Promocja szkoły w środowisku lokalnym
Przyczyny potrzeby promocji szkoły
Rynek usług edukacyjnych zaczyna coraz wyraźniej dawać znać o sobie także na poziomie konkurowania ze sobą szkół publicznych. Od dłuższego czasu podmiotem decydującym
o losach szkół podstawowych i gimnazjów są samorządy lokalne, a w sposób pośredni - także rodzice uczniów uczęszczających do tych placówek. Coraz częściej o losach szkół, szczególnie tych ponadgimnazjalnych, choć nie tylko, decyduje również to, czy mają odpowiedni nabór. Warto dbać o dobry wizerunek szkoły. Być może w którymś momencie będzie to elementem decydującym w kwestii rezygnacji z potencjalnej likwidacji naszej placówki, być może spowoduje pozytywną decyzję dotyczącą ważnych inwestycji w szkole, przyznania środków na działalność pozalekcyjną czy zakup książek bądź środków dydaktycznych.
Kwestia promocji szkoły wpisana została również do zestawu obowiązkowych standardów jakości pracy placówek oświatowych. W myśl rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz (Dz. U. Nr 89, poz. 845):
Szkoła dba o kształtowanie pozytywnego wizerunku w środowisku oraz upowszechnia swoje osiągnięcia. Rozpoznaje oczekiwania edukacyjne środowiska i stosownie do nich kształtuje swoją ofertę edukacyjną. Ponadto szkoła potrafi pozyskać sojuszników wspierających jej działalność. Nauczyciele, uczniowie i rodzice podejmują działania służące pożytkowi lokalnej społeczności. |
Wskaźniki mające potwierdzić oczekiwany stan rzeczy zakładają, że:
1. Szkoła bada zainteresowanie kandydatów i uczniów swoją ofertą edukacyjną.
2. Prowadzona jest promocja szkoły wskazująca na dbałość o potencjalnych uczniów.
3. Szkoła prezentuje swoje osiągnięcia w środowisku.
4. Szkoła pozyskuje sojuszników wspierających jej działalność.
5. Szkoła systematycznie analizuje i modyfikuje działania promocyjne.
6. Nauczyciele wpływają na promocję i korzystny wizerunek szkoły lub placówki
w środowisku.
Promocji szkoły w środowisku lokalnym można dokonywać na wiele sposobów. Trzy najważniejsze to: „otwarte drzwi”, imprezy szkolne lub lokalne oraz kontakt z mediami.
„Otwarte drzwi”
Wyjaśnienie, na czym polega idea „otwartych drzwi” wydaje się być bezzasadna. Warto natomiast zastanowić się nad ich formą. Ponieważ „otwarte drzwi” to impreza organizowana dla całej społeczności lokalnej, niezbędne jest zadbanie o odpowiednie nagłośnienie, a także
o zagwarantowanie optymalnego wsparcia - czy to dzięki osobom związanym ze szkołą, czy też poprzez pozyskanie do współpracy osób znaczących w środowisku, czy wreszcie poprzez atrakcyjność oraz wyjątkowość przygotowanej oferty.
