|
Enterobius vermicularis /owsik ludzi/ |
Ascaris lumbricoides hominis /glista ludzka/ |
Toxocara canis /glista psia/ |
Trichuris trichiura /włosogłówka ludzka/ |
otwór gębowy |
- 3 kurczliwe wargi, - 2 brodawki po bokach |
- 3 wargi - 2 brodawki po bokach - chemioreceptor |
|
- brak warg - 4 brodawki
|
♂narząd rozr. |
- pojedynczy - brak torebki kopulacyjnej - szczecinka na końcu ciała |
- pojedynczy
- 2 szczecinki kopulacyjne |
- 2 szczecinki kopulacyjne |
- pojedynczy
- pojedyncza szczecinka |
♀ |
wulwa: koniec 1/3 cz. ciała |
szpara sromowa: ¾ dł. ciała |
szp. sr.: przednia cz. ciała |
wulwa: pocz. tylnego odc. ciała |
il. jaj w macicy |
|
|
|
|
il. jaj / dzień |
8-12 tys. |
200-250 tys. |
200 tys. |
3-10 tys. |
Charakterystyka
w momencie skł. |
- asymetryczne - lekko spłaszczone, - przezroczyste, - młode zarodki |
- owalne - trójwarstwowa osłonka - żółtobrązowe - zygota |
- owalne - gruba brązowa skorupka
- zarodek (2 blastomery) |
- beczułkowaty kształt - 2 przezroczyste czopki na biegunach |
Rozwój w środ. zewn. |
- Jaja dojrzewają w okol. odbytu (6h)
Temp. 37, duża wilgotność |
temp. 25, tlen jaja inwazyjne (larwa II stadium) - 3 tyg. |
temp. 24, światło, tlen
|
Temp. 24 (3 tyg.)
Larwa rozwijająca się w jaju ma sztylecik |
F. INWAZYJNA |
jaja z inwazyjnymi larwami |
jaja z larwą II stadium |
Jaja z larwą inwazyjną II stadium |
Jajo z larwą inwazyjną |
Sposób zarażenia |
- autoegzoinwazja (per os) *retroinwazja - autoendoinwazja (w przyp. zaparć) |
- per os |
- per os |
- per os |
Rozwój u człowieka |
- jel. cienkie (per os) larwa rabditopodobna
- 3-krotne linienie osobnik dojrzały
- kopulacja, wędrówka samic
- odbytnica opróżnienie macicy |
- przez ścianę jelita ukł. krwionośny i chłonny ż. wrotna wątroba prawa poł. serca płuca pęcherzyki płucne - dalszy wzrost i linienia gardziel jel. cienkie - 4-te linienie dorosła postać cz. larw duży krwiobieg narządy (otorbienie) |
Człowiek jest żywicielem PARATENICZNYM /nicienie nie osiągają dojrzałości płciowej/ |
- jel. cienkie wylęg larw - jel. grube linienie, dojrzałość, zagłębienie się pod błoną śluzową jelita i uszkodzenie naczyń włosowatych, odżywiają się krwią |
LOKALIZACJA |
jel. grube, tylny odc. jel. cienkiego |
jel. cienkie |
jelito |
jelito grube i ślepe człowieka |
|
|
|
|
|
PATOGENEZA |
OWSICA (ENTEROBIOZA)
- świąd odbytu - nocny lub poranny o różnym stopniu nasilenia
- objawy ostrego lub przewlekłego zapalenia błony śluzowej jelita z bólami brzucha, nudnościami, wymiotami, utratą łaknienia
- samice w ż. ukł. rozr. Mogą powodować zapalenie pochwy
- wokół pasożytów w jamie otrzewnej tworzą się ziarniaki |
GLISTNICA
- zależne od osobniczej wrażliwości chorego
- wyniszczanie organizmu powodowane intoksykacją organizmu
- wykazują tendencję do wciskania się do wąskich przewodów
- mogą powodować zapalenie otrzewnej
- nacieki Loefflera w obrazie rtg płuc
GLISTY w świetle jelita NIE SĄ przytwierdzone do ściany jelita torebką gębową. Utrzymują się dzięki ruchom przeciwdziałającym zepchnięciu ich przez ruchy perystaltyczne.
