Klatka piersiowa

Mianownictwo

Zaciemnienie - jasne, duże obszary

Cień krągły - jasny, dobrze ograniczony

Zagęszczenie - jasny, niewielki obszar

1. plamiste - nieostre obrysy

1. zapalenia

2. zastój

3. obrzęk

2. plackowate - ostre obrysy

1. pylica

2. gruźlica

3. pasmowate

1. zmiany bliznowate

Metody

1. RTG

2. KT

1. zwykła

2. HRCT

3. MR

4. USG

1. płyn w jamie opłucnej - RTG uwidacznia na stojąco >200 ml płynu, na leżąco ~500 ml, USG - 20-30 ml wolnego płynu lub 3 ml płynu otorbionego

2. punkcje, biopsje

5. angiografia - w zatorowości płucna (tylko jeśli chory kwalifikuje się do zabiegu operacyjnego)

6. bronchoskopia

7. bronchografia

Projekcje

1. A-P - tylko do 40 r.ż. jeśli nie ma objawów chorobowych

2. boczne - tylko jako uzupełnienie A-P

3. A-P + boczne - zawsze po 40 r.ż. lub jeśli są obecne dolegliwości

4. skośne - podejrzenie złamania żeber w linii pachowej

Jeśli na skierowaniu nie zostanie sprecyzowane o które zdjęcie boczne chodzi, to zostanie wykonane zdjęcie lewoboczne.

Projekcje zlecane przez radiologa:

1. celowane

2. w ułożeniu na chorym boku promieniem poziomym - w celu wykrycia płynu

3. na wydechu - przy niedrożności typu wentylowego

Wnęki płuc

1. anatomicznie - naczynia, nerwy, oskrzela wchodzący i wychodzące z płuc

2. radiologicznie - tylko naczynia

Wnęki leżą na wysokości 3-4 żebra, prawa wnęka leży wyżej i jest mniejsza

Zawartość wnęki:

• od tyłu do przodu:

• oskrzele

• tętnica

• żyła

• z góry na dół:

• prawa:

• oskrzele

• tętnica

• żyła

• lewa:

• tętnica

• oskrzele

• żyła

W płacie prawym widać odchodząca od wnęki t. pośrednią - szerokość 12-15 mm, poszerzenie świadczy o nadciśnieniu płucnym

Policykliczny zarys wnęk śródpiersia - pakiety węzłów chłonnych.

Płuca

• prawe:

• 3 płaty: górny, środkowy i dolny

• 2 szczeliny: pozioma i skośna

• 10 segmentów:

• lewe

• 2 płaty: górny i dolny

• 1 szczelina: pozioma

• 9 segmentów (brak segmentu podstawnego przyśrodkowego (bo jest w tym miejscu serce))

Płuco prawe:

1. płat górny:

1. segment szczytowy

2. s. tylny

3. s. przedni

2. płat środkowy:

1. s. boczny

2. s. przyśrodkowy

3. płat dolny:

1. s. szczytowy

2. s. podstawny przyśrodkowy

3. s. podstawny boczny

4. s. podstawny tylny

5. s. podstawny przedni

Płuco lewe:

1. płat górny:

1. s. szczytowo-tylny

2. s. przedni

3. s. górny języczka

4. s. dolny języczka

2. płat dolny:

1. s. szczytowy

2. s. podstawny boczny

3. s. podstawny tylny

4. s. podstawny przedni

Prawidłowo nie widać granic płatów i szczelin (może być widoczna szczelina pozioma prawa - na wysokości IV żebra).

W szczycie prawego płuca widoczna może być szczelina żyły nieparzystej (anomalia rozwojowa). Przyśrodkowo do niej leży płat żyły nieparzystej. Nie ma on znaczenia klinicznego.

Płaty dodatkowe:

1. lobus v. azygos

2. lobus cardiacus - w prawym kącie przeponowo-sercowym

Przepona

• prawa kopułą - wyżej

• pod lewą kopułą - bańka powietrza w żołądku (tylko w pozycji stojącej)

Oskrzela

Schemat: oskrzele główne (początek na wysokości Th₆) → oskrzela płatowe → segmentowe.

1. o. płatowe prawe (przedłużenie tchawicy):

1. górne

2. pośrednie → środkowe i dolne

2. o. płatowe lewe:

1. górne

2. dolne

Węzły chłonne

• prawidłowych węzłów chłonnych nie widać - może być widoczny cień obrączkowaty - jeśli zostanie trafiony promieniem na przekroju osiowym

• widać wapnienie lub pakiety

Urazy klatki piersiowej

1. złamania żeber:

1. USG - ocena mostka i żeber

2. RTG - A-P i skośne

2. stłuczenie miąższu

3. krwiak w opłucnej

4. odma

Opłucna

Zapalenie:

1. wysiękowe - z wysiękiem surowiczym, ropnym lub krwistym

2. suche - z nawarstwianiem się włóknika; nie daje zmian w obrazie radiologicznym

Etiologia:

• gł. w przebiegu gruźlicy

• nowotwory

• uraz

• zapalenia nieswoiste

• zawał

• ropień nadprzeponowy

Obraz zapalenia wysiękowego:

• płyn

• wolny

• otorbiony

Lokalizacja:

• w zatoce przeponowo-żebrowej

• w kącie przeponowo-żebrowym

Obraz płynu:

• łukowata granica - linia Ellis-Damoiseau

• powietrze ponad płynem

• zrosty - zaciąganie miąższu płuca

Fibrothorax:

• zwykle zejście ropniaka opłucnej

• masywne zrosty opłucnej otaczające całe płuco

Pleuritis calcarea:

• zwapnienie płaszczyznowatych zwłóknień na powierzchni opłucnej

Odma opłucnej

• powietrze w jamie opłucnej

• zdjęcie na wydechu - lepszy kontrast między powietrzem w odmie i bezpowietrznym płucem

• duże ciśnienie w odmie → zapadnięcie płuca, przesunięcie śródpiersia na stronę zdrową

Mesothelioma pleurae

• KT, MR

• dawniej - diagnostyczna odma opłucnowa

4/4

---