Ucho zewnętrzne składa się z:
- małżowiny(auricula) małżowina to wyginana płytka otaczającą wejście do kanału słuchowego zewnętrznego, jej zadaniem jest kierowanie fal głosowych do przewodu. Małżowina jest mało ruchoma z powodu uwstecznienia mięśni. Jest elastyczna posiada szkielet zbudowany z chrząstki sprężystej. Dolna część płatek nie ma chrząstki. Małżowiny sa zabarwione na różowo bo są silnie ukrwione.
-przewodu słuchowego(meatus acusticus), chrzestny przechodzi do przewodu kostnego słuchowego w kości skroniowej, przez który biegnie dźwięk, przewód słuchowy ma nieregularny, kręty kształt. Ma około 2.5 cm długości i 8mm średnicy. Zakrzywienia przewodu słuchowego zapobiegają gromadzeniu się w nim wody i innych ciał obcych. Przewód słuchowy utrzymuje również stałą temperaturę i wilgotność błony bębenkowej. Przewód słuchowy kończy się błoną bębenkową. Przewód słuchowy zewn. jest pokryty skóra zaopatrzoną w krótkie włosy, które stanowią do pewnego stopnia przeszkodę dla przenikania ciał obcych.
- błony bębenkowej(membrana tympani).
Zewnętrzna część przewodu słuchowego jest stosunkowo miękka (część chrzęstna), podczas gdy wewnętrzna jest twarda (odcinek kostny). W skórze wyściełającej ściany przewodu słuchowego znajdują się gruczoły wydzielające woskowinę. Funkcją ucha zewnętrznego jest lokalizacja, odbiór, przewodzenie i wzmocnienie dźwięku. Pełni również funkcję zabezpieczającą dla ucha środkowego.
Ucho środkowe to wypełniona powietrzem przestrzeń znajdująca się za błoną bębenkową. W jamie ucha środkowego znajdują się trzy malutkie kosteczki: młoteczek, kowadełko i strzemiączko.
- kosteczki słuchowe (młoteczek(malleus), kowadełko(incus) i strzemiączko(stapes)) działają na zasadzie dźwigni w przenoszeniu dźwięku ze środowiska gazowego (w uchu zewnętrznym i środkowym) do przestrzeni płynowych ucha wewnętrznego. Dwa mięśnie wewnątrzuszne (napinacz błony bębenkowej i mięsień strzemiączkowy) zapewniają prawidłową ruchomość tej konstrukcji i spełniają funkcję akomodacyjną w przenoszeniu dźwięku.
- trąbka słuchowa (tuba auditiva) łącząca jamę bębenkową z gardłem wyrównuje ciśnienie w tejże
- jamie bębenkowej.(cavum tympani) Kiedy dźwięk spowoduje drgania błony bębenkowej, łańcuch kosteczek przenosi je do cieczy w uchu wewnętrznym.
Ucho wewnętrzne jest wypełnione płynami i wieloma mikroskopijnymi elementami, zachowującymi się jak mikrofony. Kiedy ciecz się porusza, powoduje ruchy (drgania) błony podstawnej i rzęsek komórek słuchowych. Różne komórki słuchowe odpowiadają za odbieranie różnych tonów- komórki w przedniej części ślimaka za niskie tony, w końcowej części za tony wysokie. Komórki słuchowe przekształcają fale dźwiękowe w impulsy elektryczne przekazywane nerwem słuchowym do mózgu.
Ucho wewnętrzne składa się z
-błędnika (labyrinthus osseus)
- nerwu statyczno-słuchowego.
