OBTURACJA
Jest to zatkanie ( zamknięcie) górnych dróg oddechowych.
Przewężenie górnych dróg oddechowych
jama gardłowa na granicy podstawy języka.
na granicy strun głosowych.
Przyczyny obturacji
Zakażenie.
- zapalenie nagłośni
- ropień pozagardłowy
- ropień okołomigdałkowy
2. Zachłyśnięcie ciałem obcym.
- pokarm
- leki
3. Urazy twarzy z przemieszczeniem języka do tyłu.
4. Reakcje anafilaktyczne ( uczuleniowe )
5. Zatrucia
- środkami żrącymi
6. Wdychanie substancji toksycznych.
7. Czynniki jatrogenne ( psychiczne )
8. Krwiak szyi po wkłuciu centralnym.
Obturacja całkowita
Pacjent w ciągu 2 - 3 minut traci przytomność .
Obturacja częściowa
Pacjent jest przytomny.
Wywiad
Jeżeli pozwala stan chorego ustalamy:
Jaki był początek ( nagły, stopniowy ).
Czas trwania ( sekundy, minuty, godziny, dni, tygodnie ).
Co poprzedziło objawy ( jedzenie, uraz, ukąszenie, zakażenie ).
Objawy towarzyszące ( czy jest gorączka,, kaszel, chrypa, zaburzenia połykania ).
Wcześniej przebyte choroby ( zapalenie, gardła, rak, choroby tarczycy, intubacja ).
Skłonności do uczuleń ( lek, pokarmy, owady )
Badanie
1. Stan ogólny
Pobudzenie
Krztuszenie się
Napadowy kaszel
Głośny oddech
Łapanie się za gardło
Przekrwienie żylne
Sinica
Pozycja pacjenta ( siedząca, leżąca, podparta )
Zdolność tonacji ( afonia - bezgłos )
Zaburzenia ponadgłośniowe ( głos przytłumiony )
Zaburzenia głośni (głos szorstki, skrzypiący )
2. Ocena czynności życiowych
Tachykardia ( szybkie tętno > 90)
Wzrost ciśnienia tętniczego
Ocena głowy ( oczu, uszu, nosa)
Sprawdzenie czy nie znajduje się ciało obce
Może wystąpić ślinienie się, szczękościsk
3. Ocena szyi
Położenie tchawicy
Symetria szyi
Stridor - świst krtaniowy ( wdech lub wydech przez ściśniętą zgłośnię)
4. Ocena płuc
Zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych
Poruszanie skrzydełkami nosa
Szmery i świsty w płucach
Badania
Pulsoksymetria ( stopień nasycenia tlenem - saturacja)
Gazometria ( natlenowanie krwi - saturacja)
RTG szyi, klatki piersiowej
ANTERIOR - przedni
POSTERIOR - tylny
LATERALIS - boczny
Leczenie
Zachęcanie do samodzielnego oczyszczenia dróg oddechowych poprzez kaszel
Manewry HEIMLICHA
Ucisk klatki piersiowej u kobiet w ciąży
Chory nieprzytomny
Mechaniczne udrażnianie dróg oddechowych ( ssak)
Wentylacja
Odsysanie dróg oddechowych pod kontrolą laryngoskopu i usunięcie ciała obcego szczypcami MAGILLA
Ocena wstępna poszkodowanego
A AIRWAY - drogi oddechowe i szyjny odcinek kręgosłupa
B BRETHING - oddychanie
C CIRCULATION - krążenie
D DYSFUNCTION - zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego
E EXPOSE - oglądanie rozebranego pacjenta
Ocena stanu przytomności ( AVPU ) - skala
A ALERT - przytomny
V VOICE - reaguje na głos
P PAIN - reaguje na ból
U UNCONSCIOUSI - nieprzytomny
Wywiad lekarski
A ALERGIES - alergie, uczulenia
M MEDICATIONS - jakie leki przyjmuje
P PAST MEDICAL HISTORY - na co wcześniej chorował
L LAST MEAL - co i kiedy jadł ostatnio
E EWENT - okoliczności wypadku
Skala GLASGOW
Jest to skala do oceny stanu przytomności poszkodowanego, ale dokładniejsza od AVPU.
