![]() | Pobierz cały dokument polityka.wzrostu.i.stabilnoci.s.m.finanse.i.doc Rozmiar 73 KB |
Ekonomiczne skutki długu publicznego
Tendencje i definicje
Deficyt budżetowy powstaje gdy wydatki przewyższają wpływy z podatków.
Zadłużenie państwa (dług publiczny) składa się z łącznych, czyli nagromadzonych, pożyczek zaciągniętych przez rząd; jest to całkowita pieniężna wartość obligacji rządowych w rękach społeczeństwa.
Dług publiczny jest zasobem zobowiązań państwa. Deficyt natomiast jest strumieniem nowego długu zaciąganego przez rząd, kiedy wydaje on więcej niż uzyskuje z podatków.
Polityka budżetowa rządu
Budżet państwa spełnia dwie główne funkcje ekonomiczne:
narzędzie do wyznaczania narodowych priorytetów, rozdzielania produktu narodowego pomiędzy konsumpcją prywatną i publiczną oraz inwestycji
zapewnianie bodźców do wzrostu lub zmniejszenia produkcji w określonych sektorach.
Budżet koniunkturalny, strukturalny i rzeczywisty
Strukturalna część budżetu ma charakter aktywny - ukształtowany przez uznaniową polityką (np. ustalanie stawek podatkowych, wydatków na roboty publiczne, oświatę).
Koniunkturalna część budżetu jest określana w sposób bierny przez stan cyklu koniunkturalnego (wysokość dochodu narodowego i produkcji w danym momencie).
Budżet rzeczywisty jest zapisem rzeczywistej pieniężnej wysokości wydatków, dochodów i deficytu w danym okresie.
Budżet strukturalny wylicza, jakie byłyby dochody, wydatki i deficyt budżetu państwa, gdyby gospodarka funkcjonowała na poziomie zapewniającym produkcję potencjalną.
Budżet koniunkturalny jest różnicą pomiędzy budżetem rzeczywistym i budżetem strukturalnym. Mierzy wpływ cyklu koniunkturalnego na budżet, uwzględniając wpływ cyklu na dochody, wydatki i deficyt.
Wysiłki na rzecz zmniejszenia deficytu powinny się koncentrować na budżecie strukturalnym, ponieważ nie należy oczekiwać, by jakakolwiek trwała redukcja budżetu mogła być zwykłym rezultatem dobrej koniunktury.
Ekonomiczne skutki deficytu i długu
Hipoteza wypierania: wydatki państwowe zmniejszają wielkość inwestycji prywatnych.
Wypieranie a rynek pieniężny
Wzrost deficytu budżetu strukturalnego, wynikający z obniżki podatków lub z wyższych wydatków państwowych, będzie działał na rzecz wzrostu stóp procentowych i będzie zmniejszał lub wypierał inwestycje.
Wypieranie dotyczy wyłącznie budżetu strukturalnego.
Recesja powoduje spadek popytu na pieniądz i prowadzi do obniżki stóp procentowych - wówczas władze monetarne rozluźniają rygory polityki pieniężnej.
Nie istnieje automatyczny związek pomiędzy deficytem i inwestycjami.
Dług publiczny a wzrost gospodarczy
Zadłużenie zewnętrzne i wewnętrzne
Dług wewnętrzny to sumy, które państwo jest winne swym obywatelom.
![]() | Pobierz cały dokument polityka.wzrostu.i.stabilnoci.s.m.finanse.i.doc rozmiar 73 KB |