1.SKŁAD KRWI LUDZKIEJ
-płynna tkanka, oddziałuje na wszystkie układy organizmu
-składa się z komórek i osocza
-krew ok.7-8% masy ciała (ok.5,5 litra)
-OSOCZE(większa objętość krwi) środowisko płynne („zawiesina”) dla elementów morfotyczny (upostaciowanych).
Osocze (55%)
Erytrocyty
Trombocyty (45%)
Leukocyty
95%-erytrocyty
4% płytki krwi w 1 l krwi
0,1% krwinki białe
2.FUNKCJE KRWI:
Transport O2- układ oddechowy tkanki (funkcja oddechowa krwi)
Transport CO2- tkanki układ oddechowy
Transport substratów energetycznych do tkanek ustroju
Transport produktów przemiany materii (metabolity do narządów wydalniczych)
Udział w regulacji termicznej (ciepło oddawane jest z narządów głębszych do narządów powierzchniowych)
Udział w procesach odpornościowych i utrzymaniu homeostazy STAŁOŚĆ ŚRODOWISKA WEWNĘTRZNEGO (temp., pH, ciśnienie osmotyczne- skład jonowy)
3.SKŁAD CHEMICZNY OSOCZA:
-91% woda
-1% związki nieorganiczne
Kationy- najwięcej jest jonów sodu i potasu (Na+, K+, Ca2+, Mg2+)
Aniony- najliczniejsze są jony chloru i węgla (Cl-, CO-3, PO3-4, SO2-4)
-8% związki organiczne
Białka,
Składniki pozabiałkowe z resztą azotową i bez reszty azotowej,
Glukoza, kwas mlekowy, amoniak, mocznik, kreatynina, aminokwasy
Lipidy.
BIAŁKA OSOCZA albuminy, globuliny, fibrynogen 70-75 g/l)
ALBUMINY (7%):
FUNKCJAwiązanie wody (utrzymanie ciśnienia onkotycznego)= siła z jaką ciała koloidalne wiążą i utrzymują wodę w roztworze.
SYNTEZA wątroba
FIBRYNOGEN (6,5%):
SYNTEZAwątroba
Bierze udział w procesie krzepnięcia krwi
GLOBULINY (α, β, γ)
α, β funkcja: transport jonów metali, hemoglobiny, hormonów
Wytwarzane w wątrobie
γ są to głównie PRZECIWCIAŁA (wyróżniamy 5 klas):
IgG, IgA, IgM, IgD, IgE (immunoglobuliny)
Wytwarzane w węzłach chłonnych
Stężenie IgG w osoczu jest wskaźnikiem stanu odporności i wzrasta np. po przebyciu chorób zakaźnych lub szczepieniach ochronnych.
4. KRWINKI BIAŁE(LEUKOCYTY)
-obecność lub brak ziarnistości w cytoplazmie kryteria
-Posiadają jądro (posiadają własny metabolizm i zdolność do podziału) rozróżniania
-podstawowy składnik układu odpornościowego
-norma fizjologiczna 4-10 tys. / mm3
-większe od krwinek czerwonych
-żyją od kilku godzin do kilku lat
-pełnią funkcję ochronną i obronną
-PONIŻEJ 4 TYS. LEUKOPEIA, POWYŻEJ 11 TYS. LEUKOCYTOZA
5.PODZIAŁ LEUKOCYTÓW:
GRANULOCYTY zawierają w cytoplazmie ziarnistości, jądro kom. Podzielone na płaty, wytwarzane w czerwonym szpiku kostnym
LIMFOCYTY(ok.23-30% wszystkich krwinek białych) duże kuliste jądro, brak ziarnistości, SYNTEZA szpik kostny czerwony, grasica, węzły chłonne, śledziona, grudki chłonne przewodu pokarmowego
MONOCYTY(6% wszystkich krwinek białych)
- największe komórki wśród leukocytów, duże nerkowate jądro
-średnica 10-22 µm
-wytwarzanie tkanki bliznowatej (ziarnicy w czasie gojenia się ran)
-wytwarzanie odporności nieswoistej (oporności)???
