INDYKI: Charakterystyka gatunku: ciepłolubne występuje duży dymorfizm płciowy(różnica masy ciała), ptak grzebiący o dużych wymaganiach niska nieśność, kwoczy. Pierwsza rasa Bron Standart o upierzeniu ciemnym z końcami białymi. Na jego podstawie wyhodowano Biały Szerokopierśny. Produkcja na całym świecie oparta jest o tę rasę. Jego cechy: przydatki głowowe które różnią samca od samicy( indor ma korale i pędzel). Pędzel wyrasta ok. 11-12 tygodnia. Rocznie rośnie ok. 3 cm. Dzięki niemu można poznać wiek indora. Indor ma ostrogi które wyrastają w dojrzałości płciowej. Wiek indyczki poznaje się po stwardnieniu mostka i łusek na skokach. Kierunki genetycznego doskonalenia indyków: zwiększenie tempa wzrostu i masy ciała; poprawa wartości rzeźnej(ok. 80-84%); zmniejszenie zużycia paszy; zwiększyć zdolność produkcyjną; poprawa przeżywalności. Trzy typy indyków: 1. lekki wykorzystywany do mieszańców- brane są tylko indyczki; 2. średniociężki- wykorzystywane do tworzenia mieszańców brane są tylko indory; 3. ciężki. Różnią się masą ciała, nieśnością. Występuje u indyków dymorfizm płciowy który widoczny jest od 8 tygodnia, wyrasta pędzel, różnica w masie ciała. Indyki lekkie osiągają dojrzałość płciową w 28 tygodniu. Samice ważą 4-6kg, samiec 8-12kg. Jaja 85-95g są nakrapiane. Sredniociężkie- samica 9-10kg w wieku 30 tygodni, samiec 20-22kg(dojrzałość płciowa). Znoszą ok. 100 jaj. Nieśność 22 tyg. Ciężkie znoszą jaja w granicach 80-90. samica waży 12 a samiec 22-27kg. Co przemawia za sztucznym unasiennianiem indyków: duża różnica w masie ciała ok. 2,5 raza); ukształtowanie piersi u indyków. Podobnie jak u kur stada rodzicielskie z importu nie ma u nas hodowli. KACZKI: charakterystyka gatunku: kaczka typowo wodna miejscem składania jaj jest woda. Charakterystyczny dziób przystosowany do pobierania pokarmu. Rodzimą kaczki jest kaczka krzyżówka, kaczor dziki ma zakręcone 3-4 sterówki na ogonie tzw. loczek po którym poznajemy płeć i czy pochodzi od krzyżówki. Ptak wszystkożerny mają słabo wytworzone ślinianki(każdy kęs paszy popija wodą). Pekin- Pochodzi z Chin, ale doskonalony był w USA w celu uzyskania białego upierzenia, zmiany sylwetki na bardziej poziomą, zwiększenia nieśności i masy ciała. Osobniki tej rasy mają tułów szeroki, długi, głęboki, dobrze umięśniony, głowę krótką, szeroką o wysokim czole. Dziób jest średniej długości, szeroki, barwy pomarańczowej. Skoki są krótkie i również barwy pomarańczowej. Upierzenie jest białe o kremowym odcieniu. Dorosłe kaczory ważą 3,2 - 4,0 kg, a kaczki - 2,5 -3,0 kg. Nieśność roczna kaczek wynosi 140 - 200 jaj o masie jaja 80 - 90 g i skorupie białej lub kremowej. Rasa ta jest łatwa w hodowli i odporna na niekorzystne warunki chowu. Kaczki nie wysiadują jaj, dobrze przyrastają, są bardzo dobrze umięśnione, a ich wydajność rzeźna wynosi 63 - 68%. Kaczka piżmowa- Pochodzi z Ameryki Południowej. Silnie zaznaczony jest u tych kaczek dymorfizm płciowy. Dorosłe kaczory ważą 4 - 6 kg, a kaczki 2,5 - 3,0 kg. Tułów kaczorów jest długi, płaski, z przodu szeroki i zwężający się ku tyłowi. U ptaków obu płci u nasady dzioba szarożółtego lub żółtopomarańczowego i wokół oczu występują czerwone brodawki, które są lepiej rozwinięte u samców. Skoki ptaków są stosunkowo krótkie, barwy takiej jak dziób. Ze względu na barwę upierzenia wyodrębnia się różne odmiany barwne kaczek piżmowych: srokatą, białą i czarną. Nieśność, w dwóch okresach trwających od 31 do 51 i od 66 do 87 tygodnia życia , wynosi 140 - 180 jaj, o masie jaja 75 - 80 g i skorupie barwy białej z żółtym odcieniem. Wydajność rzeźna jest duża i wynosi 72 - 76%. Kaczki piżmowe są krzyżowane z kaczkami w typie pekin w