„Otwarte drzwi” powinny być wizytówką szkoły, a więc do pracy przy ich organizacji należy zmobilizować wszystkich przedstawicieli społeczności szkolnej, zarówno nauczycieli
i uczniów, jak i pracowników administracji oraz obsługi, a także, w możliwie dużym wymiarze, rodziców uczniów. Istotne jest zadbanie o dobry czas dla zaplanowanej przez siebie imprezy. Warto zorientować się, czy w czasie organizowanych przez nas dni otwartych nie ma w danym środowisku innej, równie atrakcyjnej imprezy, która mogłaby nam odebrać klientów. Istotne jest również, by nasza propozycja nie następowała w stosunkowo krótkim czasie po innym lokalnym wydarzeniu, gdyż nasilenie imprez może również zmniejszyć liczbę zainteresowanych naszą propozycją;
Ważne, by informacja o organizowanych przez nas dniach dotarła do wszystkich potencjalnie zainteresowanych. Nie wystarczy więc ogłoszenie w szkole czy informacja przekazana przez nauczycieli podczas spotkań z rodzicami. Trzeba rozwiesić plakaty we wszystkich miejscach odwiedzanych przez naszych potencjalnych klientów. Warto skorzystać z innej nośnej lokalnie formy promocji naszego przedsięwzięcia (ogłoszenie informacji na sesji rady, zamieszczenie ogłoszenia w lokalnej prasie, poinformowanie wiernych przez księdza podczas mszy, przygotowanie i kolportaż ulotek). Warto też zastanowić się nad osobami, które dzięki swojemu autorytetowi mogłyby wspierać naszą imprezę (przewodniczący lokalnej rady, ksiądz proboszcz miejscowej parafii, znani ludzie kultury i sztuki, dziennikarze, miejscowi biznesmeni). Osoby te mogłyby firmować nasze zaproszenie swoim nazwiskiem, same mogłyby dać sygnał, że nasze dni otwarte to impreza warta odwiedzenia. Można by próbować namówić te osoby do udziału w naszym przedsięwzięciu.
Warto też pomyśleć, czy jeśli warunki na to pozwolą, można by prezentację szkoły uatrakcyjnić rozmaitymi imprezami w rodzaju rozgrywek sportowych, przedstawień teatralnych bądź kabaretowych, loterii fantowej, kiermaszu itd. Na pewno też ważne jest specjalne przygotowanie wybranej pracowni oraz przygotowanie i przeprowadzenie zajęć pokazowych prezentujących, jak pracują nauczyciele i uczniowie danej szkoły.
Najważniejsze jest jednak doprowadzić do otwartej i aktywnej wymiany myśli między tymi, którzy już są ze szkołą związani, z tymi, którzy mogliby się z nią połączyć w najbliższym czasie; warto przygotować różne aktywne prezentacje: debatę, forum wymiany myśli czy „Sto pytań do...”.
Można powiedzieć, że drzwi otwarte to jedna z typowych imprez dla środowiska lokalnego. Prawda jest jednak taka, że powyższe przedsięwzięcie ma zainteresować ofertą edukacyjną placówki w większym stopniu niż szkołą jako atrakcyjnym miejscem spędzania wolnego czasu czy też miejscem z wielu względów ważnym dla społeczności lokalnej.
Impreza lokalna
Najbardziej popularne są przedsięwzięcia związane z ważnymi wydarzeniami o charakterze lokalnym, krajowym czy narodowym, ale również dla istotnych podmiotów lokalnych typu zakłady pracy, wojsko czy policja. Bywa, że trochę utyskujemy na nadmiar tego typu wydarzeń i „wymuszanie” udziału w nich ogółu nauczycieli oraz uczniów. Warto jednak na tę sytuację spojrzeć z marketingowego punku widzenia, a wówczas bardzo szybko przekonamy się, że koszty poniesione na skutek naszego zaangażowania szybko się zwracają, już to przez wzrost pozytywnego odbioru szkoły, już to przez lepszą ocenę naszej placówki
i ściślejsze powiązanie jej z ogółem funkcji, jakie pełnią ciała reprezentacyjne społeczności lokalnej. Dobra ocena placówki, to wzrost bezpieczeństwa dla naszej organizacji. To ewentualny przyczynek do dostrzeżenia w szkole nie tylko źródła kosztów, lecz także czynnika wspomagającego promocję danej „małej ojczyzny”.
Inny sposób organizacji imprez dla środowiska lokalnego to wyrażanie akceptacji wobec podmiotów pragnących organizować swoje przedsięwzięcia na terenie naszej szkoły, a nawet szukanie tego typu podmiotów. Najczęściej w grę wchodzą rozmaite przedsięwzięcia handlowe, tu szkoły obok korzyści związanych z przyciągania osób powinny zagwarantować sobie korzyści finansowe. Bywa jednak, że w grę wchodzą wydarzenia kulturalne czy społeczne, warto więc zawsze przeliczyć, ile szkoła będzie musiała do takiej imprezy dołożyć (kosztują przecież i światło, i dodatkowe sprzątanie, i korzystanie z pomieszczeń), a ile na tym zyska ze społecznego punktu widzenia.
