Politechnika Lubelska  | 
Laboratorium Metrologii  | 
||||
w Lublinie  | 
Ćwiczenie Nr 20  | 
||||
Nazwisko: Garbacki Jędruchniewicz  | 
Imiê: Grzegorz Grzegorz  | 
Semestr VI  | 
Grupa ED 6.3  | 
Rok 7kad. 1997/98  | 
|
Temat ćwiczenia: Zastosowanie kompensatorów prądu stałego.  | 
Data wykonania 2.03.97  | 
Ocena 
  | 
|||
Celem ćwiczenia jest poznanie zastosowań i własności kompensatorów napięciowych prądu stałego.
Wykonanie ćwiczenia.
1. Wyznaczenie błędu czułości dla różnych wartości opornika RW reprezentującego rezystancję wewnętrzną źródła EX.
Schemat układu pomiarowego:
Spis przyrządów:
U - zasilacz stabilizowany, Z-3020,PL-P3-182-E6
mA - miliamperomierz magnetoelektryczny, kl 0,5; zakres 3mA, PL-P3-521-E6
RW - opornik dekadowy DR5b-16, kl 0,05, PL-P3-297-E6
Rn1 - opornik wzorcowy, R = 1000Ω, Imax=0,03A,PL-P3-33-E6
Rr - opornik dekadowy DR5b - 16, kl0,05, PL-P3-334-E6
G - galwanometr PL-P3-89-E6
Lp  | 
IP  | 
Rr  | 
RW  | 
RN  | 
ΔRr  | 
EX  | 
Δα  | 
Δ EX  | 
δS  | 
δEX  | 
S  | 
  | 
mA  | 
Ω  | 
Ω  | 
Ω  | 
Ω  | 
V  | 
dz  | 
mV  | 
%  | 
%  | 
dz/V  | 
1  | 
  | 
2552  | 
0  | 
  | 
19  | 
  | 
34  | 
24,7  | 
1,9  | 
  | 
1376  | 
2  | 
  | 
2562  | 
300  | 
  | 
19  | 
  | 
25  | 
24,7  | 
1,9  | 
  | 
1017  | 
3  | 
1,3  | 
2560  | 
600  | 
1000  | 
20  | 
1,3  | 
19  | 
25  | 
2  | 
1,2  | 
730  | 
4  | 
  | 
2580  | 
900  | 
  | 
25  | 
  | 
18  | 
27  | 
1,92  | 
  | 
720  | 
5  | 
  | 
2542  | 
1200  | 
  | 
21  | 
  | 
16  | 
23  | 
1,9  | 
  | 
695  | 
6  | 
  | 
2582  | 
1500  | 
  | 
25  | 
  | 
12  | 
27  | 
1,92  | 
  | 
480  | 
Obliczenia:
EX = IP⋅RN = 1.3⋅10-3⋅1000= 1.3V
ΔEX = IP⋅ΔRr = 1.3⋅10-3⋅19= 24,7mV
S = Δα/ΔEX = 34/26⋅10-3= 1376 dz/V


Charakterystyka S = f (RW)
2. Pomiar metodą podstawienia ogniwa wzorcowego EN kompensatorem o stałym prądzie.
Schemat układu pomiarowego:
Spis przyrządów
μA - mikroamperomierz magnetoelektryczny, kl 0,5; zakres 750μA, PL-P3-46-E6
Rr -opornik dekadowy DR5b - 16, kl 0,05, PL-P3-297-E6
U - zasilacz stabilizowany, Z-3020,PL-P3-182-E6
Ex - ogniwo Westona PL-P3-59-E6 kl. 0.05
Ew - ogniwo Westona PL-P3-274-E6 kl. 0.005
G - galwanometr PL-P3-89-E6
Pomiary: Ip = 100μA Ew = 1,01859 V Rw = 10180,0 Ω
EN = IP⋅RN = 100⋅10-6⋅10180V =1,0180V
3. Pomiar kompensatorem. s. e. m. EX badanego w pkt. 1.
Schemat układu pomiarowego:
Pomiary:
IP = 100μA
RN = 13190Ω
Δα = 8 dz ΔRN = 100 Ω
EX = IP⋅RN = 100⋅10-6⋅13190 Ω= 1.3190V
ΔEX = IP⋅ΔRN = 100⋅10-6⋅100= 0.01 V
S = Δα/ΔEX = 8/0.01= 800 dz/V
![]()
Pomiar kompensatorem napięcia baterii płaskiej 4,5V
IP = 100μA RN = 4901,8 Ω
Ewy = IP⋅RN = 100⋅10-6⋅4901,8 = 0,49018 V
Exb = n⋅Ewy = 10⋅0,49018V = 4,9018V n = 10
4. Pomiar rezystancji woltomierza magnetoelektrycznego na zakresie 3V kompensatorem napięcia stałego metodą porównawczą.
Schemat układu pomiarowego:
Spis przyrządów:
Rx - uzwojenie woltomierza magnetoelektrycznego na zakresie 3 V
U - zasilacz stabilizowany, Z-3020,PL-P3-182-E6
mA - miliamperomierz magnetoelektryczny, kl 0,5; zakres 3mA, PL-P3-521-E6
Rn1 - opornik wzorcowy, R = 1000Ω, Imax=0,03A,PL-P3-33-E6
G - galwanometr PL-P3-89-E6
Pomiary:
Ip = 100μA Rn= 1000V Rwolt = 6601Ω Rwn = 6530Ω
UX = IP⋅RVOLT = 0,6601V UN = IP⋅RWN = 0,6530V
![]()
Wnioski:
Ćwiczenie rozpoczęliśmy od wyznaczania błędu czułości w zależności od wartości rezystancji wewnętrznej źródła. Na podstawie charakterystyki S = f(RW) możemy zauważyć że czułość maleje wraz ze wzrostem RW, natomiast błąd czułości pozostaje praktycznie bez zmian (1,9-2%). Podczas wyboru rezystora Rr należy zwrócić uwagę na uzyskanie płynności regulacji. W punkcie drugim dokonaliśmy wzorcowania ogniwa EN. Mierzyliśmy SEM ogniwa korzystając z metody podstawienia. Błąd pomiaru napięcia jałowego ogniwa badanego jest równy klasie ogniwa wzorcowego. Z tego względu jest to metoda bardzo dokładna. Wyznaczony doświadczalnie błąd czułości jest bardzo mały co świadczy o dużej dokładności zastosowanej metody pomiaru. Pomiar rezystancji osiąga wysoką dokładność przy jednakowych wartościach znamionowych RN i RX, dzięki kompensowaniu się błędów pomiaru napięć UX i UN. Konieczna jest wtedy ścisła stałość prądu IP płynącego przez rezystory w czasie pomiarów. Błędy które pojawiają się przy pomiarach za pomocą kompensatora wynikają z niedokładności elementów współpracujących z nim tzn. z niestabilności napięcia EW, niestabilności źródła zasilania oraz błędów wnoszonych przez wskaźnik równowagi.
U
EX
Rr
RN
RW
mA
W
IP
G
W
μA
Ip
U
EX
Rr
W
G
EW
Telep W
Galw.
Telep K
Szab
Kompensator
2
1
P
EX
EN
2
1
do EX komp.
W
2
1
P
2
1
do EX komp.
U
RN2
RX
mA