Czym jest kultura wg S.Czarnowskiego?
KULTURA - całokształt elem. dorobku społ., wspólnych szeregowi grup i racji swej obiektywności ustalonych i zdolnych rozszerzać się przestrzennie. Na kulturę składają się: - materialne i duchowe wytwory ludzkiej działalności, tj. to, co człowiek stworzył za pomocą umysłu lub pracy fiz. I co zostało zachowane i jest przekazywane kolejnym pokoleniom. - zobiektywizowanie wartości wszystko, co członkowie danej zbiorowości uznają za ważne i dlatego dążą do jego osiągnięcia (ideologie, ideały). - innowacje nie wszyscy mogą tworzyć kulturę, dodać coś od siebie, mogą to uczynić jedynie geniusze, ludzie o twórczej inteligencji. Wzory zachowań.
Czym jest kultura masowa wg. Antoniny Kłoskowskiej?
KULTURA MASOWA - zjawiska intelektualnej, estetycznej i ludyczno-rekreacyjnej działalności ludzkiej, związanej z oddziaływaniem środków masowego przekazu, przekazywanie wartości kulturowych tym sposobem. 2 kryteria: - kryterium ilościowe wielkość liczby kopii, - kryterium standaryzacji przekazywanie zrozumiałych dla wszystkich warstw społ. treści.
Czym jest norma społeczna?
NORMA SPOŁ. - jest to społ. nakaz zachowania odpowiedniego do sytuacji lub zakaz zachowania nieodpowiedniego, wyróżniamy 5 grup norm: poznawcze, estetyczne, ekonomiczne, witalne, konstytutywne.
Koncepcje ujęcia jednostki ludzkiej wg Turowskiego?
a) koncepcja abstrakcjonistyczna - jednostka ludzka jest podmiotem działań i zachowań i analizuje się różne formy, w jakich życie społ. tych jednostek występuje (stosunki społ., grupy społ.). Koncentruje się na życiu społ. z punktu widzenia jednostki (jej działań, celów), ona jest podmiotem działań i zachowań społ. b) kon. naturalistyczna - ujmuje jednostkę ludzką jako przedstawiciela gatunku, my jesteśmy elementem (kolejnym etapem rozwoju świata zwierzęcego). c) kon. realistyczna - wychodzi z założenia, że istota ludzka jest istotą społ. Trojakie znaczenie: - jednostka ludzka nie mogłaby rozwinąć swych cech specyficznie ludzkich, gdyby znajdowała się poza ludzkim środowiskiem społ., - człowiek nie jest czymś danym, gotowym, statycznie określonym, jest istotą, która staje się i urzeczywistnia w miarę swojego rozwoju. - jednostka tworzy różne rodzaje i formy życia zbiorowego, jest podmiotem życia społ.
Jaką rolę w procesie rozwoju człowieka przyjmują „uogólnieni inni”?
- uogólnieni inni=grupa społ. rówieśnicza, - pojawia się na etapie gry, faza gry; - gra polega na odwzorowywaniu różnych grup społ.; - dziecko zaczyna poszerzać horyzont; - poprzez obserwacje świat dziecka może przyjmować różne role, poszerzając swoje horyzonty spostrzegania; - repertuar ról się zwiększa; - grupa, z którą dziecko jest związane emocjonalnie lub psychicznie, która dostarcza dziecku pojęć i kategorii ujmowania świata oraz samego siebie i innych.
Jaką rolę w proc. rozwoju człowieka przyjmują „znaczący inni”?
- znaczący inni=matka, ojciec=rodzice; - uczestniczą w pierwszym procesie uczenia norm kulturowych; - przekazują świat dziecku przez duże Ś; - osoby wysoko cenione przez dziecko, które dają pierwotne wzory zachowań do odtwarzania; - przekazują świat ze strony obiektywnej, który obiektywnie przefiltrowany posiada także elem. subiektywne; - świat jedyny, obiektywny, pierwszy jest to świat rodziców; - dziecko nie ma wpływu na to jak ten świat będzie przekazywany; - pojawiają się na etapie zabawy, kiedy dziecko odwzorowuje zachowanie dorosłych.
Czym jest kulturowy ideał osobowości?
Człowiek nie rodzi się z osobowością, lecz nabywa ją w proc. socjalizacji. Osobowość społ. jest tą częścią osobowości, która tworzy się w wyniku oddziaływania społeczeństwa. Składa się z 4 elem. jednym z nich jest kulturowy ideał osobowy - powstaje w wyniku oddziaływania kultury danego okresu historycznego.
Co to jest internalizacja?
INTERNALIZACJA - wdrukowanie w siebie całokształtów wzorców zachowań, rozpoznanie świata w sobie, przyjmowani go takiego, jakim jest.
Czym jest więź? Typologie więzi.
WIĘŹ - zorganizowany system stosunków, instytucji, środków kontroli, społ., skupiający jednostki, podgrupy i inne elementy składowe zbiorowości w całość zdolną do trwania i rozwoju.
