28. Zasady komercjalizacji I prywatyzacji przedsiębiorstw I spółek.

KOMERCJALIZACJA

- pierwszy etap prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych dokonywanej drogą kapitałową, polegający na przekształceniu przedsiębiorstw w jednoosobowe spółki akcyjne skarbu państwa.

Procedura przekształcenia regulowana jest szczegółowo przepisami ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego, wymagającymi przedstawienia oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa, projektu aktu założycielskiego spółki oraz projektu preferencji dla pracowników uczestniczących w spółce. Komercjalizacją objęte są przedsiębiorstwa o dobrej kondycji finansowej.

PRYWATYZACJA

- proces przekazywania majątku państwowego podmiotom prywatnym, przekształcania gospodarki państwowej w gospodarkę prywatną, ograniczania roli państwa w gospodarce. Proces prowadzący do zmiany kontroli nad gospodarką i zmiany własności społecznej w prywatną.

Spośród różnorodnych motywów prywatyzacji najczęściej wymieniane są: efektywnościowy (podniesienie ekonomicznej sprawności, czyli efektywności przedsiębiorstw i całej gospodarki), ekonomiczny (podniesienie dochodowości przedsiębiorstw i bogactwa państwa oraz społeczeństwa), ideologiczny (ograniczenie roli państwa w życiu gospodarczym na korzyść instytucji prywatnych), społeczny (podniesienie poziomu życia społeczeństwa, jego upodmiotowienie, ograniczenie biurokracji, większa swoboda gospodarcza zapewniająca demokrację gospodarczą i polityczną).

Prywatyzować gospodarkę można w różny sposób: poprzez sprzedaż przedsiębiorstw państwowych, reprywatyzację czyli zwrot mienia przejętego przez państwo na podstawie aktów prawnych, prywatyzację założycielską polegającą na wspieraniu powstawania i rozwoju prywatnych podmiotów gospodarczych, przekazywanie majątku państwowego samorządom lokalnym.

W Polsce uregulowania prawne doprowadziły do ukształtowania się typowych form prywatyzacji, do których należą: prywatyzacja kapitałowa - polegająca na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę skarbu państwa, a następnie na jego właściwej prywatyzacji, oraz prywatyzacja likwidacyjna - polegająca na faktycznym bądź tylko formalnym zlikwidowaniu przedsiębiorstwa państwowego po to, by sprzedać jego majątek, wnieść go do spółki lub oddać w użytkowanie spółce pracowniczej.

PRYWATYZACJA BEZPOŚREDNIA

Założeniem głównym prywatyzacji bezpośredniej jest stworzenie odpowiednich możliwości do szybkich zmian własnościowych w przedsiębiorstwach określanych jako małe i średnie.

Prywatyzacja bezpośrednia ma zastosowanie głównie przy małych i średnich przedsiębiorstwach i następuje poprzez sprzedaż, wniesienie do spółki lub oddanie do odpłatnego korzystania przedsiębiorstwa spółce osób fizycznych. Prywatyzacja tą drogą ma charakter bezpośredni, to jest bez przyjmowania przez przedsiębiorstwo formy organizacyjno-prawnej w postaci jednoosobowej spółki skarbu państwa. Podmiotami ubiegającymi się o przedsiębiorstwo mogą być zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne.

Cechą wyróżniającą prywatyzację bezpośrednią jest wykonywanie jej przez organy założycielskie przedsiębiorstw państwowych za zgodą Ministra Skarbu Państwa. Proces przygotowania i realizacji prywatyzacji bezpośredniej jest zdecentralizowany. W pierwszoplanowej roli decyzyjnej występują organy założycielskie - 16 wojewodów. MSP w ustawowym zakresie kontroluje i nadzoruje prywatyzację bezpośrednią przez wyrażenie zgody na uruchomienie realizacji poszczególnych projektów.

