Baza danych - zbiór pamiętanych danych wykorzystywanych przez systemy użytkowe pewnego przedsiębiorstwa; kolekcja pozycji pamiętanych tak, że minimalizowana jest redundancja danych a sposób pamiętania umożliwia na późniejsze ich użytkowanie mimo, iż wcześniej nie precyzowano sposobu ich użycia. Jest zintegrowana gdy zawiera dane nie jednego a kilku użytkowników.
Rodzaje BD - 1.'60 systemy plików-stanowią poziom fizyczny BD 2. '70 Hierarchiczne-dane organizowane w struktury drzewiaste 3. '80 Sieciowe 4.'85 Relacyjne 5.'90 Nowej generacji
Dlaczego BD? - zmniejszenie redundancji pamiętanych danych(integracja tych samych)-uniknięcie problemów niezgodności-dzielenie danych między wielu użytkowników-wprowadzanie standardów-wprowadzanie ograniczenia dostępu do danych-zachowanie integralności danych-zapewnienie niezależności danych od programów
SBD definicja formalna=<{S, BD, SO, SZBD, P}, R>;S-sprzęt bezpośrednio wykorzystywany do przechowywania BD; BD-baza danych; SO system operacyjny; SZBD system zarządzania BD; P zbiór poleceń użytkownika; R relacje; to BD zbiór programów wsadowych i interakcyjnych
Architektura SBD-poziomy(zewnętrzny=użytkownika, logiczny=modelu danych, wewnętrzny=fizyczny)
SZBD-to oprogramowanie bądź system informatyczny służący do zarządzania komputerowymi bazami danych. Systemy baz danych mogą być sieciowymi serwerami baz danych lub udostępniać bazę danych lokalnie.
Funkcje SZBD-1.realizacja odwzorowań 2.operacje dostępu 3.zapewnienie integralności danych 4.obsługa współbieżności i rozproszenia 5.ochrona danych 6.śledzenie operacji 7.odtwarzanie po awariach
Redundancja (łac. redundantia - powódź, nadmiar, zbytek), inaczej nadmiarowość w stosunku do tego, co konieczne lub zwykłe.
Normalizacja-polega na redukcji-głównym celem jest zmniejszenie redundancji i uniknięcie pewnych trudności towarzyszących operacjom aktualizacji; w celu przyspieszania można denormalizować.
Postać normalna-można przetwarzać z jednej w drugą bez żadnych strat w danych
I. postać normalna-gdy wszystkie dziedziny podstawowe zawierają jedynie atrybuty atomowe(należy 1.usunąć atrybuty wielowartościowe do nowej encji 2.skopiować unikalny identyfikator)
II. postać normalna-gdy jest w I i każdy atrybut niekluczowy jest w pełni funkcjonalnie zależny od klucza głównego(należy 1.usunąć wszystkie częściowo zależne atrybuty do nowej encji 2.skopiować część identyfikatora)
III. postać normalna-gdy jest w II i każdy atrybut niekluczowy jest nietranzytywnie (nieprzejściowo) zależny od klucza głównego(należy 1.usunąć atrybuty niezależne do nowej encji 2. ustawić identyfikator nowej encji)
IV.postać normalna-„Jeden fakt w jednym miejscu”
Informacja-informacja to treść komunikatu przekazywanego za pomocą danych. W teorii informacji Shannona, informacja jest też mierzona jako prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia. Zdarzenia mniej prawdopodobne dają więcej informacji. I=log2(1/p), gdzie I - liczba bitów informacji (ilość informacji), p - prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia.
Dane-pojęcie to pochodzi z łaciny datum i wskazuje na to co jest nam dane. Obecnie należy głównie do słownika informatyki gdzie dane to zbiory liczb i tekstów o różnych formach .
Są one używane przez komputery do obliczeń oraz są prezentowane, czy też przetwarzane cyfrowo. wg. meta-teorii TOGA dane są zdefiniowane jako "to wszystko co jest/może być przetwarzane umysłowo lub komputerowo".
