T.2.3.-.Wyprawy Krzyżowe, Studia, hist powszechna średn, hist powszechna średn, Mroczny Magister, S II


Geneza ruchu krucjatowego

Narodziny idei świętej wojny - Apel papieża Aleksandra II o pomoc Hiszpanom. Papiestwo poprzez uświęcenie walki z niewiernymi, gwarantowało sobie korzyści; Aleksander II uznał wyzwolone ziemie, spod jarzma saraceńskiego za własność papieską, obiecując nadać je w lenno zwycięzcom. Jednocześnie kościół zaczął interesować się rycerstwem (XI w. - wiecznie uświęconego miecza, XII - XIII w. - włączenie obrzędów religijnych do ceremonii pasowania). Zaczęto przyrównywać rycerstwo do 8 sakramentu. Do obowiązków wojownika dorzucono walkę z niewiernymi.

Przyczyny Krucjat.

Bizancjum stanęło przed niebezpieczeństwem najazdu tureckiego; prośba o pomoc; pomysł zorganizowania wyprawy, która miała nie tyle osłonić Bizancjum, co odbić Ziemię Świętą z rąk tureckich. Do Ziemi Świętej ciągnęły liczne pielgrzymki z zachodu; nie przerwało ich zdobycie Palestyny przez Arabów, ani przejście pod władzę kalifatu fatymidzkiego; tolerancja religijna Muzułmanów. Zmian sytuacji, kiedy Palestynę zdobyli Turcy Seldżudzcy; ucisk tamtejszych chrześcijan, utrudnienie pielgrzymowania, wzrost nastrojów antyislamskich na zachodzie; pomogło to zrealizować plan papieża Urbana II. Inne przyczyny: fanatyzm religijny Europy Zach., przeludnienie wsi i ruchy chłopów, którzy chcieli poprawić swój byt, feudałowie chcieli zdobyć nowe ziemie i obsadzić na nich członków rozrośniętych dynastii, którzy nie mieli szans na własną ziemie w Europie

I krucjata 1096-1099

Synod we francuskim Clermont; papież Urban II pod koniec posiedzenia porusza sprawę ucisku chrześcijan w Ziemie Świętej i wezwał obecnych feudałów do wyzwolenia Palestyny. Liczne zgłoszenia chętnych do wymarszu; papież wyznacza swego legata, bp Puy, Ademara z Monteli. Rozpoczęto propagandę przez duchowieństwo świeckie i zakonne, używając do tego niejednokrotnie kłamstw i różnych falsyfikatów, wykorzystano ciemnotę i fanatyzm słuchaczy. Wyniki były zaskoczeniem dla papieża. Chłopstwo: źle wyekwipowane, nie znające trudów podróży było tylko ciężarem. Przybyło z płn. pogranicza cesarstwa i Francji; tamte rejony spotkała klęska żywiołowa i spodziewano się głodu. Chłopi wezwania kaznodziei uznali za znak z nieba. Nie mogli czekać do wyznaczonej daty, gdyż groził im głód. Utworzono pięć różnych oddziałów. Większość oddziałów uległa rozproszeniu jeszcze nad Renem, tylko dwa oddziały z wielkimi stratami dotarły do Konstantynopola. Wbrew radom cesarza Aleksego, nie czekali na rycerstwo; przeprawa na azjatycki brzeg; bitwa z Turkami; całkowite wybicie chłopów. Rycerstwo: zebrało się 300 000; podział ich na kolumny, które skupiały krzyżowców z jednego terenu; maszerowali różnymi szlakami. Lotaryńczycy dowodzenia przez księcia dolnolotaryńskiego Gotfryda z Bouillon i brata jego Baldwina; ku Bałkanom przez Dolinę Dunaju. Normanowie Włoscy - dowódca syn Roberta Giscarda, Boemund oraz jego siostrzeniec Tankred - przeprawa przez cieśninę Otranto. Prowansalczycy - hr. Tuluzy Rajmund z ST. Gelles i legat papieski Ademar z Monteil - przez płn. Włochy i Dalmacja. Mieszkańcy płn. Francji i Flandrii - Robert ks. Normandii, Stefan hr. Blois i Robert hr. Flandrii - do porty w Bari w płd. Włoszech, stamtąd morzem do Dyrrachium. W obawie przed próbą podporządkowanie Bizancjum przez krzyżowców Zachodowi i wyrzeczenia się schizmy kościelnej, cesarz Aleksy, w różny sposób, nakłonił rycerstwo, aby złożyło mu hołd lenny - ziemie odzyskane od Turków przejdą do prawowitego władcy, cesarza Wschodu. Po złożeniu przysięgi, przewiezione krzyżowców na brzeg azjatycki. Stanęli oni pod murami Nicei. Po 6 tygodniach, otwarto bramy miasta, ale nie dla krzyżowców, ale dla Bizantyjczyków - przyczyna narastających później nieporozumień. Słaba strona krucjaty - brak jednolitego dowództwa, każdy dowódca działał z myślą o własnych korzyściach. Przemarsz przez niezamieszkaną Anatolię; straty spowodowane głodem, klimatem i chorobami. Odnowienie sił na terenach zaludnionych; złamanie obrony tureckiej pod Herakleą. Podzielenie się krucjaty; Tankred i Baldwin ruszyli dalej Cylicji, reszta udzieliła pomocy Ormianom walczącym z Turkami z okolicy Cezarei Kapadockiej. Baldin udziela pomocy władcy Edessy, przejął tam rządy - utworzenie pierwszego państwa łacińskie na wsch., Hrabstwa Edessy. Reszta Krzyżowców staje pod Antiochią, początkowe klęski, lecz później zdobycie Antiochii przez Boemunda (przekupstwa obrońców). On też zwycięża z siłami emira Mossulu. Odpoczynek; dalszy marsz na Jerozolimę pod dowództwem hr. Tuluzy Rajmunda z ST. Gelles. Propozycja pomocy ze strony Fatymidów (Fatymidzi zapewnią bezpieczeństwo chrześcijanom w Ziemi Św., ale krzyżowcy zrzekną się do niej praw), odrzucenie propozycji - nowy wróg. Dotarcie do Jerozolimy. Miasto ufortyfikowane i dobrze bronione, pomoc żeglarzy genueńskich, budowa maszyn oblężniczych i zdobycie miasta.

