Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy, BHP


xxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx, dn. 12.11.2009r

III semestr BHP

Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy.

Przedmiot: Prawna ochrona pracy.

Wykładowca:

xxxxxxxxxxxxxxxxx

Osoba podlegająca ubezpieczeniu wypadkowemu w razie wypadku przy pracy lub stwierdzonej choroby zawodowej ma prawo m.in. do zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, jak również jednorazowego odszkodowania. Ubezpieczony nie otrzyma tzw. świadczeń wypadkowych, jeżeli był pod wpływem alkoholu lub środków odurzających i w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku przy pracy.

Krąg osób uprawnionych do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego jest szeroki. Osobami objętymi ubezpieczeniem wypadkowym są:

■  osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo, tj.:

- pracownicy, z wyłączeniem prokuratorów i sędziów,

- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,

- osoby odbywające służbę zastępczą,

■  osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, które do tego ubezpieczenia przystąpiły, tj.:

- wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące, jeżeli praca jest przez te osoby wykonywana w siedzibie lub w miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy,

- prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,

- wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

- duchowni,

■  osoby, które mogą podlegać ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, ale do tego ubezpieczenia nie przystąpiły, tj.:

- wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące, jeżeli praca jest przez te osoby wykonywana w siedzibie lub w miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy,

- prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,

- wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

-duchowni,

■ osoby, które nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu ani obowiązkowo, ani dobrowolnie, tj.:

- posłowie i senatorowie pobierający uposażenie,

- pobierający stypendia sportowe,

- słuchacze Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, pobierający stypendia,

- pobierający stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący,

- funkcjonariusze służby celnej.

Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, jakiemu uległ ubezpieczony będący pracownikiem, następuje w trybie określonym przepisami:

■  kodeksu pracy,

■  rozporządzenia Rady Ministrów z 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz.U. nr 115, poz. 744),

■  rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. nr 227, poz. 2298).

W przypadku ubezpieczonych niebędących pracownikami tryb uznawania zdarzenia za wypadek przy pracy, kwalifikacja prawna zdarzenia, wzór karty wypadku i termin jej sporządzenia zostały uregulowane w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2002 r. (Dz.U. nr 236, poz. 1992).

Rodzaje świadczeń

Z ubezpieczenia wypadkowego przysługują następujące świadczenia w razie choroby:

■  zasiłek chorobowy - dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,

■  świadczenie rehabilitacyjne - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu okresu wypłaty zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy,

■  zasiłek wyrównawczy - dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne przysługują wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem wypadkowym, a zasiłek wyrównawczy wyłącznie ubezpieczonym będącym pracownikami. Prawo do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu, tj. od pierwszego dnia tego ubezpieczenia.

Za czas niezdolności do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 k.p. Oznacza to, że od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, jeżeli nie zachowuje prawa do wynagrodzenia za cały okres niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje zatem pracownikowi nawet wówczas, gdy w danym roku kalendarzowym nie został wykorzystany okres wypłaty wynagrodzenia wynikający z art. 92 k.p.

Okresu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za który pracownik otrzymał zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, nie wlicza się do okresu 33 dni, o których mowa w art. 92 k.p.

Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy.

Z ubezpieczenia wypadkowego wypłacane są:

Jeżeli za dany okres niezdolności do pracy pracodawca wypłacił wynagrodzenie za czas choroby określone w art. 92 k.p., a następnie zdarzenie to zostanie uznane za wypadek przy pracy albo zostanie ustalone, że niezdolność do pracy jest spowodowana chorobą zawodową, wówczas za ten okres:

■  przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego na zasadach określonych w ustawie wypadkowej,

■  wypłacone wynagrodzenie powinno być potraktowane jako zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego,

■  pracodawca ma obowiązek złożenia dokumentów rozliczeniowych korygujących,

■  pracodawca jest zobowiązany do ewentualnej dopłaty zasiłku, który z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru.

Jeżeli wynagrodzenie za czas choroby, o którym mowa w art. 92 k.p., zostało wypłacone przez pracodawcę, który nie jest uprawniony do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, po uznaniu przez oddział ZUS zdarzenia za wypadek przy pracy albo po stwierdzeniu, że niezdolność do pracy jest spowodowana chorobą zawodową, wypłacone wynagrodzenie za czas choroby powinno być uznane za zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego i rozliczone w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne. Wówczas oddział ZUS oblicza pełną kwotę należnego zasiłku chorobowego. W razie, gdy:

■  kwota wypłacona pracownikowi przez pracodawcę jest niższa niż należna, ZUS wypłaca różnicę między kwotą należną a wypłaconą (w takim przypadku wynagrodzenie wypłacone przez pracodawcę traktuje się jak zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego i podlega rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne),

■  kwota wypłacona pracownikowi przez pracodawcę jest równa kwocie należnej, wówczas wypłacone wynagrodzenie jest traktowane jak zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego i może być rozliczone w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne,

■  kwota wypłacona pracownikowi przez pracodawcę przewyższa należną kwotę zasiłku, wtedy wypłacone wynagrodzenie jest traktowane jak zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego jedynie do wysokości należnego zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego i może być rozliczone ze składek na ubezpieczenia społeczne tylko do tej wysokości.

W wymienionych wyżej przypadkach pracodawca ma obowiązek złożyć dokumenty rozliczeniowe korygujące.

Jeżeli niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw zaistniałych w stanie zdrowia w związku ze stwierdzonym wcześniej wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową, prawo do zasiłku chorobowego przysługuje od pierwszego dnia ubezpieczenia wypadkowego. Związek tej niezdolności do pracy z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową powinien zostać stwierdzony przez lekarza zaświadczeniem lekarskim.

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje, jeżeli ubezpieczony stał się niezdolny do pracy na skutek wypadku przy pracy albo choroby zawodowej, w czasie trwania ubezpieczenia wypadkowego. Także wtedy, gdy wypadek przy pracy miał miejsce w czasie trwania ubezpieczenia wypadkowego z innego tytułu, np. jeżeli ubezpieczony w dniu wypadku przy pracy miał równolegle co najmniej dwa tytuły do ubezpieczeń, a podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu tylko z jednego tytułu.

Jeżeli przyczyną niezdolności do pracy jest wypadek przy pracy lub choroba zawodowa, a zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne przysługuje z więcej niż jednego tytułu, to świadczenia na zasadach określonych ustawą wypadkową przysługują z każdego z tych tytułów. Oznacza to, że z każdego tytułu przysługują świadczenia finansowane z ubezpieczenia wypadkowego, czyli:

■  zasiłek chorobowy, nawet jeśli ubezpieczony będący pracownikiem nie wykorzystał okresu 33 dni wypłaty wynagrodzenia określonego w art. 92 k.p.,

■  zasiłek chorobowy bez wymaganego okresu wyczekiwania,

■  zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru.

Zasiłek chorobowy przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego osobie, która stała się niezdolna do pracy w wyniku wypadku przy pracy albo choroby zawodowej w czasie trwania tytułu ubezpieczenia i niezdolność ta trwa nieprzerwanie po jego ustaniu. Zasiłek przysługuje również po ustaniu tytułu ubezpieczenia, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tzn. ustawa zasiłkowa) i niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw zaistniałych w stanie zdrowia w związku ze stwierdzonym wcześniej wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

Bibliografia:

■  Art. 12 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).

■  Art. 6-26 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz. 1673 z późn. zm.).

■  Art. 7, art. 36 - 52, art. 62 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późn. zm.).

■  Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).


Wyszukiwarka