Metodyka i technika piłki nożnej

Technika jest to umiejętność ekonomicznego celowego i swobodnego wykonywania wszelkich czynności ruchowych, niezbędnych w skutecznym prowadzeniu gry w określonych warunkach. Technika gry stanowi podstawę szkolenia, ale nie należy jej izolować od pozostałych składowych szkolenia, musi występować w powiązaniu nie tylko z taktyką, ale również z przygotowaniem motorycznym i wolicjonalnym. Najlepsi zawodnicy, posiadający wysokie umiejętności techniczne, wiele tracą na swojej wartości dla drużyny, jeśli nie są w stanie wytrzymać tempa gry, brakuje im świeżości i tempa podczas walki na boisku. Braki w przygotowaniu kondycyjnym zręczności i szybkości stają się przyczyną małej skuteczności zawodnika, niedokładnych zagrań a co za tym idzie przydatności w grze.

Technika piłkarza ze względu na specyfikę posługiwania się prawie wyłącznie kończynami dolnymi zaliczana jest do trudniejszych. Dobre jej opanowanie wymaga wielkiego wkładu pracy indywidualnej ćwiczącego, oraz odpowiedniego działania ze strony nauczyciela, trenera. Braki w wyszkoleniu technicznym wpływają na płynność i skuteczność gry, ograniczając zakres działań taktycznych.

Bez odpowiedniego przygotowania technicznego nie może być mowy o skutecznym realizowaniu założeń i planu gry. Czym wyższy poziom techniczny reprezentuje drużyna, tym większe możliwości narzucenia własnego stylu gry przeciwnikowi, a więc łatwość skutecznej odpowiedzi destrukcyjnej na zaskakujące działania przeciwnika.

We wskazaniach metodycznych z zakresu nauczania techniki należy zwrócić uwagę na:
- zbliżenie treści danego ćwiczenia do formy gry
- łączenie elementów techniki z wymogami, które narzuca taktyka i cechy motoryczne
- systematyczne usuwanie błędów
- określenie tendencji rozwojowych reprezentowanych przez najlepszych zawodników
- wprowadzenie nowych kierunków szkolenia technicznego do umiejętności ćwiczących

W pracy szkoleniowej do nauczania techniki można wykorzystać następujące przybory i urządzenie pomocnicze,

a. ściana:
- ściana falista
- ściana" potrójna"
- ściana schodowa
- ściana porowata
- ściana uniwersalna
- ściana pochyła
- ściana numerowana
b. bramki przenośne
c. małe bramki
d. pałki, chorągiewki, pachołki 1.

e. stojaki do slalomu
f. koło - celownik podwieszony do bramki
g. stojaki do piłek podwieszonych
h. płotek itp.

Technikę piłki nożnej dzielimy na:

1. Technikę ogólną
2. Technikę ukierunkowaną
3. Technikę specjalistyczną

Technika ogólna to wykonywanie ruchów wpływających na kształtowanie i harmonijny rozwój wszystkich układów organizmu zawodnika, tak aby mogły one stanowić podstawę dla techniki ukierunkowanej i
specjalistycznej, składa się z następujących elementów:

a. biegu
- technika biegu
- starty
b. skoku (w dal, w wzwyż, zmian kierunków, zrywów itp.)
- wyskok z odbicia jednonóż
- wyskok z odbicia obunóż
- wieloskoków

Technika ukierunkowana to wykonywanie takich ruchów i czynności, które bezpośrednio wiążą się z grą na boisku. Składa się z:

a. biegu
- starty z różnych pozycji
- zmiany tempa
- zmiany kierunku
- zatrzymanie
- zwody bez piłki
- krok dostawny
- przekładanka
b. skoki
- wyskok dosiężny
- doskok do piłki
- pady

Technika specjalistyczna związana jest ze wszystkimi czynnościami ruchowymi wykonywanymi przez ćwiczącego (trening) lub przez zawodników (zawody).

Składa się ona z następujących elementów

1. Uderzenia piłki
2. Przyjęcia piłki
3. Prowadzenie piłki
4. Zwody
5. Gra ciałem 2.
6. Odbieranie piłki
7. Drybling
8. Technika gry bramkowej
9. Wrzut piłki z linii bocznej

Uderzenie

Uderzenie piłki są najczęściej stosowanymi i podstawowymi elementami gry w piłkę nożną. Bez opanowania tego elementu nie może być mowy o grze i dlatego w nauczaniu techniki dużo uwagi należy poświęcić temu zagadnieniu. Uderzenia występują w postaci podań i strzałów do bramki. Skuteczność uderzenia zależy od kilku czynników m.in. siły, miejsca i szybkości uderzenie, warunków zewnętrznych i koordynacji ruchowej.