Rodzaje danych - alfanumeryczne binarne dzielone masowe numeryczne pakowane przeterminowane statystyczne pierwotne statystyczne wtórne tajne tekstowe wejściowe wirtualne wyjściowe
Transakcja-zbiór operacji na bazie danych, które stanowią w istocie pewną całość i jako takie powinny być wykonane wszystkie lub żadna z nich. Warunki jakie powinny spełniać transakcje szczegółowiej opisują zasady ACID (Atomicity, Consistency, Isolation, Durability - Atomowość, Spójność, Izolacja, Trwałość). Przykładem transakcji może być transakcja bankowa jaką jest przelew. Muszą tu zostać dokonane 2 operacje - zabranie pieniędzy z jednego konta oraz dopisanie ich do drugiego. W przypadku niepowodzenia żadna z tych operacji nie powinna być zatwierdzona, gdyż zajście tylko jednej powodowałoby nieprawidłowości w bazie danych (pojawienie się lub zniknięcie pieniędzy).
Transakcja składa się zawsze z 3 etapów: rozpoczęcia, wykonania, zamknięcia
Istotne jest, aby transakcja trwała jak najkrócej, ponieważ równolegle może być dokonywanych wiele transakcji i część operacji musi zostać wykonana w pewnej kolejności. Każdy etap transakcji jest logowany, dzięki czemu w razie awarii systemu (dzięki zawartości logów), można odtworzyć stan bazy danych sprzed transakcji, która nie została zamknięta.
Model danych - Pojęcie niezbyt jednoznaczne, którego znaczenie jest wypadkową następujących cech: * metajęzyk (pojęcia, terminologia) do mówienia o danych, o systemach baz danych i o przetwarzaniu danych; * sposób rozumienia organizacji danych i ideologiczne lub techniczne ograniczenia w zakresie konstrukcji, organizacji i dostępu do danych; * języki opisu i przetwarzania danych, w szczególności: diagramy struktur danych, języki opisu danych i języki zapytań; * ogólne założenia dotyczące architektury i języków systemu bazy danych;* ograniczenia, ideologie lub teorie (matematyczne) dotyczące struktur danych i dostępu do danych.
Baza analityczna-Bazy analityczne w odróżnieniu od operacyjnych są zazwyczaj stałe i nie pozwalają użytkownikom na modyfikację danych. Operator może dokonywać na systemie analitycznym tylko operacje odczytu. Systemy te przechowują całą historię działalności przedsiębiorstwa, podczas gdy bazy operacyjne tylko ostatnie lata. Utrzymywanie danych jest optymalizowane pod kątem odpowiadania na złożone zapytania pochodzące od zarządzających oraz analityków. Dane są pozyskiwane z różnorodnych źródeł, przy czym zapewniona jest ich jednolitość. Systemy analityczne, sposoby ich wykorzystania w zarządzaniu strategicznym oraz perspektywy rozwoju są myślą przewodnią niniejszego artykułu. Jest podstawą budowy hurtowni danych, bazą systemu wspomagania decyzji
Baza operacyjna jest grupą aplikacji mającą wspomagać funkcjonowanie przedsiębiorstwa przez dokładne i efektywne realizowanie transakcji. Operacje wykonywane na tej bazie to odczyt, zapis, modyfikacja, usuwanie. Ma ona krytyczne znaczenie w działalności przedsiębiorstwa, ponieważ to właśnie w niej odbywa się ewidencjonowanie większości zdarzeń zachodzących w przedsiębiorstwie. realizacji wyżej wymienionych celów. Rzadko jest jednym systemem.
Rozproszona baza danych - baza danych istniejąca fizycznie na dwóch lub większej liczbie komputerów, traktowana jednak jak jedna logiczna całość, dzięki czemu zmiany w zawartości bazy w jednym komputerze są uwzględniane również w innych maszynach. Rozproszone bazy danych są stosowane ze względu na zwiększoną wydajność przetwarzania na wielu komputerach jednocześnie.
Relacja-to dowolny podzbiór iloczynu kartezjańskiego nad danymi zbiorami. Nie musi być określona żadna relacja porządkowa. To dowolny, skończony podzbiór zbioru typu KROTKA(U).
Operacje na relacjach-rzutowanie, selekcja, złączenie, suma, różnica, produkt kartezjański
Relacja znormalizowana - to relacja, która spełnia warunek mówiący, że w tabelach na przecięciu kolumny i wiersza powinna być jedna wartość, a nie ich zbiór.
Klucz główny-atrybut, którego wartości jednoznacznie definiują krotki
Klucz kandydujący-gdy kilka atrybutów ma własność identyfikacji
Klucz obcy-jest nim pewien atrybut relacji R1, jeśli nie jest on kluczem głównym relacji R1 lecz jego wartości są wartościami klucza głównego innej relacji R2.