1
ENZYMY OKSYDOREDUKTAZ :
NAD+ (dinukleotyd nikotynamidoadeninowy)-protony i elektrony-wit.pp
Niedobór witaminy PP może być przyczyną :
Stanów zapalnych skóry (pelagra)
Zaburzeń trawienia
Zaburzeń w centralnym układzie nerwowym (depresje, majaczenie)
Duże ilości w :
otręby
kawa palona
drożdże
mleko
mieso ryb
NADP+ (fosforan dinukleotydu nikotynamidoadeninowego)- prot. I elektr.- wit PP
FAD (dinukleotyd flawinoadeninowy)-prot. I elektrony-ryboflawina-B2
Niedobór witaminy B2 może być przyczyną :
Osłabienia wzroku
Zmian wokół oczu
Światłowstrętu
Stanów zapalnych języka
Pękania i łuszczenia warg
Duże ilości w :
zielone warzywa
mąka razowa
wątroba wołowa
mleko
FMN (mononukleotyd flawinowy)-protony i elektrony-ryboflawina B2
Koenzym Q (ubichinon)-H+,e-;---------
Kwas liponowy Lip-S2-wodor,acyle-jeden z NNKT
Heminy cyt-Fe3+,Fe2+-elektrony------
KOENZYMY TRANSFERAZ :
DPT (difosforan tiaminy)-grupy aldehydowe c2-tiamina B1
PAL (fosforan pirodoksalu)-grupy diminowe-pirydoksyna B6
CoA (koenzym A)-acyle-wit. Z grupy B
ATP-adenozynotrojfosforan-P,P~P,AMP----
Adenozynometionina- CH3-metionina
UDP-urydynodifosforan-cukry, kwasy urynowe----
CDU-cytydynodifosforan-fosforynocholina-----
Kwas tetrahydrofoliowy CoF,THR-reszty formylowe- kwas foliowy
Biotyna-grupy karbokstlowe-biotyna wit H
KOENZTMY LIAZ IZOMERAZ I LIGAZ
UDP
CoB12-PRZESUNIECIE KARBOKSYLU-KOLOALAMINA
PAL-dekarboksylacja-B6
DPT-dekarbokarboksylacja-tiamina B!
2
KWASY NUKLEINOWE-naleza do podstawowych skladnikow chemicznych komorek, wystepuja glownie w polaczeniu z bialkami jako tzw. NUKLEOPROTEIDY. Kwasy nukleinowe można okreslic jako makroczasteczkowe zwiazki zbudowane z wieku czasteczek nukleotydow-sa to zwiazki zlozone, utworzone przez polaczenie 3 elementow: zasady azotowej, cukru piecioweglowego i kwasu fosforowego. W grupie zasad azotowych można wyroznic pochodne pirimidyny (cytozyna, uracyl, tymina) i puryny (adenina,guanina).
Skladnikami cukrowymi w kw.nukleinowych sa cukry piecioweglowe: ryboza i deoksyryboza wystepujace w postaci β-D-furanozowej. Zasady azotowe z ryboza lub deoksyryboza tworza NUKLEOZYDY.skladniki nukleozydow polaczone sa wiazaniem N-glikozydowym.nukleozydy z kwasem fosforowym tworza NUKLEOTYDY-reszta kwasu fosforowego polaczona jest do reszty cukrowej wiazaniem estrowym-czyli nukleotydy to estry fosforanowe nukleozydow.
DNA-w chromosomach w jadrach komorkowych i u wirusow,jest substancja genetyczna,skladnikiem cukrowym DNA jest deoksyryboza, w DNA wystepuja 4 rodzaje nukleotydow,tozniace się zasadami azotowymi(adenina,guanina,cytozyna i tymina).
Reguła Chargaffa-w skladzie nukleotydowym DNA stwierdzono wiele przawidlowosci dotyczacych stosunkow molowych zasad,umozliwilo to wyjasnienie struktury przestrzennej.
Czasteczka DNA zlozona jest z dwoch lancuchow polinukleotydowych skreconych w spirale wokół tej samej osi. Te 2 lancuchy utrzymywane sa razem za pomoca wiazan wodorowych, wystepujacych miedzy zasadami azotowymi, umieszczonymi w wewnetrznej czesci spirali. Wiazania wodorowe mogą powstawac w przypadkach okreslonych par zasad. Ze względu na uwarunkowania przestrzenne mogą się one tworzyc pomiedzy lezacymi naprzeciw siebie guanina i cytozyna(3 wiazania wodorowe) i adenina i tymina(2 wiazania wodorowe).jest to tzw.REGULA KOMPLEMENTARNOSCI ZASAD.
RNA- zlokalizowane glownie w cytoplazmie, najwiecej w rybosomach, skladnikiem cukrowym jest ryboza, do zasad azotowych wystepujacych stale w RNA naleza: adenina, guanina, cytozyna i uracyl. Zasadniczo tworzy lancuchy pojedyncze, jest zlozony na pol w ten sposób, ze pary zasad mogą się zblizyc do siebie i wiazac mostkami wodorowymi pomiedzy adenina i uracylem oraz guanina i cytozyna.
mRNA-matrycowy RNA, zwany tez informacyjnym stanowi 1-5% komorkowego RNA, powstaje on w jadrze na matrycy DNA, skad w postaci rybonukleoproteidow przechodzi do cytoplazmy, przenoszac infor.genetyczna z chromosomow do miejsc biosyntezy bialka, tj. do rybosomow
tRNA-przenoszacy, stanowi ok. 15% ogolnej zawartosci RNA, charakteryzuja się stosunkowo niska masa czasteczkowa, biora udzial w transporcie zaatakowanych aminokwasow do rybosomow.
