4.11.2010

18.11.2010

Transport drogowy:

1. Każdy przejazd drogowy wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do działalności gospodarczej.

2. Działalność gospodarcza w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy.

Zalety:

-nieograniczona dostępność do podstawowych środków transportu (możliwość korzystania z taboru samochodowego w dowolnym miejscu).

-wysoka operatywność usługowa (dyspozycyjność dużej liczby środków przewozowych).

-wysoka elastyczność przewozu (możliwość obsługi zróżnicowanych potrzeb, bez konieczności ponoszenia dodatkowych nakładów inwestycyjnych w tym zakresie).

-wysoka szybkość przewozu (szczególnie istotna zaleta przy krótkich i średnich odległościach).

-terminowość i punktualność usług (możliwość realizacji przewozu zgodnie z harmonogramem).

TRANSPORT DROGOWY PODEJMOWANY I WYKONYWANY W POLSCE:

1. Krajowy transport drogowy - działalność gospodarcza polegająca na przewozie osób lub rzeczy za pomocą środków przewozu w postaci pojazdów samochodowych, zarejestrowanych w kraju, za które uważa się też zespoły pojazdów składających się z pojazdu samochodowego i przyczepy lub naczepy, przy czym przewóz odbywa się wyłącznie na terenie Polski, przez co rozumie się że jazda pojazdu, miejsce rozpoczęcia lub zakończenia przejazdu oraz droga znajdują się na Polskim terytorium.

2. Międzynarodowy transport drogowy - działalność gospodarcza polegająca na przewozie osób lub rzeczy za pomocą środków przewozu w postaci pojazdów samochodowych, zarejestrowanych w kraju, za które uważa się też zespoły pojazdów składających się z pojazdu samochodowego i przyczepy lub naczepy. Jazda pojazdu między miejscem początkowym a docelowym odbywa się z przekroczeniem granicy Polski.

3. Niezarobkowy transport drogowy (przewóz na potrzeby własne) - każdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasażerami lub bez ładunku przeznaczonego do nieodpłatnego, krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego osób lub rzeczy wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do podstawowej działalności gospodarczej, spełniający łącznie warunki:

• Pojazdy używane do przewozu są prowadzone przez przedsiębiorcę lub pracowników

• Przedsiębiorca legitymuje się tytułem prawnym do dysponowania samochodami

• W przypadku przejazdu pojazdu załadowanego rzeczy przewożone są własnością przedsiębiorcy lub zostały przez niego sprzedane, kupione, wydzierżawione itd. Albo celem przejazdu jest przewóz osób lub rzeczy z/do przedsiębiorstwa na jego własne potrzeby, a także przewóz pracowników i ich rodzin.

• Nie jest przewozem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług turystycznych.

- Niezarobkowy Krajowy przewóz drogowy - na potrzeby własne w kraju.

- Niezarobkowy międzynarodowy przewóz drogowy - na własne potrzeby z przekroczeniem granicy.

INFRASTRUKTURA TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO

1. Punktowa - tworzą ją przestrzenie, obiekty do stacjonarnej obsługi ruchu samochodowego, tj. obsługi:

-pasażerów (dworce, przystanki)

- ładunków (załadownie, stacje, place, punkty przeładunkowe)

- samochodów (stacje techniczne, zaopatrzeniowe)

2. Liniowa - istniejąca na terenie danego kraju, tworząca sieć drogową (każdego rodzaju wydzielony pas terenu, służący do ruchu lub postoju pojazdów oraz do ruchu pieszych wraz z lezącymi w jego ciągu obiektami inżynierskimi, placami, zatokami pojazdowymi oraz znajdującymi się w wydzielonym pasie chodnikami, ścieżkami rowerowymi, drogami zbiorczymi, drzewami, krzewami i urządzeniami technologicznymi związanymi z prowadzeniem i zabezpieczeniem ruchu).

INFRSTRUKTURA LINIOWA (DROGOWA) - podział według:

1. funkcji sieci drogowej

• Drogi Krajowe - o znaczeniu ogólnonarodowym i istotnym znaczeniu gospodarczym, obronnym i turystycznym. Mają za zadanie utrzymanie ciągłego połączenia między dużymi i wojewódzkimi miastami.

• Drogi Wojewódzkie - zapewniają połączenie między głównymi ośrodkami życia społeczno-gospodarczego w konkretnych województwach.

