Wykład 06 [09.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców


WYKŁAD 6 09.11.2005

Czworonogi (Tetrapoda)

Acanthostega, Ichthyostega

Płazy (Amphibia) = Płazokształtne (Batrachomorpha)

Nowopłazy (Lissamphibia)

Beznogie (Gymnophiona),

Ogoniaste (Urodela, Caudata)

Syrenowate (Sirenidae)

Kątozebne (Hynobiidae)

Skrytoskrzelne (Cryptobranchidae)

Bezpłucne, pletodonty (Plethodontidae)

Odmiencowate (Proteidae)

Salamandrowate (Salamandridae)

Poprzecznozębne (Ambystomatidae)

i inne

Bezogonowe (Anura, Salientia)

Żaba ogoniasta (Ascaphus truei, Ascaphidae)

Ropuszkowate (Discoglossidae)

Bezjęzyczne (Pipidae)

Grzebiuszkowate (Pelobatidae)

Ropuchy (Bufonidae)

Rzekotki (Hylidae)

Drzewołazy (Dendrobatidae)

Żaby [właściwe] (Ranidae) i inne

Ogoniaste (Urodela, Caudata)

-Do chwytania zdobyczy dorosłe nowopłazy używają na lądzie języka

-szczęka Akinetyczna

-Słabe skostnienie, redukcja kości pokrywowych

-Brak kk. Pokrywowych w obręczy barkowej

-Larwy, jeśli występują to maja prawdziwe zęby, szczeliny skrzelowe i skrzela wewnętrzne

-Częsta, pedomorfoza dojrzałe zatrzymują skrzela zewnętrzne i linię naboczną, nie mają powiek.

-Niektóre: Autotomia ogona (głownie bezpłucne i niektóre Salamandridae)

-Większość w Ameryce, ubóstwo w Euroazji

Ogoniaste Rozród

-Pierwotne zapłodnienie zewnętrzne: Syrenowate, Kątozębne, Skrytoskrzelne

-U pozostałych - wewnętrzne

Samiec tokuje(przekaz feromonów przez samca - owijanie ogonem itp.), - jeśli zostanie zaakceptowany to kroczy przed samica i składa spermofor zatrzymując samice z jej kloaka nad spermatoforem.

-Wodne pedomorficzne,

-brak miednicy i kończyn miednicznych.

-W razie suszy otaczaja się kokonem i zagrzebują w mule

-żyjące skamieniałości

-Dorosłe zwykle naziemne

Ranodon: samica składa jaja na spermatoforze(krok do ewolucji zapłodnienia

wewnętrznego)

-wielkie, osiągają 1,5 m długości

-Andrias - najpierw opisany jako kopalny, żyje w Azji

-Cryptobranchus - Ameryka Północna

-oddychają skórą i przez unaczyniona śluzówkę jamy ustnej i gardzieli

-częsta autotomia ogona

-brak płuc

-najmniejszy czworonóg - 17 mm

-język wysuwalny

-pedomorficzne, jaskiniowe, posiadaja skrzela zewnętrzne

-pedomorficzne, wchodząc do wody na rozród odtwarzaja linie naboczna

Jajo i żyworodne

Np. Traszki Traszka Zwyczajna - jajorodna

Bezogonowe (Anura, Salientia)

-żuchwa bezzębna

-występuje frontoparietale

-niektóre maja błonę bębenkową i jamę bębenkową

-5-9 kręgów przedkrzyżowych

-żebra zredukowane

-urostyl

KIJANKI

-skrzela pod wieczkiem (NIE homologiczne z rybami)

-szkielet wyłącznie chrzęstny

-rogowe ząbki

-żywia się mikroflorą i detrytusem

-Przeobrażenie: najpierw kończyny miedniczne potem piersiowe spod wieczka. Pojawia się tkanka kostna.