Królestwo Jerozolimskie

Pierwszy władca - Gotfryd z Bouilon, tytuł Obrońcy Grobu Świętego, był on pod wpływem kościoła. Po śmierci Gotfryda władzę przejął brat zmarłego Baldwina Lotaryńskiego. Nie był związany z kościołem; przyjął tytuł króla i to właśnie jego uznaje się za organizatora Królestwa Jerozolimskiego.

Zakony Rycerskie

W jeszcze niedojrzałej formie powstały jako hospicja dla wędrujących pielgrzymów oraz szpitale dla chorych. Wiązało się to z wrogością klas niższych krajów Lewnetu do pielgrzymów z Europy Zach. Okazało się później, że to nie wystarczy, że trzeba zapewnić pielgrzymom ochronę przed napadami band saraceńskich. TEMPLARIUSZE: Początek - Hugo z Payens z Szampanii z kilkoma towarzyszami zdecydowali się bronić pielgrzymów udających się z portów śródziemnomorskich do Jerozolimy. Od siedziby, która znajdowała się w pałacu królewskim, przy świątyni Salomona (templum), nadano im nazwę. Reguła da bractwa dzieła cystersa, Bernarda z Clairvexu. Papież zatwierdza regułę. Następuje szybki rozrost na Wsch. i w Europie. Reprezentowali raczej interesy feudałów francuskich.

JOANICI: reorganizacja dawnego bractwa św. Jana, które utrzymywało w Jerozolimie szpital i hospicjum. Tak powstał zakon Joannitów. Reprezentował feudałów włoskich. Powstał podobny zakon Hiszpański - efemeryczny Montjoye, szybko wchłonięty przez Templariuszy.

KRZYŻACY: wyłonił się z bractwa szpitalnego, niemieckiego. Miał on spełniać funkcję zapewnienia Cesarstwu oparcia na brzegach Lewantu. Zreorganizował go Fryderyk Szwabski. Miał być pomocą w planach kolonizacji Bliskiego Wsch. przez dynastię Sztaufów. USTRÓJ ZAKONÓW: podlegały bezpośrednio kurii rzymskiej, mieli własną politykę, podzielenie byli na kapelanów, braci służebnych i rycerzy. Mieszkami w domu zakonnym, na jego czele stał komtur. Ślubowali ubóstwo. Mogli posiadać ruchomości i nieruchomości, a także ludność poddańczą.

II krucjata od 1147 do 1149 roku

Rozbicie świata Islamu - istnienie państewek łacińskich. Władca Mossulu Imad al.-Din Zengi uzależnia od siebie emirat alepski, zagarnięcie hr. Edessy. Wdziano w tym zapowiedź klęski pozostałym państewkom. Postanowiono pomóc: inicjator II krucjaty - król francuski Ludwik VII, akcja propagandowa papieża Eugeniusz III i Cystersów. Udział Niemców z królem Konradem III. Niechęć monarchów do siebie; wyprawa na własną rękę; na dodatek spory łacińsko-bizantyjskie. To wpłynęło na losy krucjaty. Konrad III przegrywa z Seldżukami pod Doryleum, zawraca do Nicei. Ludwik VII przeprowadza wojska dłuższą drogą. Podzielił wojska. Zaokrętował się z jazdą i udał się w kierunku Syrii, piechot rozgromiona prze Turków.

Upadek Jerozolimy, po bitwie stoczonej między Saladynem, a Gwidonem z Lusignan, króla Jerozolimy, pod Hattin. Oparły się jedynie 3 ośrodki Saladynowi: Tyr, Tripol i Antiochia.