• Drogi lokalne, miejskie - z drogami krajowymi, wojewódzkimi i powiatowymi stanowią sieć ulic, po których odbywa się obsługa potrzeb komunikacyjnych danej społeczności łącznie z wyodrębnioną technicznie i eksploatacyjnie komunikacja miejską.

• Drogi Gminne - uzupełniają sieć dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych, leżą na terenie gminy ale poza obszarem miejskim.

• Drogi Zakładowe - stanowią dojazd do dróg publicznych z jednostek gospodarczych obszarów leśnych lub rolnych, a także ogólnodostępne place umożliwiające komunikację z innymi punktami infrastruktury transportowej.

w/wymienione drogi są drogami publicznymi o ogólnodostępnym charakterze, a o ich klasyfikacji decyduje:

-DK- centrum administracji państwowej

-DW- samorząd wojewódzki

-DP- samorząd powiatowy

-DG- samorząd gminny

2. stopnia dostępności i obsługi terenu przyległego

• Drogi ogólnodostępne - wszystkie elementy infrastruktury liniowej o charakterze dostępnym dla ogółu społeczeństwa.

• Drogi ekspresowe - dwujezdniowe (lub jedno-) drogi przeznaczone wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych, nieobsługujące przyległego terenu, krzyżujące się wielopoziomowo z przecinającymi ją trasami komunikacyjnymi z wyjątkowo dopuszczalną jednopoziomowych skrzyżowań z drogami publicznymi.

• Autostrady - drogi przeznaczone tylko do ruchu pojazdów samochodowych, w tym celu zaprojektowane i wybudowane. Nieobejmujące terenu przyległego, wyposażone w dwa trwale rozdzielone jednokierunkowe jezdnie mające wielopoziomowe skrzyżowania ze wszystkimi przecinającymi ją drogami i innymi pasami komunikacyjnymi, specjalnie oznakowane.

Procentowy udział dróg w Polsce:

43,33% - Powiatowe, Miejski

21,43% - Wojewódzkie

11,58% - DK

17,08% - Gminne

6,58% - Zakładowe

Dodatkowy podział infrastruktury liniowej według uwarunkowań i kwalifikacji technicznej

kryteria:

- spełnianie rygorów budowy drogi

- spełnianie rygorów budowy korony drogi (jezdnia z poboczami, pasami awaryjnymi, pasami dla ruchu pieszych, zatokami postojowymi lub autobusowymi, a przy drogach dwujezdniowych z pasem dzielącym jezdnię).

Kryteria określają:

- graniczną szybkość komunikacyjną

- poziom bezpieczeństwa ruchu

- potencjalne natężenie ruchu

KLASY TECHNICZNE DRÓG PUBLICZNYCH:

I. Autostrady i drogi o podobnych parametrach

II. Drogi o wysokich parametrach przestrzennych

III. Pasy jednojezdniowe o dwukierunkowym ruchu

IV. Drogi ruchu wewnątrzregionalnego

V. Pasy o wąskiej jezdni

25.11.2010

Gęstość dróg w Polsce 110km/100km², 8% nie ma usterek.

TRANSPORT KOLEJOWY

- Gałąź transportu lądowego, powierzchniowego

- Instytucje kolejowe, przewoźnicy kolejowi (PKP) i administratorzy

- Infrastruktura kolejowa jest zarządzana przez administratorów

- Środki transportu kolejowego (pociągi, kabiny, wagony) poruszają się po trasie wytyczonej torem kolejowym

- transport sztywno torowy

ZALETY:

• Zdolność do przewozów masowych

• Niskie stawki transportowe

• Rozległa sieć połączeń

• Krótki czas transportu

• Niezawodność przewozów

• Regularność i rytmiczność połączeń

• Możliwość dostępu do innych gałęzi transportu

• Mała zależność od warunków transportowych

• Niskie oddziaływanie na środowisko

WADY:

• Mniejsze bezpieczeństwo przewozu ładunków wrażliwych na wstrząsy

• Duże niebezpieczeństwo kradzieży

• Wysokie koszty budowy infrastruktury

PODSTAWOWE ELEMENTY INFRASTRYKTURY KOLEJOWEJ:

-drogi kolejowe (elementy liniowe)

- stacje, punkty przeładunkowe, bocznice

- urządzenia niezbędne do sterowania ruchem, utrzymywania łączności, energetyczne.

Linia kolejowa jest szerszym pojęciem niż droga kolejowa. Linia kolejowa obejmuje tez elementy infrastruktury punktowej:

Stacje kolejowe: osobowe, towarowe i techniczne,

Do obsługi ruchu: dworce i przystanki kolejowe,

Środki transportu: pojazdy trakcyjne i wagony.

