dr Joanna Jarmużek

Zakład Polityki Oświatowej i Edukacji Obywatelskiej

[e-mail]

dyżury - pokój 51 budynek AB

Przedmiot: Psychologia Społeczna

Forma: 10h wykładu

Cele:

Zapoznanie studentów z mechanizmami życia społecznego.

Poznanie wpływu sytuacji społecznych na procesy psychiczne i zachowanie ludzi.

Wyjaśnianie ludzkiego zachowania z perspektywy mechanizmów społecznych.

Forma zaliczenia: test

Literatura:

Domachowski, W. „Wprowadzenie do psychologii społecznej”

Aronson, Wilson, Ackert „Psychologia Społeczna”

Aronson, Wilson, Ackert „Psychologia Społeczna. Serce i umysł.”

Tematy karne:

1. Wpływ postaw na procesy psychiczne i zachowanie człowieka.

2. Rola stereotypu w tworzeniu schematu poznawczego.

3. Normatywny i informacyjny wpływ nacisków społecznych na zachowanie osób w grupie i poza nią.

4. Wpływ działania na postawy społeczne.

5. Sytuacyjne i osobowościowe wyznaczniki podatności na wpływ społeczny.

6. Posłuszeństwo wobec autorytetu i jego uwarunkowania.

7. Rola ukrytych teorii osobowości. Ich wpływ na zachowanie i spostrzeganie społeczne.

8. Wpływ skryptów na zachowanie i percepcję społeczną człowieka.

9. Geneza stereotypów i uprzedzeń w życiu człowieka.

10. Rola oraz praktyczne zastosowania teorii wyuczonej bezradności w życiu społecznym.

11. Geneza zachowań prospołecznych i aspołecznych. Ich wpływ na tworzenie rzeczywistości społecznej.

12. Osobowościowe i sytuacyjne uwarunkowania podatności na manipulację i propagandę.

Człowiek jako istota społeczna. Czym jest psychologia społeczna?

Wg Aronsona: „jest to naukowe badanie sposobu, w jaki rzeczywista bądź wyobrażona obecność innych ludzi wywiera wpływ na ludzkie myślenie, odczuwanie i zachowanie”.

„Psychologia społeczna jest niczym innym jak naukowym badaniem tego jak ludzie wpływają na myśli, zachowania i uczucia innych ludzi” (Cialdini, Kenrick, Neuberg 2003).

Dla psychologów społecznych mniej ważny jest obiektywny stan rzeczy, a bardziej to, w jaki sposób ludzie konstruują, spostrzegają i interpretują rzeczywistość oraz to jak postrzegana przez nich rzeczywistość społeczna wpływa na ich zachowanie.

Analizując zachowania społeczne bierzemy pod uwagę rolę wpływu społecznego rzeczywistego oraz wyimaginowanego, bezpośredniego oraz pośredniego!

• eksp. Króla Fryderyka II na Sycylii dotyczący potrzeby miłości i przywiązania

• eksp. dotyczące deprywacji sensorycznej

• eksp z małpkami rezusami Harlowa

• eksp. Asha z zapałkami nad konformizmem

• eksp. Milgrama nad posłuszeństwem autorytetowi

• eksp. więzienny Zimbardo

Główne motywy społeczne:

• potrzeba afiliacji,

• potrzeba przynależności,

• potrzeba akceptacji,

• potrzeba aprobaty społecznej,

• potrzeba samopotwierdzenia, potwierdzenia własnej wartości

• potrzeba osiągnięć (realizacji celów)

• potrzeba porównań społecznych (bycia lepszym)

• potrzeba spójności poznawczej.

Grupy społeczne można klasyfikować według następujących kryteriów:

I. Liczby członków:

a) Małe: rodzina, grupa koleżeńska

b) Duże: związek zawodowy, partia polityczna, naród

II. Rodzaju członkostwa:

a) Pierwotne - członkowie grupy należą w wyniku urodzenia:

rodzina, grupa religijna, narodowość

b) Wtórne - członkowie grupy należą w wyniku własnego wyboru: grupa sportowa, studenci

III. Rodzaju więzi:

a) Nieformalne - oparte na więzi nieokreślonej przez prawo lub inne normy: grono przyjaciół, koło hobbystów

b) Formalne - oparte na więzi sformalizowanej przez prawo i inne normy: stowarzyszenie, wojsko, organizacja gospodarcza

Człowiek w swoim życiu należy do wielu grup społecznych oraz niespołecznych. I jedne i drugie mogą mieć bardzo istotny wpływ na nasze życie.

