WYKŁAD 5.

JĘZYK JAKO PRZEDMIOT ANTROPOLOGII KULTUROWEJ

1.Istota języka

2. Kontekstowość komunikowania - strategie komunikacyjne

3. Semiotyka - nauka o języku

4. Uniwersum językowe - plany życia człowieka

5. Teorie języka (metajęzyk)

6. Funkcje języka - udział języka w przemianie społecznej i rozwoju indywidualnym

7. Formy języka - kody

8.Rodzaje kodów

9.Okoliczności posługiwania się językiem (stosowania języka)

10.Język przestrzeni

11.Język opisu społeczeństwa - kategorie i znaki semantyczne

12.Szkoła i język

Ad.1.

Ad.2.

Kontekstowość komunikowania - strategie komunikacyjne

a) kontekst wysoki - Japonia - powolne zmierzanie do celu, zmuszanie do uważnego słuchania i rozumienia znaczeń poza tekstem; b) kontekst niski - USA - szybkie, proste komunikowanie

Ad. 3.

Semiotyka - nauka o języku - największe intelektualne odkrycie XX wieku - umożliwia odkrywanie mechanizmów rządzących

działaniem umysłu ludzkiego

Ad. 4.

Uniwersum językowe - plany życia człowieka

Ad.5.

Teorie języka (metajęzyk):

1. strukturalizm de Saussure'a (język - mowa, słowo)

2. gramatyka generatywno - transformacyjna (Chomsky)

3. strukturalizm antropologiczny (Lévi - Strauss)

Ad.6.

Funkcje języka - udział języka w przemianie społecznej i rozwoju indywidualnym - wzajemne oddziaływanie człowieka na język i języka na człowieka; rozwój człowieka poprzez język

Ad. 7. Formy języka - kody

mówiony, pisany, znaki i obrazy, obiekty, przedmioty

Ad. 8. Rodzaje kodów:

bezpośrednie pośrednie

(proste i złożone)

aluzje

ironia, persyflaż

metafora

patos....

-

Ad. 9. Okoliczności posługiwania się językiem

(stosowania języka)

codzienność, odświętność, tajemniczość,

potoczność elitarność

wieloznaczność, (w tym język nauki, magia

dynamika język egzaminu, tabu

język na zajęciach)

Ad. 10. Język przestrzeni -

”przestrzeń mówi”

Ad.11. Język opisu społeczeństwa - kategorie i znaki semantyczne

Ad. 12. Szkoła i język

Język istnieje jedynie jako atrybut człowieka.

Jest jego wytworem i środkiem realizacji i czynnikiem rozwoju

Odzwierciedla on ludzkie postawy - nastawienie na kooperację, współdziałanie albo antagonizm პ język prowadzi do budowania między ludźmi więzi lub barier.

Język, kompetencja komunikacyjna jest kryterium przynależności do wspólnoty, do grupy

natura, świat przyrody, w tym ciało człowieka, jego anatomia i fizjologia, płeć

świat kultury duchowej i materialnej (technika, wytwory artystyczne)

relacje społeczne na różnych poziomach (od dwuosobowych, po ogólnoludzkie)

emocje i duchowość podmiotu

Komunikacja

ჟ

wiedza, emocje, polecenia

ჟ

poprawność gramatyczno/

semiotyczna - (kapsuła czasu)

przekazywanie pamięci

ჟ

poprawność merytoryczna (prawdziwość - „odpowiednie dać rzeczy słowo”)

wyrażanie wartości

ჟ

oczekiwań, opinii

ჟ

poprawność polityczna

Składnia, artykulacja, wokalizacja,

ikony

ubranie, fryzura, ozdoby,

jego znaczenie

formy pisma,

elementy materialne

Czystość: powietrza miejsca, ....)

miejsce człowieka/

ludzi w przestrzeni

wielkość

RODZAJ

(męski, żeński, nijaki) - gender

SFERY

ŻYCIA (prywatna czynności/ posiłki, publiczna - praca, zaangażowanie)

ATRYBUTY PŁCI (męskość - przystojny, dzielny, kobiecość - ładna, sprytna)

WIEK (dzieciństwo infantylizacja, młodość - żargon, szpan, starość - eufemizmy)

formalny - nieformalny (mówiony; oficjalny - kolokwialny) zwracanie się do siebie, (tytuły w szkole wyższej, średniej, ....) w sytuacjach edukacyjnych, na przerwach....

język podręczników (pisany, ikonograficzny)

do szkoły chodzą chłopcy do nich są kierowane polecenia, przygotowują się do prac technicznych. Dziewczynki się bawią, a kobiety pełnią funkcje pomocnicze

język przestrzeni szkolnej

(dużej i małej, dystans między uczestnikami)

---