UORAWA ROLI SEMESTR III - WYKŁAD 3
Wpływ pH gleby na cechy morfologiczne i chemiczne:
Wietrzenie chemiczne - ze wzrostem pH się obniża
Tworzenie minerałów - najoptymalniejsze w odczynie pH= 6-7
Nitryfikacja jest ograniczona lub całkowicie wstrzymana w wysokim lub niskich wartościach temperatury i pH. Optimum 6-8 pH
Dostępność składników mineralnych również jest związana z odczynem - najwięcej składników jest dostępna w odczynie lekko kwaśnym lub zasadowym.
Azot i siarka - przy kwaśnym dostępność maleje i przy zasadowym też
Fosfor, bor, miedź i cynk - lekko kwaśne, obojętne i lekko zasadowy
Wapń magnez - odczyn zasadowy - najbardziej dostępne
Potas i molibden - w odczynie obojętnym
Żelazo i mangan - najbardziej dostępne w kwaśnym pH
Wymagania roślin ogrodniczych - pH gleby
6-7 : winorośl, orzech włoski, cebula, szpinak, czosnek, seler, sałata, kapusta, wiśnia, czereśnia
5,5-6,3 : marchew, cykoria, groch, fasola, jabłoń, grusza, porzeczka, malina, agrest, pomidory, ogórki, słonecznik
<5,0: gryka, łubin, tytoń, rzodkiew, rabarbar, borówka wysoka, żurawina
Wpływ bardzo niskie pH gleby na wybrane właściwości gleb i roślin:
Niewielka zawartość wapnia, Przewaga H+ i Al3+ w KS i RG. Destabilizacja struktury gleby, Słaba dostępność N,P,K,Ca, Mg, Mo. Ograniczenie aktywności biologicznej.
Im większy kompleks sorpcyjny tym większa dawka nawozów wapniowych do zastosowania.
Krzywa neutralizacji i nawozy wapniowe:
Krzywa neutralizacji mówi jakie pH uzyskamy stosując daną dawkę . Mieszając tę samą objętość z coraz większą dawką nawozu wapniowego zwiększamy odczyn pH.
Nawozy węglanowe są to nawozy bezpieczniejsze które mają mniejszą zdolność do neutralizacji kwasów. W przypadku pomyłki nie jest to aż tak znaczące. Nawozy tlenkowe tylko na gleby ciężkie przy dużym kompleksie sorpcyjnym.
ABC wapnowania:
Wapno powinno posiadać atest potwierdzający jego przydatność oraz zawartość składników alkalizujących
Termin: późno-letni i jesienny (wymieszać z glebą)
Nie wysiewamy nawozu na mokrą glebę
Gleby lekkie i torfowe - nie stosujemy nawozów w formie tlenkowej (łatwo przewapnować)
Na glebach o niskiej zawartości magnezu - wapno magnezowe
Nie mieszamy nawozów wapniowych z innymi nawozami
Wapno palone nie później niż 2 tygodnie przed siewem / sadzeniem rozsady.
Jednorazowa dawka nawozów wapniowych nie powinna przekraczać :
Gleby bardzo lekkie - 1 t/ha (100g/m3)
Gleby lekkie - 1,5t/ha
Gleby średnie - 2 t/ha
Gleby ciężkie - 2,5 t/ha
Przy wysokich dawkach - przewapnowanie:
Nadmierna mineralizacja substancji organicznej i pogorszenie właściwości fizyko-chemicznych gleb. Uwalnianie amoniaku. Składniki tj. P, Fe, B, stają się niedostępne dla roślin. Sprzyja pojawieniu się chorób: zgorzel, zgnilizna buraka, parch ziemniaka.
Właściwości buforowe gleb :
Jest to zdolność gleb do przeciwstawiania się zmianie odczynu. Usuwane jony H+ z r-ru glebowego są uzupełniane z kompleksu sorpcyjnego a dodawane są sorbowane przez kompleks sorpcyjny.
Właściwości modelujące właściwości buforowe:
Pojemność sorpcyjna
Ilość zabsorbowanych jonów zasadowych
Skład RG
Gleby w Polsce: 50% gleb kwaśnych i bardzo kwaśne, ok.30% gleb słabokwaśnych, ok.20% gleb obojętnych i zasadowych.
MINERALNE ODŻYWIANIE SIĘ ROŚLIN:
Rola korzeni w odżywianiu się roślin
System korzeniowy stanowi integralną część rośliny i jest przemiotem coraz większego zainteresowanie w badaniach podstawowych i stosowanych.
Korzenie włośnikowe < 2mm średnicy - pobierają jony składników mineralnych i wodę oraz produkują wydzieliny korzeniowe zwiększające efektywność odżywiania roślin
Korzenie szkieletowe > 5 mm średnicy - utwierdzają bryłę korzeniową w podłożu zapewniając stabilność rośliny
Czapeczki korzeniowe i wydzieliny korzeniowe - pełnią rollę ochronną przed oddziaływaniem patogenów glebowych.
Rozkład mineralizacja korzeni drobnych jest istotnym ogniwem w obiegu składników mineralnych m.in. zwiększenie puli węgla i składników mineralnych w glebie.
Czym powinien charakteryzować się ekstraktor? Powinien być jak najbardziej podobny do wydzielin korzeniowych.
Ryzosfera - cienka około 1 mm warstwa gleby bezpośrednio przylegająca do powierzchni korzenia, w której zachodzą specyficzne procesy biologiczne, chemiczne i fizyczne. Jest ro unikalne, najbardziej złożone mikrośrodowisko ekosystemów lądowych ma duży wpływ na kondycję rośliny. Ryzosfera bardzo różni się od pozostałej objętości zarówno tempem i rodzajem przemian jak i również koncentracją mikroorganizmów.
Grzyby mikoryzowe:
Tworzą układ symbiotyczny z roślina będącą dla nich żywicielem. Mikoryzom towarzyszom drobnoustroje asocjacyjne wspomagające roślinę poprzez wpływ na kondycję systemu korzeniowego. Jeżeli występują na korzeniach to zdrowotność rośliny i komfort wzrostu rośnie nawet w ekstremalnych dla nich warunkach.
Endomikoryzy - zasiedlają przestrzenie międzykomórkowe oraz wnikają do wnętrza komórek korzenia. Spotykane u roślin zielnych, krzewiastych i niektórych drzewiastych VAMF = vesicular arbuscular mycorrized fungi, głównie rząd glomales
Ektomikoryzy - drzewa iglaste i liściaste.
Czynniki wpływające na pobieranie składnika z gleby:
Stężenie składnika w strefie korzeniowej
Całkowita powierzchnia korzenia biorąca udział w absorpcji składnika
Dystrybucja systemu korzeniowego w glebie
Adaptacja roślin w warunkach ograniczonego dostępu do przyswajalnego N i P
Struktury symbiotyczne
Możliwość pobierania i transportu składnika z większej objętości gleby - scavenging
Uwalnianie składnika z mniej dostępnych/rozpuszczalnych połączeń organicznych i / lub mineralnych - mining
Struktury korzeniowe typu „Cluster roots”
Negatywna korelacja pomiędzy występowaniem grzybów patogenicznych i AMF na systemie korzeniowym w glebie.
Używając mikroorganizmów do symbiozy z roślinami uzyskujemy mniejsze zużycie nawozów i pestycydów, niższą emisję gazów cieplarnianych.
AMF jako uniwersalny wskaźnik zdrowotności gleb:
Występują powszechnie. Są ściśle związane z roślinami. Są istotne w obiegu pierwiastka w agroekosystemach.
Korzyści jakie daje stosowanie mikoryz