Grupa społeczna (zbiór co najmniej trzech osób (w niektórych ujęciach dwóch), którego członkowie współdziałają ze sobą w celu zaspokajania własnych potrzeb i osiągania celów).

Grupa niespołeczna (grupa ludzi, której członkowie znajdują się wprawdzie w tym samym czasie obok siebie, jednak nie współdziałają ze sobą w celu zaspokajania własnych potrzeb i osiągania celów (np. przechodnie))

Poznanie społeczne, rozumienie świata społecznego

1. Konstrukt poznawczy, schemat poznawczy

• Definicja

• Funkcje

• Dostępność schematów

2. Wskazówki, przesłanki werbalne i niewerbalne

3. Stereotypy

• Definicja

• Stereotyp a schemat

4. Pierwsze wrażenie, atrakcyjność interpersonalna

5) Oczekiwania

• efekt piewszeństwa

• efekt świeżości

• efekt uporczywości

6. Samospełniające się proroctwo

7. Heurystyki wydawania sądów

• Heurystyka dostępności (prawdopodobieństwa)

• Heurystyka reprezentatywności (typowości)

• Heurystyka dostosowania (zakotwiczenia)

8. UTO

Str 183 mapa uto

9) Atrybucje

• wewnętrzne, dyspozycyjne

• zewnętrzne, sytuacyjne

• egotyzm atrybucyjny

10. Motywy osobiste i społeczne

11. Dysonans poznawczy

• Redukcja dysonansu poprzez

1. zmianę postawy,

2. poprzez redukcję sprzecznych informacji,

3. poprzez stworzenie nowego uzasadnienia.

• Dysonans podecyzyjny

12. Postawa społeczna

- komponenty postawy:

• Komponent poznawczy,

• Komponent emocjonalny,

• Komponent behawioralny.

• Postawa zbalansowana a nierównomienie rozbudowana

• Dostępność komponentów

• Uodparnianie na zmianę postawy

Kiedy zmiana postawy jest trwała?

• s. centralna,

• osobiste zaangażowanie

• dostępność komponentów (postawa zrównoważona

• Teoria reaktancji (efekt bumerangowy)

• Czy na podstawie znajomości postaw możemy przewidzieć zachowanie drugiej osoby?

• Zachowania spontaniczne a przemyślane

13)Konformizm normatywny a informacyjny

a)Informacyjny wpływ społeczny

• Jakie czynniki wywołują konformizm informacyjny

• Prywatna akceptacja a publiczny konformizm

b) Normatywny wpływ społeczny

• Co nasila normatywny konformizm

• Konformizm bezrefleksyjny

• Wpływ mniejszości

14) Atrakcyjność interpersonalna:

- atrakcyjnych fizycznie (eksp. Snydera),

• kompetentnych, mądrych, o pożądanych cechach

• podobnych do nas

• tych, którzy okazują, że nas lubią

• tych, których często spotykamy (efekt ekspozycji, eksp. Festingera i Schachtera, eksp. Zajonca)

• tych, którzy są dla nas dobrzy (efekt zysku i straty)

• tych, którym mogliśmy wyświadczyć przysługę (mechanizm dysonansu poznawczego)

Te tematy przerobiliśmy na wykładach i te zagadnienia będą Was obowiązywać na zaliczeniu.

Na styczniowym wykładzie pokażę film, obrazujący wspomniane pojęcia związane z Psychologią Społeczną. Chcę Wam również pokazać przykładowe reklamy społeczne i je pokrótce omówić. Na ostatniej godzinie przeprowadzimy test zaliczeniowy. Jeśli ktoś nie zaliczy testu to pisze pracę na jeden z wybranych tematów karnych.

Pozdrawiam,

Joanna Jarmużek

---