Teorie procesów transportu
Jeżeli w układach jednofazowych, w których naruszona jest równowaga termodynamiczna, tj. wystąpił gradient jakiejś zmiennej intensywnej zgodnie z regułą przekory rozpocznie się proces (samorzutny) zmierzający do przywrócenia stanu równowagi, a więc dążący do likwidacji zaburzenia. Proces ten polega na transporcie bądź masy (gradient stężenia, a ściślej potencjału chemicznego), energii (gradient temperatury lub ładunku elektrycznego) lub będzie to przepływ lepki, gdy wytworzony zostanie gradient prędkości. Każdy z tych procesów będzie tym bardziej nieodwracalny i gwałtowny, im większe będzie zaburzenia.
Lepkość
Aby dwie warstwy cieczy o powierzchni A odległe o dx mogły poruszać z różną prędkością dv względem siebie należy przyłożyć pewną siłę F:
Współczynnik η występujący w równaniu nazywamy współczynnikiem tarcia wewnętrznego, współczynnikiem lepkości dynamicznej lub po prostu lepkością. W układzie SI jednostką lepkości jest [N⋅s⋅m-2], lecz często stosowaną jednostką jest puaz: 1P = 0,1 N⋅s⋅m-2.
Ze wzrostem ciśnienia lepkość cieczy wzrasta, natomiast ze wzrostem temperatury lepkość cieczy maleje. Wpływ temperatury na lepkość cieczy można przedstawić równaniem Arrheniusa-Guzmanna:
gdzie: η - lepkość cieczy
A - stała charakterystyczna dla danej cieczy
Ea - energia aktywacji
R - uniwersalna stała gazowa
T - temperatura
Jedną z metod wyznaczania lepkości cieczy jest metoda Höpplera. Na kulkę znajdującą się w cieczy działa
2
1