Podczas nauki uderzenia piłki nogą i głową należy zwrócić uwagę, aby zajęcia nie były jednostajne, kładąc szczególny nacisk na ich różnorodność: uderzenia krótkie, średnie, długie, dolne, półgórne, górne, w miejscu, biegu i wyskoku.

Uderzenia piłki dzielimy na:

l. Nogą
A. Uderzenia wewnętrznym podbiciem w ruchu
a) piłki leżącej
b) piłki toczącej się
c) piłki po koźle
d) piłki z powietrza
e) piłki z półwoleja

B. Uderzenia zewnętrznym podbiciem w ruchu
a) piłki opuszczonej z rąk
b) piłki po koźle
c) piłki leżącej
d) piłki toczącej się
e) piłki z powietrza
f) piłki półwoleja

C. Uderzenia prostym podbiciem w ruchu
a) piłki opuszczonej z rąk
b) piłki po koźle
c) piłki leżącej
d) piłki toczącej się
e) piłki z powietrza
f) piłki z półwoleja

D. Uderzenia wewnętrzną częścią stopy w ruchu
a) piłki toczącej się
b) piłki po koźle
c) piłki z powietrza
d) piłki z półwoleja

E. Uderzenia sytuacyjne 3.
a) szpicem
b) piętą
c) udem
d) zewnętrzną częścią stopy
e) nożycami
2. Głową
A. Uderzenie czołem
a) w biegu
b) w wyskoku z odbiciem jednonóż i obunóż
c) z upadkiem

B. Uderzenie boczną częścią ciała
a) w biegu
b) w wyskoku z odbiciem jednonóż i obunóż
c) z upadkiem

W nauczaniu tych elementów technicznych należy wprowadzić uderzenia z ćwierć obrotem

C. Uderzenia sytuacyjne głową
a) w miejscu
b) ponad sobą

3. Sytuacyjne

a) nogą
b) głową

Bardzo ważnym elementem gry piłkarskiej jest strzał na bramkę. Widoczne jest to podczas gry. Nasze drużyny krajowe podczas meczów z zespołami zagranicznymi zdobywają niewiele bramek, wskazuje to że nasi zawodnicy wyraźnie ustępują umiejętnościami strzału na bramkę. Można to w pewnym sensie usprawiedliwić założeniami taktycznymi, ale główną przyczyną jest jednak słabe opanowanie tej umiejętności podczas szkolenia. W efekcie nasze zespoły klubowe nie potrafią często przebić się przez rundę wstępną pucharów europejskich ( występy Wisły Kraków i Groklinu Grodzisk Wielkopolski również nie poprawiły naszych nastrojów ), kadra narodowa nigdy w swej historii nie uczestniczyła w finałach Mistrzostw Europy, od 1986 r. do 2002r. nie uczestniczyła w finałach Mistrzostw Świata.

Występ w 2002 r. w Korei także nie przyniósł nam powodów do dumy. Potwierdzając nasze braki taktyczne i techniczne.

Najczęściej popełniane błędy podczas oddawania strzału na bramkę:

a) nieprawidłowe ułożenie ciała
b) nieprawidłowe ułożenie nogi ( ruch nogi uderzającej za piłką),
c) brak kontroli wzrokowej przed i w momencie oddania strzału,
d) brak zdecydowania w podjęciu decyzji strzałowej,
e) brak szerokiego repertuaru uderzeń.

Aby poprawić skuteczność strzelecką należy zwrócić uwagę: 4.

a) umiejętność strzału obiema nogami
b) zwrócenie uwagi na właściwe ułożenie ciała oraz nogi postawnej i uderzającej w momencie odwania strzału,
c) nauczanie strzału nogą bliższą i dalszą w zależności od kierunku podania piłki z uwzględnieniem celności, siły i zaskoczenia (bez sygnalizacji),
d)umiejętne ustawienie do przewidywanego podania z różnych kierunków celem oddania skutecznego strzału,
e) nauczanie strzału w asyście przeciwnika,
f) nauczanie strzału mającego zastosowanie w stałych fragmentach gry,
g) w każdym treningu techniczno - taktycznym należy stosować ćwiczenia strzałów na bramkę, w których udział biorą wszyscy zawodnicy,
h) w nauczaniu strzału na bramkę winno się korzystać z urządzeń pomocniczych.

