wykład 04.04.2002r.

Zasady związane z wykonywaniem umów gospodarczych

Wykonanie umowy następuje przez spełnienie świadczenia i polega ono na pełnym zaspokojeniu interesu strony umowy będącej wierzycielem. Dłużnik natomiast powinien wykonać umowę zgodnie z postanowieniami umowy, poza tym z dyrektywami zawartymi w kodeksie cywilnym, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zgodnie ze zwyczajem.

Przedmiot świadczenia wskazuje na treść stosunku umownego. Przepisy prawne stanowią jednak, że jeżeli dłużnik jest zobowiązany do świadczenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku (np. tona koksu, kwintal zboża) a jakość rzeczy nie jest oznaczona przez właściwe przepisy lub przez czynność prawną to dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości (art. 353 kc). Ze szczególnych przepisów mogą wynikać inne założenia.

Miejsce spełnienia świadczenia wskazuje przede wszystkim treść stosunku umownego lub właściwość świadczenia. Jeżeli nie możemy ustalić tego miejsca wówczas przepisy prawne mówią, że to miejsce można ustalić w zależności od tego czy to świadczenie pieniężne czy niepieniężne.

Świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; świadczenie niepieniężne - w miejscu gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę.

Termin spełnienia świadczenia wskazuje treść umowy lub właściwość świadczenia (np. ślub wyznaczony na 5 IV, to krawcowa musi uszyć sukienkę przed tym terminem). Jeżeli nie możemy tak ustalić terminu to przepisy prawne mówią, że świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Pod pojęciem niezwłocznie rozumie się bez zbędnej zwłoki, w terminie umożliwiającym wykonanie danego świadczenia. W orzecznictwie i praktyce gospodarczej przyjmuje się, że niezwłocznie nie przekracza 14 dni.

Sposoby zawierania umów:

1. oferta

2. przetarg

3. rokowania

O F E R T A

Oferta - to stanowcza propozycja zawarcia umowy skierowana do konkretnego adresata albo do ogółu. Oświadczenie woli składającego ofertę musi zawierać co najmniej istotne postanowienia umowy (art. 66 §1 kc), np. przy umowie sprzedaży: co jest przedmiotem sprzedaży i cena.

Oferta może zawierać także inne postanowienia umowy zależne od intencji składającego ofertę czyli oferenta. Złożenie oferty powoduje powstanie szczgólnego stanu prawnego wyrażającego się w tym, że oferent staje się związany złożoną ofertą, nie może jej wycofać ani zmienić jej treści. Adresat oferty (oblat) ma prawo podmiotowe tzn. może on jednostronnym oświadczeniem zadecydować o tym czy umowa zostanie zawarta czy nie.

W przypadku przyjęcia oferty umowa jest zawarta z chwilą dojścia stosownego oświadczenia oblata do oferenta.

Czas związania oferenta ofertą

Oferent może sam oznaczyć termin w ciągu którego będzie oczekiwał odpowiedzi i jest wówczas związany ofertą aż do upływu tego terminu.

Często jednak oferta nie zawiera terminu, wówczas:

1. Jeżeli oferta została złożona drugiej stronie w jej obecności albo za pomocą środka bezpośredniego porozumienia się na odległość (fax, telefon, internet) to przestaje ona wiązać jeżeli nie zostanie przyjęta niezwłocznie.

2. Oferta złożona w inny sposób np. listownie, przestaje wiązać z upływem czasu w którym oferent mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia (art. 66 §2).

Zastrzeżenie zmiany treści oferty

Umowa zostaje zawarta jeżeli adresat oferty przyjmie ją bez zastrzeżeń. W przypadku przyjęcia oferty z zastrzeżeniem zmiany lub uzupełnieniem jej treści nie dochodzi do zawarcia umowy. Taką ofertę poczytuje się jako nową.

Przyjęcie oferty przez przystąpienie do wykonania umowy.

