57. „Mapa” smaków na języku- rozmieszczenie kubków smakowych

-słodki - największe zagęszczenie receptorów słodkiego smaku jest na koniuszku języka.

-słony - sole sodu i potasu, a dokładnie kationy tych metali. Receptory rozrzucone są równo po całym języku; lub boki języka

-kwaśny - Najwięcej receptorów smaku kwaśnego jest na bokach języka;

-gorzki - Najwięcej receptorów smaku gorzkiego występuje u nasady języka (tył języka);
58. Narządy wydalające ?

-płuca

-nerki
59. Właściwości fizyczne i chemiczne moczu

Fizyczne

- barwa i wygląd

-przejrzystość

-odczyn

-woń

-ciężar właściwy

Chemiczne

-białko

-glukoza

-ciała ketonowe

-bilirubina

-urobilinogen
60. Mocz pierwotny i ostateczny

-Mocz pierwotny - część osocza krwi, przesączonego podczas procesu filtracji w cewce Malpighiego i zbierającego się w torebce Bowmana. Zawiera nie tylko szkodliwe produkty przemiany materii, które powinny zostać usunięte z organizmu, lecz również substancje potrzebne, tj. cukry, sole mineralne, witaminy, aminokwasy i wodę. Dlatego w czasie przepływania przesączu przez długie kanaliki nerkowe, użyteczne substancje i część wody są powtórnie wchłaniane. Proces ten nazywamy wchłanianiem zwrotnym czyli resorpcją. Mocz pierwotny nie zawiera krwinek białych ani białek.

-Mocz ostateczny - mocz powstający z moczu pierwotnego w wyniku zagęszczenia, zwrotnej resorpcji i sekrecji w kanalikach nerkowych. Ma on o wiele mniejszą objętość i większe stężenie substancji niż mocz pierwotny, ma około 200 razy większe stężenie od moczu pierwotnego.
61. Morfologia i fizjologia nerki

-morfologia

Podstawową jednostką strukturalną nerki jest nefron. Nefron z kolei składa się z dwóch podjednostek strukturalnych, tj. cewek oraz kłębuszka nerkowego. Kłębuszek nerkowy (glomerulus renalis) składa się natomiast z kłębka naczyniowego i torebki nefronu (Bowmana). Liczba nefronów w ludzkiej nerce wykazuje zmienność osobniczą, średnio wynosi około 1 500 000 (1,5 mln) i jest ustalona od momentu urodzenia^[1]. Wyróżnia się dwa rodzaje nefronów, o długiej i krótkiej pętli, tak zwane nefrony korowe i przyrdzeniowe. Z nefronów o krótkiej pętli zbudowana jest kora nerki, zaś nefrony o pętli długiej przenikają do ciemniejszego rdzenia nerki, który tworzy piramidy nerkowe. W wierzchołku każdej piramidy znajdują się brodawki nerkowe z polami sitowymi gdzie znajdują się ujścia przewodów wyprowadzających mocz przez kielichy nerkowe do lejkowatej miedniczki nerkowej, z której mocz odprowadza moczowód. Układ kielichowo-miedniczkowy oraz moczowód współtworzą górne drogi moczowe, zaś pęcherz i cewka moczowa - dolne drogi moczowe.

-fizjologia

wydalnicze - związane z produkcją moczu, umożliwiające zachowanie stałości środowiska wewnętrznego-izowolemii, izotonii, izojonii, izohydrii, oraz usuwaniu szkodliwych produktów przemiany

materii, substancji egzogennych np. leków

wewnątrzwydzielnicze- wytwarzaniereniny, aktywnej postaci wit D3, erytropoetyny,prostaglandyn i kinin

metaboliczne - przemiany aminokwasów, węglowodanów i tłuszczów, inaktywacja insuliny

62. Budowa i funkcja nefronu

- Nefron - podstawowa jednostka funkcjonalno-strukturalna nerki. Składa się z dwóch zasadniczych części: ciałko nerkowe (kłębuszek nerkowy + torebka) oraz kanalika nerkowego.

-Ciałko nerkowe zbudowane jest z kłębuszka nerkowego sieci dziwnej oraz otaczającej go torebki (Bowmana).

-Kłębuszek nerkowy-Sieć dziwna (cudowna) składa się z dwóch tętnic - doprowadzającej o większym świetle i odprowadzającej o węższym świetle, co ma duże znaczenie w filtracji krwi, ponieważ wytwarza się ciśnienie.

- Torebka kłębuszka składa się z 2 blaszek:

Blaszka wewnętrzna (trzewna) przylega do kłębuszka nerkowego; zbudowana jest z nabłonka jednowarstwowego płaskiego i komórek zwanych epicytami, które mają beleczkowate wypustki zwiększające powierzchnię

Blaszka zewnętrzna (ścienna) zbudowana również z nabłonka jednowarstwowego płaskiego, ale z komórek wyższych niż epicyty, mających błonę podstawną.

-Kanalik nerkowy (kanalik nefronu) na całej swojej długości zbudowany jest z nabłonka jednowarstwowego brukowego. Ten typ nabłonka ma zdolność do łatwego i intensywnego transportu jonów i związków organicznych. W kanaliku dochodzi do wytworzenia moczu ostatecznego (co następuje przez proces resorpcji i sekrecji. Kanalik nerkowy dzieli się na 3 charakterystyczne odcinki.

Kanalik kręty I rzędu (kanalik proksymalny) - powstał on ze zwężenia torebki; posiada tak jak ona charakterystyczny rąbek szczoteczkowy. Dochodzi tu do resorpcji zwrotnej obowiązkowej (obligatoryjnej) oraz sekrecji kanalikowej. Do krwi powraca woda, jony oraz związki organiczne (glukoza, kwasy organiczne, aminokwasy), natomiast do światła kanalika wydzielane są niektóre substancje (np. kwas moczowy).

-Pętla nefronu (pętla Henlego) - składa się z ramienia zstępującego i wstępującego (które w odróżnieniu od kanalika bliższego i dalszego znajdują się w części rdzeniowej nerki). Nabłonek ramienia zstępującego jest przepuszczalny dla wody, natomiast wstępujący dla jonów soli (czynnie resorbuje jony i biernie mocznik). W tej części nefronu dochodzi do zagęszczenia moczu (im pętla dłuższa tym mocz bardziej zagęszczony), ponieważ organizm nie chce tracić wody. Mechanizm ten jest nazywany wzmacniaczem przeciwprądowym.

-Kanalik kręty II rzędu (kanalik dystalny) - jest to ostania część nefronu, w której dochodzi do resorpcji zwrotnej nadobowiązkowej (fakultatywnej), w czego wyniku powstaje mocz ostateczny (około 1,5 litra na dobę). Kanalik dystalny uchodzi do większego kanału zbiorczego. Ten dostarcza mocz do miedniczki nerkowej.

63. Sekrecja i resorpcja moczu

- Sekrecja jest to proces odwrotny do resorpcji. Polega na wydzielaniu przez komórki nabłonka do światła kanalików (do tworzącego się moczu) zbędnych substancji

-resorpcja zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu, które ulegają przefiltrowaniu do moczu pierwotnego

---