Uderzenie piłki głową stosuje się przy podaniach półgórnych i górnych oraz przy strzałach. Opanowanie tego elementu stwarza każdemu zawodnikowi większe możliwości skutecznej gry indywidualnej, niezależne od zajmowanej pozycji w drużynie. Posiadanie tej umiejętności ma ogromny wpływ w nowoczesnej grze.

Błędy popełnione podczas wykonywania tego elementu to:

a) brak właściwej oceny lotu piłki,
b) uderzenie piłki niewłaściwą powierzchnią głowy,
c) chowanie głowy w ramiona,
d) niewłaściwe ułożenie ciała,
e) obawa przed doznaniem kontuzji,
f) nieodpowiednie wykorzystanie masy ciała.

Przystępując do nauczania, należy zwrócić uwagę na:

a) odpowiednie ustawienie się i obliczenie lotu piłki,
b) właściwe ułożenie ciała przy uderzeniu,
c) kontrola wzrokowa piłki przed i w momencie uderzenie,
d) wyczucie odpowiedniego momentu wyjścia do piłki,
e) dokładne uderzenie piłki w wyskoku i w walce z przeciwnikiem.


Przy nauczaniu początkujących stosuje się kolejność:

- uderzenie piłki głową z miejsca
- uderzenie piłki głową w biegu
- uderzenie piłki głową w wyskoku

Ucząc innych uderzeń należy pamiętać, aby unikać jednostronności, kładąc nacisk
na ich różnorodność. Należy również zwrócić uwagę na siłę uderzenia.



5.



4. Przyjęcie

Jest jednym z elementów techniki specjalnej, bez którego nie może być mowy o efekcie gry. Opanowanie tego elementu pozwala na zwalnianie tempa uderzenia, amortyzuje siłę podań, sprzyjają poprawieniu błędów i umożliwia prawidłowe prowadzenie wszelkich akcji. Jakość przyjęcia zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania technicznego, umiejętności rozluźnienia mięśni w odpowiednim momencie, jakości ruchu amortyzującego silę pędu piłki.

Wyróżniamy przyjęcia:

l.Nogą
A. Wewnętrzną częścią stopy w biegu
a) piłki toczącej się
b) piłki po koźle
c) piłki z powietrza

B. Zewnętrznym podbiciem - ze zmianą kierunku biegu
a) piłki toczącej się
b) piłki po koźle
c) piłki z powietrza

C. Prostym podbiciem - w biegu
a) piłka po koźle
b) piłki z powietrza

D. Udem w biegu
a) piłki po koźle
b) piłki z powietrza

E. Podeszwą w biegu
a) piłki toczącej się
b) piłki po koźle
c) piłki z powietrza


5. Klatką piersiową

A. Klatką piersiową - w biegu i wyskoku
a) piłki po koźle
b) piłki z powietrza

Do przyjęć wewnętrzną częścią stopy, zewnętrznym podbiciem, udem, klatką piersiową, należy wprowadzać przyjęcia z ćwierć obrotem i z wyskoku.

6.
6. Sytuacyjne

a) zewnętrzną częścią stopy
b) piętą
c) podudziem jednonóż i obunóż
d) udem w wyskoku
e) brzuchem

Przy nauczaniu należy zwrócić uwagę na to, że:

- przyjęcie piłki powinno odbywać się w biegu, co pozwala na płynne prowadzenie gry,
- należy zwrócić uwagę na przyjęcie piłki z powietrza, w biegu i w wyskoku oraz w określonym kierunku, aby gra stała się szybsza,
- przyjmowanie piłki w obecności przeciwnika (współćwiczącego) należy łączyć ze zwodem,
- należy przyjmować piłkę przychodzącą z różnych kierunków, wysokości i różnej sile bez przeciwnika i z przeciwnikiem
- przyjęcie piłki połączone z zatrzymaniem gry, należy stosować tylko w wypadkach koniecznych,
- przyjęcie piłki toczącej, odbywa się w momencie cofnięcia nogi, z chwilą stylu piłki ze stopą, - przyjęcie
piłki z powietrza odbywa się przez amortyzację.


Prowadzenie

Prowadzenie jest jednym ze skutecznych sposobów przemieszczania się w dowolnym kierunku i zdobywanie terenu w grze indywidualnej. Prowadzenie piłki:

1. Nogą
a) zewnętrznym podbiciem
b) wewnętrznym podbiciem
c) prostym podbiciem

2. Prowadzenie sytuacyjne
a) wewnętrzną częścią stopy
b) prostym podbiciem
c) udem
d) głową

Podczas nauczania należy zwrócić uwagę na prowadzenie piłki jedną i drugą nogą krótko przy nodze, tocząc a nie uderzając, nogą dalszą od przeciwnika, asekurując ciałem, ze zmianą szybkości i kierunku, aby wzrok nie był skierowany na piłkę.