Czasami oferent nie chce czekać na odpowiedź oblata, gdyż zależy mu na szybkim zawarciu i wykonaniu umowy, wtedy kodeks w art. 69 przewiduje, że jeśli według przyjętego w danych stosunkach zwyczaju lub według treści oferty złożenie oświadczenia o przyjęciu oferty nie jest potrzebne, oblat może przyjąć ofertę przez przystąpienie do wykonania umowy. Takie sytuacje są możliwe gdy oferent i oblat są ze sobą w stałych i dobrych stosunkach handlowych.

Milczące przyjecie oferty

Jeżeli osoba prowadząca działalność gospodarczą otrzyma ofertę zawarcia umowy w ramach swojej działalności od osoby z którą pozostaje w stałych stosunkach handlowych to brak odpowiedzi uważa się za przyjęcie oferty (art. 386 kc).

P R Z E T A R G

Szczególny sposób zawarcia umowy. Celem jest wybranie najkorzystniejszej spośród zgłoszonych ofert. Kodeks cywilny wyróżnia 2 rodzaje przetargów:

• ustny (licytacja)

• pisemny

Przebieg przetargu

Przetarg odbywa się w 3 etapach:

1. Ogłoszenie przetargu - które musi zawierać miejsce, czas, przedmiot przetargu oraz warunki (art. 70 §2). Ogłoszenie jest jednocześnie ofertą co do trybu zawarcia umowy.

2. Składanie ofert - oznacza, że przystępujący do przetargu godzi się na tryb zawarcia umowy określony przez organizatora przetargu. Możliwość przystąpienia do przetargu może być uzależniona od wpłacenia wadium, najczęściej jest to 1% wartości przedmiotu przetargu.

3. Wybór oferty i zawarcie umowy

Oferty składane w przetargu ustnym składane są w obecności wszystkich licytantów i każda następna musi być korzystniejsza od poprzedniej, są to tzw. postąpienia. Oferta przestaje wiązać gdy kolejny licytant złoży ofertę korzystniejszą. Wygrywa osoba, której oferta jest najlepsza, na jej rzecz następuje tzw. przybicie i organizator zawiera z nią umowę.

Natomiast w przetargu pisemnym oferty składane są na piśmie a ich treść nie może być ujawniona aż do wyznaczonego z góry w ogłoszeniu dnia rozstrzygnięcia przetargu. W tym dniu ogłaszający przetarg dokonuje otwarcia wszystkich kopert i wybiera ofertę najkorzystniejszą sam lub przy udziale fachowców (jury). Pozostali oferenci sa od tego momentu wolni.

Problemy związane z przetargiem:

• niemal w każdym przypadku organizator zastrzega sobie prawo odstąpienia od przetargu, tzn. zamknięcie go bez wybrania jakiejkolwiek oferty

• zdarza się, że do zawarcia umowy z wybranym oferentem konieczne jest zachowanie szczególnej formy, np. sporządzenia aktu notarialnego. Wtedy sam wybór oferty nie oznacza, że strony są związane umową.

Powszechnie uważa się, że nikogo nie można zmuszać do zawarcia umowy.

Konsekwencje odmowy zawarcia umowy:

1. Jeżeli od jej zawarcia uchyla się oferent to wpłacone przez niego wadium przepada na rzecz ogłaszającego przetarg

2. Jeżeli od zawarcia umowy uchyla się ogłaszający przetarg to oferent, który wygrał przetarg ma roszczenie odszkodowawcze o naprawienie szkody jakiej doznał przez to, że liczył na zawarcie umowy

3. ustawodawca przewidział ochronę uczestnika przetargu na wypadek gdy ogłaszający przetarg lub działająca w porozumieniu z nim osoba trzecia w sposób sprzeczny z prawem lub z zasadami współżycia społecznego wpłynęła na wynik przetargu (np. podbijanie ceny). Wtedy osoba, która zawarła umowę może żądać unieważnienia w ciągu roku od zawarcia umowy (art. 70⁶).

R O K O W A N I A

Podejmowane są przy umowach najbardziej skomplikowanych.

Strony negocjują poszczególne postanowienia umowy.

---