-zapłodnienie wewnętrzne - ogon: organ kopulacyjny ponieważ żyje w rwących potokach

Np. Alytes obstetricans - samiec ze skrzekiem

-brak języka, powiek, obecna linia naboczna

np. Xenopus

BEZNOGIE (Gymnophiona)

-W tropikach

-Pokryte pierścieniami

-Łuski skórne

-Tylko wewnętrzne zapłodnienie(kloaka wynicowuje się)

-W większości zyworodne, jajorodne także występują

-U jajorodnych: pierwotne składają jaja do wody, opieka rodzicielska

-U niektórych para czułków

Gadokształtne (Reptiliomorpha)

Gadokształtne (Reptiliomorpha)

Antrakozaury

Seymouriamorpha

Diadectomorpha

Owodniowce (Amniota)

Mezozaury (Mesosauridae),

Anapsydy (Anapsida)

Żółwie (Chelonia = Testudinata)

Bokoszyjne (Pleurodira)

3 rodziny: m.in. Chelidae

Skrytoszyjne (Cryptodira)

Skorpuchowate (Chelydridae)

Cheloniidae: żółw zielony

Dermochelyidae

Żółwie słodkowodne (Emydidae)

Żółwie lądowe (Testudinidae)

Żółwiaki (Trionychidae)

Diapsydy (Diapsida)

Euryapsida = Sauropterygia

Plakodonty (Placodontia)

Notozaury (Nothosauria)

Plezjozaury (Plesiosauria)

Ichtiozaury (Ichthyosauria)

Lepidozaury (Lepidosauria)

Sfenodonty (Sphenodontida)

Tuatary (Sphenodon, Sphenodontidae)

Łuskonośne (Squamata)

Iguania

Scleroglossa

*Antrakozaury

Najprymitywniejsze gadokształtne

średniej wielkości

Wodne

*Sejmuriamorfy

Sejmuria: lądowe, długości 50 cm. długie kończyny, 2 kręgi krzyżowe

Czaszka: Adduktor żuchwy, jest ucho srodkowe, dusze wcięcie uszne, kolumienka i błona bębenkowa, 2 mięsnie żuchwy lepsze poruszanie

*Diadektomorfy

-pierwsze roślinożerne czworonogi, żeby bocznie rozszerzone(podobne do naszych trzonowców), częściowe wtórne podniebienie

OWODNIOWCE (Amniota)

Synapsida z nich ssaki

Sauropsida z nich gady i ptaki

-Bardziej aktywne i lepiej przygotowane do życia na lądzie - powstały w związku z różnicowaniem stawonogów

-2-3 kręgi krzyżowe

-kończyny miedniczne - funkcja napędowa, po raz pierwszy(poza f. podporową)

Stęp: k. odpiszczelowa + k. pośrednia = k. skokowa

Formuła palcowa: 23453

Ruchomość głowy: kompleks atlas - axis(szczytowy - obrotowy) zestawia się z pojedynczym, półkolistym kłykciem

U większości pleurocentrum(należy do szczytowego, zrasta się z obrotowym i staje się zębem kręgu obrotowego)

Wymiana gazowa: Ruchy oddechowe klatki piersiowej - mięśnie podosiowe mm międzyżebrowe. Żebra smukłe, ruchomo połączone z mostkiem.

Płuca pofałdowane, służą tez do wydalania CO2. Tchawica

Oddychanie za pomocą klatki piersiowej

Rozród i rozwój: zapłodnienie wewnętrzne, jest organ kopulacyjny(penis)

Jaja osłonięte skorupką, jaja zawierają zapas białek i wody.

Błony płodowe - *kosmówka(sonatopleura - ektoderma)

*owodnia(splanchnopleura- mesoderma)

*omocznia - endoderma, jelito tylne + splanchnopleura, gromadzi produkty przemiany materii i pośredniczy w wymianie gazowej dzięki waskularyzacji.

Wczesne owodniowce

Mezozaury

-perm

-pierwsze wodne owodniowce

-rybożerne

-Afryka Pd, Ameryka Pd. - dowód na dryf kontynentów.

Wykład 6

4



Wyszukiwarka