Błędnik dzieli się na: błędnik kostny i jego odpowiednik, błędnik błoniasty znajdujący się wewnątrz błędnika kostnego. Przestrzeń między błędnikiem kostnym i błoniastym wypełnia ciecz zwana perilimfą, natomiast wewnątrz błędnika błoniastego znajduje się ciecz zwana endolimfą. W skład błędnika wchodzi:
-ślimak (cochlea)(nazwany tak od swej budowy w kształcie skorupki ślimaka), wewnątrz którego znajduje się aparat zmysłu słuchu, przedsionek i trzy kanały półkoliste, tylny, boczny i poziomy (każdy kanał półkolisty konczy się bańką), w których znajduje się aparat zmysłu równowagi. W ślimaku znajduje się najważniejsza część narządu słuchu tzw. narząd Cortiego. W nim to właśnie znajdują się receptory słuchowe czyli rzęski komórek rzęskowych, które tworzą tzw. błonę podstawową. Aby powstało wrażenie słuchowe w korze mózgowej, energia akustyczna musi być przeniesiona od okienka przedsionka do komórek rzęskowych, a następnie przekształcona w energię bioelektryczną. Stąd poprzez nerwy słuchowe pobudzenia zostają przekazane do ośrodka słuchowego.
- Nerw statyczno-słuchowy (VIII nerw czaszkowy) składa się z części słuchowej i przedsionkowej. Droga słuchowa, czyli droga przewodzenia bodźca słuchowego w obrębie układu nerwowego, biegnie do kory płata skroniowego mózgu, a przedsionkowa do móżdżku.
|
Obejmuje gruczoły limfatyczne (węzły chłonne; zlokalizowane przede wszystkim na szyi, w dołach pachowych i pachwinach) oraz łączące je małe naczynia (tzw. limfatyczne). Gruczoły limfatyczne wytwarzają limfocyty, będące rodzajem białych ciałek krwi, oraz przeciwciała broniące organizm przed infekcjami. Te gruczoły wraz ze śledzioną stanowią barierę dla rozprzestrzeniającego się zakażenia, pułapkę dla mikroorganizmów roznoszących zakażenie, uniemożliwiając im dotarcie do życiowych narządów. W przypadku infekcji węzły chłonne położone w sąsiedztwie powierzchni skóry są widocznie nabrzmiałe, czasem nawet bolą. Układ limfatyczny odpowiedzialny jest także za przenoszenie składników odżywczych i tlenu z krwi do każdej komórki ciała.
Śledziona
Śledziona jest w istocie dużym węzłem chłonnym związanym z metabolizmem żelaza, magazynowaniem komórek krwi, ich wytwarzaniem i niszczeniem. Kiedy czerwone komórki krwi się starzeją lub są wadliwe, wtedy śledziona wspomaga wątrobę w odfiltrowaniu ich z krwiobiegu. Śledziona wytwarza też komórki pomagające niszczyć obce bakterie.
Objawy
W większości przypadków jakiekolwiek zgrubienie lub obrzmienie pod powierzchnią skóry wskazuje, że układ limfatyczny działa prawidłowo, chroniąc ciało przed infekcją. Jednakże w pewnych okolicznościach takie symptomy mogą sygnalizować rozwój poważnej choroby.
Układ wydzielania wewnętrznego
Gruczoły wydzielania wewnętrznego produkują hormony i rozdzielają je za pośrednictwem krwiobiegu do wszystkich części ciała. Owe hormony pomagają regulować wewnętrzny chemizm ustroju, jego reakcje na głód, stres, zakażenia i choroby, przygotowują organizm do aktywności fizycznej.
Przysadka mózgowa
Ten narząd wielkości orzeszka ziemnego ulokowany jest tuż pod mózgiem. Jego najważniejszym zadaniem jest pobudzanie i koordynowanie czynności innych gruczołów wydzielania wewnętrznego, tak by produkowały własne hormony. Sama przysadka też wytwarza hormony: wzrostu, kontrolujący diurezę oraz odpowiedzialny za powodowanie skurczów macicy przy porodzie. Ponadto wpływa na czynności innych gruczołów, takich jak tarczyca, nadnercza, jajniki i jądra.
Tarczyca
Gruczoł umiejscowiony jest na przedniej stronie gardła, tuż pod jabłkiem Adama. Odpowiada za wytwarzanie hormonów kontrolujących metabolizm ustroju (zamianę pokarmu w energię) i regulujących wewnętrzny termostat ciała.
Przytarczyce
Są to w rzeczywistości 4 gruczoły umieszczone za tarczycą. Hormon przez nie wytwarzany kontroluje poziom wapnia i fosforu - składników o zasadniczym znaczeniu dla kości oraz sprawnego funkcjonowania nerwów i mięśni.