W gestii wojewodów leży rozpoczynanie procesu prywatyzacji bezpośredniej, przygotowanie przedsiębiorstwa państwowego do prywatyzacji, wyłanianie inwestorów, ustalanie warunków transakcji, a po uzyskaniu zgody MSP na prywatyzację danego przedsiębiorstwa państwowego, sfinalizowanie procesu prywatyzacji i podpisanie w imieniu Skarbu Państwa odpowiednich umów z inwestorem.

Prywatyzacja bezpośrednia realizowana jest z uwzględnieniem zobowiązań wobec pracowników (utrzymanie miejsc pracy, pakiety osłon socjalnych) i inwestycji, w tym ochrony środowiska.

Sprzedaż przedsiębiorstwa

Ta forma prywatyzacji może być stosowana do wszystkich przedsiębiorstw, a zalecana jest zwłaszcza dla przedsiębiorstw słabszych ekonomicznie, które wymagają inwestycji.
Zapłata za przedsiębiorstwo może być dokonywana w ratach. Pierwsza rata wynosi 35 procent ustalonej ceny. Pozostała część może być spłacana w oprocentowanych ratach w okresie do 5 lat.

Wniesienie przedsiębiorstwa do spółki

Drugą w kolejności formą prywatyzacji jest wniesienie do spółki przedsiębiorstwa. Skarb Państwa wnosi wtedy do spółki aport w postaci przedsiębiorstwa i obejmuje w zamian odpowiednią ilość udziałów lub akcji. Ta forma prywatyzacji może mieć szersze zastosowanie przy prywatyzacji małych i średnich przedsiębiorstw, wymagających znacznych nakładów, w tym na inwestycje, i zapewnia wejście do spółki wiarygodnych inwestorów strategicznych (krajowych i zagranicznych). Do spółki mogą przystąpić również pracownicy, wierzyciele (konwersja wierzytelności) i inne podmioty.

Oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania spółce

W przypadku oddawania przedsiębiorstwa w odpłatne korzystanie ustawodawca ograniczył krąg podmiotów, którym przedsiębiorstwo może być przekazane poprzez wprowadzenie zapisów preferujących spółki kapitałowe krajowych osób fizycznych, w tym pracowników przedsiębiorstwa państwowego.

Umowa o oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania jest zawierana na okres do 10 lat. Jeżeli spółka spełnia wymagania określone w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, to może przejąć przedsiębiorstwo z pominięciem trybu publicznego

Przy wnioskowaniu o zastosowanie tej ścieżki prywatyzacji należy mieć na względzie, że odpłatne korzystanie wiąże się z koniecznością ponoszenia przez spółki opłat na rzecz skarbu państwa (rat kapitałowych i opłat dodatkowych - podstawa prawna : Rozporządzenie Rady Ministrów z 16 października 1997 roku, Dz.U. nr 130, poz. 855). Ich wysokość jest uzależniona od wartości przedmiotu umowy oraz okresu czasu trwania umowy. Jednakże są to obciążenia dość znaczne i stąd możliwość stosowania tej formy powinna dotyczyć przedsiębiorstw o korzystnej sytuacji ekonomiczno-finansowej oraz przy spełnieniu przez spółki ubiegające się o przedsiębiorstwo szeregu warunków (zgromadzenie odpowiedniego kapitału założycielskiego, korzystnej jego struktury, opracowania realnego planu działania, itp.) wskazujących na możliwość efektywnego działania oraz wywiązywania się ze zobowiązań, w tym na rzecz skarbu państwa. Z drugiej strony stosowanie tej ścieżki prywatyzacji może być ograniczone w stosunku do przedsiębiorstw charakteryzujących się dużą sezonowością produkcji, w których możliwości sprawnego działania są w znacznej mierze uzależnione od finansowania ze środków obcych (kredyty).

Oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania spółce z udziałem pracowników nie zapewnia jednak w wielu przypadkach odpowiedniego dopływu kapitału przeznaczanego na rozwój i inwestycje w nowopowstałym podmiocie gospodarczym. W związku z tym w ustawie z dnia 30 sierpnia 1996 roku o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. z 1996r.nr 118,poz.561 z późn. zm.) wprowadzono warunek, aby co najmniej 20% kapitału założycielskiego spółki ''pracowniczej'' obejmowane było przez osoby fizyczne niezatrudnione w przedsiębiorstwie tzn. inwestorów zewnętrznych, zarówno pasywnych, jak również zainteresowanych partycypacją w zarządzaniu spółką.

