Klatka piersiowa
Mianownictwo
Zaciemnienie - jasne, duże obszary
Cień krągły - jasny, dobrze ograniczony
Zagęszczenie - jasny, niewielki obszar
plamiste - nieostre obrysy
zapalenia
zastój
obrzęk
plackowate - ostre obrysy
pylica
gruźlica
pasmowate
zmiany bliznowate
Metody
RTG
KT
zwykła
HRCT
MR
USG
płyn w jamie opłucnej - RTG uwidacznia na stojąco >200 ml płynu, na leżąco ~500 ml, USG - 20-30 ml wolnego płynu lub 3 ml płynu otorbionego
punkcje, biopsje
angiografia - w zatorowości płucna (tylko jeśli chory kwalifikuje się do zabiegu operacyjnego)
bronchoskopia
bronchografia
Projekcje
A-P - tylko do 40 r.ż. jeśli nie ma objawów chorobowych
boczne - tylko jako uzupełnienie A-P
A-P + boczne - zawsze po 40 r.ż. lub jeśli są obecne dolegliwości
skośne - podejrzenie złamania żeber w linii pachowej
Jeśli na skierowaniu nie zostanie sprecyzowane o które zdjęcie boczne chodzi, to zostanie wykonane zdjęcie lewoboczne.
Projekcje zlecane przez radiologa:
celowane
w ułożeniu na chorym boku promieniem poziomym - w celu wykrycia płynu
na wydechu - przy niedrożności typu wentylowego
Wnęki płuc
anatomicznie - naczynia, nerwy, oskrzela wchodzący i wychodzące z płuc
radiologicznie - tylko naczynia
Wnęki leżą na wysokości 3-4 żebra, prawa wnęka leży wyżej i jest mniejsza
Zawartość wnęki:
od tyłu do przodu:
oskrzele
tętnica
żyła
z góry na dół:
prawa:
oskrzele
tętnica
żyła
lewa:
tętnica
oskrzele
żyła
W płacie prawym widać odchodząca od wnęki t. pośrednią - szerokość 12-15 mm, poszerzenie świadczy o nadciśnieniu płucnym
Policykliczny zarys wnęk śródpiersia - pakiety węzłów chłonnych.
Płuca
prawe:
3 płaty: górny, środkowy i dolny
2 szczeliny: pozioma i skośna
10 segmentów:
lewe
2 płaty: górny i dolny
1 szczelina: pozioma
9 segmentów (brak segmentu podstawnego przyśrodkowego (bo jest w tym miejscu serce))
Płuco prawe:
płat górny:
segment szczytowy
s. tylny
s. przedni
płat środkowy:
s. boczny
s. przyśrodkowy
płat dolny:
s. szczytowy
s. podstawny przyśrodkowy
s. podstawny boczny
s. podstawny tylny
s. podstawny przedni
Płuco lewe:
płat górny:
s. szczytowo-tylny
s. przedni
s. górny języczka
s. dolny języczka
płat dolny:
s. szczytowy
s. podstawny boczny
s. podstawny tylny
s. podstawny przedni
Prawidłowo nie widać granic płatów i szczelin (może być widoczna szczelina pozioma prawa - na wysokości IV żebra).
W szczycie prawego płuca widoczna może być szczelina żyły nieparzystej (anomalia rozwojowa). Przyśrodkowo do niej leży płat żyły nieparzystej. Nie ma on znaczenia klinicznego.
Płaty dodatkowe:
lobus v. azygos
lobus cardiacus - w prawym kącie przeponowo-sercowym
Przepona
prawa kopułą - wyżej
pod lewą kopułą - bańka powietrza w żołądku (tylko w pozycji stojącej)
Oskrzela
Schemat: oskrzele główne (początek na wysokości Th6) → oskrzela płatowe → segmentowe.
o. płatowe prawe (przedłużenie tchawicy):
górne
pośrednie → środkowe i dolne
o. płatowe lewe:
górne
dolne
Węzły chłonne
prawidłowych węzłów chłonnych nie widać - może być widoczny cień obrączkowaty - jeśli zostanie trafiony promieniem na przekroju osiowym
widać wapnienie lub pakiety
Urazy klatki piersiowej
złamania żeber:
USG - ocena mostka i żeber
RTG - A-P i skośne
stłuczenie miąższu
krwiak w opłucnej
odma
Opłucna
Zapalenie:
wysiękowe - z wysiękiem surowiczym, ropnym lub krwistym
suche - z nawarstwianiem się włóknika; nie daje zmian w obrazie radiologicznym
Etiologia:
gł. w przebiegu gruźlicy
nowotwory
uraz
zapalenia nieswoiste
zawał
ropień nadprzeponowy
Obraz zapalenia wysiękowego:
płyn
wolny
otorbiony
Lokalizacja:
w zatoce przeponowo-żebrowej
w kącie przeponowo-żebrowym
Obraz płynu:
łukowata granica - linia Ellis-Damoiseau
powietrze ponad płynem
zrosty - zaciąganie miąższu płuca
Fibrothorax:
zwykle zejście ropniaka opłucnej
masywne zrosty opłucnej otaczające całe płuco
Pleuritis calcarea:
zwapnienie płaszczyznowatych zwłóknień na powierzchni opłucnej
Odma opłucnej
powietrze w jamie opłucnej
zdjęcie na wydechu - lepszy kontrast między powietrzem w odmie i bezpowietrznym płucem
duże ciśnienie w odmie → zapadnięcie płuca, przesunięcie śródpiersia na stronę zdrową
Mesothelioma pleurae
KT, MR
dawniej - diagnostyczna odma opłucnowa
4/4