-wytwarzanie INTERFERONU (białko hamujące rozwój wirusów)
5.1 PODZIAŁ GRANULOCYTÓW
-wielojądrzaste, w ich skład wchodzą:
NEUTROFILE (obojętnochłonne)
-średnica 9-12µm
-jądro 2-5 płaty
-najliczniejsze wśród krwinek białych (ok.65-70%)
-brak zabarwienia
ZDOLNOŚĆ DO:
-CHEMOTAKCJIporuszanie się w kierunku ognisk zapalnych, martwych tkanek i innych obcych ciał
-DIAPEDEZA poruszanie się, przenikanie przez nieuszkodzone ściany naczyń krwionośnych
-FAGOCYTOZA
EOZYNOFILE (kwasochłonne)
-średnica 12-15µm
-jądro posiada 2 do 3 płatów
-stanowią ok. 3% wszystkich krwinek białych
-zabarwienie kolor czerwony
- w warunkach fizjologicznych eozynofile inaktywują substancje wywołujące odczyn zapalny, w warunkach nasilonego procesu patologicznego nasilają odczyn zapalny
ZDOLNOŚĆ DO:
-CHEMOTAKCJIporuszanie się w kierunku ognisk zapalnych, martwych tkanek i innych obcych ciał
-DIAPEDEZA poruszanie się, przenikanie przez nieuszkodzone ściany naczyń krwionośnych
-FAGOCYTOZA
BZOFILE (zasadochłonne)
-średnica 8-10 µm
-stanowią 0,5- 1 % wszystkich krwinek białych
-jądra posiadają 2 do 3 płatów
-zabarwienie kolor ciemnofioletowy
W ZIARNISTOŚCIACH:
-heparyna czynnik hamujący proces krzepnięcia krwi
-histamina
5.2 CHARAKTERYSTYKI I PODZIAŁ LIMFOCYTÓW:
-odpowiedzialne za odporność swoistą nabytą
-średnica 6-15 µm
-23-30% wszystkich białych krwinek
Wyróżnia się:
LIMFOCYTY T(70%)- grasicznozależne;
-limfocyty TH(pomocnicze)- 40% odpowiadają za odrzucenie
-limfocyty TC (cytotoksyczne)- 30% przeszczepu
LIMFOCYTY B (15%)- szpikozależne
LIMFOCYTY NK (15%)- naturalni niszczyciele
PODZIAŁ LIMFOCYTÓW:
1)LIMFOCYTY „T”
Reakcje immunologiczne typu komórkowego (odp. Kom. Broni organizm przed zakażeniem wirusowym, grzybiczym, niektórymi zakażeniami bakteryjnymi)
Odpowiada za rozpoznanie i odrzucenie przeszczepu
Tworzą pamięć immunologiczną
Limfocyty pomocnicze TH wydzielają CYTOKINY, aktywują limfocyty B oraz limfocyty cytotoksyczne.
LIMFOCYTY CYTOTOKSYCZNE dzięki limfotoksynom niszczą komórki zawierające obce antygeny
2)LIMFOCYTY „B”
„osiadły” tryb życiazatrzymują się w środkowej części węzłów chłonnych, dzielą się i przekształcają w dojrzałe komórki plazmatyczne
Wytwarzanie przeciwciał
Reakcje immunologiczne typu humoralnego
3)LIMFOCYTY „NK”
Chronią organizm głównie przez komórkami nowotworowymi i komórkami z defektem genetycznym
Wykazują silną aktywność cytotoksyczną niszcząc obce komórki
6.MECHANIZMY ODPORNOŚCIOWE
Odporność nieswoista (wrodzona)
Po wtargnięciu drobnoustrojów chorobotwórczych (bakterii,wirusów) rozwija się zakażenie, które organizm może zwalczyć albo przez zniszczenie samych drobnoustrojów albo unieszkodliwienie produkowanych przez nie toksyn
Funkcje obronne spełnia wiele organizmów:
-substancje chemiczne
-granulocyty obojętochłonne
-monocyty krwi
Odporność swoista (nabyta)
Powstaje w wyniku odp. Immunologicznej na działanie antygenu albo też w wyniku biernego przeniesienia do organizmu gotowych przeciwciał od innego osobnika
NATURALNA CZYNNA gdy pojawia się po zetknięciu z antygenem *wirus)
NATURALNA BIERNA przykład= przechodzenie przeciwciał matki przez łożysko płodu
SZTUCZNA CZYNNA rozwija się po podaniu szczepionki bakteryjnej lub innego antygenu
SZTUCZNA BIERNA powstaje po podaniu surowicy odpornościowej
7.TROMBOCYTY
-średnica 2-4 µm
-brak jądra
-NORMA150-400 tys. /mm3
-biorą udział w krzepnięciu krwi
-zdolność do agregacji czyli tworzenia skupisk tzw. AGREGATÓW PŁYTKOWYCH i adhezji, czyli przylegania do uszkodzonej ściany naczynia.
8.ERYTROCYTY
-57%-woda, 34%-hemoglobina, 9%- otoczka
-średnica 8 µm
-wytwarzane w szpiku kostnym
-krąży w krwi obwodowej ok. 120 dni, T ½ = 28 dni
-transport O2, płuca tkanki
- kształt dwuwklęsłego dysku
- 5,4 mln/1mm3 mężczyźni, 4,5mln/1mm3 kobiety
-SYNTEZA= wyspy szpiku kostnego
-nie posiadają jądra komórkowego oraz licznych organelli( gł. Mitochondrium)nie pobiera tlenu dla swoich potrzeb (procesy beztlenowe)
-95% metabolizmu erytrocytów odbywa się na DRODZE BEZTLENOWEJ
-mogą przeciskać się przez naczynia włosowate 5-7 µmm
-zawierają hemoglobinę (33% masy krwinek)
-rozpadają się kolejno w śledzionie i wątrobie
POIKILOCYTOZAzjawisko występowania krwinek czerwonych RÓŻNEGO KSZTAŁTU.
ANIZOCYTOZAzjawisko występowania krwinek czerwonych RÓŻNEJ WIELKOŚCI.
ZDOLNOŚĆ DO:
Agregacji łączenie się w rulony
Aglutynacja zlepianie się krwinek
Transport CO2
komórka |
osocze |
erytrocyty |
CO2 (cykl krebsa CO2 dyfunduje
|
CO2
|
(20%) Hb+CO2HbCO2
CO2+H20H2CO3 -kw. węglowy
-słaby, szybko dysocjuje H2CO3 H++ HCO3- (działanie ezymu= ANHYDRAZA WĘGLANOWA) -powstanie wodorowęglanu za pomocą ENZYMU
|