Wartościowym pomysłem jest udostępnianie pomieszczeń szkolnych dla osób zainteresowanych określoną aktywnością, na przykład udziałem w zajęciach z aerobiku, gier zespołowych czy uczestnictwem w szkole samoobrony. Szkoła może być też miejscem spotkań hobbystów lub osób zainteresowanych określonymi tematami. Dobrym pomysłem jest opracowanie i realizacja oferty dla dorosłych mieszkańców. W Gdyni opracowano specjalny program pod tytułem „Szkoła otwarta”, w ramach którego nauczyciele przygotowują specjalne kursy oraz zajęcia dla starszych mieszkańców poszczególnych dzielnic miasta. Podobne przedsięwzięcia realizowane są w wielu szkołach wiejskich, przy których tworzy się rozmaite „dorosłe” teatry lub kabarety. Dobrze, gdy w szkole kwitnie lokalne życie kulturalne realizowane poprzez prowadzenie zajęć chóru czy teatru, których członkami byliby nie uczniowie, lecz ich rodzice.
Warto myśleć o imprezach organizowanych w szkole jako o czynniku wpływającym na budowanie odpowiedniego wizerunku placówki w środowisku, a przede wszystkim jako
o pretekście do pozyskiwania promotorów czy choćby partnerów dla szkoły. Rekrutować ich można zarówno spośród przedstawicieli gospodarzy danego terenu oraz administracji rządowej (nie tylko oświatowej, bo przecież można zapraszać przedstawicieli wydziału ochrony środowiska). Zawsze warto zapraszać potencjalnych sponsorów oraz przedstawicieli wszystkich instytucji na różne sposoby związanych ze szkołą. Warto podejmować trud organizacji imprez nie tylko skierowanych do własnych uczniów, lecz także posiadających charakter zdarzeń środowiskowy. Zważywszy jednak na to, że ów efekt nie zawsze jest od razu widoczny, zaangażowanie natomiast oraz wynikające z tego zmęczenie osób związanych ze szkołą jest spore, każdorazowo powinniśmy pamiętać i o tych, którzy w sposób szczególny przyczynili się do organizacji danego wydarzenia. Jednym bowiem z najbardziej wartościowych promotorów naszej szkoły są osoby bezpośrednio z nią związane. I bez względu na to, czy to będą nauczyciele, czy uczniowie bądź ich rodzice, każdorazowo należy docenić wykonaną przez nich pracę, podziękować im za nią oraz podkreślić, jak wiele znaczyła dla całej szkoły i dla jej odbioru w środowisku lokalnym. Podziękowanie takie na pewno wzmocni efekt osiągnięty przez nas poprzez samo wydarzenie, jako że powinno być ono powtarzane i komentowane przez samych, zadowolonych z siebie (a i z faktu naszej postawy) organizatorów i realizatorów imprezy.
