Makroekonomia gospodarki otwartej
Wykład 30 godz. Prof. Włodzimierz Siwiński
2005
______________________________________________________________________
Celem wykładu jest przedstawienie teorii i funkcjonowania gospodarki rynkowej jako całości w układzie otwartym, tzn. z uwzględnieniem powiązań międzynarodowych. W ostatnich dwóch dekadach nastąpił ogromny wzrost współzależności gospodarczych między krajami co spowodowało, że analiza wyłącznie gospodarki zamkniętej jest nie do zaakceptowania jako przedmiot badań ekonomicznych. Coraz powszechniej kraje przekonują się, że ich próby zwalczania recesji gospodarczych, przeciwdziałania bezrobociu, walki z inflacją, pobudzania wzrostu gospodarczego, itp. przynoszą skutki odmienne od tych, jakich można się spodziewać w warunkach gospodarki zamkniętej. Stąd w kształceniu ekonomicznym nastąpił wzrost znaczenia i zakresu przedmiotów wyjaśniających zjawiska gospodarcze w skali międzynarodowej. W wielu czołowych uniwersytetach światowych z dawnego przedmiotu nazywanego International Economics, co z grubsza odpowiada wykładanym w Polsce międzynarodowym stosunkom gospodarczym, nastąpiło wydzielenie makroekonomii gospodarki otwartej stosującej narzędzia i podejście badawcze ogólnej makroekonomii do analizy gospodarki międzynarodowej.
Przedmiot ten koncentruje się zwłaszcza na analizie problemów wzrostu gospodarczego w gospodarce otwartej, międzynarodowego rynku dóbr i usług, pieniądza i finansów, bilansu płatniczego, międzynarodowych procesów przystosowawczych, polityki pieniężnej i fiskalnej w aspekcie międzynarodowym, itp. Zajmuje się kwestiami zmian dochodu, zatrudnienia, poziomu cen w gospodarce otwartej, bilansu płatniczego, kursów walutowych i rynku dewizowego, międzynarodowym rynkiem kapitałowym, międzynarodową polityką makroekonomiczną, itp..
______________________________________________________________________
Warunki uczestnictwa
Zakłada się, że studenci uczestniczący w zajęciach dysponują zakresem wiedzy w zakresie makroekonomii II. Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym (pytania problemowe) obejmujący swym zakresem całość materiału przerobionego na wykładach oraz zawartego w podręczniku, a także w literaturze dodatkowej Wykład w znacznym stopniu wychodzi poza zakres podręcznika.
______________________________________________________________________
Literatura
Podręcznik: Paul R. Krugman, Maurice Obstfeld, Międzynarodowe stosunki
gospodarcze, t. 2., PWN, 1994. (skrót: podr. I)
Richard Caves, Jeffrey Frankel, Ronald Jones, Handel i finanse międzynarodowe, PWE 1998 (skrót: podr. II)
Jako literaturę dodatkową można wykorzystywać:
Krzysztof Kalicki, Elżbieta Chrabonszczewska, Teoria i polityka kursu walutowego, Warszawa, SGH, 1996: część pierwsza, r. I, II, oraz część druga r. I.
Edmund Pietrzak, Polityka kursowa, rynek walutowy oraz instrumenty pochodne, Warszawa 1997;
Eugeniusz M. Pluciński, Makroekonomia gospodarki otwartej, WSHiM, Warszawa 1999;
Dominick Salvatore, International Economics, Prentice Hall, Inc Englewood Cliffs, New Jersey 1995 r. 15 - 21.
Beth Yarbrough, Robert Yarbrough, The World Economy: Trade and Finance,The Dreyden Press 1991, zwłaszcza rozdz.: 12 - 18.
Jeffrey D. Sachs, Felipe Larrain, Macroeconomics In the Global Economy, Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey 1993; rozdz.; 6, 10, 13, 14, 20, 21, 22, 23.
