Dieta w chorobie wrzodowej
Chorobą wrzodową nazywamy ubytki błony śluzowej żołądka i dwunastnicy. Jeśli ból pojawia się ok. 30 min po jedzeniu - mamy najczęściej do czynienia z chorobą wrzodową żołądka, jeśli 1-3 godz. po jedzeniu, w nocy lub nad ranem - z wrzodami dwunastnicy.
Należy do najczęściej występujących schorzeń przewodu pokarmowego na całym świecie. Pojawia się na ogół u ludzi w wieku 25-55 lat, mężczyźni chorują trzykrotnie częściej niż kobiety. Cechą charakterystyczną tego schorzenia, szczególnie wrzodów dwunastnicy, jest zależność od pory roku - zaostrzenie objawów obserwuje się zwykle wiosną i jesienią.
Na rozwój choroby wrzodowej są bardziej narażone osoby palące papierosy, zażywające niesterydowe leki przeciwzapalne (np. aspirynę), pijące alkohol, żyjące w stresie oraz te, których krewni też cierpią na to schorzenie (podłoże genetyczne). Niekorzystne jest również nieregularne spożywanie posiłków. Ponad 95% przypadków wrzodów dwunastnicy i ok. 70% wrzodów żołądka jest ściśle związane z zakażeniem Helicobacter pylori - bakterią niszczącą warstwę ochronnego śluzu, co doprowadza do stanu zapalnego o charakterze przewlekłym, który może trwać latami, powodując owrzodzenia.
Chorobę wrzodową leczy się farmakologicznie i za pomocą właściwej diety. Obecnie przeważa pogląd, że restrykcyjna dieta jest konieczna tylko w okresie zaostrzeń objawów, a gdy one ustępują, można powrócić do normalnego żywienia, wykluczając te produkty, które powodują dolegliwości ze strony układu trawiennego (wzdęcia, bóle brzucha).
Najważniejsze zasady diety
• Twoje pożywienie powinno być pełnowartościowe. Szczególnie ważna jest odpowiednia ilość białka, składników mineralnych i witamin, zwłaszcza w okresie nasilenia objawów chorobowych.
• Jedz posiłki w niewielkich porcjach, co 2-3 godziny. Jest to ważne w czasie zaostrzenia choroby, gdyż zapobiega obciążeniu żołądka, umożliwiając szybkie gojenie wrzodu.
• Pamiętaj o rozdrabnianiu spożywanych produktów. Ich mielenie lub przecieranie ułatwia trawienie.
• Zrezygnuj ze smażenia potraw i spożywania wywarów mięsnych. Wywołują nadmierne wydzielanie soku żołądkowego. Najlepsze jest gotowanie, zwłaszcza na parze, pieczenie w folii, duszenie bez obsmażania.
• Zastąp przecierami i sokami warzywno-owocowymi świeże warzywa i owoce. Dotyczy to szczególnie okresu zaostrzenia choroby, w którym trzeba zapewnić organizmowi odpowiednią ilość witamin i składników mineralnych.
• Wyeliminuj z jadłospisu ciężko strawne produkty. Wywołują bóle brzucha, wzdęcia i zgagę. Należą do nich m.in. nasiona roślin strączkowych, kapusta, pieczywo ciemne, wędzone wędliny, ryby wędzone, niedojrzałe owoce.
• Nie jedz zbyt gorących potraw. Może to spowodować przekrwienie błony śluzowej żołądka, dlatego dania i napoje powinny mieć umiarkowaną temperaturę.
• Ogranicz ilość przypraw w posiłkach. Dotyczy to zwłaszcza wszystkich przypraw ostrych, takich jak pieprz, papryka, musztarda, gorczyca, chili, curry. Niewskazany jest również ocet, jak i produkty go zawierające, np. ogórki konserwowe, grzybki marynowane. Natomiast są polecane przyprawy łagodne (koperek, wanilia, sok z cytryny, kminek), nie pobudzające wydzielania soku żołądkowego.
• W okresie remisji (ustąpienia objawów) nie zapominaj o częstym i regularnym jedzeniu urozmaiconych posiłków. Dania powinny być niewielkie, spożywane w stanie odprężenia nerwowego, powoli (trzeba żuć dokładnie, co najmniej 20 razy), o ustalonej porze, a ostatni lekki posiłek - bezpośrednio przed snem.
• Unikaj używek. Kawa i mocna herbata silnie pobudzają wydzielanie soku żołądkowego. Dotyczy to również alkoholu, który dodatkowo podrażnia błonę śluzową żołądka, oraz tytoniu - zmniejsza ukrwienie śluzówki wyściełającej żołądek i dwunastnicę.