Glisty mają wys. zapotrzebowanie na witaminę A. |
TOKSOKAROZA PSIA
Objawy związane z głęboką wędrówką larw nicieni do: - wątroby - płuc - mózgowia - mięśnia sercowego - węzłów chłonnych
Larwy są źródłem wielu antygenów eozynofilia hipergammaglobulinemia
3 postacie: 1/ trzewna - ogniska larwy wędrującej trzewnej -powiększenie wątroby (u dzieci), astenia (u dorosłych) - eozynofilia - hipergammaglobulinemia
2/ oczna - obniżenie ostrości wzroku - zmiany w obrębie gałki utrata widzenia zarażonym okiem
3/ mózgowa - brak objawów charakterystycznych
|
WŁOSOGŁÓWCZYCA (TYCHURIOZA) Objawy pojawiają się tylko w masowych inwazjach
|
DIAGNOSTYKA |
- stwierdzenie osobników dorosłych lub jaj w okolicy odbytu
- jaja w kale wykrywane są rzadko |
- stwierdzenie pasożyta wydalonego z kałem lub przez usta - badanie kału na obecność jaj |
- test ELISA z zast. antygenów metabolicznych larw, jako bardziej swoiste gatunkowo niż antygeny somatyczne |
- wykrycie jaj w kale, - obecność w kale krwinek kwasochłonnych oraz kryształów Charcota-Leydena |
|
Trichinella spinalis /włosień kręty/ |
Wuchereria bancrofti |
Onchocerca volvulus |
Loa Loa /= Microfilaria diurnal/ |
Żywiciel pośr. |
// |
Żerujące wieczorem i nocą komary |
Mieszki |
Ślepaki |
F. INWAZYJNA |
Larwy otorbione w mięśniach zarażonych zwierząt |
Mikrofilarie (wykazują rytm nocny) |
Mikrofilarie |
Mikrofilarie (wykazują rytm nocny) |
LOKALIZACJA |
- w przew. pokarmowym - w mm. szkieletowych (ale NIE w m. sercowym) |
- naczynia limfatyczne i węzły chłonne człowieka |
- tkanka podskórna, zwłaszcza głowy, tułowia i kończyn dolnych (tworzą się charakterystyczne guzy) |
- tkanka podskórna, |
Sposób zarażenia |
- mięso zwierząt z larwami |
- ssanie krwi przez komara |
- w czasie żerowania meszek na skórze człowieka |
- w czasie ssania krwi przez krwiopijnego bąka |
Rozwój u człowieka |
Ma m-ce AUTOKSENIA - pełny cykl rozwojowy zachodzi w jednym organizmie. |
W ciągu dnia mikrofilarie przebywają w naczyniach narządów (gl. płuca), w nocy trafiają do krwi obwodowej |
W tk. podskórnej -^-
Człowiek jest jedynym żywicielem ostatecznym |
///////////////////////////// U ślepaka w ciele tłuszczowym |
|
|
|
|
|
PATOGENEZA |
WŁOŚNICA /trychineloza/
Faza jelitowa: - zespół biegunkowy z bólami brzucha - nudności - wymioty
Typowy zespół włośnicowy: - gorączka do 40st. - silne bóle mięśni - trudności w oddychaniu, mówieniu - nadmierne pocenie się - symetryczne obrzęki powiek i tkanek oczodołowych - wybroczyny w spojówkach oczu i pod paznokciami |
WUSZERERIOZA /słoniowacizna/
W naczyniach i węzłach chłonnych wokół mikrofilarii tworzy się tk. ziarninująca, która po kilku, kilkunastu latach prowadzi do nieopdwracalnych zmian zarostowych i wapniejących układu chlonnego. |
ONCHOCERKOZA
- guzy w tk. podskórnej - rozległe, swędzące zmiany wypryskowe
Inwazja gałki ocznej: - zapalenie spojówek, naczyniówki i siatkówki - uszkodzenia rogówki Powikłania zmętnienie rogówki jaskra zmiany na dnie oka („ślepota rzeczna”) |
LOAOZA
- krótkotrwałe, swędzące zmiany wypryskowe - obrzęk kalabarski w okol. dużych stawów - obrzęk głośni, - zapalenie mózgu, - fibroblastyczne zapalenie wsierdzia - nefropatie |
DIAGNOSTYKA |
- wykrycie larw w bioptatach tkanki mięśniowej - badania immunoserologiczne |
- krew pobrana między godziną 22 a 2 |
- mikrofilarie zaobs. pod mikroskopem w skrawkach z powierzchniowych warstw skóry |
- krew pobrana między godziną 12-14 - wydobycie pasożytów wędrujących pod skórą |