Trzecia krucjata latach 1189-1192. Propaganda papieska w celu zorganizowania odsieczy dla Lewantu. Rusza ekspedycja niemiecka Fryderyka I Rudobrodego; przedzierają się do Cylicji mimo oporu Seldżuków. Utonięcie cesarza; chaos w arami; jej szczątki docierają do Akki obleganej przez Krzyżowców. Druga wyprawa francuska Filipa Augusta i anglosaskiego króla Ryszarda Lwie Serce. Oboje drogą morską do Sycylii, gdzie spędzili pół roku. Filip ląduje pod Akką, a Lwie Serce zepchnięty przez burzę na Cyprze, który opanowuje; dalsze jego zwłoka w drodze do Palestyny. Wspólne wysiłki krzyżowców; kapitulacja Akki; Filip August Powraca do Francji. Ryszard, jak wódz krucjaty walczy o zimie Królestwa Jerozolimskiego; klęska kampanii. Zawiera pokój z Saladynm; w ręce łacinników wąski pas wybrzeża od Tyru do Jaffy; reszta KJ dla Saladyna; opuszcza pielgrzymów do Jerozolimy.

Czwarta krucjata krzyżowa. 1202-1204. Nie miała ona jednakże charakteru religijnego, lecz łupieżczy. 30 tysięcy krzyżowców miało być przewiezione z Triestu statkami częściowo za pieniądze doży weneckiego, a reszta należności miała być spłacona armatorom weneckim przez pomoc Wenecjanom w wojnie z Węgrami w opanowaniu portu Zadar nad Adriatykiem. Dodatkowo, po spełnieniu tego zadania, krzyżowcy zgodzili się jeszcze na udział w przywróceniu do władzy, wypędzonego z Konstantynopola, syna prawowitego cesarza. Była to wielka intryga, utkana przez dożę weneckiego Enrico Dandolo oraz papieża Innocentego III, i zakończyła się podbojem Konstantynopola, spaleniem kilku dzielnic, rzeziami i złupieniem bogatej stolicy Cesarstwa Bizantyjskiego. Między innymi zrabowane zostały wtedy tysiące dzieł sztuki, splądrowano nawet bazylikę, wydłubując złoto i klejnoty z ołtarza i kradnąc święte relikwie, które potem sprzedawano w Europie. Następnie Wenecjanie i wodzowie krucjaty rozdzielili między siebie tereny cesarstwa, tworząc nowe łacińskie państwa: Cesarstwo Łacińskie i księstwa Epiru, Aten i inne

Krucjata dziecięca 1212. Polegała na psychozie, która wynikała z niepowodzeń krucjat; zaczęła się szerzyć koncepcja, że tylko niewinne dzieci wyzwolą grób Chrystusa. Ku portom śródziemnomorskim; śmierć głodowa, wycieńczenie i choroby; reszta została sprzedana na saraceńskie rynki niewolników.

V wyprawa krzyżowa - 1217. Udział w niej wzięło rycerstwo francuskie, włoskie, węgierskie, austriackie. W 1217 zaatakowano Egipt i po długim oblężeniu zdobyto Damiettę, kluczową pozycję w delcie Nilu. Sukces ten zaprzepaszczono nieszczęśliwą wyprawą na Kair, po której musiano oddać Damiettę i wycofać się z Egiptu.

Krucjata Fryderyka II - 1128. Zamiast walki z Saradenami, udało mu się odzyskać, droga układów, część Królestwa Jerozolimskiego z miastami Nazaret Betleem i Jerozolimą. Fryderyk koronuje się na króla KR; wyznacza namiestnika i opuszcza Bliski Wsch.

VI wyprawa krzyżowa 1248-1250, udział w niej wzięło głównie rycerstwo francuskie na czele z królem Ludwikiem IX. Krzyżowcy zaatakowali Egipt, zdobyli Damiettę i wyprawili się na Kair, gdzie Ludwik IX dostał się do niewoli. By odzyskać wolność musiał oddać Damiettę.

VII wyprawa krzyżowa, król Ludwik IX jeszcze raz postanowił interweniować zbrojnie i w 1270 r. stanął na czele siódmej krucjaty, w której udział wzięło głównie rycerstwo francuskie. Podczas oblężenia Tunisu wybuchła zaraza, król padł jej ofiarą. Pozostali krzyżowcy wycofali się pośpiesznie. Była to ostatnia wyprawa krzyżowa. W 1289 r. egipscy Mamelucy zdobyli Trypolis, a w 1291 r. Akkę.

1063-apel

15VIII1096-wymarsz I krucjaty

1VIII1096-chłopi przybywają do Konst.

6V1097-Nicea

2/3VI1098-Antiochia

1099-marsz

7VI1099-Jerozolima

15VII1099-zdobycie

1128-zatwier reguły

1070-reorganizacja

1190-powstanie

1144-upadek Edessy

1147-klęska

4VII1187-Jerozolima

WAŻNIEJSZE DATY


Wyszukiwarka