Nadnercza
Gruczoły te leżą na nerkach. Każdy składa się z dwóch części: kory i substancji rdzennej, mających odrębne funkcje. Kora wytwarza hormony steroidowe, zarządzające poziomem soli, cukru i wody w organizmie, wpływające na formę i umiejscowienie owłosienia. Substancja rdzenna wydziela adrenalinę i noradrenalinę - hormony wzmagające dopływ krwi do mięśni, serca i płuc w taki sposób, by narządy te podołały podnieceniu oraz stresowi psychicznemu i/lub fizycznemu.
Trzustka
Leży w tylnej części jamy brzusznej, za żołądkiem. Wytwarza enzymy przechodzące do dwunastnicy, gdzie wspomagają trawienie pokarmów. Produkuje też insulinę i glikogen, które odgrywają doniosłą rolę w regulowaniu poziomu glukozy we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii dla wszystkich komórek ciała, insulina zaś pobudza je do wchłaniania go w odpowiednich ilościach.
Jajniki
Jajniki to dwa gruczoły wytwarzające hormony płciowe i komórki jajowe. Kobieta rodzi się już ze wszystkimi jajeczkami. W momencie narodzin ich liczba sięga 400 000. Dojrzały jajnik ma około 1 cm grubości, kształtem przypomina fasolę. Jajowody podwieszone są na nich w taki sposób, by jajo po owulacji łatwo do nich trafiło.
Jądra
Zawieszone są w worku ze skóry zwanym moszną. Produkowany przez nie hormon (testosteron) odpowiada za rozpoczęcie dojrzewania, warunkuje rozwój cech męskich, takich jak: niski głos, kształt ciała i właściwy tej płci porost włosów.
Objawy
Zaburzenia mają miejsce zwykle wówczas, gdy poziom danego hormonu wzrasta lub spada, zmieniając chemizm organizmu. Objawy i typ zaburzenia zależą od rodzaju hormonu ulegającego nienormalnym fluktuacjom. Np. zaprzestanie wytwarzania insuliny przez trzustkę - a jest to najpowszechniejsze z zaburzeń hormonalnych - wywołuje cukrzycę. Zmiany poziomu hormonów odpowiadają też za naturalne zmiany fizyczne zachodzące w ustroju podczas dojrzewania.
|
UKŁAD LIMFATYCZNY
Układ limfatyczny (układ chłonny) jest otwartym układem naczyń i przewodów, którymi płynie limfa ( [chłonka] jest to płyn o żółtawym zabarwieniu) Głównym źródłem limfy jest przesącz z osocza krwi, wydzieliny komórek i przewodu pokarmowego. Skład limfy jest zbliżony do osocza krwi. Zawiera ona białka, tłuszcze, wodę, sole mineralne oraz duże ilości białych ciałek krwi (2-20 G/l).
Układ limfatyczny składa się z naczyń limfatycznych (chłonnych) oraz węzłów limfatycznych. Jest to układ otwarty, tzn. drobne naczynia limfatyczne tego układu „otwierają” się bezpośrednio do przestrzeni międzykomórkowych.
Układ limfatyczny pełni w orgnizmie trzy podstawowe role:
* odpornościową - w węzłach limfatycznych powstają niektóre białe ciałka krwi.
* neutralizującą - zobojętnianie ciał obcych dla organizmu.
* odprowadzającą- odprwadzenie limfy z powrotem do krwi
Układ naczyń limfatycznych bierze początek w przestrzeniach międzykomórko-Wych. Ściany tych naczyń są cienkie i wiotkie, przypominają budową żyły; zastawki naczyń limfatycznych są gęściej rozmieszczone. Dzięki temu limfa płynie tylko w jednym kierunku. Do przestrzeni międzykomórkowej, a następnie płynie przez naczynia limfatyczne włosowate, węzły chłonne, pnie limfatyczne do odpowiednich żył; później limfa wraca po oczyszczeniu w węzłach chłonnych do krwiobiegu.
|