Procedura prywatyzacji bezpośredniej

PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE inicjatywa organów przedsiębiorstwa

INWESTOR inicjatywa (oferta) inwestora w sprawie prywatyzacji

ORGAN ZAŁOŻYCIELSKI Inicjatywa organu założycielskiego w sprawie prywatyzacji Czynności podejmowane po zaistnieniu przesłanek rozpoczynających proces prywatyzacji: 1. Zlecenie w trybie publicznym przeprowadzenia analizy przedsiębiorstwa zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 1997r. w sprawie analiz prywatyzowanych przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 64, poz. 408) 2. Ogłoszenie publiczne o przetargu lub rokowaniach w sprawie sprzedaży przedsiębiorstwa oraz w sprawie wniesienia do spółki (przy oddaniu przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania nie obowiązuje tryb publiczny) 3. Przeprowadzenie postępowania, wyłonienie nabywcy lub wyłonienie wspólnika (inwestora) przy wniesieniu do spółki oraz określenie warunków prywatyzacji 4. Przekazanie wniosku do Ministerstwa Skarbu Państwa

DELEGATURA MINISTERSTWA SKARBU PAŃSTWA 1.) Przekazanie wniosku o sprzedaż przedsiębiorstwa lub wniesienie do spółki przez Delegaturę do Departamentu Prywatyzacji Bezpośredniej i Delegatur MSP po skompletowaniu i wstępnym zaopiniowaniu wniosku 1.) Analiza merytoryczna i prawna wniosku o oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania 2.) Korespondencja z organem założycielskim w przypadku konieczności uzupełnienia dokumentów, wyjaśnienia wątpliwości 3.) Podjęcie decyzji o prywatyzacji bezpośredniej poprzez oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania 4.) Przesłanie zaakceptowanego wniosku bądź pisma o braku zgody do organu założycielskiego

MINISTERSTWO SKARBU PAŃSTWA 1.) Analiza merytoryczna i prawna wniosku o sprzedaż przedsiębiorstwa, wniesienie do spółki lub oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania 2.) Korespondencja z organem założycielskim w przypadku konieczności uzupełnienia dokumentów, wyjaśnienia wątpliwości 3.) Podjęcie decyzji o prywatyzacji bezpośredniej 4.) Przesłanie zaakceptowanego wniosku bądź pisma o braku zgody do organu założycielskiego

ORGAN ZAŁOŻYCIELSKI

Czynności podejmowane po uzyskaniu zgody Ministra Skarbu Państwa na prywatyzację:
1.) Wdrażanie i przeprowadzenie prywatyzacji na uzgodnionych warunkach, zawarcie odpowiednich umów, przeniesienie własności, bądź przekazanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania
2.) Wystąpienie z wnioskiem o wykreślenie przedsiębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorstw państwowych
3.) Powiadomienie MSP o dokonaniu prywatyzacji bezpośredniej i wykreśleniu przedsiębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorstw państwowych
4.) Przekazanie MSP umowy sprzedaży, umowy spółki (statutu) do której wniesiono przedsiębiorstwo lub umowy o oddaniu przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania i innych istotnych informacji, w celu wykonywania praw i obowiązków Skarbu Państwa wynikających z umowy