Typologie więzi: a) więź obiektywna, oparta na wspólnych wartościach, celach, utożsamienie się ze zbiorowością np. więź pracy; a) w. subiektywna, są to więzi uczuciowe, występują w małej grupie, poczucie przynależności do grupy, np. rodzina; b) więź bezpośrednia, obejmuje ona kontakty osobiste werbalne i niewerbalne; b) więź pośrednia, występuje wówczas, gdy płaszczyzną więzi są wspólne przeżycia; c) więź całkowita, występuje wówczas, gdy wszystkie stosunki i zależności społeczne, są ze sobą powiązane w ramach jednej zbiorowości; c) więź częściowa, więź obejmująca pewne aspekty i rodzaje interakcji i stosunków; d) więź formalna, jest utrwalona przez prawo, przepisy; d) więź nieformalna, jest rezultatem zwyczaju bądź wyrasta z uczuć sympatii.
W jaki sposób liczebność grupy wpływa na charakter i strukturę grupy?
-wzrost liczebności grupy powoduje wzrost liczby możliwych stosunków interpersonalnych w postaci interakcji między nimi. - zwiększenie liczby członków zwiększa możliwość osiągnięcia celów w grupach zadaniowych
- zwiększenie liczby członków w grupie zmniejsza jednolitość grupy, powoduje różnice w poglądach, zmniejsza zgodność w ujmowaniu celów grupy i zgodność działań - zwiększenie liczby grupy powoduje zmniejszenie tendencji do aktywnego uczestnictwa członków grupy w jej działaniu; - w grupach większych częstotliwość i poziom komunikacji jest niższy niż w małych; - w grupach wielkich zachodzi potrzeba tworzenia instytucji grupowych; - gdy wzrasta liczba podgrup wzrasta też potrzeba tworzenia zespołów koordynacyjnych, komitetów, komisji; - w grupach dużych musi wystąpić przywódca, który nie ma bezpośredniego kontaktu ze wszystkimi swoimi członkami i wytwarza się system stopni i barier między nim a masami członków.
Typologia i właściwości grup wg. Tonniesa, Cooleya i Rybickiego, grupy formalne i nieformalne.
Tonnies: podział wg. woli jednostek: a)wspólnoty - są to wszystkie rodzaje więzi, w których przeważa wola organiczna, woli organicznej odpowiadają stosunki naturalne: Rodzaje wspólnot: - grupy społ. oparte na stosunkach pokrewieństwa np. rodzina; - gr. społ. oparte na przyjaźni np. przyjaciele; - gr. sąsiedzkie. b) społeczeństwa - wszystkie rodzaje więzi kształtowane lub uwarunkowane przez wolę refleksji, której odpowiadają stosunki umowne, np. spółki, towarzystwa handlowe.
Cooley: podział wg. hist. i biol. pokrewieństwa: a) gr. pierwotne - oparte na stosunkach pokrewieństwa, przyjaźni i sąsiedzkich, oparty jest na stycznościach bezpośrednich; b) gr. wtórne - powstałe w wyniku umownych porozumień między ludźmi, opiera się w dużych zakresie na stycznościach pośrednich. a) grupy formalne - powołane przez szersze gr. społ. przynależność przymusowa, działanie unormowane przepisami, członkowie łączą się w grupy nieformalne; b) gr. nieformalne - powstają samorzutnie, ich działania nie są unormowane, opierają się na stos. przyjacielskich, przynależność jest sprawą dowolną, istnieją w obrębie grup formalnych.
Zjawisko integracji społecznej.
INTEGRACJA - istotny proces społeczny, w którym różne elem. składowe, poprzez wzajemne oddziaływanie, tworzą pewne struktury, scalające się w system społeczny nowej jakości. 3 rodzaje integracji: - i. funkcjonalna - charakter obiektywny, wyrasta z podziału pracy; - i. normatywna - wspólne wartości, dążenia i cele, wspólne kryteria ocen; - i. komunikatywna - wzajemna informacja, zasób wspólnej wiedzy o normach, funkcjach i celach.
Zjawisko heterogeniczności i homogeniczności.
HETEROGENIACZNA - różnorodna, grupa do 50 osób, każdy osobnik ma wiele celów, niski poziom identyfikacji członków z grupą. HOMOGENIACZNA - jednolita, grupa powyżej 50 osób, cele ogólnospołeczne, komunikacja jest osłabiona, gdy wzrasta liczba członków, wysoki poziom identyfikacji członków z grupą.
Zjawisko samoistności i niesamoistności.
NIESAMOISTNOŚĆ - należenie małej grupy czy społeczności do wielkiego społeczeństwa, małe grupy istniały w obrębie wielkich struktur społ. z kolei wielkie istnieją i funkcjonują za pośrednictwem małych grup.
SAMOISTNOŚĆ - zjawisko charakterystyczne dla dużych grup, są one niezależne w istnieniu, ale w funkcjonowaniu są zależne od małych grup.
Czym jest grupa odniesienia?
Jest to taka jednostka lub grupa, z którą dziecko jest związane emocjonalnie, która dostarcza dziecku pojęć i kategorii ujmowania świata oraz samego siebie i innych, wyznacza dziecku system wartości.