______________________________________________________________________
Tematyka zajęć
1.Wzrost gospodarczy i otwarcie międzynarodowe (zajęcia 1-3);
nierównomierności rozwoju gospodarczego w skali międzynarodowej; model Solowa w gospodarce otwartej: rola międzynarodowego rynku kapitałowego; międzynarodowa integracja i wzrost gospodarczy; międzynarodowa konwergencja w modelu Solowa; endogeniczne modele wzrostu; modele z kapitałem ludzkim;
lit.: wykład;
lit. dodatkowa: M. Gärtner, Macroeconomics, Pearson Education, 2003, r. 10;
2. Bilans płatniczy i współzależności makroekonomiczne (zajęcia 4);
zestawianie i analiza bilansu; inwestycje oszczędności i bilans obrotów bieżących; współzależności między bilansem a produktem narodowym brutto, zasobami pieniądza i rynkiem dewizowym;
lit.: podr. I, r. 12; podr. II, r. 16.;
lit. dodatkowa: W. Siwiński, Równowaga płatnicza a otwieranie gospodarki krajów transformujących się, w: red. naukowa: J.Michałek, W. Siwiński, M. Socha, „Od liberalizacji do integracji Polski z Unią Europejską, PWN, Warszawa 2003;
3. Czynniki determinujące równowagę płatniczą i międzyokresowa teoria bilansu płatniczego (zajęcia 5,6)
oszczędności i bilans obrotów bieżących; interpretacje bilansu obrotów bieżących; modele czynników determinujących równowagę płatniczą (międzyokresowa teoria bilansu płatniczego).
lit.: j. w.
4. Międzynarodowy rynek walutowy (zajęcia 7)
organizacja i funkcjonowanie rynku; notowania kursowe; typy transakcji walutowych; liberalizacja rynków finansowych; popyt i podaż na dewizy; parytet stóp procentowych, podaż pieniądza i kurs walutowy
lit. podr. I r. 13, 14; podr. II, r. 22.
5. Kursy walutowe, relacje cen i równowaga płatnicza (zajęcia 8)
dostosowania bilansu przy zmiennych kursach walutowych; eksport i import a równowaga na rynku walutowym; warunek Marshalla-Lernera; wpływ dostosowań kursów walutowych na ceny krajowe;
lit.: podr. II, r. 17.
6. Rynek pieniężny, walutowy oraz poziom cen w długim okresie (zajęcia 9, 10)
pieniądz i poziom cen w długim okresie; podejście monetarystyczne: założenia, parytet siły nabywczej, działanie modelu przy zmiennych kursach walutowych oraz przy stałych kursach; model kursu realnego; zakłócenia realne i kurs walutowy;
Lit.: podr. I, r. 15; podr. II, r. 20, r. 26 p.1-3;
7. Równowaga w warunkach ograniczonej elastyczności cen i płac: model Dornbusha (zajęcia 11)
rynki finansowe i oczekiwania; „przestrzelenie” kursu walutowego: model Dornbuscha założenia i mechanizm modelu; modele optymalizacji polityki pieniężnej w gospodarce otwartej;
lit.: podr. I: r. 14 od s. 90., podr. II, r. 26 p.4-6;
8. Ceny i produkcja w gospodarce otwartej: skutki polityki gospodarczej (zajęcia 12, 13);
model globalnej podaży i popytu w gospodarce otwartej; polityka fiskalna, pieniężna i kursowa przy stałych kursach walutowych i różnej mobilności kapitału; kurs zmienny kierowany i interwencja sterylizacyjna; polityka fiskalna i pieniężna przy zmiennych kursach walutowych i różnej mobilności kapitału;
Lit.: podr. I, r. 16, 17; podr. II r. 23, 24
9. Międzynarodowe systemy walutowe i makroekonomiczna polityka gospodarcza (zajęcia 14, 15);
cele polityki w gospodarce otwartej; współzależności międzynarodowe; polityka gospodarcza w warunkach waluty złotej; międzywojenny system walutowy i polityka gospodarcza; system z Bretton_Woods i polityka gospodarcza; system zmiennych kursów i polityka gospodarcza; argumenty za i przeciw stałym i zmiennym kursom walutowym.
Lit.: podr. I, r. 18 i 19;.
1