KWALIFIKACJE ZAWODOWE NAUCZYCIELA A ROZWÓJ DZIECI W EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ

Aby zredagować wyżej podany temat wybrałam się do jednej ze szkół podstawowych w Iławie i przeprowadziłam wywiad z dyrektorem placówki.

Panie Dyrektorze ostatnio dużo się słyszy na temat istoty współczesnego nauczyciela w szkole. Właściwie jakie on powinien mieć cechy?

Współczesny nauczyciel musi skoncentrować w swej osobowości wszelkie najwyższe i najwspanialsze cechy estetyczne, umysłowe i etyczne. Musi je bezustannie doskonalić, aby w ten sposób przyczynić się do prawidłowego rozwoju wychowanków.

Walory intelektualne i kwalifikacje merytoryczne nauczyciela powinny osiągać ponadprzeciętny poziom.

Co to znaczy, że walory intelektualne i kwalifikacje merytoryczne powinny osiągnąć ponadprzeciętny poziom?

Znaczy to, że zdolności poznawcze, jak: uwaga, pamięć, intuicja i wyobraźnia, umiejętność logicznego, twórczego i krytycznego myślenia, samodzielnego uczenia się, głęboka wiedza ogólna i przedmiotowa oraz poziom umiejętności i sprawności związanych z wiedzą merytoryczną, powinny być bardzo dobrze rozwinięte, ponieważ są potrzebne do pracy z dziećmi.

Jaką wiedzę powinien posiadać nauczyciel i z jakiego zakresu by pomóc dziecku w indywidualnym rozwoju dziecka?

Nauczyciel powinien mieć dobrą znajomość wiedzy z zakresu psychologii i socjologii, aby zdiagnozować prawidłowości rozwoju psychofizycznego i społecznego, na które składają się m.in.: warunki życia i możliwości uczenia się dzieci. Jest to niezbędne przy ocenie indywidualnych postępów w edukacji każdego wychowanka.

Czy dobra komunikacja nauczyciel-uczeń wpływa na rozwój i umiejętności dziecka i dlaczego?

Ważnym aspektem w nauczaniu początkowym jest komunikowanie się nauczyciela z uczniem, tzn. umiejętność prowadzenia rozmowy, instruowania, zlecenia zadania, doradzania, przekonywania, wystawiania opinii o postępach ucznia. Dobra komunikacja korzystnie wpływa na ciągły rozwój dziecka, bez względu na jego poziom intelektualny.

O sposobie prowadzenia lekcji decyduje nauczyciel przy pomocy różnorodnych środków dydaktycznych, według nauczania zaprogramowanego, zgodnie z misją szkoły i strategią jej rozwoju, a także oczekiwaniami, zainteresowaniami i potrzebami uczniów.

Co oznacza kultura działań pedagogicznych w rozwoju dziecka?

Włączenie uczniów do współorganizowania lekcji i innych zajęć pozalekcyjnych, wzbudzenie u nich motywacji uczenia się, zaciekawienie treścią lekcji, traktowanie uzyskanych wyników jako wspólnego dorobku. Wzorowe pod względem metodycznym organizowanie lekcji, spotkań dyskusji, nauki własnej uczniów, wycieczek, imprez wychowawczych, kulturalnych, sportowych. Ograniczenie tradycyjnego, transmisyjno - reprodukcyjnego modelu nauczania i szerokie wprowadzenie modelu generatywnego, w którym stwarza się uczniom warunki sprzyjające samodzielnemu myśleniu i działaniu, poszukiwaniu wiedzy i jej weryfikowaniu w toku problemowego uczenia się.

Jakie warunki spełniać powinien taki model nauczania?

Przede wszystkim powinien rozwijać myślenie twórcze, alternatywne i prognostyczne oraz badawcze uczniów.

Co się z tym wiąże?

Wiąże się z tym ograniczenie do minimum metod podających i szersze zastosowanie metod poszukujących, praktycznych i ekspresyjnych. Zamiast monologu nauczyciela i narzucania uczniom własnych poglądów i przekonań, należy umożliwić im samodzielne dochodzenie do prawdy, przy pomocy dialogu.

Dlaczego właśnie przy pomocy dialogu?

Ponieważ, dialog jest celem ważnego środka wychowawczego i stwarza uczniom okazje do wyrażania własnych sądów i zadawania pytań.

Panie Dyrektorze, często się słyszy w różnych masmediach o stosowaniu w szkołach demokratycznego stylu oddziaływań wychowawczych. Bardzo proszę o bliższe wyjaśnienie tego zagadnienia.

