Miedź jest metalem barwy czerwonawej. Miedź jest metalem bardzo plastycznym, tak że nawet w stanie zimnym daje się kuć i walcować na bardzo cienkie blachy. Miedź jest odporna na wpływy atmosferyczne, trudno się utlenia w suchym powietrzu, lecz w wilgotnym powoli pokrywa się zielonym nalotem, zwanym patyną. Najbardziej rozpowszechnionymi stopami technicznymi są stopy miedzi. Stopy te dzielą się na brązy (głównym składnikiem stopowym jest cyna lub inne metale) i mosiądze (głównym składnikiem stopowym jest cynk). Stale węglowe. Do zasadniczych domieszek zawsze występujących w stalach węglowych w mniejszej lub większej ilości należą mangan, krzem, fosfor i siarka. Węgiel jest głównym składnikiem stopowym stali węglowych, silnie wpływającym na ich właściwości, nawet przy niewielkich zmianach zawartości. Wzrost zawartości węgla podwyższa wytrzymałość na rozciąganie Rm, granicę plastyczności Re oraz twardość stali, natomiast właściwości plastyczne, jak wydłużenie A, przewężenie Z oraz udarność KC ulegają obniżeniu. Stale stopowe. Najważniejszym składnikiem stopowym stali narzędziowych jest chrom. Do składników, które w stopowych stalach narzędziowych przeważnie same nie występują, lecz łącznie z innymi składnikami, przede wszystkim chromem, należą: molibden, wanad, nikiel, kobalt i krzem. Dodatek chromu zwiększa w stalach narzędziowych odporność na zużycie, lecz wybitnie dobrych własności skrawanych stale chromowe nie mają i znacznie lepsze pod tym względem są stale zawierające wolfram, a tym bardziej kobalt. Drugim zasadniczym składnikiem stopowych stali narzędziowych jest wolfram, który wpływa co prawda słabiej na obniżenie krytycznej szybkości hartowania i przez to na hartowność stali, ale za to zmniejsza skłonności stali zahartowanej do odpuszczania w podwyższonych temperaturach. Spieki. Spiekanie polega na wygrzewaniu wyprasek w wysokich temperaturach, w czasie którego ze sprasowanego proszku otrzymuje się spiek o właściwościach zbliżonych do właściwości litego materiału. Spiekane materiały porowate znajdują zastosowanie do wyrobu łożysk ślizgowych, filtrów, katalizatorów. Wyroby spiekane mają zastosowanie w elektrotechnice oraz środkach łączności. Z materiałów spiekanych produkuje się styki elektr. Na drodze spiekania otrzymuje się głównie magnesy trwałe. Właściwości spiekanych magnesów są lepsze niż magnesów odlewanych. Z elementów wykonywanych na drodze spiekania można wymienić także koło zębate, pierścienie tłokowe, kołpaczki, trójniki - są to materiały konstrukcyjne.
|
Przem. martenzytyczna. W tej przemianie następuje tylko przebudowa sieci przestrzennej żelaza γ na żelazo α bez zmiany koncentracji węgla w roztworze stałym. Ponieważ max. Rozpuszczalność węgla w żelazie α w temp. Otoczenia nie przekracza 0,008%, martenzyt jest przesyconym roztworem stałym węgla w żelazie α. Ważne jest to, że ze wszystkich produktów przemiany austenitu, martenzyt ma największą obj. właściwą. Przemiana austenitu w martenzyt wymaga tylko nieznacznego przesunięcia atomów żelaza. Podczas przemiany martenzytycznej płaszczyzna austenitu staje się płaszcz. martenzytu. Przem. Mart. Zachodzi po przechłodzeniu austenitu poniżej temp. nazywanej temp. początku przem. Mart. Zwiększenie się ilości martenzytu w miarę postępu przem. zachodzi przez tworzenie się nowych kryształów. Przem.mart. przebiega w warunkach ciągłego chłodzenia. Obj.właściwa martenzytu jest większa niż obj. właściwa austenitu, austenit w czasie przemiany doznaje naprężeń ściskających. Powoduje to w końcu zahamowanie przemiany, tak że pomimo osiągnięcia temp. końca przemiany marten. Pewna ilość austenitu pozostaje nie przemieniona. Przem. bainityczna. Po przechłodzeniu austenitu do temperatur odpowiadających środkowemu obszarowi na wykresie izoterm.przem.austenitu zachodzi przem.bainityczna. W warunkach tych z austenitu powstają płytki ferrytu przesyconego węglem. Jednak szybkość dyfuzji węgla w żelazie α jest znacznie większa niż w żelazie γ, z powstałych płytek przesyconego ferrytu wydziela się cementyt. Bainit jest więc mieszaniną ferrytu przesyconego węglem i węglików. Im niższa jest temperatura przemiany bainitycznej, tym mniejsza jest szybkość dyfuzji węgla i wydzielania cementytu są drobniejsze. Z tego względu właściwości i struktura bainitu zależą od temp.przem. austenitu. W stalach węglowych zakresy przemiany bainitycznej i perlitycznej nie są wyraźnie od siebie rozgraniczone, toteż bezpośrednio poniżej temp. minimalnej trwałości austenitu jego przemiana może przebiegać częściowo jako przemiana perlityczna a częściowo jako bainityczna, wskutek czego powstają struktury częściowo iglaste a częściowo perlityczne.
|
Aluminium jest metalem o ciężarze właściwym wynoszącym 2,7 G/cm3. Aluminium odznacza się małym ciężarem właściwym, dobrą przewodnością elektryczną, dobrym przewodnictwem cieplnym, a ponadto tworzy z niektórymi metalami stopy o dobrych własnościach odlewniczych oraz stopy o dobrych własnościach plastycznych. W stanie czystym aluminium wykazuje cenną dla przemysłu elektrycznego własność. Jest nią duża przewodność elektryczna, umożliwiająca szerokie wykorzystywanie aluminium na przewody elektryczne zamiast drogiej i deficytowej miedzi. Na liczbową wartość przewodności elektrycznej wpływają zanieczyszczenia występujące w aluminium. Bardzo intensywnie zmniejszają przewodność elektryczną aluminium zanieczyszczenia manganem, wanadem i tytanem. Przem. perlityczna. Rozpoczyna się ona pojawieniem zarodków cementytu na granicy ziarn austenitu. Dzięki dyfuzji węgla z otaczającego go austenitu, cząst. Cementytu stopniowo rozrastają się tworząc płytki, a sam austenit o małej zawart. węgla ulega przemianie na ferryt. Ponieważ ferryt prawie nie zawiera węgla, w sąsiednim obszarze austenitu następuje wzrost koncentracji węgla, co prowadzi do powstania nowej płytki cementytu. Powstałe płytki cementytu i ferrytu rozrastają się równocześnie w kierunku wzdłużnym. Na tej drodze tworzy się perlit, przy czym w jednym ziarnie austenitu powstaje kilka obszarów złożonych z równoległych pasemek ferrytu i cementytu. W miarę obniżania się temp. Przemiany austenitu płytki cementytu stają się coraz cieńsze, a odstępy pomiędzy nimi coraz mniejsze; jest to perlit drobny.
|