Szkolny PR
Każdy podmiot zmierzający do pozyskania oczekiwanej przychylności musi w mniejszym lub większym stopniu podejmować działania z zakresu public relations. Ważnym elementem skutecznego PR-u jest odpowiednio opracowywana informacja o szkole. Informacja ta powinna być skierowana do określonego odbiorcy. A ponieważ najważniejszy jest uczeń, więc to on i jego potrzeby powinny określać, co znajdzie się w naszej propozycji. Do ucznia
i jego oczekiwań musimy też dostosować ostateczny opis tego, co zamierzamy mu w naszej szkole i w trakcie jego w niej pobytu zaoferować. Musimy nawet napisać, jakie korzyści osiągnie absolwent, kiedy opuści mury naszej placówki. To, co nas wyróżnia i co powinno się znaleźć w tekście naszych materiałów promocyjnych, nazywa się Unikalną Cechą Oferty. Język marketingu używa bardzo często skrótu USP pochodzącego od angielskiego Unique Selling Proposition, wyjątkowa propozycja sprzedaży, wyjątkowa, czyli niepowtarzalna, inna, w domyśle - lepsza, w sposób bardziej właściwy i pełny zaspokajająca określone potrzeby. Warto jednak pamiętać, że nie wystarczy założyć, że coś nas wyróżnia, ani tym bardziej, że coś kiedyś będzie mogło nas wyróżniać spośród innych podobnych do nas placówek. Unikalna Cecha Oferty musi być czymś, co jest rzeczywiście realne i możliwe do stwierdzenia. To może być nasza zupełni indywidualna oferta edukacyjna. To może być szczególne wyposażenie. To mogą być ściśle określone doświadczenia, które mówią, że nasza szkoła jest właśnie taka - wyjątkowa, specyficzna, inna od pozostałych. Warto pamiętać, że jakkolwiek nasza oferta kierowana jest przede wszystkim do uczniów, to jednak można
(i należy) posłużyć się nią również w celu pokazania szkoły od najlepszej strony również osobom, które powinny się nią zainteresować.
Najszerzej z informacją o naszej szkole można docierać poprzez media lokalne, w tym prasę czy telewizję. I choć media lokalne mniej są nastawione na „wystrzałowe” tematy, a bardziej na informowanie o tym, co się dzieje w środowisku, to jednak nie zawsze są skłonne przekazywać wiadomości tylko o naszej szkole. W związku z powyższym warto zadbać
o własne źródła informacji. Bardzo dobrym medium w tym zakresie może być nasza własna strona www. Można się również pokusić o wydawanie własnej gazetki.
Innym źródłem dobrej informacji o szkole mogą być ludzie. Przede wszystkim powinni nimi być nasi absolwenci, szczególnie ci, którzy dzięki swojej aktywności uzyskali znaczącą pozycję i autorytet w środowisku. Z tego punktu widzenie istotne jest, jak traktujemy uczniów w czasie, kiedy jeszcze chodzą do naszej szkoły, jak w naszej placówce funkcjonuje samorząd uczniowski i w jakim stopniu kształcimy w naszych uczniach postawy prospołeczne, ukierunkowujące na rzecz działania dla drugich. Kolejnym propagatorem pozytywnych danych o szkole powinni być rodzice. W tym przypadku również należy zadbać o dobre kontakty z opiekunami naszych uczniów. Im lepiej nam się z nimi rozmawia, tym lepiej oni będą mówić o szkole w rozmowach ze znajomymi. W obu przypadkach istotne jest to, że zarówno rodzice, jak i uczniowie, znają problemy szkoły, nierzadko utożsamiają się z nimi
i są w odpowiedni sposób zmotywowani do działania na rzecz ich pozytywnego rozwiązania.
Podsumowanie
Promocja szkoły obejmuje więc wiele równolegle występujących elementów. Obrazowo przedstawia je poniższy schemat.
realizowana przez…
realizowana poprzez…
podejmowana w celu...
realizowana w obszarach…
|
Umiejętnie prowadzona promocja ma duży wpływ na funkcjonowanie szkoły w środowisku. Podmiot odbierany lokalnie jako istotny i atrakcyjny środowiskowo staje się również ważny dla mieszkańców danej społeczności. Utożsamianie się ze szkołą zwielokrotnia otwarcie na jej potrzeby, a także chęć zaangażowania w prace związane z jej potrzebami. Otwartość tego typu to pierwszy krok do autentycznego zaangażowania w życie szkoły, którego umiejętne zagospodarowanie bywa z reguły korzystne zarówno dla szkoły, jak i dla jej uczniów
i nauczycieli, a w szerszej perspektywie - również dla całej społeczności, w której funkcjonuje dana szkoła.
PROMOCJA SZKOŁY