Oddziaływania wychowawcze aktywizują i usamodzielniają uczniów oraz uczą odpowiedzialności za swoją pracę i postawę. Nauczyciel powinien dbać o wychowawczy charakter zajęć dydaktycznych, partnerskie traktowanie uczniów i taktowne stawianie im wymagań, odpowiadających ich możliwościom. Ważne jest też obiektywne i sprawiedliwe ocenianie uczniów, ograniczające stresujący wpływ oceny szkolnej na uczniów.

Czy w tej szkole uczniowie czują się dobrze?

Myślę, że tak, ponieważ cała kadra pedagogiczna wraz z rodzicami podejmują wszelkie starania aby szkoła i klasa były dla ucznia nie tylko miejscem nauki, ale również „drugim domem.” Stworzyliśmy dzieciom klas I-III wspaniałe warunki do uczenia się, zauważyłem, iż dzieci z wielką ochotą i radością codziennie przychodzą do szkoły, ich frekwencja jest wzorowa i jest na to dowodem.

Wspomniał Pan o warunkach jakie stworzono dla dzieci, by dobrze się czuły w szkole. Proszę mi o tym opowiedzieć. Może inne placówki oświatowe zaczerpną wzór z waszych działań?

Oczywiście, bardzo polecam nasze metody działań. Otóż ze względu na słabą kondycję finansową naszego budżetu, poprosiliśmy rodziców o wszelką pomoc w zorganizowaniu pomieszczeń dla ich pociech, i zaangażowaniu we wszelkie prace związane z remontem klas na miarę klas integracyjnych. Oznacza to, iż klasy - pomieszczenia, w których dzieci mają się uczyć spełniają następujące wymogi: są kolorowe ściany, podłogi, ławki, na oknach wiszą kolorowe firanki; na ścianach wiszą półki z autorskimi pracami dzieci; znajduje się też segment w którym są poukładane ładnie karty pracy uczniów, ich pomoce do pracy w czasie lekcji i różne środki dydaktyczne wspomagające pracę na lekcji. Niektórzy rodzice zasponsorowali telewizory, przezrocza i videa, aby poszerzyć horyzonty dzieci. Jeśli chodzi o sferę wychowawczą i postępy w nauce, zastosowano makaty wiszące na ścianach z nazwiskiem i imieniem każdego ucznia. Uczeń, który zasługuje na pochwałę za zezwoleniem nauczyciela przykleja przy swoim nazwisku uśmiechnięte słoneczko. Natomiast uczeń, który przeszkadza w prowadzeniu lekcji, przykleja błyskawicę.

Z Pana wypowiedzi wywnioskowałam, iż nauczyciel, który stara się o pracę w tej szkole, będzie miał stawiany „wysoki próg”, aby dostać tę pracę. Czy mam rację?

Nie do końca. Przede wszystkim musi mieć refleksyjne podejście do swej pracy. Ciągle wzbogacać i doświadczać swoją wiedzę, unowocześniać pracę własną, doskonalić swój warsztat pracy. Mieć dobre podejście i kontakt z uczniami, wprowadzać atmosferę przyjaźni, zrozumienia, równości sprawiedliwości, uczciwości, solidarności międzyludzkiej. Poszanowania osobowości człowieka oraz pomocy wzajemnej i współpracy z ludźmi, poszanowania mienia. Także prezentowanie postaw patriotycznych opartych na znajomości ojczystego kraju i miłości do ojczyzny. Współpraca i współżycie w zespole nauczycielskim oparte powinno być na następujących zasadach: równości, obowiązkowości, koleżeństwie, poszanowaniu osobowości, życzliwości, zaufaniu, lojalności, pomocy wzajemnej.

Jeszcze zadam jedno pytanie. Związane jest ono z wynikami pracy nauczyciela. Czy mają one wpływ na rozwój i osiągnięcia uczniów?

Oczywiście. Rezultaty procesu kształcenia mierzone są zasobem wiadomości, umiejętności i sprawności uczniów, za pomocą sprawdzianów, testów oraz w samoocenach. Ich wyrazem są też wyniki promocji do wyższych klas. Stopień zainteresowania uczniów nauczaną wiedzą jest także wynikiem pracy nauczyciela, który wyrażony jest ponadprzeciętnymi ocenami oraz aktywnością i osiągnięciami w danej dziedzinie np. uczestnictwo w konkursach, olimpiadach zawodach i uzyskane miejsca.

Czy Pan Dyrektor chciałby jeszcze coś dodać do tej wypowiedzi?

Nie. Myślę, że wszystko zostało powiedziane już wcześniej.

Dziękuję Panu za rozmowę i poświęcony dla mnie czas.

I tak oto w formie krótkiego dialogu dowiedziałam się bardzo dużo na temat pracy nauczyciela, jej efektów w rozwoju dziecka. Opinia dyrektora była bardzo wyczerpująca i na pewno bardzo przydatna dla mnie na przyszłość. Wiem czego oczekiwać od siebie, aby zostać wzorowym nauczycielem.

1

---