PRYWATYZACJA POŚREDNIA Przedsiębiorstwo państwowe na wniosek samego przedsiębiorstwa lub jego organu założycielskiego, a także z inicjatywy Ministra Skarbu Państwa może zostać przez tego Ministra przekształcone w spółkę akcyjną lub z ograniczoną odpowiedzialności (tzw. komercjalizacja). W spółce takiej po jej powstaniu Skarb Państwa obejmuje do czasu prywatyzacji 100 proc. odpowiednio akcji lub udziałów. Spółka jest kontynuacją przedsiębiorstwa państwowego i działa od dnia przekształcenia w zmienionej formie na podstawie przepisów Kodeksu Handlowego oraz ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Bilans zamknięcia przedsiębiorstwa państwowego staje się bilansem otwarcia spółki, przy czym suma kapitału akcyjnego i zapasowego jest równa funduszom własnym przedsiębiorstwa. W dniu wpisania spółki do rejestru handlowego kapitał zapasowy nie może przekraczać 25 proc. kapitału akcyjnego. Minister Skarbu Państwa albo rządowa Agencja Prywatyzacji, o ile została ona do tego upoważniona przez ministra, reprezentuje Skarb Państwa - jako jedynego akcjonariusza takiej spółki - na Walnym Zgromadzeniu. W spółce akcyjnej powstałej w wyniku komercjalizacji działa rada nadzorcza. Liczbę członków rady określa statut, z tym że pierwsza rada liczy pięć osób, w tym dwóch przedstawicieli pracowników. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością rada nadzorcza nie musi działać. Kontrolę działań zarządu może wówczas sprawować osoba wyznaczona przez Ministra Skarbu Państwa. Działalnością spółki kieruje zarząd. Członkami zarządu spółki mogą być członkowie dyrekcji przedsiębiorstwa państwowego, z którego powstała spółka. Skarb Państwa w drodze konkursu może również wyłonić osobę prawną lub fizyczną, z którą podpisuje umowę o zarządzenie spółką. Akcje lub udziały tak powstałych spółek mogą być zbywane w trybie publicznym albo przez Ministra Skarbu Państwa, albo przez Agencję Prywatyzacji. Dopuszczone jest poszukiwanie potencjalnych inwestorów w trybie: - oferty ogłoszonej publicznie, przetargu publicznego rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Inny tryb zbywania akcji lub udziałów jest możliwy po uzyskaniu zgody Rady Ministrów. Przed ogłoszeniem o zamiarze zbycia akcji przeprowadza się szczegółową analizę stanu spółki oraz jej wycenę, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 1997 r. Oferta publiczna Oferty publiczne spółek Skarbu Państwa w Polsce polegają na oferowaniu ich akcji na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Dopuszczenie spółki na giełdę wymaga spełnienia szeregu warunków określonych przez ustawę o publicznym obrocie papierów wartościowych oraz przez Komisję Papierów Wartościowych. Dotyczą one wielkości spółki, jej wartości, wyników finansowych, perspektyw na przyszłość. Komplet informacji o spółce przygotowany jest przez niezależną i renomowaną firmę doradczą. Jest on - w postaci prospektu emisyjnego podawany do wiadomości publicznej. Sprzedaż akcji jest poprzedzana akcją promocyjną w prasie, radiu i telewizji, a w razie potrzeby - prezentacjami wobec poważnych potencjalnych nabywców oraz ich doradców inwestycyjnych. Cena i inwestorzy zazwyczaj są określani metodą "book building". Minister Skarbu Państwa czasami decyduje się sprzedać część akcji drobnym inwestorom indywidualnym, część inwestorom instytucjonalnym (banki, fundusze inwestycyjne), a resztę przeznacza do późniejszej sprzedaży inwestorowi strategicznemu. Korzyści dla spółki wynikające z oferty publicznej to przede wszystkim wzrost jej wiarygodności w oczach klientów i banków oraz możliwość pozyskiwania środków na rozwój przez nowe emisje akcji. Istotna może też być darmowa reklama firmy spółki. Pracownicy spółki otrzymują za darmo do 15 proc. akcji Skarbu