PERSPEKTYWY DALSZEGO ROZWOJU KONCEPCJI SYSTEMOWEGO ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY

• Integracja systemów zarządzania bhp z systemami zarządzania jakością zgodnymi z normami
  ISO 9000) i systemami zarządzania środowiskowego (zgodnymi z normami IS0 14000);

• Doskonalenia zarządzania bhp w przedsiębiorstwach z zastosowaniem podejścia TQM,
  określanego jako kompleksowe zarządzanie jakością lub zarządzanie przez jakość.

Synergia - współdziałanie różnych systemów, aby rezultaty tego współdziałania były lepsze i osiągnięte mniejszymi nakładami w stosunku do rezultatów uzyskiwanych w wyniku niezależnego działania tych systemów.

Synergię systemów zarządzania można osiągnąć przez zastosowanie strategii:

• analogii,

• integracji.

Tabela Zestawienie podstawowych strategii dążenia do synergii systemów zarządzania

Strategia przez analogię	Strategia przez integrację
Wzrost współpracy między najbardziej zaangażowanymi pracownikami, ale każdy z nich ponosi niezależną odpowiedzialność w ramach swojego systemu zarządzania.	Ścisła współpraca między najbardziej zaangażowanymi pracownikami i wspólna odpowiedzialność za jeden system zarządzania i poszczególne działania
Zasady przewodnie: wymiana doświadczeń, wzajemne uczenie się na błędach, wzrastająca akceptacja nowych środków działania	Zasada przewodnia: upiec dwie „trzy” pieczenie na jednym ogniu
Główne korzyści: duża elastyczność wdrażania systemów, możliwość szybkiego podejmowania działań w różnych sytuacjach w przypadku systemów zarządzania o różnym stopniu rozwoju identyfikowanie przynależności danych aspektów do określonego systemu zarządzania	Główne korzyści: najbardziej efektywne zapobieganie problemom strategia szczególnie korzystna w przypadku występowania wspólnych aspektów o dużej wadze oraz zbliżonego stanu rozwoju systemów zarządzania
Główne wady: brak pełnego współdziałania obszary wspólnego współdziałania w różnych obszarach mogą łatwo prowadzić do rywalizacji	Główne wady: wyższy stopień złożoności zintegrowanego systemu zarządzania, aspekty dotyczące różnych obszarów zarządzania nie zawsze są prawidłowo uwzględniane przez ekspertów posiadających kompetencje i doświadczenie właściwe tylko dla określonych obszarów

KULTURA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

Kultura organizacyjna - stanowi zbiór charakterystycznych dla danej organizacji norm, wartości i przekonań, do których pracownicy się stosują i która wyznacza sposób życia jednostek i grup w organizacji.

Kultura jest w każdej firmie społecznym i normatywnym tworzywem, które ją spajają, jest ważnym zasobem wspierającym jej misję i strategię, a także podstawą do tworzenia tzw. ducha firmy, czy nawet jej osobowości. Kształtuje się ona pod wpływem wielu czynników związanych ze specyficznymi właściwościami organizacji, cechami jej członków, a także otoczeniem zewnętrznym. Zgodnie z regułami procesów społecznych, podlega ciągłym zmianom w dwóch płaszczyznach:

• wewnętrznej

• zewnętrznej.

Rysunek Model kultury organizacyjnej wg E. Scheina

Artefakty - to wszystkie przedmioty materialne powstające w organizacji, a także zachowania pracowników; w pełni obserwowalne i uświadamiane przez pracowników, np. zasady wzajemnego odnoszenia się do siebie, wystrój wnętrz, sprzęt ochronny.

Wartości - dzielą się na deklarowane (ale nie koniecznie przestrzegane) i przestrzegane (a niekoniecznie deklarowane), np. „zdrowie pracowników”, „szybki zysk”; częściowo uświadamiane przez pracowników.

Założenia - są trudne do zaobserwowania oraz całkowicie nieuświadamiane; odnoszą się m.in. do natury ludzi („ludzie są pracowici”), relacji międzyludzkich („stosunki z innymi oparte są na rywalizacji”) oraz natury rzeczywistości („wypadki zawsze będą się zdarzały”).

Kultura bezpieczeństwa - wytwór indywidualnych i grupowych wartości, postaw, kompetencji i wzorów zachowań, które determinują zaangażowanie w działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy oraz wpływają na styl i skuteczność zarządzania bezpieczeństwem.

Modelowe ujęcie kultury bezpieczeństwa zaproponował D. Cooper, który wyróżnia dwa poziomy kultury (rys).

• widoczne przejawy kultury bezpieczeństwa

• ukryte przejawy kultury bezpieczeństwa .

Rysunek Model kultury bezpieczeństwa D. Cooper'a

SKUTECZNOŚĆ ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY

Skuteczności systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy - to zdolność do osiągania wytyczonych celów.

Rysunek Poziom ryzyka w zależności od strat poniesionych przez przedsiębiorstwo w wyniku wypadków
przy pracy

Przy projektowaniu i wdrażaniu systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy i interpretowaniu odnoszących się do tego systemu wymagań i wytycznych należy pamiętać, że skuteczność jego funkcjonowania zależy przede wszystkim od postaw i przekonań ludzi, gdyż:

„System wart jest tyle,
ile warci są ludzie go tworzący i w nim pracujący”

założenia

artefakty

wartości

---