Instytut Socjologii Podstawy ekonomii ks. dr Artur Wysocki
Tezy egzaminacyjne
Problem ekonomiczny
Przedmiot ekonomii
Cel i zadania ekonomii
Krzywa transformacji-granice możliwości produkcyjnych
Koszt alternatywny
Mikroekonomia a makroekonomia
Ekonomia pozytywna i normatywna
Główne nurty myśli ekonomicznej (merkantylizm, klasycyzm, keynesizm - ekonomia popytowa, neoklasycyzm i monetaryzm)
Gospodarka (system gospodarczy)
Typy gospodarek
Naturalna, towarowa, towarowo-pieniężna
Otwarta, autarkiczna
Wolnorynkowa, planowana
Własność i jej znaczenie w gospodarce
Pojęcie rynku
Rodzaje rynku (ze względu na przedmiot, zasięg, skalę i regulację)
Pojęcie popytu i podaży
Prawo popytu i krzywa popytu
Przesunięcia krzywej popytu (szok popytowy)
Prawo podaży i krzywa podaży
Przesunięcia krzywej podaży (szok podażowy)
Równowaga na rynku. Cena równowagi rynkowej
Cena minimalna i maksymalna
Paradoks Giffena, paradoks Veblena, efekt owczego pędu, efekt snoba
Pojęcie elastyczności: elastyczność cenowa popytu, dochodowa popytu i cenowa podaży
Substytuty, dobra komplementarne
Dobra luksusowe, dobra pierwszej potrzeby, dobra normalne, dobra podrzędne
Prawo Engla
Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw (firmy jednosobowe, spółki osobowe, spółki kapitałowe)
Cele działalności przedsiębiorstwa
Rachunek wyników a płynność finansowa
Bilans przedsiębiorstwa
Utarg całkowity i utarg krańcowy
Koszt całkowity, koszt przeciętny, koszt krańcowy
Koszt stały i koszt zmienny
Prawo malejących przychodów
Korzyści skali i ich przyczyny
Podstawowa decyzja producenta - złota reguła
Rola konsumenta na rynku
Użyteczność całkowita i krańcowa konsumenta
Prawo spadającej użyteczności krańcowej (I prawo Gossena)
Podstawowy problem wyboru konsumenta
Linia budżetu (ścieżka cen) i krzywa obojętności
Równowaga konsumenta (optimum)
Przesunięcia linii budżetu i krzywej obojętności
Przyczyny zróżnicowania rynków
Formy rynku
Konkurencja doskonała i jej cechy
Monopol i przedsiębiorstwo monopolistyczne
Monopol naturalny i wielozakładowy
Konkurencja monopolistyczna i jej cechy
Oligopol (porozumienia, „dylemat więźnia” i przywództwo cenowe)
Czynniki produkcji
Popyt i podaż na rynku pracy
Równowaga na rynku pracy
Płace minimalne
Kapitał rzeczowy, kapitał finansowy, inwestycje
Stopa procentowa: nominalna i realna
Rynek ziemi: popyt i podaż
Funkcjonalny podział dochodów
Interwencjonizm państwowy w gospodarce i jego przyczyny
Ochrona konkurencji
Korzystanie z dóbr publicznych (efekt gapowicza)
Kontrola efektów zewnętrznych
Usuwanie asymetrii informacji
Dobra pożądane i niepożądane społecznie
Rodzaje podatków
Systemy podatkowe a podział dochodów
Krzywa Laffera
Zasiłki (płatności transferowe) - rodzaje
Cele i skutki zasiłków
Podmiotowy podział dochodów
Krzywa Lorenza i współczynnik Ginniego
Podstawowe dane (wskaźniki) makroekonomiczne
Produkt krajowy brutto (PKB)
Produkt narodowy brutto (PNB)
Produkt narodowy netto (PNN) - Dochód narodowy (DN)
PKB nominalny i realny
Deflator PKB
Parytet siły nabywczej (PSN)
PKB, PNB i PSN per capita
Cele wydatków państwa
Zagregowany (globalny) popyt
Krańcowa skłonność do konsumpcji (KSK) i krańcowa skłonność do oszczędzania (KSO)
Popyt autonomiczny
Mnożnik
Budżet państwa
Deficyt a nadwyżka budżetowa
Dług publiczny
Polityka budżetowa (fiskalna) państwa
Polityka stabilizacyjna
Ekspansywna i restrykcyjna polityka budżetowa (fiskalna)
Pieniądz i jego funkcje
Barter, pieniądz towarowy, pieniądz symboliczny, pieniądz bezgotówkowy
Zadania banków komercyjnych
Oprocentowanie wkładów i kredytów
Stopa rezerw
Kreacja pieniądza w systemie bankowym
Mnożnik kreacji pieniądza
Podaż pieniądza
Bank centralny i jego zadania
Restrykcyjna i ekspansywna polityka pieniężna (monetarna)
Narzędzia polityki pieniężnej (stopa rezerw obowiązkowych, stopa redyskontowa, operacje otwartego rynku)
Narodowy Bank Polski i Rada Polityki Pieniężnej
Wahania koniunktury i ich przyczyny
Trend gospodarczy
Cykl koniunkturalny
Fazy cyklu koniunkturalnego - model klasyczny i współczesny
Rodzaje cykli koniunkturalnych
Wzrost gospodarczy
Stopa wzrostu gospodarczego
Czynniki wzrostu gospodarczego
Polityka budżetowa, pieniężna i przemysłowa państwa a wzrost gospodarczy
Wzrost zrównoważony
Pojęcie inflacji
Przyczyny inflacji
Ilościowa teoria pieniądza (monetaryści) a inflacja
Teoria kosztowa inflacji
Teoria popytowa i dochodowa inflacji
Oczekiwania inflacyjne
Mierzenie inflacji-stopa inflacji: wskaźnik cen dóbr konsumpcyjnych, deflator PKB
Rodzaje inflacji
Skutki inflacji: redystrybucyjne i produkcyjne
Bezrobocie
Ludność w wieku produkcyjnym, ludność aktywna zawodowo
Współczynnik aktywności zawodowej
Stopa bezrobocia (GUS)
Bezrobocie rejestrowane
Rodzaje bezrobocia
Przyczyny bezrobocia (neoklasycy-monetaryści a keynesiści)
Społeczne i gospodarcze skutki bezrobocia
Międzynarodowe stosunki gospodarcze
Liberalizacja handlu międzynarodowego a protekcjonizm
Teoria przewagi absolutnej A. Smitha
Światowa Organizacja Handlu (WTO-GATT) - powstanie, cele i funkcje
Międzynarodowy przepływ czynników produkcji
Etapy integracji gospodarczej
System z Breton Woods - Bank Światowy i MFW
Kurs walutowy : system kursu płynnego i stałego
Wymienialność waluty
Bilans płatniczy kraju
3