Umowy -
wybrane zagadnienia
Zobowiązanie
Zobowiązanie to stosunek prawny istniejący miedzy dwoma podmiotami polegający na tym, że wierzyciel (podmiot uprawniony) może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik (podmiot zobowiązany) powinien to świadczenie spełnić.
Stosunek zobowiązaniowy
Stosunek zobowiązaniowy jest więzią prawną istniejącą między wierzycielem a dłużnikiem, co oznacza, że jest on skuteczny tylko między tymi podmiotami (inter prates).
Odmiennie stosunki prawne wynikające z praw rzeczowych np. prawa własności, są one bowiem skuteczne wobec wszystkich (erga omnes).
Elementy zobowiązania
Podmioty: wierzyciel i dłużnik
Przedmiot: świadczenie
Treść: skorelowane ze sobą uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika.
Wierzytelność
To przysługujące wierzycielowi uprawnienie żądania od dłużnika zachowania się zgodnie z treścią zobowiązania.
Dług
To ciążący no dłużniku obowiązek zachowania się zgodnie z treścią zobowiązania.
Świadczenie
Świadczenie może polegać na działaniu, albo na zaniechaniu.
Na przykład: zapłata ceny, wykonanie naprawy, powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej, nie ujawnianie tajemnicy handlowej.
Rodzaje świadczeń
jednorazowe
ciągłe
podzielne
niepodzielne
oznaczone indywidualnie
oznaczone rodzajowo
pieniężne.
Odsetki
Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
Odsetki maksymalne
Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego.
Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
Pojęcie umowy
Umowa to zgodne oświadczenie woli, co najmniej dwóch osób, prowadzące do powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego.
Umowa jest jednym z rodzajów zobowiązania.
Swoboda umów przejawia się w tym, że strony:
mają pełną swobodę co do tego, czy chcą zawiązać między sobą stosunek zobowiązaniowy
mają pełną swobodę, co do wyboru kontrahenta
mogą ukształtować treść umowy według swojego uznania, ale treść ta nie może być sprzeczna z przepisami prawa, naturą stosunku prawnego i zasadami współżycia społecznego
mają swobodę, co do wyboru formy umowy.
Sposoby zawierania umów
Oferta (art. 66 i n. k.c.)
Aukcja (art. 701 -705 k.c.)
Przetarg pisemny (art.701 -705 k.c.)
Negocjacje (art. 72 k.c.)
Negocjacje
Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu
zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje
zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia
co do wszystkich jej postanowień, które były
przedmiotem negocjacji.
Aukcja /Przetarg pisemny
Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
Oferta złożona w toku przetargu przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta, albo gdy przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej.
Oferta
Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia
umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne
postanowienia tej umowy.
Umowa przedwstępna
Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie
zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy
(umowa przedwstępna), powinna określać
istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.
Formy umów
Ustna
Pisemna zwykła
Pisemna z poświadczeniem daty
Pisemna z poświadczeniem podpisu
Akt notarialny
Forma umowy może być wymagana:
pod rygorem nieważności
dla celów dowodowych
dla wywołania określonych prawem skutków.
Zastrzeżenia umowne
Zgodnie z zasadą swobody umów strony mogą, oprócz określenia stron, przedmiotu umowy, ceny zamieścić w jej treści tzw.
dodatkowe zastrzeżenia umowne.
Zastrzeżenia umowne
Zadatek
Zadatek dany przy zawarciu umowy, w braku odmiennego zastrzeżenia umownego lub zwyczaju, ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron, druga strona może bez wyznaczania dodatkowego terminu od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zatrzymać, a jeżeli sama go dała może żądać sumy dwukrotnie wyższej.
Umowne prawo odstąpienia
Strony mogą, w treści umowy zamieścić zastrzeżenie umowne, w myśl, którego jednej lub obu z nich będzie przysługiwało prawo do odstąpienia od umowy w ciągu oznaczonego terminu.
Odstępne
Odstępne to zastrzeżenie umowne polegające na tym, iż jednej lub obu stronom można odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy.
Oświadczenie o odstąpieniu od umowy jest skuteczne tylko wtedy, kiedy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego
Kara umowna
Kara umowna może być zastrzeżona na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego w celu naprawienia wynikłej stąd szkody.
Wysokość kary umownej jest najczęściej ustalana procentowo w odniesieniu do wartości świadczenia głównego lub przez podanie oznaczonej sumy pieniężnej.
Odpowiedzialność kontraktowa (art. 471 k.c.)
ma miejsce wtedy, gdy szkoda zostaje wyrządzona przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania.
Świadczenie odszkodowawcze zastępuje świadczenie główne lub je uzupełnia.