Zwody

Zwód jest to ruch lub kilka ruchów mających na celu wprowadzenie przeciwnika w błąd. Zwód wykonuje się poprzez manewr piłką lub przez ruch ciałem, głową i ruchy piłką. Podczas wykonywania zawodów duże znaczenie mają indywidualne predyspozycje, uzależnione od inwencji zdolności 7.
improwizacji ćwiczącego oraz:

- odległość od przeciwnika
- moment wykonywania zwodu
- ruch zwodzący
- ruch właściwy

Zwody dzielimy na:

A. Zwody bez piłki

B. Zwody z piłką
a) w uderzeniu
b) w przyjęciu
c) wprowadzeniu

Zwody bez piłki stosowane są w celu uwolnienia się od przeciwnika wybiegnięcia na dogodną pozycję do otrzymania piłki. W momencie nauczania tych zwodów stosuje się cały szereg ćwiczeń o charakterze gier i zabaw użyciem sprzęt pomocniczego.

Zwód z piłką to ruch lub szereg ruchów zawodników posiadającego piłkę w celu wprowadzenia przeciwnika w błąd.
Zawody z piłką dzielimy na:
a) przy uderzeniu piłki,
b) przy przyjęciu piłki,
c) przy prowadzeniu piłki,
d) przy innych okolicznościach (wrzut z autu).



Gra ciałem

Gra ciałem ma duże znaczenie zarówno w czynnościach bronienia, jak również atakowania na całej długości i szerokości boiska. Bez opanowania tego elementu techniki nie można skutecznie uczestniczyć w walce o piłkę podczas g r y.

Celem gry ciałem jest zdobycie piłki lub obrona, asekuracja przed jej utratą.

Gra ciałem występuje:

1. W atakowaniu i bronieniu
a) w biegu
b) w wyskoku

Najczęściej występujące nieprawidłowości w grze ciałem to:
a) zbyt gwałtowny atak ciałem na przeciwnika,
b) odpychanie ręką,
c) nieprzepisowe odgradzanie piłki ciałem przed atakiem przeciwnika,
d) naskok na przeciwnika.
8.
Nauczanie gry ciałem:
a) zabawy i ćwiczenia np.: walka kogutów, przepychanie,
b) atakowanie zawodnika środkowego w momencie, gdy ten stawia krok nogą zewnętrzną, w trójkach,
c) podanie piłki między dwóch ćwiczących, ci startują szybko do piłki, walcząc o nią
d) jeden ćwiczący prowadzi piłkę, drugi go atakuje ze zmianą kierunku
e) małe gry l x l
f) fragmenty gry, gier.


Odbieranie piłki

Stosuje się w celu pozbawienia przeciwnika piłki przez wyprzedzenie jego zmian przyjęcia, odebranie piłki lub wybiciem nogą, atakując ciałem w ramach przepisów gry.

Odbieranie piłki może nastąpić:
A. Z przodu
B. Z boku

Z tyłu przez wyprzedzenie w stosunku do przeciwnika posiadającego piłkę

Piłkę można odebrać
1. Nogą
2. Tułowiem
3. Głową
- przez przyjęcie
- przez wybicie
w stosunku do przeciwnika posiadającego piłkę.

Skuteczne sposoby odebrania piłki :
a) przechwycenie piłki skierowanej do przeciwnika,
b) w momencie przyjmowania piłki przez przeciwnika,
c) w momencie utraty przez przeciwnika kontaktu z piłką

Nauczanie odbioru

W odbiorze piłki jednym z najskuteczniejszych elementów jest wślizg. Element ten powinien być opanowany przez wszystkich zawodników.



Wślizg wykonuje się:

a) nogą bliższą lub dalszą, w zależności od sytuacji,
b) obunóż, na wprost,
c) nogą dalszą z boku, z tyłu.

9.
Drybling

Jest to sposób prowadzenia piłki w bezpośrednim kontakcie fizycznym z przeciwnikiem.W jego skład wchodzą takie elementy techniczne, jak prowadzenie piłki, gra ciałem, zwody.