Utrzymaniem linii i organizacją ruchu zajmuje się zarząd.

PODZIAŁ LINII KOLEJOWEJ WEDŁUG ZNACZENIA SPOŁ.I GOSP.:

1. Magistralne - obciążenie przewozami 25 mln/rok, prędkość 120km/godz.

2. Pierwszorzędne - przewozy 10-20 mln/rok, prędkość 80-120km/godz.

3. Drugorzędne - przewozy 3-10 mln/rok, prędkość 60-80km/godz.

4. Miejscowego znaczenia - przewozy poniżej 3mln ton/rok, prędkość poniżej 60km/godz.

STRUKTURA SIECI KOLEJOWEJ WG. KATEGORII LINII:

1. Magistralne - około 25%

2. Pierwszorzędne - około 50%

3. Drugorzędne i miejscowego znaczenia - 23%

Linie magistralne i pierwszorzędne stanowią tzw. Układ podstawowy polskiego transportu kolejowego- niezbędny dla polskiego systemu transportowego.

Podział linii kolejowych wg. szerokości torów:

- normalnotorowe - rozstaw szyn 1435 mm,

- szerokotorowe - 1520 mm (Rosja, Ukraina,Białoruś), 1600 mm (Irlandia), 1675 mm (Hiszpania),

- wąskotorowe - 1000 mm, 750 mm i 600 mm.

Linie kolejowe wg. ukształtowania terenu:

- nizinna - wzniesienia >5 do 10%, promienie łuków od 400 do 1200m,

- podgórskie - wzniesienia >10 do 15%, promienie łuków od 250 do 600m,

- górskie - o pochyleniach 30% i więcej, promienie łuków od 180 d0 300m.

Inne kryteria:

- jednotorowe, dwutorowe i wielotorowe,

- zelektryzowane i niezelektryzowane,

- z blokadą samoczynną, półsamoczynną i bez blokady,

- z urządzeniami samoczynnego hamowania pociągów typu punktowego i ciągłego oraz bez tych urządzeń.

PODSUMOWANIE:

- trudna sytuacja finansowa,

- brak nakładów na infrastrukturę i jej remonty,

- restrykcyjna polityka finansowania ze strony państwa,

- kontrola cen usług przewozowych,

- nadmierne ograniczenie dotacji,

- trudna sytuacja społeczna,

- zaległości remontowe infrastruktury kolejowej,

- ograniczenie prędkości technicznej.

TRANSPORT WODNY ŚRÓDLĄDOWY

- pełni pomocniczą rolę (o znaczeniu drugorzędnym w Polsce),

- posiada zdolność do przewozów masowych, towarów o różnej podatności przewozowej,

- niskie koszty transportowe - najtańszy środek nierytmicznego transportu masowego na dużych odległościach,

- ma ograniczoną dostępność przestrzenną,

- sieć szlaków śródlądowych jest słabo dostosowana do rozmieszczania ośrodków handlowych i przemysłowych,

- charakteryzuje się niską regularnością i małą terminowością,

- wymaga korzystania z usług dowozowych i przeładunkowych.

ŻEGLUGA ŚRÓDLĄDOWA

1. Wykorzystuje naturalne szlaki wodne uzupełniane sztucznymi

2. Jest transportem tanim, ekonomicznym, ekologicznym.

Wady:

1. Mała prędkość - wydłużony czas dostawy,

2. Ograniczona dostępność (warunki klimatyczne).

• TRANSPORT ŚRÓDLĄDOWY JEST ZALEŻNY OD PRZESTRZENNEGO UKŁADU DRÓG WODNYCH,

• ROZWÓJ TRANSPORTU ŚRÓDLĄDOWEGO NIE ZALEŻY OD DŁUGOŚCI I GĘSTOŚCI SIECI CIĄGÓW WODNYCH A ICH JAKOŚCI I UKŁADU PRZESTRZENNEGO.

UKŁAD DRÓG WODNYCH

- tworzony w procesach zagospodarowania przestrzennego

JAKOŚĆ DRÓG WODNYCH

1. Czynniki wyznaczające żeglugową przydatność drogi wodnej,

2. Warunki nawigacyjne.

CECHY JAKOŚCI DRÓG WODNYCH:

• Różnice objętości przepływów max.i min. (im mniej tym lepiej),

• Względny spadek zwierciadła wody (im mniejszy tym lepszy),

• Charakter koryta rzeki.