Państwa. Z ich punktu widzenia ważna jest łatwość sprzedania akcji po dwóch latach karencji i uzyskanie korzystnej ceny. Przetarg publiczny Przetarg publiczny polega na publicznym zaproszeniu inwestorów kwalifikowanych przez Skarb Państwa, reprezentowany przez Ministra Skarbu Państwa lub Agencję Prywatyzacji, do składania przez nich ofert na zakup istotnego pakietu akcji lub udziałów spółek Skarbu Państwa. W ogłoszeniu Skarb Państwa określa m.in. minimalną liczbę akcji, którą musi objąć inwestor, minimalną cenę za akcję oraz minimalne przyrzeczone nakłady inwestycyjne i zobowiązania socjalne. Ogłoszenia ukazują się zazwyczaj co miesiąc, w piątek, w dzienniku "Rzeczpospolita". W określonym czasie potencjalni nabywcy przedkładają o sobie informację, wpłacają wadium oraz otrzymują pisemną informację o spółce. Mogą oni także zapoznać się na miejscu z przedsiębiorstwem spółki. Następnie składają oni w zamkniętej kopercie ofertę zgodnie z warunkami określonymi w ogłoszeniu Skarbu Państwa. Po upłynięciu terminu składania ofert komisja powołana przez Ministra Skarbu Państwa otwiera wszystkie koperty, ocenia zgodność ofert z ogłoszeniem oraz typuje nabywcę, który przedstawił najlepszą ofertę. Minister Skarbu Państwa może unieważnić przetarg, ale nie może wskazać innego nabywcy niż wytypowany przez komisję. Warunki zaproponowane przez wskazanego nabywcę obowiązują go przez trzy miesiące. W tym czasie umowa kupna-sprzedaży akcji jest podpisywana przez Ministra Skarbu Państwa. W przypadku wycofania się nabywcy traci on wadium. Metoda ta została uruchomiona w połowie 1996 r. Podstawowym ograniczeniem tej techniki jest stosowanie jej do spółek małych i średniej wielkości oraz o stosunkowo prostej strukturze organizacyjnej i jednolitych produktach. Rokowania podjęte na podstawie publicznego zaproszenia Metoda ta stosowana jest na ogół do prywatyzacji spółek średniej i dużej wielkości, których pakiety kontrolne akcji powinny być udostępniane kwalifikowanym inwestorom strategicznym, krajowym lub zagranicznym. Metodą tą sprywatyzowano w Polsce fabryki opon, browary, producentów chemii gospodarczej, przedsiębiorstwa farmaceutyczne, przemysł cukierniczy, przedsiębiorstwa elektromaszynowe i inne. Potencjalni inwestorzy zapraszani są do podjęcia rokowań na podstawie ogłoszeń Ministra Skarbu Państwa drukowanych w dzienniku "Rzeczpospolita". Przed ukazaniem się ogłoszenia Minister Skarbu Państwa lub Agencja Prywatyzacji zleca przeprowadzenie analizy spółki. Zarazem często wykonywana jest analiza całego sektora, z uwzględnieniem stanu rynku danych wyrobów w kraju i za granicą. Ministerstwo Skarbu Państwa podpisuje zarazem umowę z doradcą, który pomaga Skarbowi Państwa w rokowaniach z nabywcami. Doradcami są renomowane firmy doradcze krajowe, a w razie potrzeby międzynarodowe oraz kancelarie prawne. Rokowania prowadzą pracownicy ministerstwa lub Agencji Prywatyzacji. Dotyczą one liczby sprzedawanych akcji, ich ceny, warunków zapłaty, przyrzeczonych inwestycji, pakietu socjalnego i ewentualnie innych warunków transakcji. W przypadku wielu potencjalnych inwestorów ich liczba jest ograniczona po wstępnych negocjacjach do dwóch lub trzech, a następnie do jednego, z którym, po uwzględnieniu podstawowych warunków transakcji, precyzuje się umowę kupna-sprzedaży akcji. Rokowania bywaj czasochłonne, niekiedy mogą trwać nawet przez rok lub dłużej. W trakcie trwania rozmów pracownicy Ministerstwa Skarbu Państwa oraz ich doradcy nie informują osób trzecich o potencjalnych inwestorach i o przebiegu negocjacji. Do wiadomości publicznej podawane są tylko informacje uzgodnione z nabywcą, po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży akcji.

1

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---