WYKŁAD - kamienie, budownictwo


MATERIAŁY KAMIENNE

A) Ze względu na liczbę składników minerały mozna podzielić na:

  1. jednoskładnikowe (diament, grafit, siarka, złoto, srebro i inne metale)

  2. wieloskładnikowe, czyli związki chemiczne:

- siarczki (np. Piryt FeS2, galenit),

- tlenki (np. Kwarc SiO2),

- chlorowce ( np. NaCL),

- sole kwasów tlenowych (np. Kwarcyt CaSO4, gips CaSo4 * 2H2O)

- węglowce (np. Bursztyn, asfalt)

B) ze względu na sposób powstawania

1. skały magmowe - powstałe przez zastygnięcie ciekłej magmy i dzielimy je na:

- skały głębinowe - utworzone przez powolne zastygnięcie magmy w głębi skorupy ziemskiej,

- skały wylewne - utworzone przez szybkie ostudzenie i zakrzepnięcie magmy na powierzchni skorupy ziemskiej

2. skały osadowe - powstałe jako osad skalny pochodzenia mechanicznego, chemicznego i organicznego.

3. skały przeobrażone (metamorficzne) - powstały z przeobrażenia skał magmowych lub osadowych pod wpływem zmiany warunków fizykochemicznych, takich jak temperatura i ciśnienie górotworu.

C) Budową skały nazywa się ich zespół cech charakterystycznych dla kazdej skały stanowiących jej strukturę i teksturę oraz skład mnieralny.

D) Struktura skały jest to zespół cech określajacych sposób wykształcenia, wielkość, formę oraz wzajemne powiązania minerałów skałotwórczych.

WYBRANE CECHY FIZYCZNE I CHEMICZNE SKAŁ

  1. Klasyfikacja ze względu na gęstość pozorną:

- skały bardzo lekkie <1500 kg/m3,

- skały średnio ciężkie 1500 - 2200 kg/m3,

- skały ciężkie - 2200 - 2600 kg/m3,

- skały bardzo ciężkie >2600 kg/m3

2. Klasyfikacja ze względu na przewodność cieplną

- zimne λ > 0,76 W / (m*K),

- ciepłe λ < 0,76 W / (m*K)

3. Ze względu na nasiąkliwość

- skały bardzo nasiąkliwe - większe niż 20%,

- skały średnio nasiąkliwe - 5 do 20%,

- mało nasiąkliwe - 0,5 do 5%,

- bardzo mało nasiąkliwe - mniejsze niż 0,5%

CECHY MECHANICZNE

  1. ze względu na ściskanie:

- bardzo słaby Fcm = < 15 MPa,

- słaby Fcm = 15 do 60 MPa,

- średni Fcm = 60 do 120 MPa,

- duży Fcm = 120 do 200 MPa,

- bardzo duży Fcm = 200 MPa

2. Ze względu na mrozoodporność:

- zła - gdy uszkodzenia powierzchni krawędzi lub naroży występują po mniej niż 10 cyklach zamrażania próbek o wytrzymałości słabej, średniej i dużej

- dostateczna - po 10 cyklach zamrażania próbek o wytrzymałości słabej i 15 cyklach zamrażania próbek o wytrzymałości słabej, średniej i dużej

- dobrej - gdy uszkodzenia występują po 21 cyklach zamrażania próbek o wytrzymałości słabej, średniej i dużej,

- całkowitej - gdy uszkodzenia występują po 25 i więcej cyklach zamrażania

3. Ze względu na polerowanie:

- dające się polerować Iskały magmowe, głębinowe, skały organiczne, alabastry, marmury)

- nie dajace się polerować (porfir, wapienie miękkie, piaskowce)

4. Ze względu na twardość

III. Wyroby kamienne stosowane w budownictwie

  1. kamień łamany - nieregularne odłamki skalne o powierzchniach naturalnego przełomu skalnego i ostrych krawędziach

B- do budowy murów i fundamentów,

I - do budowy dróg i budowli inżynierskich,

K - do przerobu na kruszywo,

W - w zalezności od właściwości technicznych wyróżnia się cztery klasy kamienia łamanego. Kamień klasy III i IV nie znajduje zastosowania przy budowie dróg i obiektów inżynierskich.