INWESTYCJE INFRASTRUKTURALNE:

1. POGŁĘBIANIE

1. Podstawowy sposób poprawy żeglowności rzeki,

2. Stosowane na wąskich rzekach o małym ruchu rumowiska zasobnych w wodę i mających dobre warunki dla żeglugi.

2. REGULACJA

1. Zapewniać ma niezbędne głębokości i przekroje szlaków żeglownych oraz ich uniezależnienie od przepływów i spadku rzeki,

2. Zapewnienie w sposób względnie stały poprawy warunków nawigacyjnych poprzez:

• Zapewnienie minimalnej głębokości tranzytowej

• Regularne ukształtowanie szlaku żeglownego

• Zapewnienie swobodnego przepływu wszelkich wód

• Zapewnienie swobodnego przemieszczania się rumowiska

1. Prostowanie i pogłębianie koryta rzeki, likwidacja wysp, budowanie obwałowań, wzmacnianie brzegów.

• KANALIZACJA (zestopniowanie)

1. radykalny sposób poprawy wód nawigacyjnych, polegający na budowie w poprzek koryta przegród, podwyższających głębokość na spiętrzonych odcinakach.

2. Efektem jest droga wodna ze schodkami (stanowiskami), a ruch środków transportowych pomiędzy nimi odbywa się z wykorzystaniem specjalistycznych urządzeń hydraulicznych lub mechanicznych (podnośnie itd.),

3. Zmienia warunki na drodze wodnej:

- zmniejsza prędkość wody w rzece

- zwiększa głębokość wody w rzece

- wyrównuje przepływy

- prostuje szlak żeglowny

- ułatwia zagospodarowanie terenów przyległych

SKUTKI NEGATYWNE KANALIZACJI:

- wydłużenie czasu jazdy o czas śluzowania,

Skrócenie okresu nawigacji w górnym stanowisku o 10-15dni.

4. ZBIORNIKI RETENCYJNE

1. Służą w celu poprawy żeglowności rzek o dużych różnicach objętości przepływu,

2. Działają na zasadzie wyrównania poziomu wód dzięki zasilaniu przepływów niżówkowych i gromadzeniu w okresie wezbrań.

5. SZTUCZNE DROGI WODNE

1. Dzieli się na:

1. Kanały łączące

- działowe (łączące dwie rzeki)

- dojazdowe (łączące drogę wodną, np. z portem)

b. Kanały boczne

- objazdowe (zastępują odcinki naturalne o niekorzystnych warunkach)

- skracające

II. Tunele żeglugowe

a. sztuczne budowle podziemne służące do przeprowadzania drogi wodnej,

b. powstają na terenach górskich i w miastach

c. celem jest zmniejszenie liczby stopni wodnych, długości drogi wodnej, itd.

III. Mosty kanałowe

1. Spotykane na terenach gęsto zabudowanych

KOMPLEKSOWOŚĆ DRÓG WODNYCH

• Specyficzna cecha transportu wodno - śródlądowego. Wynika z tego, że drogi wodne służą wielu użytkownikom a powstała infrastruktura może oddziaływać na gospodarkę wodną korzystnie lub nie. Oznacza to, że:

1. Realizowany wariant zagospodarowania rzeki nie zawsze będzie korzystny dla żeglugi,

2. Zakres prac i łączne koszty zagospodarowania niekoniecznie związane są z żeglugą,

3. Kapitałochłonność inwestycji na drogach wodnych jest niższa niż w innych gałęziach transportu.

PRARAMETRY DROGI WODNEJ

Warunki nawigacyjne określane przez warunki naturalne korygowane przez inwestycje infrastrukturalne wykonywane na drogach wodnych.

1. Długość okresu nawigacji

• Wpływa na regularność i wielkość przewozów i koszty jednostkowe,

• Okres nawigacyjny - liczba dni w roku, kiedy droga wodna nie jest pokryta lodem,

• W okresie nawigacyjnym mogą wystąpić przerwy wynikające ze złego stanu wód (wysoki lub niski), wyeliminowanie przerw to podstawowe zadanie infrastruktury dróg wodnych.

2. Przepustowość drogi wodnej

• Liczba ton ładunku, którą można przewieść na danym odcinku drogi wodnej w jednostce czasu (zazwyczaj rok),

Zależy od:

• Długości okresu nawigacyjnego

• Ładowności statków

• Prędkości statków

• Wymaganych odległości miedzy statkami

• Długości statków

---