celu uzyskania bastardów (niepłodne), które przeznacza się do odchowu i tuczu na stłuszczone wątroby. Rasa Campbell- duża nieśność ok. 150 jaj. Samica krzyżowana z samcem dzikim daje potomstwo które można wykorzystywać do polowań. GĘSI: charakterystyka- ptaki lądowo- wodne. Żerują na lądzie jaja składają na wodzie. Są roślinożerne. Dziób przystosowany do ścinania trawy. Użytkowane do 4 lat. Zachowały cechy gęsi dzikożyjących: łączy się w pary czyli monogamia, zapłodnienie niskie(ok. 75%), upierzenie słabe. Rasą polską jest gęś pomorska niska nieśność ok. 20- 30 jaj. Niosą się sezonowo. Znoszą jaja od stycznia do lipca. W 1962r. importowana z Włoch Biała Włoska. Nieśność 60-65 jaj(duża). Masa ciała samic 5,5kg a samca 6,5kg. Lepsze zapłodnienie. Jaja 120-200g. po wylęgu bierze się jaja powyżej 130g. w pierwszym roku nieśności jaja są lżejsze. W Polsce stado zarodowe gęsi wyhodowano Białe Kołudzkie. Ród W33, W11. masa piskląt 95-100g. dojrzałość płciowa 46-48 tydzień. Okres nieśności 30-34 tydzień 70 jaj. Masa ciała samca do 8 kg samic 5-6 kg. Najlepsze są samce do 5,5kg. W okresie nieśności samice chudną a samce przybierają na wadze. Trzy okresy w życiu gęsi: 1.reprodukcji(od lutego do 15 lipca); 2.spoczynku(okres ten trwa do końca października wtedy gęsi dobieramy do rozpłodu); 3. przygotowanie do nieśności(4 tyg. Przed rozpoczęciem nieśności daje się lepszą paszę a na 2 tygodnie wydłuża się dzień świetlny do 10 godzin). Gęsie wykorzystuje się również dla pozyskania piór. Podskubuje się gęsi. W ciągu 3-4 razy po zakończeniu nieśności do końca października. Od 1 gęsi uzyskuje się ok. 100-150 g piór. Wartość podskubu zależy od ilości puchu. Czynniki kształtujące masę ciała: 1. czynniki genetyczne(genotyp): a)jakość piskląt; b)przyrosty; c)budowa; d)odporność na czynniki inwazyjne odbierając pisklęta patrzy się na masę piskląt. Masa ciała stanowi 60-65% masy jaja. Kurze 32g, kacze od 48g, indycze 48g.; e) tempo nieśności; f) kwoczenie. 2.czynniki środowiskowe(takie same w produkcji jaj i mięsa): a)technologiczne- obsada na metr kwadratowy, systemy utrzymania dostęp do paszy i wody, higiena i profilaktyka; b)żywieniowe- wartości odżywcze, system karmienia, forma paszy; c)fizyczne- temperatura, światło, skład powietrza, stres. Programy higieny na fermach drobiu winien obejmować: szczepienia; walkę z pasożytami; prawidłowe czyszczenie obiektów; dezynfekcja pomieszczeń; doprowadzenie i odprowadzenie wody; odpowiednie magazynowanie paszy; higiena wody i paszy. Higiena- jest to prawidłowe i odpowiednie utrzymanie ptaków. Higiena hodowlana- polega na unikaniu strat spowodowanych metodami hodowli. Higiena pomieszczeń dotyczy prawidłowego utrzymania czynników środowiskowych. Do dezynfekcji pomieszczeń służą:2% roztwór sody kaustycznej; 1% sterind; 2-3% wapno chlorowane; pollena jod-K; sterind; siarczan miedzi; virkan. Do dezynfekcji wybiegu służą: 20% roztwór mleka wapiennego; 3% roztwór siarczanu miedzi; 2% roztwór siarczanu żelaza; wapno palone; 1-2% roztwór virkonu. Rodzaje dezynfekcji: zapobiegawcza- wykorzystywana przed wprowadzeniem ptaków; bieżąca- w przypadkach stwierdzenia jednostki chorobowej; końcowa- po uznaniu jednostki chorobowej. Zła jakość ściółki: nieodpowiednia jakość materiału ściółkowego; brak pielęgnacji ściółki; wysoka wilgotność powietrza; słaba izolacja od sufitu i posadzki; obsada ptaków; niska temperatura; nieodpowiednia jakość poideł; diety wysokobiałkowe. Głównymi przyczynami występowania chorób jest: brak należytej higieny; stres- stan narządów i takanek podlegających działaniu różnych czynników fizjologicznych i patologicznych będących sumą skutków działania tycz czynników.