i odp czynności organizacyjne. Zachowanie uczniów jest swobodne i samodzielne. Jednymi ograniczeniami są fabuła i przepisy gry i zabawy. +M. bezpośredniej celowości ruchu N stwarza syt zadaniową polegają wykonanie prostego zadania w odp pw celem bezp- wykonanie zadania +M. programowego usprawniania się Ćwiczący czuje się w syt zadaniowej odczuwa potrzebę usprawniania się. Regulatorem czynności usprawniających jest środowisko (teren przyrządy tablice)3. M. kreatywne (twórcze)~M. ruchowej ekspresji twórczejN stawia uczniów w syt zadaniowej kt uczniowie (musza) powinni samodzielnie twórczo rozwiązać przy czym każde rozwiązanie zademonstrowane przez ucznia uważa się jako poprawne.~M. problemowaN stawia U w sytuacji problemowej tzn takiej z kt U spotyka się po raz pierwszy i nie znają sposobu jej rozwiązania. U samodzielnie analizują sytuacje tworzą programy (pomysły) rozwiązania problemu.