Podstawy wiedzy o organizacji i zarządzaniu (05.11.2012 r. - wykład V )
Model E. Scheina - poziomy kultury organizacyjnej
Rysunek I {Model E. Scheina; poziomy kultury organizacyjnej}
Trójkąt
Uwidocznione i uświadomione Artefakty
Częściowo widoczne i uświadomione Normy i wartości
Różne definicje kultur
„kultura organizacyjna - zbiór dominujących wartości i norm postępowania charakterystycznych dla danej organizacji, podbudowany założeniami co do natury rzeczywistości i pojawiający się głównie w artefaktach (E. Schein)”
* polscy badacze kultury organizacyjnej
- Krzysztof Konecki - sama organizacja jest tworem kultury
- Czesław Sikorski - nie ma jednej kultury organizacyjnej (głębokość zakorzenienie kultury organizacyjnej jest różna)
* trzy podejścia do badań kultur organizacyjnych wg Lindy Smircich
1/ kultura jako zmienna wewnętrzna sugestywnie wyrażana przez kliniczny model autorstwa E. Scheina
a) poziom artefaktów kulturowych, w tym: `artefakty językowe (język, mity, legendy), `artefakty behawioralne (zwyczaje, ceremonie, rytuały - np. nagradzanie),`artefakty fizyczne (ubiór, budynek, wyposażenie)
b) poziom norm i wartości (jako wyobrażenie tego, co pożądane i sposobów osiągnięcia sukcesu, są to uznawane ideologie, maksymy, wytyczne do działań; wartości rzeczywiste i deklarowane oraz ich historyczne uwarunkowania)
c) założenia kulturowe (odnoszą się głównie do: `natury człowieka, `relacji międzyludzkich, `natury prawdy, natury czasu, stosunku do otoczenia i działania)
Rysunek II {Diagram cebuli: przejawy kultury na różnych poziomach głębokości}
I Symbole
II Bohaterowie
III Rytuały
IV Wartości --- PRAKTYKI
*kultura organizacyjna jako zorganizowanie umysłu - definicja HOFSTEDE
2/ kultura jako zmienna zewnętrzna wyrażona przez badania międzykulturowe
a) badania G. Hofstede - oparte o analizę 4 wymiarów:
1. Pierwszy wymiar oparty o kontinuum indywidualizm-kolektywizm
2. Drugi wymiar wg kontinuum małego-dużego dystansu władzy
(mały dystans władzy w Wielkiej Brytanii, duży dystans władzy w Polsce)
3. Trzeci wymiar wg stopnia unikania niepewności
4. Czwarty wymiar oparty na kontinuum męskości i kobiecości
(wartości męskie lub kobiece jako osiągnięcia
Książka Hofstede: Kultury i organizacje
b) badania Ch. Hampden-Turner i A. Trompenars oparte o 7 procesów wartościowania
- uniwersalizm-partykularyzm
- indywidualizm-kolektywizm
- powściągliwość-emocjonalność
- wycinkowość-całościowość
- osiąganie statusu-przypisywanie statusu
- styl sekwencyjny-styl polichromiczny (synchroniczny)
- wewnątrzsterowność-zewnątrzsterowność
stosunek do czasu (teraźniejszość, przyszłość, przeszłość)
stosunek do otoczenia
3/ kultura jako metafora rdzenia - podejście antropologiczne reprezentowane przez B. Czarniawską-Joerges
Oddziaływanie kultury organizacyjnej
Pozytywne |
Negatywne |
- większe ukierunkowanie działań |
- tendencja do zamykania się w sobie |
- sprawna sieć komunikacyjna |
- blokowanie nowych orientacji |
- szybkie kanały decyzyjne |
- bariery we wdrożeniach nowości |
- szybkie wdrażanie zaakceptowanych projektów |
- utrwalanie tradycyjnych motywów sukcesu |
- małe nakłady na kontrolę |
- kolektywne prawa rynku (?) |
- silna motywacja i lojalność |
- kulturowe myślenie |
Stabilność i niezawodność |
- brak elastyczności |
HOFSTEDE WIDZIAŁ RDZEŃ KULTURY ORGANIZACYJNEJ W WARTOŚCIACH, A SCHEIN W ZAŁOŻENIACH