Drybling wykonujemy:
A. Wewnętrznym podbiciem
B. Zewnętrznym podbiciem
C. Podeszwą
D. Wewnętrzną częścią stopy

W nauczaniu dryblingu należy:
a) stosować naturalne formy ruchu,
b) uwzględniając cechy indywidualne zawodnika,
c) nauczać nogą prawą i lewą, ,
d) uczyć w połączeniu ze zwodem,
e) w określonych sytuacjach stosować maksymalną ilość dotknięć piłki w pełnej szybkości i ze zmianą kierunku,
f) odgradzać piłkę ciałem od atakującego przeciwnika,
g) kierunek dryblingu należy obierać pod kątem osiągnięcia jak największych.




Technika gry bramkarza

Rola bramkarza w grze w piłkę nożną jest szczególna. Bramkarz ze względu na posługiwanie się w grze rękami, wszechstronna działalność w bronieniu i atakowaniu, kierowaniu zespołem powinien posiadać wiele cech odróżniających go od pozostałych zawodników. Dobry bramkarz powinien się charakteryzować opanowaniem nerwowym, refleksem, odwagą, sprawnością fizyczną a także powinien posiadać odpowiednio; technikę uderzenia, podania, przyjęcia, gry ciałem, zwodu, prowadzenie piłki.

Technika gry bramkarza:

1) W bronieniu
A. Chwyt piłki bez upadku
a. toczącej się na wprost - w miejscu i dobiegu
b. toczącej się w bok - krokiem dostawnym i przekładanką
c. na wysokości kolan, brzucha, klatki piersiowej, głowy - w miejscu, dobiegu, krokiem dostawnym i przekładanką
d. dosiężnej:
- w miejscu i dobiegu
- w wyskoku
- w miejscu i dobiegu
- w wyskoku
- w dobiegu i wyskoku
- w biegu i wyskoku
- w biegu bokiem, do tyłu i w wyskoku 10.

- krokiem dostawnym, przekładanką i w wyskoku

B. Chwyt piłki z upadkiem
a) toczącej się w bok, krokiem dostawnym i przekładanką
b) po koźle w bok, krokiem dostawnym i przekładanką
c) z powietrza w bok, krokiem dostawnym i przekładanką
d) po koźle na wprost, w dobiegu i wyskoku
e) w powietrzu na wprost, w dobiegu i wyskoku
f) toczącej się na wprost i w dobiegu

C. Piąstkowanie piłki
a) oburącz w miejscu, w dobiegu, wyskoku i krokiem dostawnym
b) jednorącz w miejscu, w dobiegu, wyskoku i krokiem dostawnym i przekładanką
c) oburącz z upadkiem w przód i w bok
d) oburącz z upadkiem w bok, krokiem dostawnym i przekładanką
e) jednorącz z upadkiem w bok, krokiem dostawnym i przekładanką
f) jednorącz w biegu tyłem

D. Wypchnięcie piłki
a) oburącz w miejscu i wyskoku, piłkę na wprost ponad bramkę
b) jednorącz w miejscu i wyskoku, piłkę na wprost ponad bramkę
c) jednorącz w wyskoku po kroku dostawnym i przekładanką ponad bramkę
d) jednorącz w biegu tyłem
e) jednorącz z upadkiem w bok

E. Obrona sytuacyjna
a) nogą
b) głową
c) każdą częścią ręki
d) rzut pod nogi przeciwnika
e) obrona szpagatem

2. W atakowaniu

F. Podanie piłki ręką
a) zamachem dolnym
b) zamachem bocznym
c) zamachem górnym od a-c zwodem

G. Uderzenie piłki nogą
a) z ręki z powietrza
b) z ręki z półwoleja
c) z ziemi w miejscu
d) toczącej się od a -b ze zwodem

Podczas indywidualnych treningów należy zwrócić szczególną uwagę:
11.
a) chwyt piłki,
b) chwyt piłki z upadkiem,
c) chwyt piłki w wyskoku,
d) gra na przedpolu (piąstkowanie),
e) rzut pod nogi (ułożenie tułowia poprzecznie w stosunku do piłki).


Wrzut piłki

Wrzut z linii bocznej

Technika wrzutu z linii bocznej wprowadzamy do gry piłkę oburącz zgodnie z przepisami. Umożliwia to wykorzystanie wrzutu do rozpoczęcia różnych rozwiązań techniczno - taktycznych w budowaniu akcji ofensywnych i obronnych. Należy więc do opanowania bezbłędnego wrzutu.

Wrzut wykonuje się:
a) z miejsca,
b) z rozbiegu,
c) ze zwodem,

---