wzory świętości w sredniowieczu, Wypracowania szkolne i prezentacje ustne


Średniowiecze Nazwa epoki wywodzi się z nazwy środka epoki łacińskiego określenia medius aerum Została nadana przez badaczy tej epoki. Średniowiecze to epoka, która stawiała przed literaturą zadanie, polegające na nieustannym przypominaniu człowiekowi, że jest śmiertelny i że jego życie na ziemi powinno być drogą do zbawienia i świętości. Wytworzyło tzw. wzorce osobowe, podane w formie gotowej, zalecanej do naśladowania. Jednym z takich wzorców był człowiek święty, asceta, który wszystko czynił „na chwałę Bożą”.

Przykładami tych wzorców osobowych byli Np. święty Aleksy, i święty Franciszek. Za prawie wzór świętości możemy uznać również Zycie świętych Augustyna i Tomasza.

Święty Augustyn przez pewien czas był zwolennikiem teorii manicheizmu - głoszącej, że wywiecie istnieją dwie podstawowe i równorzędne substancje - zła i dobra. Porzucił jednak te przekonania i przyjął chrześcijaństwo. W jednym ze swoich dziel stwierdził, że interesuje go tylko Bóg i ludzka dusza. Nawiązywał on swoimi wypowiedziami i myślami do Platona. Augustyn nauczał, iż celem człowieka ma być szczęście, zaś zadaniem filozofii jest odnalezienie tego szczęścia. Szczęście jest możliwe jedynie dzięki Bogu. Augustyn twierdził, że do szczęścia niezbędnie potrzebne staje się poznanie.

Innym wzorem świętości we wczesnym średniowieczu mógł być św. Tomasz. Do dziś żywa jest szkoła myślowa, której był mistrzem inspiratorem od jego imienia zwana neotomizmem. Uważał on, że rozum nie przeczy wierze religijnej, ale ją uzupełnia. Przezwyciężył w swojej myśli średniowieczne przekonanie ze ciało jest grzeszne i niedoskonałe oraz że ma niższą rangę niż dusza jak uważali asceci. Budowę świata Tomasz tłumaczył racjonalnie. Tłumaczył świat, jako dzieło Boże, a więc dzieło rozumne i celowe. Mnogość i różnorodność stworzeń były potrzebne, bo bez nich Bóg nie mógłby był wyrazić pełni swej istoty. Tomizm zakłada, "rozumny ład świata", wizję świata harmonijnego, stanowiącego drabinę bytów, na której wszystko, co istnieje, ma swoje miejsce i ściśle określoną rolę.

Bardziej znanymi przykładami mogą być św. Aleksy i św. Franciszek. „Legenda o św. Aleksym” propaguje skrajną ascezę. Ascetami nazywamy ludzi, którzy dobrowolnie decydują się na umartwianie, odrzucenie przyjemności świata, życie w skrajnej nędzy, i cierpieniu. Św. Aleksy wyrzekł się wielkich bogactw, wygód życia, miłości, zrezygnował z możliwości posiadania rodziny. Wybrał los samotnika, jego pozytywne i docenione prze Boga cechy to: ofiarność, skromność, cierpliwość, odwaga, gorliwa wiara, nie oczekiwał uwielbienia, przyjmował cierpienie. Był to przez pewien czas najbliższym wzorcem świętości. Ludzie próbowali umartwiać się tak jak święty Aleksy. Szybko jednak przekonali się, że taka filozofia jest nie opłacalna, ponieważ nie warto znosić cierpień tylko dla tego, aby zdobyć łaskę u boga. Coraz większą popularność w tym czasie zdobywał filozofia świętego Franciszka. Jako młodzieniec prowadził życie beztroskie. Pozbywając się wszystkiego, co posiadał, a nawet własne ubranie oddając ojcu, żył odtąd jak pustelnik. 
          W 1208 roku w położonym koło Asyżu kościółku Matki Bożej Anielskiej, zwanym Porcjunkulą, uświadomił sobie, iż Bóg wzywa go do duchowej odnowy Kościoła. Środkiem do tego ma być ewangeliczne życie w ubóstwie i apostolstwo, na wzór Chrystusa i Apostołów. Odziany w zgrzebny habit, przepasany sznurem, zaczyna głosić słowo Boże. Przy tym nie zaniedbuje posługi miłosierdzia względem chorych, najbardziej wówczas cierpiących i opuszczonych, mianowicie trędowatych. Dotychczas był sam, często niezrozumiany i wyśmiewany, teraz jednak zaczęli się do niego przyłączać coraz liczniejsi naśladowcy, a także naśladowczynie. W ten sposób stał się założycielem trzech zakonów: braci mniejszych (1209), sióstr klarysek (1211) i tercjarzy (1221). Św. Franciszek nie przyjął święceń kapłańskich, a jedynie diakonat. W skład wspólnoty jego naśladowców wchodzili zarówno kapłani, jak i świeccy. 

Tak, więc w średniowieczu nie było jednolitego wzorca świętości przez jakiś określony dłuższy czas. Swój czas miały różne wzorce świętości. Widać to na przedstawionych przez mnie przykładach. Najbardziej znanymi przykładami średniowiecznych wzorców świętości są wzorce reprezentowane przez świętego Franciszka jak i prze świętego Aleksego. Te dwie odmienne od siebie filozofie zdobyły pod koniec średniowiecza dużą liczbę naśladowców. Po franciszkaniźmie zostały liczne zakony takie jak: braci mniejszych (1209), sióstr klarysek (1211) i tercjarzy (1221). Nie możemy jednak zapominać o tychy pierwszych wzorach, jakimi byli święty Tomasz i święty Augustyn. Choć mniej znani również zyskali rozgłos i swoich naśladowników. Średniowiecze jest epoką duchową, w której największy nacisk kładzie się właśnie na świętość a przede wszystkim na religijność. Szukano wtedy idealnego wzorca świętości. Można je było znaleźć choćby w przedstawionych przeze mnie powyższych osobach. Choć wszyscy reprezentowali sobą nieco odmienne idee i sposoby życia to i tak zostali uznani za świętych. Z tego można wnioskować ze nie było jednolitego przepisu na to, aby zostać świętym. Każdy swoim życiem mógł zasłużyć sobie na życie wieczne i zaliczenie do grona świętych. Nie koniecznie umartwiając się jak asceci.

Konspekt

  1. Średniowiecze

  1. Święci

  2. św. Augustyn

  1. św. Tomasz

  1. św. Aleksy

  1. św. Franciszek

  1. Podsumowanie


Wyszukiwarka