POSTĘPOWANIE CYWILNE
ZAGADNIENIA OGÓLNE
Cele postępowania:
Podstawowym celem postępowania cywilnego jest urzeczywistnianie norm prawa cywilnego (materialno-prawnego) w postępowaniu oraz doprowadzenie by normy te były stosowane
Przepisy z zakresu postępowania cywilnego pełnią również funkcję ochronną, chroniąc interesy ogólnospołeczne i indywidualne w zakresie stosunków cywilnych, rodzinnych itp.
Rodzaje postępowania cywilnego:
Postępowanie rozpoznawcze - służy rozpoznawaniu i rozstrzyganiu spraw cywilnych.
Tryby:
- procesowy ( tzw. procesu)
- nieprocesowy
Jedynie w wypadku procesu mamy do czynienia ze sporem i stronami. Pierwszą z nich jest zawsze powód (podmiot potrzebujący ochrony), drugą - pozwany (ten, do którego kierowane jest roszczenie)
Proces nigdy nie jest wszczynany z urzędu, co oznacza, że nie zainicjuje go sąd i strona niezainteresowana. Rozpoczyna go wniesienie powództwa, natomiast kończy wydanie orzeczenia.
W ramach procesu wyróżniamy dwa rodzaje postępowań:
- zwykłe
- odrębne
Postępowanie odrębne:
- jest to postępowanie w sprawach małżeńskich
- postępowanie miedzy rodzicami, a dziećmi
- z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
- w sprawach gospodarczych (ochrona konkurencji i konsumentów, o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, z zakresu regulacji energetyki, z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty, z zakresu transportu kolejowego)
- postępowanie nakazowe
- postępowanie upominawcze
- postępowanie uproszczone
- europejskie postępowanie w sprawach transgranicznych (europejskie postępowanie nakazowe, europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń)
- postępowanie elektroniczne (elektroniczne postępowanie upominawcze)
Postępowanie pomocnicze (incydentalne, wpadkowe):
- o odtworzenie zaginionych i zniszczonych akt
- o zwolnienie od kosztów sądowych
- o zabezpieczenie dowodów
- o nadanie klauzuli wykonalności
- o zabezpieczenie roszczeń
- o wyjawienie majątku
- egzekucyjne
Rodzaje egzekucji:
- personalna
- realna
- syngularna - do poszczególnych składników majątku
- generalna - do wszystkich składników
- świadczeń pieniężnych
- świadczeń niepieniężnych
Międzynarodowe postępowanie cywilne:
- krajowe postępowanie cywilne w sprawach cywilnych z elementem międzynarodowym
Postępowanie pozasądowe (polubowne):
- konieczny jest wcześniejszy zapis na sąd polubowny
- nigdy nie ma miejsca z urzędu
Domniemanie drogi sądowej - każda sprawa cywilna w znaczeniu materialnym podlega rozpoznaniu przez sąd powszechny, chyba, że według przepisów szczególnych ma być rozpoznana przez sąd szczególny wskazany przez Sąd Najwyższy.
Droga sądowa:
- sensu stricto - przed sądami powszechnymi i Sądem Najwyższym
- sensu largo - przed jakimkolwiek sądem
Niedopuszczalność drogi sądowej:
- dana sprawa nie może być rozpoznana przez sąd powszechny ze względu na osobę lub przedmiot
Niedopuszczalność może wystąpić w trzech aspektach:
- bezwzględna - sprawa ze względu na jej cywilny charakter nigdy nie będzie rozpoznawana przez sąd powszechny
- względna - - występuje sporadycznie (albo droga sądowa, albo inny organ)
- czasowa - niedopuszczalność drogi sądowej czasowe (przejściowe), uzależnione do wyczerpania innego rodzaju postępowania.
Przesłanki postępowania cywilnego:
- są to inaczej warunki określone przez normy prawa cywilnego, które muszą być spełnione, by postępowanie mogło być wszczęte, przeprowadzone i ogłoszone
- przesłanki dzielimy na procesowe (formalne) i merytoryczne (materialne)
- brak przesłanki procesowej skutkuje odrzuceniem pozwu, materialnej - oddaleniem powództwa
- wyróżniamy przesłanki dodatnie (okoliczności, które powinny zaistnieć) oraz ujemne (tzw. przeszkody procesowe - nie mogą zaistnieć, żeby proces mógł się odbyć)
- wyróżniamy również przesłanki bezwzględne i względne
Przesłanki bezwzględne dodatnie:
- jurysdykcja krajowa
- dopuszczalność drogi sądowej
- zdolność sądowa stron
- zdolność procesowa stron, a w przypadku jej braku - zastępstwo przez przedstawiciela
Przesłanki względne dodatnie:
- właściwy tryb postępowania
- właściwość sądu
Przesłanki względne ujemne:
- istnienie zapisu na sąd polubowny
Wyszukiwarka