Procesy poznawcze - wykład 13 (Pani dr Maria Zając, 30 maj 2005r.)
Dygresje
Uczenie się poznawcze angażuje myślenie.
Procesy dyskursywne - za ich pomocą mówiący i słuchający koordynują wzajemne procesy rozumienia i mówienia, przetwarzają mentalnie wypowiedzi w celu ustalenia wspólnych ram interpretacji. (Shugar G.)
W 3 fazie cyklu rozwiązywania problemu Stenberga jest miejsce strategii.
W człowieku jest cały komputer, w komputerze niecały człowiek. (Szumakowicz)
Gibsonizm jest alternatywą twardego kognitywizmu.
Reprezentacja - odzwierciedlenie.
Prototypy - poznawcze punkty odniesienia, redukujące różnorodność otoczenia.
Wykład właściwy
Uwaga (W V.A. rozdział 16 autorstwa Nęcki)
Funkcje
Selekcja bodźców; możliwość ignorowania informacji niezwiązanych z celem; wiążą się z nią takie cechy procesu jak zakres i selektywność;
Zdolność rozwijania aktywności poznawczej przez dłuższy czas; wytrzymałość, koncentracja;
Mechanizm sprawowania kontroli poznawczej nad jednocześnie wykonywanymi czynnościami;
Funkcja energetyczna - pobudzenie intelektu.
Ograniczona pula zasobów uwagi zmusza do ich rozdzielania ze względu na ważność i pilność zadań. (patrz teoria Kahnemana). Podwyższone pobudzenie emocjonalne również modyfikuje podział.
Pobudzenie
Mobilizujące; walka lub ucieczka;
Lękotwórcze; część zasobów i pamięć jest przeznaczana na analizę leku.
Poglądy na budowę (funkcję) pojęć
Klasyczny (Pojęcia matrycowe, arystotelesowskie - teoria zbiorów, naukowe)
Zasada sprzeczności |
Zasada środka |
||
Nie można zarówno |
być i nie być |
Trzeba |
albo być albo nie być |
|
posiadać jakąś cechę i jej nie posiadać |
|
Posiadać jakąś cechę lub jej nie posiadać |
|
Należeć do kategorii i do niej nie należeć |
|
Należeć do kategorii lub do niej nie należeć |
Probabilistyczne (ponieważ cechy charakteryzują egzemplarz tylko z pewnym prawdopodobieństwem), prototypowe (istnieją najczęstsze wypadki przynależności albo idealna reprezentacja); nie ma zbioru cech koniecznych i wystarczających; granice pojęć są nieostre; Rosh; pojęcia naturalne; Realiści: świat nie stanowi magmy - zmusza do odkrywania bytów.
Egzemplarzowy
Naiwnych teorii wyjaśniających, pojęcia traktowane są jako ukryte fundamentalne zasady wyjaśniające.
Poziomy ogólności - trójwymiarowa struktura hierarchii pojęciowej. Poziomy: nadrzędny, podstawowy (na nim atrybuty jednego pojęcia nie są dzielone z innymi pojęciami na tym samym piętrze; mają miejsce interakcje z ośrodkiem motorycznym, są najwcześniej przyswajane i najszybciej przetwarzane, na tym poziomie funkcjonują prototypy), podrzędny.
Fragment modelu Quilliana 1968
1
Ma skrzydła
Struś
Kanarek
Ptak
Kręgowce
Metawiedza; Wiem, że wiem, wynik refleksji nad
Proceduralna
Deklaratywna
Wiedza
Może latać
Ma pióra
Ma długie cienkie nogi
Jest duży
Nie lata
Śpiewa
Jest żółty