Procesy poznawcze - wykład 7 (Pani dr Maria Zając, 11 kwietnia 2005r.)
Dygresje
Komentarz do modelu Kurcz: myślenie ma charakter regulacyjno - kontrolny, ma związek z systemem działaniowym. Przetwarzanie informacji wg pani profesor: odbiór - rozpoznanie - przechowywanie - przetwarzanie - wytworzenie nowych informacji.
Komentarz do klasyfikacji teorii struktury procesu myślenia Nęcki: myślenie jest czynnością - spoiwo kojarzenia (powstawania związków), dokonywane na materiale - budulec, posiadającą organizację - hierarchię.
Umysł wypełniony jest wiedzą.
Zainteresować się kim jest i czym się zajmuje David Bordwell.
Ciąg dalszy historii kognitywizmu
Zintegrowano osiągnięcia różnych dziedzin wiedzy, aby badać przetwarzanie informacji (umysł). W sześciokącie nie ma wyróżnionej logiki.
Obszary badań twardego kogniwtywizmu
Aktywność świadoma człowieka; serum racjonalności
Aktywność poznawcza, polegająca na przetwarzaniu informacji
Wykorzystanie procesora elektronicznego (komputera) dla opisu ludzkiego myślenia.
Twardy kognitywizm to stanowisko przyznające szczególną rolę badaniu funkcji, postuluje poszukiwanie zależności funkcjonalnych jako decydujących (funkcjonalizm).
Założenia relacji w metaforze komputerowej |
|
Umysł |
Mózg |
Program |
Materialne układy elektroniczne |
Software |
Hardwere |
Neokognitywizm domaga się relacji obszaru emocji i motywacji z czynnościami intelektualnymi, - teoria inteligencji emocjonalnej.
Nowa teoria kategoryzacji. Rewizja uniwersalności modelu klasycznego i metaforyczny charakter pojęć. (Eleanor Rosch)
Krytyka poziomu reprezentacji umysłowej. Koneksonizm.
Rewizja zasady racjonalności. Ludzie nie rozumują według zasad logiki.
Wykład właściwy
Definicje myślenia
Kozieleckiego: łańcuch operacji umysłowych, za pomocą których przetwarzamy informacje zakodowane w jednostkach reprezentacji poznawczej, czyli spostrzeżeniach, wyobrażeniach, pojęciach i sylogizmach (układach pojęć). Sylogizm to schemat wnioskowania złożony z dwóch przesłanek, w których powtarza się ten sam termin oraz wniosku (konkluzji), zbudowanej z pozostałych dwóch terminów.
Peter Lindsay i Donald Norman: symulacja umysłowa. Wymaga zdolności do: sformułowania całego scenariusza danej sytuacji, stawiania hipotez na temat nowych możliwości oraz manipulowanie nimi za pomocą symboliki. Przebieg sytuacji może być przechowywany jako skrypt poznawczy, czyli reprezentacja sekwencji zdarzeń, mających sens dla obserwatora (...). Wg teorii rozwoju inteligencji Jeana Piageta, człowiek przejawia rozumowanie abstrakcyjne, sylogistyczne, hipotetyczne dopiero od ostatniego etapu operacji formalnych.
Proces rozwiązywania problemów.
Myślenie przebiega w pamięci asocjacyjno - operacyjnej. Rewizjoniści z kolei uważają, że termin myślenie jest zbędnym określeniem procesów uwagi i pamięci.
Wolfgang Köhler pisał o możliwości odróżnienia zachowania, które od samego początku jest wynikiem poznania cech sytuacji, od pozbawionego tej właściwości. W pierwszym wypadku mówi się o wglądzie (insight, Einsicht) i takie zachowanie zwierząt uznaje się za bezspornie rozumne. Raz jeszcze: od samego początku do końca działanie takie przebiega adekwatnie do struktury sytuacji i stanowi zwartą, konkretną całość.
Wgląd określa się jako nagłą, nieoczekiwaną zmianę percepcji problemu, prowadzącą do nowego, głębszego i pełniejszego zrozumienia jego istoty.
Stany wiedzy łączą się z przestrzenią problemu.
Kontinuum procesu Myślowego (Kurcz)
Tomasz Maruszewski V.A. 20.2
W 1910 badał na Teneryfie szympansy zakładając, że zwierzęta rozwiązują problemy poprzez zrozumienie. Razem z Kuremt Koffką dał początek psychologii Gestalt.
W The Mentality od Apes 1927
Edward Nęcka V.A. 41.3.4
3
Myślenie ukierunkowane
Myślenie wykorzystywane na rozwiązywanie problemów |
Fantazje realistyczne |
Fantazje autystyczne |
Marzenia na jawie |
Stany halucycynogenne |
Marzenia senne |
Myślenie oniryczne
Proces wtórny
Myślenie typu R
Proces pierwotny
Myślenie typu A
Kontrola
Antropologia
Neurologia
AI
Filozofia
Psychologia
Językoznawstwo
Kognitywistyczny sześciokąt 1978