CHIRURGIA GINEKOLOGIA I POŁOZNICTWO wykł. 6/11/2010

• Rana cięta- ma równo przecięte brzegi. Jest to rana powstająca na skutek działania przedmiotów ostrych (najczęściej noży). Jest ona zadana poprzez przeciągnięcie ostrza po powierzchni skóry, nie wbicia. Rany cięte mogą być różnej szerokości i głębokości, czasami może dojść do przecięcia ścięgna

• Rana tłuczona- zmiażdżone tkanki wokół niej, jest to rana powstająca na skutek działania tępego narzędzia o znacznej powierzchni np. cegły, młota, godzącego prostopadle do powierzchni ciała z bardzo dużą siłą. Jej charakterystyczne cechy to nierówność brzegów otartych z naskórka, nieregularny kształt oraz uszkodzenie otaczających tkanek tj. siniec, stłuczenie, obrzęk. Zazwyczaj rany tłuczone występują w częściach ciała, w których pomiędzy skórą a kością nie ma wystarczającej wyściółki, na przykład na głowie lub na kości piszczelowej (skóra jest napięta).,

• Rana miażdżona- rana powstająca na skutek silnie działającego tępego urazu. Poddane nadmiernemu ciśnieniu tkanki powodują rozerwanie naczyń krwionośnych i tworzenia się głębokiego krwiaka. Brzegi rany są z reguły nieregularne i najczęściej zanieczyszczone. Może również dojść do zmiażdżenia tkanki kostnej. Stwarza szczególnie duże zagrożenie zakażeniem. Taka rana może nie krwawić

• Rany kłute- charakteryzują się bardzo małą powierzchnią widoczną na skórze i poważnymi nieraz uszkodzeniami wewnętrznymi ciała. Otwór rany jest mały, krwawienie zewnętrzne niewielkie, natomiast krwawienie wewnętrzne może być obfite, w zależności od wielkości i rodzaju uszkodzonych naczyń krwionośnych lub narządów. Rany kłute powstają w skutek działania z dużą siłą ostro zakończonych przedmiotów. Rany kłute najczęściej na zewnątrz wydają się niegroźne, jednak w praktyce jest inaczej. Są one głębokie i w ich wyniku mogą ulec uszkodzeniu narządy wewnętrzne, które mogą się skończyć późniejszymi powikłaniami.

• Rany kąsane- spowodowane ugryzieniem (ukąszeniem) przez zwierzę (najczęściej dzikie). Postać zewnętrzna rany jest często odwzorowaniem szczęki zwierzęcia (zespół ran kłutych) lub w niektórych przypadkach jest to rana szarpana.

• Rany postrzałowe- Rana postrzałowa (Vulnus sclopetarium) - rana powstająca na skutek działania pocisków z broni palnej lub odłamków pocisków, min, granatów, bomb itp.Wyróżnić można trzy rodzaje ran postrzałowych:

1. styczna - powstała wskutek uszkodzenia zewnętrznej powierzchni ciała przez pocisk lub odłamek; wyglądem przypomina ranę szarpaną,

2. ślepa - powstała wskutek działania pocisku lub odłamka, który naruszył skórę i tkanki wewnętrzne tworząc ranę wlotową i kanał a następnie utkwił wewnątrz ciała,

3. przelotowa - powstała wskutek działania pocisku lub odłamka, który naruszył skórę i tkanki wewnętrzne tworząc ranę wlotową (mniejszą) i kanał a następnie opuścił ciało tworząc dodatkowo ranę wylotową (większą).

• Rana szarpana- powstaje w wyniku działania zakrzywionego narzędzia o tępej, kanciastej, zakrzywionej, często zardzewiałej i zabrudzonej krawędzi (hak, bosak, drut, siatka, gwóźdź, sęk) godzącego skośnie lub stycznie do powierzchni ciała. Ma nieregularny kształt i poszarpane, nierówne brzegi. W głębi rany widać niekiedy strzępy oderwanych tkanek.

ETAPY STANU ZAPALNEGO:

1. stan zapalny

2. usuwanie zanieczyszczonych tkanek

3. proliferacja (namnażanie się komórek)

• Szew pierwotny- usuwa się po 7 dniach

• Szew pierwotny odroczony- zszywamy ale nie zawiązujemy, stosowany przy zakażeniach.

• Opracowanie rany- wycinane uszkodzonych brzegów rany

• Róża- następstwo słoniowacizny

• Tężec- jeżeli się rozwinie z ranach zabrudzonych to występuje szczękościsk

• Zgorzel gazowa- beztlenowce rozwijają się jeżeli jest dużo zmiażdżonych tkanek i okolica jest źle ukrwiona.

• Wstrząs- załamanie wydalanego przepływu krwi na poziomie komórkowym

WSTRZĄS

	SERCE	ZWIERACZE PRZEDWŁOŚNICZKOWE	CO 2
SERCOPOCHODNY	↓↓	↑↑ (obkurczanie się)	↑↑ (obkurczanie się)
NEUROPOCHODNY	↑	↓↓	↑↓
HYPOWOLEMICZNY	↑ (przyspieszenie)	↑ (obkurczanie się)	↓↓ (są puste)
POSOCZNICA	↓	↓	↓

• Noradrenalina- jest to hormon wydzielany w części rdzeniowej nadnerczy zazwyczaj wraz z adrenaliną podczas sytuacji stresujących. Wyrzut noradrenaliny do krwi sprawia, że szybko dociera do mózgu co powoduje przyspieszone bicie serca, napięcie mięśni i poszerzone źrenice. Noradrenalina zwęża naczynia obwodowe i rozszerza naczynia wieńcowe w sercu. Noradrenalina działa także jako neuroprzekaźnik.

• Zakarzenie- ustrój tworzy wał leukocytarny, oddziela uszkodzona tkanke nie pozwala przedostać się zakażeniom.

• Ropa- wysięk tkanek

• Ropien- tworzy się kiedy nie ma wału leukocytarnego

---