2. bloki, formatki i płyty surowe

- granitowe G,

- Sjenitowe S,

- Granodiorytowe Gr,

- Gabrowe Gb,

- Serpentynitowe Sr,

- Marmurowe M,

- z wapieni zbitych Wz,

- z wapieni lekkich W,

- z trawertynów lob podobnych T,

- z dolomitów D,

- z piaskowca P,

- z tufu F

3.Elementy murowe z kamienia naturalnego są to wyroby o grubości 80 cm lub większej, które stosuje się w konstrukcjach murowych nośnych, nienośnych, wewnetrznych, zewnętrznych. Produkuje się je ze skał magmowych, osadowych i metamorficznych. Biorąc pod uwagę kształt wyróżniamy:

- kamień lupany - o kształcie prostopadłościanowym lub innym,

- kamień licowy - o kształcie prostopadłościanu, którego wymiary są deklarowane przez producenta

- element murowy o kształcie regularnym, który ma kształt prostopadłościanu,

- element murowy uzupełniający, którego kształt umożliwia uzupełnienie geometrii muru,

- kamień wymiarowy (element gotowy), którego wymiary wszystkich powierzchni są zgodne z wymiarami deklarowanymi przez producenta

4.Płyty kamienne do okładzin pionowych

Pz - płyty okładzinowe zewnętrzne,

Pw - płyty okładzinowe wewnętrzne

Wyrózniamy płyty:

- granitowe,

- sjenitowe,

- marmurowe,

- piaskowce,

- trawertynowe,

- dolomitowe,

- z wapieni zbitych,

- z wapieni lekkich

5. Kamienne podokienniki wewnętrzne.

Produkuje się z przetartych płyt surowych, marmurowych, granitowych, sjenitowych oraz wapieni zbitych.

Klasyfikacja kamiennych podokienników wewnętrznych obejmuje rodzaje w zależności od materiału kamiennego, typy zalezne od wymiaru, długości oraz odmiany uwzględniajace grubość podokienników

6. Płyty posadzkowe zewnętrzne i wewnętrzne

Klasyfikuje się według rodzaju, typu i odmiany. W zalezności od skały, z której są wykonane rozróżnia się płyty marmurowe, z wapieni zbitych, granitowe i sjenitowe. W zalezności od kształtu dokonuje się podziału płyt na wieloboczne, kwadratowe, prostokątne i trójkątne, a w zalezności od faktury powierzchni licowej rozróżnia się płyty szlifowane, półpolerowane i polerowane

7. Stopnie schodowe monolityczne i okładziny stopni

- granitowe,

- sjenitowe,

- marmurowe,

- dolomitowe,

- piaskowce,

W zalezności od miejsca osadzenia stopni wyróżnia się grupy wewnętrzne i zewnętrzne, a ze względu na profil dzieli się na schody prostokątne i podcięte.

W zależności od liczby powierzchni wyróżnia się cztery typy schodów:

- lewe - których lewa boczna powierzchnia czołowa jest obrobiona tak jak powierzchnia przednia stopnia

- prawa - których prawa boczna powierzchnia jest obrobiona tak jak przednia powierzchnia schodów,

- dwuczołowe - kiedy obie strony lewa i prawa są obrobione,

- przelotowe - kiedy obie strony nie są obrobione

8. Brukowiec

- obrobiony (O) - o kształcie zblizonym do prostopadłościanu

- płytowany (P) - górna powierzchnia płaska jest uzyskana w skutek rozłupania większego kamienia przynajmniej na dwie części,

- nieobrobiony (N) - który stanowi wybrany kamień narzutowy, o górnej powierzchni w miarę płaskiej

9. Kostka drogowa

Dzielimy ją ze względu na kształt: nieregularne, regularne, rzędowe oraz na rodzaje normalne i łącznikowe

10. Krawężniki drogowe i uliczne

Typy - U - uliczne, M- mostowe, D - drogowe, UP - uliczne proste, UłN - łukowe narożne, UłW - łukowe wklęsłe



Wyszukiwarka