Skala punktowana.
REAKCJA / ODPOWIEDŹ
1. Otwieranie oczu
Spontaniczne 4 pkt.
Na polecenie słowne 3 pkt.
Na ból 2 pkt.
Nie otwiera 1 pkt
2. Odpowiedź słowna
Logiczna swobodna 5 pkt.
Splątana, chaotyczna 4 pkt.
Nie adekwatna, bez związku
Wypowiedzi niewłaściwe, krzyk 3 pkt
d) Niezrozumiałe dźwięki 2 pkt
e) Brak odpowiedzi 1 pkt.
3. Odpowiedź ruchowa
Swobodna odpowiednia do
polecenia, sytuacji 6 pkt.
b) celowa, lokalizująca bodziec
bólowy 5 pkt.
c) cofnięcie kończyny na ból 4 pkt.
d) odruchowe zgięcie kończyny
na ból 3 pkt.
e) odruchy prostowania
kończyny na ból 2 pkt.
f) brak odpowiedzi ruchowej 1 pkt.
Minimalna liczba punktów to 3 ( głęboko nieprzytomny lub zgon )
Maksymalna liczba punktów to 15
Poszkodowany w stanie zagrożenia < = 13 punktów.
Pulsoksymetria
Służy do oceny saturacji krwi pacjenta ( wysycenie tlenem ).
Norma 95 - 98 %
Gazometria
pH krwi - 7,35 - 7,45
powyżej 7,45 oznacza zasadowicę
poniżej 7.35 oznacza kwasicę ( zakwaszenie ustroju )
PO2 ( Pa O2 )- ciśnienia parcjalne tlenu 12,5 - 13 kPa.
PCO2 ( Pa CO2 ) - ciśnienie parcjalne CO2 - 4,7 - 6 kPa.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc
To grupa chorób charakteryzująca się przewlekłą, nieodwracalna obturacją dróg oddechowych w czasie wydechu.
Przyczyny
Przewlekłe zapalenie oskrzeli z nadprodukcją śluzu.
Rozedma płuc.
Objawy
Normalny oddech 12 - 15 oddechów / min.
Kaszel z wyksztuszeniem plwociny ( lepka , krwista )
Postępująca duszność wysiłkowa
Świsty
„ niebieski dmuchacz „ ma przewlekłe zapalenie oskrzeli.
„ różowy sapacz „ ma rozedmę płuc.
Leczenie
Tlenoterapia
Podłączyć kardiomonitor, aby wykluczyć ewentualne choroby serca.
Zapewnić dostęp do żyły ( wkłucie).
Podłączyć pulsoksymetr.
Zator tętnicy płucnej
Tętnice wyprowadzają krew z serca Żyły doprowadzają krew do serca |
Zator tętnicy płucnej to obturacja naczyń tętniczych spowodowana przez materiał zatorowy z zakrzepem w układzie żył głębokich.
50 % przyczyn stanowi zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych.
w mniejszym stopniu zakrzepica żył głębokich miednicy małej, serca prawego, zakrzepica kończyn górnych.
Objawy :
nagła duszność
ból w klatce piersiowej
pobudzenie, niepokój
kaszel
krwioplucie
przyspieszony oddech
przyspieszenie akcji serca
rozszerzenie żył
hipoksemia ( niedotlenienie krwi ) pO2 < 80 - saturacja < 80
omdlenie
Czynniki ryzyka
unieruchomienie
zabieg chirurgiczny
wcześniej przebyty zator tętnicy płucnej ( ZTP )
choroba nowotworowa
ciąża
leczenie estrogenami
urazy kończyn