Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt
Praca z przedmiotu biochemia dopingu do sprawdzenia przez
Panią dr hab. Dorotę Jankowiak, prof. nadzw.
Temat: Biotransformacja i usuwanie z organizmu morfiny.
Biotransformacja- to katalizowane przez enzymy reakcje chemiczne, w których następuje przekształcenie określonego fragmentu substratu. Są to procesy wykorzystujące najczęściej tylko jeden enzym i nie dostarczają komórce energii ani potrzebnych związków.
Morfina- jest najważniejszym alkaloidem wchodzącym do grupy opium. Należy do związków fenantrenowych. Z jej rdzeniem podstawowym łączą się dwie grupy wodorotlenowe, z których jedna ma charakter fenolowy, a druga alkoholowy. Morfina ma działanie odurzające, przeciwbólowe, przeciwkaszlowe, przeciwbiegunkowe, a także działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy- dlatego zaliczana jest do depresantów. W stanie czystym jest stałą substancją białą o gorzkim smaku i słabo rozpuszczalną w wodzie. Wyodrębniona została w 1804 roku. Kilkunastokrotne użycie morfiny prowadzi do fizycznego uzależnienia, natomiast uzależnienie psychiczne następuje znacznie szybciej. Spożywanie jej w nadmiernych dawkach może prowadzić do śpiączki wraz z niewydolnością oddechową, to jest depresją ośrodka oddechowego. Nazwa morfiny zaczerpnięta została z mitologii greckiej (Morfeusz- bożek snu).
Wchłanianie i wydalanie:
Morfina może być przyjmowana doustnie, doodbytniczo, podskórnie, dożylnie lub dokanałowo. Jest dość szybko wchłaniana z przewodu pokarmowego, a jeszcze szybciej z tkanki podskórnej. Z miejsca wstrzyknięcia po upływie 30 minut wchłonięte zostaje 60% wprowadzonej morfiny. Po wchłonięciu zostaje przeniesiona do tkanek, gdzie 10-20% ulega rozpadowi, a reszta zostaje wydalona w niezmienionej postaci, głównie przez nerki w największym stopniu w pierwszych 6-12 godzinach. Natomiast wydalanie wraz z moczem może przedłużyć się w czasie do 3-6 dni. Morfina wydalana jest także przez gruczoły przewodu pokarmowego. Tylko wydalanie morfiny przez gruczoły żołądka jest nieznaczne. Z kolei w jelicie grubym pojawia się wcześniej niż w jelicie cienkim. Morfina pobudza ruchy mięśni gładkich jelita cienkiego i żołądka tylko w ciągu pierwszych 20 minut, a następnie zahamowuje, z równoczesnym obniżeniem napięcia. Ślady morfiny może zawierać żółć i ślina.
Dodatkowo morfina przechodzi do płodu przez łożysko. Pojedyncze dawki morfiny, stosowane z jakichkolwiek powodów w czasie ciąży, pozostają bez wpływu na płód, gdyż ośrodek oddechowy płodu będący wrażliwym na działanie morfiny, jest jeszcze w tym okresie nie czynny.
Objawy działania morfiny są zależne od dawek, przy czym na pierwszy plan wysuwa się jej wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. W ośrodku nerwu błędnego są pobudzane komórki mające związek z czynnością serca, która zostaje nieco zwolniona. Z kolei w następstwie wpływu morfiny na czynność ośrodka termoregulacyjnego naczynia skóry, zwłaszcza na szyi i głowie, rozszerzają się, naczynia brzuszne nieco zwężają, a ciśnienie tętnicze krwi nie zmienia się. Skóra staje się zaczerwieniona i ciepła. Rozszerzenie naczyń włosowatych również jest wynikiem bezpośredniego działania morfiny.
Metabolizm:
Morfina ulega silnemu metabolizmowi pierwszego przejścia, czyli po przyjęciu doustnie, tylko 40-50% dawki dociera do ośrodkowego układu nerwowego. Metabolizowana jest przede wszystkim w wątrobie głównie przez glukuronifację II fazy metabolizmu przez enzym transferazy UDP- glukuronozylowej- 2B7 (UGT2B7) do morfiny-3-glukuronifu (M3G) i morfiny-6-glukuronidu (M6G). Około 60% morfiny konwertowane jest do M3G, zaś 6-10% morfiny jest konwertowane do M6G. Mniejszą rolę odgrywa z kolei metabolizm I fazy, do którego zaangażowany jest cytochrom P450 (CYP). Jednak metabolizm ma także miejsce w mózgu i nerkach. M3G nie wiąże się z receptorami opioidowymi, nie wykazując przy tym działania przeciwbólowego. M6G odwrotnie do M3G wiąże się z receptorami μ i wykazuje silniejsze działanie przeciwbólowe niż morfina, która może być także metabolizowana w małych ilościach do nor morfiny, kodeiny i hyfromorfonu. Na tempo metabolizmu morfiny ma wpływ płeć, wiek, dieta, choroby, a także zastosowanie innych leków. Choć pomiędzy organizmami kobiet i mężczyzn mogą występować niewielkie różnice, to okres półtrwania morfiny wynosi około 120 minut. Dzięki temu, że morfina może być przechowywana w tłuszczu jest łatwo wykrywalna nawet po śmierci. Morfina posiada również zdolność przenikania bariery krew- mózg, jednak na słabą rozpuszczalność tłuszczów, białka wiążącego, szybko sprzęgana jest z kwasem glukuronowym i jonizowana, aby nie przebiegała zbyt łatwo. Z kolei wywodząca się z morfiny diacetylomorfina łatwiej przenika barierę krew- mózg, co czyni ją silniejszą.
Strona 2 z 2
Wyszukiwarka