Typologia jaźni wg. Cooleya.
a) jaźń subiektywna - samoocena, zależy od wychowania ludzi i od środowiska; b) jaźń odzwierciedlona - zespół wyobrażeń na podstawie ocen otoczenia i ocen innych ludzi, lub na podstawie tego, co sobie sami wyobrazimy.
Czym jest społeczeństwo wg. Jana Turowskiego?
SPOŁECZEŃSTWO: pojęcie społ. określa strukturę złożoną, - jest pojęciem zakresowo najszerszym, - obejmuje nie tylko państwo jak system instytucji polit. i administracyjnych, ale również naród czy narody, różne grupy etniczne; - pojęciem społeczeństwo określamy historycznie ukształtowaną wielość zbiorowości, grup społ. oraz ich instytucji wzajemnie od siebie uzależnionych zintegrowanych przez instytucje określonej zbiorowości czy grupy nadrzędnej, dominującej, posiadających wspólne określone obiektywne warunki bytu i pewne wspólne kompleksy kultury; - ujmowane jako zewn. ukształtowany kompleks zbiorowości i grup społecznych podporządkowanych określonej grupie nadrzędnej; - społeczeństwo globalne lub społ. ogólne, kompleksowe, historyczne, dla określenia wielkości grup społ. zintegrowanych współcześnie przez państwo, a złączonych wspólnymi, obiektywnymi warunkami bytu i kultury.
Wielokulturowość - obecnie przejawia się w obrębie miast i wszystkie jej problemy widoczne są w jej perspektywie. Nie tylko w miastach ale także na pograniczach i niewielkich miejscowościach i państwach wieloetnicznych; współwystępowanie na tej samej przestrzeni dwóch lub więcej grup społ. o odmiennych kulturowych cechach, wyglądzie zewn.
Zjawisko kontroli społecznej
KONTROLA SPOŁ. - zespół czynników kształtujących zachowanie jednostki w sposób społecznie pożądany (kierowanie, regulowanie, sterowanie, sprawdzanie) czynniki te występują w 2 aspektach: a) a. statyczny - wzory zachowań występują w naszych zachowaniach, zachowania wymagane; b) aspekt dynamiczny - społeczne działanie prewencyjne i represyjne (policja, wychowanie). W skład kontroli społ. wchodzą wzory zachowań, proces ich przekazywania i uczenia się, wartości i normy, czyli cele, do których należy dążyć. Kontrola społ. jest realizowana przez: a) Zwyczaje i obyczaje (tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie) Zwyczaje - ustalony sposób zachowania się w określonych sytuacjach, Obyczaje - ustalony sposób postępowania, z którym grupa wiąże już pewne cechy moralne i którego naruszenie wywołuje sankcje negatywne; b) Moralność - jest wytworem grupy która narzuca normy jednostce i dotyczy grupy; c) Religia - jest złożoną konstrukcją obejmującą idee i wierzenia, normy moralne, ceremonie i organizację; d) Prawo - określa normy zachowań i zawiera ściśle, podany w sposób formalny sankcje, głównie o charakterze negatywnym, jest ono wytworem stosunków społ. i ich regulatorem.
Czym jest zbiorowość, zbiorowość społeczna, grupa społeczna?
ZBIOROWOŚĆ - pewna, statycznie wyodrębniona grupa ludzi, tłum.; ZBIOR. SPOŁ. - społeczność, posiada pewne wartości jakiś grupowy cel, jest to taka zbiorowość której członkowie pozostają w stosunkach społ.; GRUPA SPOŁ. - zbiór ludzi, którzy w dążeniu do wspólnych wartości związani są więzią społ. i wytworzyli wew. organizację.
Zjawisko socjalizacji wg. Meada.
SOCJALIZACJA - proces uczenia się życia w społ., kultura, tradycje i normy, nabywane umiejętności, przyjmowanie ról społecznych, jest procesem nieskończonym. Mead wyróżnia 2 fazy w nabywaniu osobowości społecznej: I faza: - pojawia się do 6 roku życia, zabawa w dom, w piaskownicy; - dziecko odwzorowuje zachowania dorosłych np. dziewczynka naśladuje matkę w czasie zabawy lalką; - dziecko identyfikuje się tylko z jedną rolą; - tu pojawiają się „znaczący inni”, uczestniczą oni w pierwszym procesie uczenia dziecka norm kulturowych; II faza gry: - późny okres przedszkolny, wczesny szkolny; - odwzorowywanie różnych ról społ.; - dziecko obserwuje świat zaczyna poszerzać horyzonty; - faza gry odnosi się do większej sałości; - poprzez obserwacje świata dziecko może przyjmować różne role; - repertuar ról się zwiększa; - bycie w całej strukturze społ.; - tu pojawiają się „uogólnieni inni”, grupa rówieśnicza. III stadium - wchodzenie w rolę „uogólnionego innego” lub „wspólnoty postaw”, dzieci potrafią przyjmować rolę nie tylko osób bezpośrednio obecnych ale także uogólnioną perspektywę, która kieruje interakcją (wartości, przekonania, normy), zdolność do przyswajania perspektyw kulturowych.