RRNA_rybosomowy, zwany strukturalnym, stanowi 75-85% calkowitej ilosci RNA komorki, w polaczeniu z bialkami jest on zasadniczym elementem budowy rybosomow, duza masa czasteczkowa, ; wytwarza odpowiednia struktura trojwymiarowa, która umozliwia dolaczanie do rybosomow matrycowego (mRNA) i przenoszacego (tRNA) z przylaczonymi aminokwasami.
NUKLEOPROTEIDY- sa bialkami zlozonymi zawierajace kwasy nukleinowe. W celu zbadania ich skladu przeprowadza się ich kwasna hydrolize przez ogrzewanie badanych preparatow z rozcienczonym kwasem siarkowym. Krotkotrwale ogrzewanie w tych warunkach prowadzi do rozpadu nukleoproteidow na bialka i kwasy nukleinowe, zas dluzsze-powoduje calkowity rozpad nukleoproteidow na ich podstawowe skladniki.
3
LIPAZY -należą do klasy hydrolaz,do podgrupy esteraz, katalizuja hydrolityczny rozpad wiazan estrowych wystepujacych m.in. w tłuszczach, tj. estrach glicerolu i wyzszych kwasow tluszczowych
LIPAZA TRZUSTKOWA-ma najwieksze znaczenie w trawieniu tluszczow u ludzi i zwierzat, w wyniku jej działania z triacyglicerolu uwalniaja się stponiowo czasteczki wolnych kwasow tluszczowych a także wystepuja diacydoglicerole i monoacyloglicerole.. lipaza trzystkowa wykazuje swoistosc dzialania w stosunku do wiazan estrowych utworzonych w reakcji kwasow karboksylowych z pierwszorzedowymi grupami hydroksylowymi, odszczepia wiec wylacznie kwasy tluszczowe w pozycjach α i α' w trojglicerydach. Optymalne pH-7, temp.35-37'C
LIPAZA JELITOWA-działa również na wiazania estrowe w polozeniu β, powstale w reakcji kwasow tluszczowych z drugorzedowa grupa alkoholową glicerolu.
AMYLAZY-naleza do klasy hydrolaz, katalizuja hydrolityczny rozklad wielocukrow (skrobia, glikogen) na cukry o mniejszych czasteczkach (dekstryny, maltoza). Atakuja wazania 14 oraz 16 α-glikozydowe. wyróznia sie α, β i γ amylazy, wykazujace roznice w sposobie atakowania łancucha wielocukru i w niektórych wlasnosciach fizycznych(rozna wrazliwosc na temp. i pH srodowiska
α-amylaza (ENDOAMYLAZA)-wystepuje w slinie, soku trzustkowym, kielkujacych ziarnach zboz iw wielu drobnoustrojach. Atakuja wiazania 14 α-D-glikozydowe znajdujace się w srodku lancucha wielocukru.podczas ich dzialania na skrobie produktami rozpadu sa poczatkowo oligosacharydy, zawierajace 6-7 reszt glukozy (tzw.dekstryny), które dopiero po dluzszym czasie reakcji rozpadaja się na dwucukier α-maltoze. Pod dzialaniem α-amylaz amyloza może być calkowicie rozlozona do maltozy. Produktem rozpadu amylopektyny i glikogenu jest oprocz maltozy także izomaltoza, pochodzaca z miejsc rozgalezionych łancucha, utworzonych przez wiazania 16 α-D-glikozydowe. α-amylazy sa bialkami o charakterze kwasnym, wymagajacymi do swej aktywnosci obecnosci takich jonow jak Cl-1, Ca2+, Zn2+,które stabilizujaich strukture przestrzenna.optymalne: pH 7 i temp 40'C
β-amylazy-EGZOAMYLAZY-wystepuja glownie w swiecie roslinnym, atakuja lancuch wielocukru, zaczynajac od nieredukujacego konca. Dzialaja na co drugie wiazanie glikozydowe, kolejno odszczepiajac czasteczki β-maltozy. β-amylazy rozkładaja amyloze również niemal calkowicie domaltozy. Amylopektyna i glikogen pod ich wplywem tylko czesciowo ulegaja hydrolizie domaltozy, ponieważ w miejscach rozgalezien lancuch 16 aktywnosc β-amylaz ustaje.ostatecznie obok maltozy i izomaltozy powstaja wysokoczasteczkowe dekstryny graniczne. β-amylazy sa bardziej wrazliwe na wysokie temp.i mniej wrazliwe na zakwaszenie
γ-amylazy-w jelitach watrobie i niektórych drobnoustrojach, należy do egzoamylaz,atakuje kolejne a nie co drugie wiazanie glikozydowe od strony nieredukujacego konca lancucha glikogenu, dzieki czemu koncowym bezposrednim produktem rozpadu jest glukoza, a nie maltoza. γ-amylaza katalizuje rozpad wiazan 14 i 16 -glikozydowego i może calkowicie rozlozyc glikogen.
REAKCJE SLUZACE DO BADANIA DZIALANIA AMYLAZ:
-skrobia+plyn Lugolagranatowe zabarwienie
-cukry redukujace + CuSO4 w srodowisku alkalicznymCuO2(ceglasty osad)