Wykład I
Socjologia jest elementem nauk humanistycznych. Comte uważany za „ojca socjologii „ stworzył nową dyscyplinę naukową jaką jest właśnie socjologia. Nauka ta korzysta z pomocy innych nauk: psychologii, pedagogiki, filozofii. Posiada dwa podstawowe nurty : biologiczny i kulturowy.
Społeczne uwarunkowania socjologii wiedzy
Orientacje społeczne :
demograficzna - każdy należy do określonej społeczności, która charakteryzuje się konkretnymi cechami. Np. kultura zachodu- kraje nowoczesne, dynamiczne, nastawione na środki techniki.; kultura wschodu - ogranicza człowieka, jest zamknięta na polepszanie standardu życia poprzez osiągnięcia techniki.
grupowa - utożsamiamy się społecznościowo z grupą ludzi, wielością konkretnych osób( w kontekście np. rodziny, pracy uczelni). Integruje to nas na pewnym polu, odcinku grupowym. Ważne są relacje łączące pojedynczych ludzi w pewną całość. Comte postrzega całość jako żywy organizm biologiczny- funkcje poszczególnych grup są odniesieniem co całego organizmu. I tak aby społeczeństwo mogło funkcjonować muszą być funkcjonalne , muszą działać razem określone grupy.
systemowa - w pojęciu tym uczestniczą nie tylko pojedyncze jednostki ile pewne wyróżnialne pozycje społeczne lub związane z tymi pozycjami role. System społeczny to np. szkoła, szpital, zakon. Z roli wynika status społeczny a co dalej za tym idzie przywileje
strukturalna - polega na wyodrębnieniu samej sieci relacji. Nowoczesna socjologia używając pojęcia struktury widzi jej różne odniesienia np. struktura dominacji władzy, może być rozpatrywana niezależnie od tego czy przejawia się w roli rodzic do dziecka, dyrektor do pracownika, trener do zawodnika. Struktura konfliktu ma miejsce w społeczności rodzinnej, bójce ulicznej meczu bokserskim czy na polu walki.
aktywności -Marks Weber filozof i socjolog skierował uwagę badaczy na działanie ludzkie jako podstawowe tworzywo z którego powstają wszelkie zjawiska społeczne i wszelkie całości społeczne
kulturowa- wyznacza nam określone zbiory znaczeń, symboli, wzorców, reguł, norm ,wartości które kierują ludzkimi działaniami, decydują o ich indywidualnej tożsamości , określają ich uczestnictwo w zbiorowościach. Wyznaczają relacje jakie nawiązują ludzie między sobą.
Najnowsza socjologia do kulturowych aspektów społeczeństwa przywiązuje ogromną rolę, wskazuje , że w każdym ludzkim działaniu zawarty jest pewien sens. Ma to charakter faktu społecznego wynikającego ze środowiska kulturowego w którym się urodziliśmy wychowaliśmy i w którym żyjemy.
Abstrakcyjne ujęcie rzeczywistości społecznej polega na odrzuceniu wizji społeczeństwa jako trwałego, statycznego obiektu, nazywany jest spojrzeniem polowym, Socjologia mówi o pewnych zdarzeniach gdzie społeczeństwo jest ciągle zmienne , płynne pole. W polu tym zbiorowości jednostek podejmują względem siebie nawzajem kulturowo wyznaczone i strukturalnie ukierunkowane działanie i w toku tego procesu same modyfikują i wytwarzają grupy , systemy społeczne , struktury społeczne i kulturowe. Stanowi to kontekst dla przyszłych działań . Społeczeństwo w tym rozumieniu nie istnieje tylko staje się .
Orientacje wyżej wymienione są komplementarne - uzupełniają się .
Dla różnych celów badawczych , dla rozwiązania problemów mogą być przydatne różne podejścia. Każde kolejne odchodzi od rzeczywistości konkretu wnikają w coraz to bardziej abstrakcyjne ukryte warstwy świata społecznego. Żeby zrozumieć co się dzieje w społeczeństwie musimy szukać bardzo głęboko na poziomie kulturalnym, strukturalnym czy polowym. Czasami wystarczy Prost perspektyw polowa czy demograficzna . Obecnie dominujący sposób pojmowania społeczeństwa oddają dwie metafory : „przestrzeń międzyludzka „ ( aktywność osób, które wchodzę między sobą w relacje) i „życia społecznego” ( życie jest pojęciem dynamicznym )
W świetle powyższych rozważań można powiedzieć , że socjologia to nauka o ludziach działających w przestrzeni międzyludzkiej. Każdy nadaje temu polu nieustanną dynamikę funkcjonowania i stawania się ( podtrzymują życia społeczne ) a utrwalone, często niezmierzone efekty swoich działań pozostaje jako ramy strukturalne i kulturowe kolejnych działań następujących po sonie pokoleń.
Nauka wg socjologii - poszukiwanie prawdy.